Mtima Winu Uŵe Wakopa Yehova

“A! Muŵenge mwa iwo mazuŵa ghose mtima wanteura wakundiopa na kusunga marango ghane ghose.”—DUTERONOME 5:29.

1. Kasi tingakhorwa wuli kuti ŵantu ŵazamopaso cara nyengo yakuntazi?

 WOFI wakora ŵantu kwa virimika vinandi. Nyengo na nyengo ŵantu ŵanandi ŵakopa njara, ntenda, ucigeŵenga, na nkondo. Ndico cifukwa cake mazgu ghakwambilira gha cikalata ca Universal Declaration of Human Rights (Cikalata Cakuyowoya za Wanangwa Wakubabika Nawo) cikuyowoya za kukhazikiska caru mwenemumo ŵantu wopengeso cara. a Cakukondweska ncakuti Ciuta iye mwene wakutiphalira kuti caru ici cizenge nadi, kweni na nkongono ya muntu cara. Kwizira mwa mprofeti Mika, Yehova wakulayizga kuti mu caru cake caurunji, ‘muzamuŵavya yumoza wazamofya ŵantu ŵake.’—Mika 4:4.

2. (a) Ni mwauli umo Malemba ghakutiphalirira kuti tiwope Ciuta? (b) Ni mafumbo wuli yangafumbika yakukhwaskana na kopa Ciuta?

² Kulwande linyake wofi ungaŵa wakwenelera. Mu Malemba, ŵateŵeti ŵa Ciuta ŵakuphalirika mwakuwerezga-werezga kuti wopenge Yehova. Moses wakaphalira Ŵaisrayeli kuti: “Mumuope Yehova Ciuta winu, na kumuteŵetera.” (Duteronome 6:13) Virimika vinandi vikati vyajumpapo, Solomon wakalemba kuti: “Muwope Ciuta, na kusunga marango ghake, cifukwa ici ndico mlimo wose wa muntu.” (Mupharazgi 12:13) Kwizira mu ncito yithu yakupharazga, iyo yikurongozgeka na ŵangelo, ise nase tikuphalira ŵantu wose kuti ‘wope Ciuta, ndipo ŵamupe ncindi.’ (Civumbuzi 14:6, 7) Padera pa kopa Yehova, Ŵakristu ŵakwenera kumutemwa na mtima wawo wose. (Mateyu 22:37, 38) Kasi tingamutemwa wuli Ciuta ndiposo nyengo yeneyiyo pera kumopa? Cifukwa wuli ncakwenelera kopa Ciuta wacitemwa? Kasi kopa Ciuta kuli na uwemi wuli? Kuti tizgore mafumbo aya, cakwamba timanye danka ng’anamuro la kopa Ciuta ndiposo umo wofi uwu wuliri wakuzirwa kuti tiŵe paubwezi na Yehova.

Kuzukuma, Kucindika, na Kopa

3. Kasi kopa Ciuta kukung’anamuraci?

³ Kopa ni mukhaliro uwo Ŵakristu ŵakwenera kuŵa nawo kwa Mlengi wawo. Ng’anamuro linyake la wofi uwu ni “kutentema na kupereka ncindi zikuru kwa Mlengi ndiposo kopa kumukwiyiska.” Mwanteura, kopa Ciuta kukukhwaska vigaŵa vyakuzirwa viŵiri vya umoyo withu: kaghanaghaniro kithu kurazga kwa Ciuta na kaghanaghaniro kithu kurazga ku vintu ivyo wakunyanyara. Enya, vigaŵa viŵiri ivi nvyakuzirwa ndipo tikwenera kughanaghanirapo mwakupwererera comene. Nga ni umo Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words likuyowoyera, kwa Ŵakristu wofi uwu ni ‘nkongono iyo yikuŵarongozga mu umoyo wawo, mu vyakucitika vyauzimu ndiposo vya kakhaliro.’

4. Kasi tingaŵa wuli na mukhaliro wa kopa na kucindika Mlengi withu?

⁴ Kasi tingaŵa wuli na mukhaliro wa kuzukuma na kucindika Mlengi withu? Tikuzukuma para tikuwona caru capasi umo cili kulengekera makora, para tikuwona vipopoma, panji kutowa kwa dazi para likunjira. Kuzukuma uku kukukura para tikuwona na maso gha cipulikano kuti woko la Ciuta ndilo likacita milimo  iyi. Ndiposo, nga ni umo likacitira Themba Davide, ise nase tikumanya makora umo tiliri cilengiwa cicoko pakuyerezgera na vilengiwa vyakuziziswa vya Yehova. Davide wakati: “Apo nkupima mitambo yinu, mlimo wa minwe yinu, na mwezi na nyenyezi izo mulikwimika; kasi muntu ngwaci, kuti mumukumbuke?” (Salmo 8:3, 4) Kumanya za ici kutipangiskenge kuti timope, timuwonge na kurumba Yehova cifukwa ca vyose ivyo wakuticitira. Davide wakalembaso kuti: ‘Nkumurumbani cifukwa muli wakofya na wakuzizwiska. Milimo yinu njakuzizwiska! Mwandimanya nkanira-nkanira.’—Salmo 139:14.

5. Ncifukwa wuli tikwenera kopa Yehova, ndipo tili na ciyerezgero wuli ciwemi pa nkani iyi?

⁵ Kuzukuma na kupereka ncindi kukucitiska kuti tiwope nkongono ya Ciuta nga ni Mlengi na kumanya kuti ngwakwenelera kuwusa cilengiwa cose. Mu mboniwoni iyo Yohane wakawona, “ŵeneawo ŵatonda cikoko, na cikozgo cake”—ŵarondezgi ŵakuphakazgika ŵa Kristu awo ŵali kucanya, ŵakuyowoya kuti: ‘Yikuru na yakuzizwiska ndi milimo yinu, Fumu Ciuta ‘mwe, Mwene-nkongono-zose; zakunyoroka na zakuneneska ndi ntowa zinu, Karonga wa muyirayira ‘mwe. Ndi njani wati warekenge kopa na kucindika zina linu, Fumu ‘mwe?’ (Civumbuzi 15:2-4) Kopa Ciuta, cifukwa ca ukuru wake, kukacitiska ŵawusi ŵamoza na Kristu mu Ufumu wakucanya kucindika Ciuta pakuti wali na mazaza yakuru comene. Para tikulanguruka pa vyose ivyo Yehova wacita ndiposo na ntowa zake zaurunji izo wakwendeskera caru cose, kasi tili na cifukwa cakupulikikwa cara ca kumopera?—Salmo 2:11; Yeremiya 10:7.

6. Ncifukwa wuli tikwenera kopa kukwiyiska Yehova?

⁶ Padera pa kuzukuma na kupereka ncindi, kopa Ciuta kukwenera kusazgapo kuleka kumukwiyiska panji kumugarukira. Cifukwa? Cifukwa ncakuti, nangauli Yehova ‘ngwakukuntirapo, wakuzara na uwemi,’ kweni tikwenera kukumbuka kuti ‘wakulekelera waka cara uyo wali na mlandu.’ (Exodus 34:6, 7) Nangauli Yehova ngwacitemwa na walusungu, kweni wakuzomerezga uheni cara nesi kulekelera muntu wakunangira dala. (Salmo 5:4, 5; Habakuk 1:13) Awo ŵakunangira dala na kukana kuleka mikhaliro yawo iyo Yehova wakutinka,  ŵarangikenge. Nga ni umo mpostole Paulos wakayowoyera, ‘nkhwakofya comene kuwa mu mawoko gha Ciuta wamoyo.’ Kopa kuwa mu mukhaliro uwu kukutivikilira.—Ŵahebere 10:31.

‘Demererani kwa Iye’

7. Kasi tili na vifukwa wuli vyakugomezgera nkongono za Yehova?

⁷ Kuti tiŵe na cigomezgo na kuthemba Yehova, cakwamba tikwenera kopa Ciuta na kumanya nkongono zake zikuru. Nga ni umo kamwana kakuwonera kuti nkakuvikilirika para kali pafupi na dada wake, nase tikuwona kuti tili ŵakuvikilirika pasi pa woko lankongono la Yehova. Awonani umo Ŵaisrayeli ŵakacitira apo Yehova wakati waŵafumiska mu Egupto: ‘Ŵaisrayeli ŵakawona mlimo ukuru weneuwo Yehova wakacita pa Ŵaegupto, ndipo ŵantu ŵakopa Yehova; na kupulikana na Yehova na muteŵeti wake Moses.’ (Exodus 14:31) Ivyo Elisha wakawona vikukhozgera kuti “mungelo wa Yehova wakuzingirizga awo ŵakumopa Yehova, na kuŵaponoska.” (Salmo 34:7; 2 Mathemba 6:15-17) Mdauko wasono wa ŵantu ŵa Yehova ndiposo ivyo vikucitikira muntu payekha vikurongora kuti Ciuta wali na nkongono kovwira awo ŵakumuteŵetera. (2 Midauko 16:9) Pa cifukwa ici, tikumanya nkanira kuti “mu kumopa Yehova muntu wangakhazikika.”—Zintharika 14:26.

8. (a) Ncifukwa wuli kopa Ciuta kukutituma kuti tende mu ntowa zake? (b) Longosorani umo tikwenera ‘kudemelerera’ kwa Yehova.

⁸ Kopa Ciuta mwakwenelera kukutikhuŵirizga kugomezga na kuthemba mwa iye pera cara, kweniso kukutituma kuti tende mu ntowa zake. Apo Solomon wakapatuliranga tempele, iye wakaromba kwa Yehova kuti: ‘[Ŵaisrayeli] ŵamopeni imwe, kwenda mu ntowa zinu mazuŵa ghose gha umoyo wawo wose mu caru ico mukapa ŵasekuru ŵithu.’ (2 Midauko 6:31) Pakwambilira, Moses wakapempa Ŵaisrayeli kuti: “Murondezgenge Yehova Ciuta winu, na kumuopa iye, na kusunga marango ghake, na kupulikira lizgu lake, na kumuteŵetera, na kudemerera kwa iye.” (Duteronome 13:4) Nga ni umo mavesi aya yakurongolera, kwenda mu ntowa za Yehova na “kudemerera” kwa iye kukucitika cifukwa ca kugomezga na kuthemba Ciuta. Enya, kopa Ciuta kukutikhuŵirizga kuti tipulikire Yehova, kumuteŵetera iye, na kudemerera kwa iye, nga ni umo mwana wakudemelerera kwa dada wake mweneuyo wakumuthemba comene.—Salmo 63:8; Yesaya 41:13.

Kutemwa Ciuta Nkumopa Iye

9. Kasi pali kukolerana wuli pakati pa kutemwa na kopa Ciuta?

⁹ Kuyana na umo tawonera mu Malemba, kopa Ciuta kuti kukukanizga kumutemwa iye yayi. Mu malo mwake, Ŵaisrayeli ŵakaphalirika kuti ‘wope Yehova . . . , kwenda mu ntowa zake zose, na kumutemwa.’ (Duteronome 10:12) Mwanteura, kopa na kutemwa Ciuta vikwendera lumoza. Kopa Ciuta kukutikhuŵirizga kuti tende mu ntowa zake, ndipo kucita ntena mbukaboni wakuti tikumutemwa. (1 Yohane 5:3) Uwu mbunenesko nadi cifukwa para tikutemwa muntu, tikopa kumukwiyiska. Ŵaisrayeli ŵakakwiyiskanga Yehova cifukwa ca mikhaliro yiheni iyo ŵakacitanga mu mapopa. Enya, tikukhumba cara kucita cilicose ico cingakwenyerezga Dada withu wakucanya. (Salmo 78:40, 41) Kulwande linyake, pakuti ‘Yehova wakukondwa na awo ŵakumopa,’ para tipulikirenge na kukhala mwakugomezgeka, mtima wake ukondwenge comene. (Salmo 147:11; Zintharika 27:11) Kutemwa Ciuta kukutikhuŵirizga kuti timukondweske, ndipo kopa Ciuta kukutikanizga kumukwenyerezga. Mikhaliro iyi njakukolerana, njakususkana cara.

10. Kasi Yesu wakarongora wuli kuti wakakondwa pakumopa Yehova?

¹⁰ Umoyo wa Yesu Kristu ukurongora makora umo tingatemwera na kopa Ciuta panyengo yeneyiyo pera. Kuyana na Yesu, mprofeti Yesaya wakalemba kuti: “Mzimu wa Yehova wamkukhala pa iye, mzimu wa vinjeru na umanyi, mzimu wa kupereka fundo na wa mazaza, mzimu wa mahara na wakopa Yehova. Tiwakondwere nako kumopa Yehova.” (Yesaya 11:2, 3) Nga ni umo ucimi uwu ukuyowoyera, mzimu wa Ciuta  ukacitiska Yesu kuti wope Dada wake wakucanya. Ndiposo, tawona kuti Yesu wakakondwera nawo wofi uwu, ukaŵa mphingo cara kwa iye. Iye wakasekelera pakucita khumbo la Ciuta na kumukondweska Iye nanga pangaŵa pa nyengo zakusuzga. Apo nyifwa yake yikaneng’enera pa khuni lakusuzgikirapo, Yesu wakati kwa Yehova: “Nga ndi umo nkukhumbira ine cara, kweni nga ndi umo mukukhumbira imwe.” (Mateyu 26:39) Cifukwa ca kopa Ciuta, Yehova wakapulika maŵeyerero ya Mwana wake, ndipo wakamukhozga, na kumuponoska ku nyifwa.—Ŵahebere 5:7.

Kusambira Kopa Yehova

11, 12. (a) Ncifukwa wuli tikwenera kusambira kopa Ciuta? (b) Kasi Yesu wakutisambizga wuli kuti tiwope Yehova?

¹¹ Mwakupambana na wofi uwo tikubabika nawo para tawona cintu cikuru na cankongono, kopa Ciuta kukwiza kwekha yayi. Ndico cifukwa cake Davide Mukuru, Yesu Kristu, mu mazgu ghaucimi, wakutipempa kuti: “Zaninge mwa ŵana, tegherezgani kuno, tindimusambizgeni kumopa Yehova umo kuliri.” (Salmo 34:11) Kasi tingasambira wuli kwa Yesu kuti tiwope Yehova?

¹² Yesu wakutisambizga kuti tiwope Yehova mwa kumanya mukhaliro uwemi wa Dada withu wakucanya. (Yohane 1:18) Ivyo Yesu wakacitanga vikurongora umo Ciuta wakughanaghanira ndiposo umo wakucitira vintu na ŵantu, cifukwa Yesu wakurongora ndendende mukhaliro wa Ŵadada ŵake. (Yohane 14:9, 10) Ndiposo, kwizira mu sembe ya Yesu, tikusendelera kwa Yehova para tikupempera kuti watigowokere zakwananga zithu. Lusungu lukuru ulu lwa Ciuta ncifukwa cikuru ca kumopera. Wamasalmo wakalemba kuti: ‘Kuli cigowokero kwa imwe mwakuti mopeke.’—Salmo 130:4.

13. Kasi buku la Zintharika likulongosora vintu wuli ivyo vikutovwira kuti tiwope Yehova?

¹³ Buku la Zintharika likurongosora vinyake mwa ivyo vingatovwira kuti tiŵe na mzimu wakopa Ciuta. Likuti: ‘Mwana wane, usange ukupokerera mazgu ghane na kusungiska comene marango ghane, mwakuti utegherezge khutu lako ku vinjeru, na kurazga mtima wako ku umanyi; enya, usange ukulirira mahara na kutumpuska mazgu ghako kuti uŵenge na umanyi, . . . nteura uti umanyiske kumopa Yehova na kusanga mahara ghakumanyira Ciuta.’ (Zintharika 2:1-5) Kuti tiwope Ciuta, tikwenera kusambira Mazgu yake, kufwilirapo kuti timanyisiske ivyo yakuyowoya, na kupulikira urongozgi wake.

14. Kasi tingarondezga wuli urongozgi uwo ukaperekeka kwa mathemba ya Israyeli?

¹⁴ Themba lirilose la Israyeli likaphalirika kuti lirembe mu buku lake Dango na “kusambiramo mazuŵa ghose gha umoyo wake, kuti wasambire kumuopa Ciuta Yehova, kusunga mazgu ghose gha dango ili.” (Duteronome 17:18, 19) Mwakuyana waka, kuŵazga na kusambira Baibolo ni vintu vyakukhumbikwa usange ise nase tikukhumba kusambira kopa Yehova. Para tigwiriskirenge ncito ivyo Baibolo likuyowoya mu umoyo withu, pacoko na pacoko tiŵenge na mahara yakufuma kwa Ciuta. Tikufika pakumanya  “kumopa Yehova” cifukwa tikuwona uwemi wake mu umoyo withu, ndipo tikuzirwiska comene ubwezi withu na Ciuta. Mwakusazgirapo, para tiwunganenge nyengo na nyengo na Ŵakristu ŵanyithu, tose ŵawukirano na ŵarara timanyenge ivyo Ciuta wakusambizga, tisambirenge kumopa, ndipo tendenge mu ntowa zake.—Duteronome 31:12.

Ngwamwaŵi Yose Uyo Wakopa Yehova

15. Kasi kopa Ciuta kukukolerana wuli na kumusopa?

¹⁵ Kuyana na umo tawonera, kopa Ciuta ni mukhaliro uwemi uwo tose tikwenera kuŵa nawo cifukwa ncigaŵa cakuzirwa pakusopa Yehova. Kukutipangiska kugomezga mwa iye na mtima wose, kwenda mu ntowa zake na kudemerera kwa iye. Nga ni umo Yesu Kristu wakacitira, kopa Ciuta kungaticiskaso kuti tikwaniriske cirapo cithu ca kujipatulira sono na muyirayira swii.

16. Ncifukwa wuli Yehova wakuticiska kuti timopenge iye?

¹⁶ Kopa Ciuta kuti nkuheni yayi panji kuti kuli na marango yanonono yayi. Baibolo likutiphalira kuti: “Ngwakutumbikika yose uyo wakopa Yehova na kwenda mu ntowa zake!” (Salmo 128:1) Yehova wakuticiska kuti timopenge cifukwa wakumanya kuti mukhaliro uwu utivikilirenge. Tikuwona umo iye wakufipira mtima mu mazgu agho wakayowoya kwa Moses kuti: “A! Muŵenge mwa iwo [Ŵaisrayeli] mazuŵa ghose mtima wanteura wakundiopa na kusunga marango ghane ghose, mwakuti kuŵaŵire kuweme, iwo na ŵana ŵawo muyaya!”—Duteronome 5:29.

17. (a) Kasi tikwandula wuli para tikopa Ciuta? (b) Mwakuyana na kopa Ciuta, kasi nkani yakurondezgapo yizamurongosora vici?

¹⁷ Mwakuyana waka, usange nase tiŵenge na mtima wakopa Ciuta, mbwenu vintu vitenderenge makora. Mwauli? Cakwamba, mtima wa nga ni uwu ukondweskenge Ciuta ndipo utiguzirenge pafupi na iye. Davide wakajiwonera yekha kuti Ciuta ‘wakufiska khumbo la awo ŵakumopa, ndipo wakupulika nkuto yawo, ndipo wakuŵaponoska.’ (Salmo 145:19) Caciŵiri, tandulenge para tiwopenge Ciuta cifukwa kusintenge kaghanaghaniro kithu kurazga ku viheni. (Zintharika 3:7) Nkani yakurondezgapo yirongosorenge umo wofi uwu ukutivikilira kuti tileke kupwetekeka mwauzimu, ndipo yirongosorengeso viyerezgero vya mu Malemba vya ŵanarumi awo ŵakawopa Ciuta na kupatuka ku uheni.

[Mazgu ghamusi]

Kasi Mungazgora Mafumbo Aya?

• Kasi kopa Ciuta kukung’anamuraci, ndipo kukutikhwaska wuli?

• Kasi pali kukolerana wuli pakati pa kopa Ciuta na kwenda na Ciuta?

• Kasi ciyerezgero ca Yesu cikurongora wuli kuti kopa Ciuta kukukolerana na kumutemwa?

• Ni mwauli umo tingaŵira na mtima wakopa Yehova?

[Mafumbo]

[Cithuzithuzi pa peji 22]

Mathemba gha Israyeli ghakaphalirika kuti ghalembe Dango mu buku lawo na kuliŵazga zuŵa lirilose

[Cithuzithuzi pa peji 23]

Kopa Yehova kukuticitiska kuti timugomezge nga ni umo mwana wakugomezgera dada wake

[Kulongosora Cithuzithuzi pa peji 20]

Nyenyezi: Zakujambulika na Malin, © IAC/RGO 1991