“Nõli etaili u vu yongola oku vumba.”—YEH. 24:15.

1-3. (a) Ongangu yipi yiwa Yehosua a sila vana va yongola oku nõla onjila ya sunguluka komuenyo wavo? (b) Nye tu sukila oku ivaluka poku ñola onjila tu yongola oku kuama?

ONDAKA “oku nõla,” yi kuete unene walua. Osimbu omunu ka nõlele onjila a yongola oku kuama, o kũlĩhĩsa lutate ndomo a pondola oku yi kuama komuenyo waye. Kũlĩhĩsa ocindekaise eci: Sokolola ndeci okuti ulume umue o kasi oku linga ungende, kuenje o pitĩla panyaha. Onjila yipi a sukila oku kuama? Nda wa ivaluka oku a yongola oku enda, yimue pokati kolonjila viaco, yu kuatisa oku pitĩla kocitumãlo a loña, osimbu okuti nda wa kuama onjila yikuavo o nyelẽla.

² Vembimbiliya mu sangiwa ovolandu omanu va pita locitangi ndeci ca tukuiwa ndeti. Kaini wa sukilile oku nõla nda o likandangiya konyeño, ale sio. (Efet. 4:6, 7) Yehosua, wa sukililevo oku nõla nda o fendela Suku yocili, ale olosuku viesanda. (Yeh. 24:15) Omo okuti Yehosua wa kuata ocimaho coku pamisa ukamba waye la Yehova, wa nõla onjila yo kuatisa oku ci linga. Pole, Kaini ka kuatele ocimãho caco, kuenje, wa nõla onjila yimue ya tepa ukamba waye la Yehova.

³ Citava okuti tu liyaka locitangi coku nõla onjila tu yongola oku kuama. Nda tu kuete ocitangi caco, tu sukila oku ivaluka okuti, ocimaho cetu oku linga ovina vi eca esivayo ku Yehova, kuenda oku yuvula ovina vi pondola oku tepa ukamba wetu laye. (Tanga Va Heveru 3:12.) Vocipama cilo, leci ci kuãimo, tu konomuisa olonepa epanduvali vi tu kuatisa oku endela vonjila ya sunguluka, kuenda oku kũlĩhĩsa okuti, ovina viosi tu linga, ka vi tepa ukamba wetu la Yehova.

UPANGE WOKU SANDA ETEKU KUENDA OVIMAHO VIKUAVO

4. Momo lie upange woku sanda eteku u kuetele esilivilo?

⁴ Akristão vocili, va kuete ocikele coku talavaya oco va tekule epata liavo. Embimbiliya li lekisa okuti, nda  umue ka yongola oku tata ciwa vakuanjo yaye, una ka fendela Yehova wo velapo. (2 Va Tes. 3:10; 1 Tim. 5:8) Ndaño okuti upange woku sanda eteku u kuete esilivilo komuenyo, pole, nda ka tua lavuluile, tu tepa ukamba wetu la Yehova. Ovina viaco vi pita ndati?

5. Ovina vipi tu sukila oku kũlĩhĩsa osimbu ka tua tavele upange umue?

⁵ Sokolola ndeci okuti o kasi oku sanda upange umue. Nda o kasi vofeka yina okuti ka ca lelukile oku sanga upange, citava okuti o tava upange wosi wa sanga. Nye o sukila oku linga nda upange wa sanga ka u li kuata lolonumbi Viembimbiliya? Anga hẽ esokiyo liupange wove ale ungende o linga u ku tateka oku tẽlisa ovikele viove vekongelo, kuenda oku kala ocipãla lepata liove? Ove hẽ o tava oku linga upange waco ale o nõlapo oku u yuvula? Ivaluka okuti, nda kua nõlele onjila ya sunguluka, o tepa ukamba wove la Yehova. (Va Hev. 2:1) Nda o kasi oku sandiliya upange umue, ale o yongola oku siapo upange wove wosimbu, o nõla ndati onjila ya sunguluka?

6, 7. (a) Ovina vipi omunu o sandiliya upange woku sanda eteku a sukila oku sokolola lutate? (b) Ovimaho vipi vi pamisa ukamba wove la Yehova, kuenda momo lie?

⁶ Ndomo ca lomboluiwa kefetikilo liocipama cilo, tu sukila oku sokolola ovina tu yongola oku linga. Li pula ndoco: ‘Ndecelela hẽ oku yapuisiwa lupange ale ovimaho vikuavo? Nda wa siapo upange waco okuti o kuama onjila yikuavo yoku tekula epata liove,—oco o linge upange wa—Yehova, eye o ka sumũlũisa alikolisilo ove. (Mat. 6:33) Yehova wa kũlĩha ndomo a pondola oku ku kuatisa, nda wa siapo upange umue, ale vofeka o kasi muli ekambo liolombongo. (Isa. 59:1) Eye ‘wa kũlĩha ndomo a pondola oku popela kovitangi omanu vana vo sumbila.’—2 Pet. 2:9.

⁷ Nye o sukila oku linga nda o kuete lika ocimaho coku sandiliya upange oco o linge ohuasi? Citava okuti o pondola oku kala ohuasi. Pole, ivaluka okuti, oku tiamisila utima ‘kovokuasi,’ ci kapa ekalo liove kohele. (Tanga 1 Timoteo 6:9, 10.) Ivaluka okuti, oku tiamisila utima kovokuasi kuenda kovimaho vikuavo, ci tepa ukamba wove la Yehova.

8, 9. Apulilo api olonjali vi sukila oku kũlĩhĩsa atiamẽla kupange woku sanda eteku? Lombolola ulandu waco.

⁸ Nda ove unjali ivaluka okuti ovina o linga, vi pondola oku kuatisa omãla vove, ale vi va yapuisa. Omãla vove va siata hẽ oku limbuka okuti, wa velisapo upange woku sanda eteku, ale ukamba wove la Yehova? Nda va limbuka okuti wa velisapo ekemãlo, kuenda ovokuasi, eci va kula, va kuama hẽ onjila yĩvi wa nõlapo? Anga hẽ, esumbilo va ku kuetele li pondola oku tepuluka? Umalẽhe umue Ukristão wa popia hati: “Ndi ivaluka okuti kosimbu, isia yange wa enda oku sakalala calua lupange waye. Kefetikilo, wa kala ndu okuti o talavaya calua oco a lande ovina via velapo tu sukila. Momo wa yonguile okuti, tu kuata ekalo liwa. Pole, vokuenda kuotembo tua limbuka okuti, ovina via pongoloka. Eye, wa fetika oku talavaya calua, loku landa ovina via tĩla okuti ka tu vi sukila. Noke, omanu va limbuka okuti, tu kuete olombongo vialua, pole, tua liwekapo oku vetiya vamanji oku pamisa ukamba wavo la Yehova. Omo liaco, ndi yongola okuti, isia yange o tu kuatisa oku pamisa ukamba wetu la Yehova okuti, oku kuata olombongo ci sule.”

⁹ Ene alonjali, yuvuli oku tepa ukamba wene la Yehova, omo lioku salakala calua lovopange ene. Lekisi komãla vene okuti, oku pamisa ukamba la Yehova, owo ukuasi wa velapo okuti olombongo vi sule.—Mat. 5:3.

10. Nye amalẽhe va sukila oku kũlihĩsa catiamẽla koku nõla ovimaho viavo?

¹⁰ Nda ove umalẽhe okuti kovaso yoloneke o yongola oku kuata upange, o pondola ndati oku nõla onjila ya sunguluka? Ndomo ca lomboluiwa vocipama cilo, o sukila oku sokolola lutate ovina o yongola oku linga komuenyo wove. O kasi hẽ, oku lilongisa uloño  umue oco u ku kuatise oku sanga upange wecelela oku tẽlisa ovikele viove vekongelo, ale upange waco u pondola oku tepa ukamba wove la Yehova? (2 Tim. 4:10) Ove hẽ o yongola oku kuama ekalo liomanu voluali okuti, va sanjuka lika nda va kuete olombongo vialua? Ale o nõlapo oku sokolola olondaka Daviti a popia hati, ‘nda kala umalẽhe, cilo nda kuka, pole, sia la mola ondingesunga ya yandulukiwa, pamue ombuto yaye yi pinga okulia’? (Osa. 37:25) Ivaluka okuti, nda wa nõla onjila ka ya sungulukile, o tepa ukamba wove la Yehova, pole, nda wa nõla onjila ya sunguluka, o ka kuata omuenyo ko pui. (Tanga Olosapo 10:22; Malakiya 3:10.) Onjila yipi o yongola oku nõla? *

OLOMAPALO KUENDA OVITALUKILO

11. Nye Embimbiliya li popia catiamẽla kovitalukilo kuenda kolomapalo? Pole, nye tu sukila oku ivaluka?

¹¹ Embimbiliya ka li pisa olomapalo lovitalukilo, kuenda ka li lekisia okuti, oku linga ovina viaco ci lomboloka oku pesela otembo olivovo. Paulu wa sonehela Timoteo hati ,‘oku pindisa etimba, ku kuete esilivilo’ lia velapo. (1 Tim. 4:8) Embimbiliya li popiavo hati, kuli otembo ‘yoku yola, lotembo yoku piluka,’ kuenda li tu vetiya oku sokiya otembo yoku puyuka. (Uku. 3:4; 4:6) Pole, nda ka tua lavuluile, olomapalo lovitalukilo, vi pondola oku tepa ukamba wetu la Yehova. Ci pita ndati? Poku nõla olomapalo tu yongola oku linga, kuenda otembo tu pesila kovina viaco.

12. Apulilo api o sukila oku kũlĩhisa lutate osimbu kua nõlele ovitalukilo lolomapalo oyongola oku linga?

¹² Catete, sokolola olopamalo o yongola oku linga. Noke, kũlĩhĩsa nda olomapalo kuenda ovitalukilo viaco via sunguluka ale sio. Koloneke vilo, kuli olomapalo vialua vi vetiya oku linga ovina Suku a nyãle, oku kongelamo ungangala, umbanda, kuenda ukahonga. Omo liaco, o sukila oku nõla lutate olomapalo kuenda ovitalukilo o yongola oku linga. Anga hẽ ovitalukilo wa nõla vi pondola oku ku kuatisa? Vi vetiya hẽ ungangala, oku livelisapo, ale olonepele viakova? (Olosap. 3:31) Vi pesela hẽ olombongo vialua? Vi kokela hẽ ocilondokua vakuene? (Va Rom. 14:21) Akamba vapi o nõla oco u lingile kumosi olomapalo kuenda ovitalukilo viaco? (Olosap. 13:20) Ovitalukilo viaco vi ku vetiya hẽ oku linga ovina ka via sungulukile?—Tia. 1:14, 15.

13, 14. Nye o sukila oku kũlĩhĩsa catiamẽla kotembo o pesila kolomapalo?

¹³ Konomuisa otembo o pesila kovitalukilo lo kolomapalo. Noke lipula ndoco: ‘Nda siata hẽ oku pesila otembo yalua kovitalukilo okuti ndi kuata otembo yitito yoku tẽlisa ovikele viekongelo?’ Nda wa nõlapo oku pesila otembo yalua kolomapalo lo kovitalukilo, ku kuata otembo yepuyuko. Omo liaco, vana va yuvula oku pesila otembo yalua kolomapalo lo kovitalukilo, va kuete esanju lialua. Momo lie? Momo va kũlĩha okuti, va tẽlisa ‘ovina vi kuete esilivilo,’ kuenda, ka va livetela evelo omo lioku sokiya otembo yoku puyuka.—Tanga Va Filipoi 1:10, 11.

¹⁴ Ndaño okuti ca sunguluka oku pesila otembo yalua kovitalukilo, pole, vi pondola oku tepa ukamba wetu la Yehova. Manji umue ufeko o kuete 20 kanyamo o tukuiwa hati Kim, wa pita locitangi caco. Eye wa popia hati: “Nda enda oku pesila otembo yalua kovitalukilo oku upisa Votãlo, toke Calumingu. Noke nda limbuka okuti, kuli ovina vialua vi kuete esilivilo ndi sukila oku linga. Omo okuti cilo nda litumbika kupange wakundi votembo yosi, nda siata oku pasuka kowola yepandu komẽle, oco ngende kupange woku kunda. Nda liwekapo oku kala kovitalukilo toke kowola yatete ale yavali komẽle. Kuenje, nda limbuka okuti, ndaño ca sunguluka oku kala kolomapalo, pole, vi pondola oku tu yapuisa. Omo liaco, tu sukila oku lavulula otembo tu pesila kolomapalo.”

15. Olonjali vi pondola ndati oku kuatisa omãla vavo oku linga ovitalukilo vi nena esanju?

¹⁵ Olonjali vi kuete ocikele coku sokiya ovina viosi vi sukiliwa, loku kuatisa omãla vavo oco va kuate ukamba la Yehova. Vovina viaco mua kongela olomapalo vi nena esanju. Nda unjali, o sukila oku yuvula oku sima okuti, olomapalo viosi ka via sungulukile. Pole, o kuete ocikele coku lavulula oco o yuvule olomapalo vina ka via sungulukile. (1 Va Kor. 5:6) Nda wa sokolola lutate, o pondola oku linga olomapalo kuenda ovitalukilo vi nena esanju liocili kepata liove. * Nda wa ci linga, ove kumue lomãla vove u pondola oku nõla onjila yi pamisa ukamba wene la Yehova.

UKAMBA VEPATA

16, 17. Ovitangi vipi olonjali vialua via siata oku liyaka lavio? Tu limbuka ndati okuti Yehova wa kũlĩha esumuo liaco?

¹⁶ Ocili okuti, pokati konjali lomõla pali ocisola ca pama. Momo Yehova wa siata oku lekisa ocisola komanu vosi, ndeci onjali yi lekisa ocisola komõla waye. (Isa. 49:15) Nda umue ukuepata wa tepa ukamba waye la Yehova, tu sumua. Manji umue ukãi okuti omõla waye ufeko wa tundisiwile vekongelo wa popia hati: “Esumuo nda kuata, lia ndi vetiya oku li pula ndoco: ‘Momo lie a tundila vocisoko ca Yehova?’ Noke, nda fetika oku livetela evelo.”

¹⁷ Nda o kasi locitangi caco, ivaluka okuti, Yehova wa kũlĩha esumuo liove. Kosimbu, Yehova wa kuata ‘esumuo lialua vutima,’ eci Adama la Heva va tomba ocihandeleko caye. Noke, weya oku kuatavo esumuo eci omanu va kala kulo kilu lieve va lekisa esino osimbu Etande ka lieyile handi. (Efet. 6:5, 6) Omanu vana okuti lomue vepata liavo wa tundisiwa vekongelo, pamue ka va kuata elomboloko liesumuo liaco. Omo liaco, ka ca sungulukile oku tepa ukamba wove la Yehova omo okuti umue vepata wa tundisiwa vekongelo. O pondola ndati oku amamako lesanju liove ndaño umue vepata wa tundisiwa vekongelo?

18. Momo lie olonjali vi yuvuila oku livetela evelo nda omõla umue wa tundisiwa vekongelo?

¹⁸ Yuvula oku livetela evelo omo liocitangi cimue. Omunu wosi vepata okuti wa litumbika ku Yehova kuenda wa papatisiwa, o kuete ocikele coku ‘ambata ocitele caye,’ kuenda o kuete elianjo lioku nõla nda o vumba Yehova ale sio. (Va Gal. 6:5) Kovaso a Yehova, omunu wosi wa lueya, ekandu liaco liu wila eye muẽle. (Esek. 18:20) Omunu waco, o sukila oku yuvula oku vetela evelo vakuavo, pole, a lekise esumbilo keliangiliyo lia Yehova lioku pindisa vana va lueya. Omo liaco, Yuvula eyonjo Lieliapu lioku pisa vamanji va kuete ocikele coku teyuila ekongelo.—1 Pet. 5:8, 9.

19, 20. (a) Olonjali vina vi kuete omãla va tundisiwa vekongelo nye vi sukila oku linga oco vi yuvule esumuo? (b) Elavoko lipi olonjali vi kuete?

¹⁹ O sukila hẽ oku kuatela Yehova ocikumbiti omo liomõla wove wa tundisiwa vekongelo? Nda wa ci linga, o tepa ukamba wove la Yehova. Epata liove li sukila oku limbuka okuti, wa velisapo ocisola o kuetele Yehova, kuenda ukamba o lekisa kokuavo. Oco o yuvule esumuo liaco, o sukila oku linga ovina vi pamisa ekolelo liove. Omo liaco, yuvula oku kala ocipãla la vamanji. (Olosap. 18:1) Sapuila Yehova ovitangi viove poku likutilila. (Osa. 62:7, 8) Tu yuvuli oku kuata ukamba la umue ukuepata lietu wa tundisiwa vekongelo, ale oku u tumisa ovikanda. (1 Va Kor. 5:11) Amamako oku linga upange wa Yehova. (1 Va Kor. 15:58) Manji wa tukuiwa ndeti vocipama cilo wa popia hati: “Nda kũlĩha okuti, ndi sukila oku amamako lupange wa Yehova, kuenda oku pamisa ekolelo liange okuti, eci omõla wange a tiuka vekongelo, ndi pondola oku u kuatisa.”

²⁰ Embimbiliya li popia hati, ocisola ‘ci lavoka ovina viosi.’ (1 Va Kor. 13:4, 7) Ca sunguluka oku kuata elavoko liokuti, eteke limue ukuepata lietu wa tundisiwa vekongelo o tiuka. Unyamo lunyamo, omanu valua va siata oku likekembela loku tiuka vocisoko ca Yehova. Eye, ka kuetele ocikumbiti omanu vana va likekembela. Pole, wa siata ‘oku ecela’ akandu avo.—Osa. 86:5.

NÕLA LOLONDUNGE ONJILA O KUAMA

21, 22. Onjila yipi wa nõlapo, ndaño o kuete elianjo lioku ci linga?

²¹ Yehova wa eca komanu elianjo lioku nõla ovina va yongola oku linga. (Tanga Esinumuĩlo 30:19, 20.) Pole, elianjo liaco li lomboloka okuti, tu sukila oku nõla lutate ovina tu yongola oku linga. Vosi yetu tu sukila oku lipula ndoco: ‘Onjila yipi nda nõla? Ndecelela hẽ okuti upange woku sanda eteku, ovimaho vikuavo, olomapalo, kuenda ovitalukilo, ale ukamba vepata, vi tepa ukamba wange la Yehova?’

²² Yehova lalimue eteke a liwekapo oku lekisa ocisola kafendeli vaye. Pole, nda tua nõla onjila yimue ka ya sungulukile, tu tepa ukamba wetu la Yehova. (Va Rom. 8:38, 39) Tu yuvuli oku ci linga! Omo liaco, ku ka ecelele oku tepa ukamba wove la Yehova. Vocipama ci kuãimo, tu ka konomuisa ovina vikuãla vi pondola oku tu kuatisa oku nõla onjila tu yongola oku kuama.