1, 2. Kasi kulaŵiska kwa Yehova chikung’anamurachi?

TILI mu “nyengo zinonono na zakusuzga,” ndipo umoyo ulutilirenge kuŵa wakusuzga pambere Yehova wandaparanye charu chiheni ichi na kuwezgerapo mtende wenecho pa charu chapasi. (2 Tim. 3:1) Ntheura tingachita makora kujifumba kuti, ‘Kasi nkhulaŵiska kwa njani para nkhukhumba wovwiri na ulongozgi?’ Para tingazgora kuti, “Kwa Yehova,” mbwenu tazgora makora.

² Kasi kulaŵiska kwa Yehova chikung’anamurachi? Ndipo tingachita wuli kuti maso ghithu ghalaŵiskenge kwa Yehova pera apo tikukumana na masuzgo? Vyaka vinandi ivyo vyajumpha, wamasalimo wakawona kuti ntchakuzirwa kuti maso ghithu ghalaŵiskenge kwa Yehova para tikukhumba wovwiri pa nyengo ya masuzgo. (Ŵerengani Salimo 123:1-4.) Wakayaniska kulaŵiska kwa Yehova na umo muteŵeti wakulaŵiskira kwa bwana wake. Kasi apa wamasalimo wakang’anamurangachi? Muteŵeti wakulaŵiska kwa bwana wake para wakukhumba chakurya pera yayi panji wovwiri. Kweni nyengo zose wakwenera kulaŵiska kwa  bwana wake kuti wamanye ivyo wakukhumba na kuchita ivyo bwana wake wakukhumba. Mwakuyana waka, zuŵa lililose tikwenera kupenjerezga mu Mazgu gha Chiuta kuti timanye ivyo Yehova wakukhumba kwa ise na kulondezga ulongozgi wake. Pekha para tingachita nthena ndipo tingasimikizga kuti Yehova watovwirenge para takumana na masuzgo.—Efe. 5:17.

3. Ntchivichi chingatitimbanizga kuti tileke kulutilira kulaŵiska kwa Yehova?

³ Nangauli tikumanya kuti ntchakuzirwa kulutilira kulaŵiska kwa Yehova, kweni nyengo zinyake tingatimbanizgika. Ivi ndivyo vikachitikira mubwezi wa Yesu, Marita. Iyo “wakatangwanika na milimo yinandi.” (Luka 10:40-42) Para ivi vikachitikira munthu wakugomezgeka uyo wakaŵa na Yesu, tikwenera kuzizwa yayi para vingatichitikira ise. Ipo ntchivichi chingatitimbanizga kuti tileke kulaŵiska kwa Yehova? Mu nkhani iyi, tiwonenge umo vyakuchita vya ŵanji vingatitimbanizgira kuti tileke kulaŵiska kwa Yehova. Tiwonengeso umo tingachitira kuti tilutilire kulaŵiska kwa Yehova.

4. Chifukwa wuli tingazizwa kuti Mozesi wakataya mwaŵi wa kunjira mu Charu cha Layizgano?

⁴ Mozesi wakalaŵiskanga kwa Yehova kuti wamulongozge. Nakuti “wakalutilira kuŵa wakukhora nga wakuwona Uyo ngwambura kuwoneka.” (Ŵerengani Ŵahebere 11:24-27.) Baibolo likutiphalira kuti “mu Israyeli mukawukaso ntchimi yinyake yayi yakuyana na Mozesi, uyo Yehova wakamanyana nayo chisko na chisko.” (Doto. 34:10) Nangauli Mozesi wakaŵa paubwezi wakukhora na Yehova, kweni wakataya mwaŵi wa kunjira mu Charu cha Layizgano. (Maŵa. 20:12) Kasi Mozesi wakananga vichi kuti wataye mwaŵi uwu?

5-7. Kasi ni suzgo wuli ilo likawuka Ŵaisrayeli ŵakati ŵafuma waka mu Eguputo, ndipo Mozesi wakachita wuli?

⁵ Pambere myezi yiŵiri yindakwane kufuma apo Ŵaisrayeli ŵakafumira mu Eguputo, pakawuka suzgo likuru. Ivi vikachitika pambere ŵandafike pa Phiri la Sinayi. Ŵanthu ŵakamba kudandawura chifukwa cha kusoŵa maji. Ŵakamba kusinginikira Mozesi, ndipo vinthu vikafika paheni chomene mwakuti Mozesi wakalilira Yehova kuti: “Kasi nichite nawo vichi ŵanthu aŵa? Ŵakhala pachoko kunidinya na malibwe.” (Eks. 17:4) Yehova wakamuzgora na kumupa ulongozgi wakupulikikwa makora. Wakamuphalira kuti watore ndodo yake na kutimba pa jalawe mu Horebu, ndipo maji ghanandi ghafumenge. Tikuŵazga kuti: “Ntheura ndimo Mozesi wakachitira pamaso pa ŵalara ŵa Israyeli.” Ŵaisrayeli ŵakamwa maji na kukhorwa, ndipo suzgo likamara.—Eks. 17:5, 6.

⁶ Baibolo likutiphalira kuti Mozesi “wakathya malo ghara zina lakuti Masa na Meriba, chifukwa Ŵaisrayeli ŵakalimbana na Mozesi ndiposo chifukwa chakuti ŵakayezga Yehova apo ŵakati: ‘Kasi Yehova wali pakati pithu panji yayi?’” (Eks. 17:7) Mazina agha ghakaŵa ghakwenelera nadi chifukwa ghakung’anamura “Kuyezga” na “Kulimbana.”

⁷ Kasi Yehova wakajipulika wuli na ivyo vikachitika pa Meriba? Wakawona kuti Ŵaisrayeli ŵamugalukira iyo, Mozesi pera yayi. (Ŵerengani Salimo 95:8, 9.) Ŵaisrayeli ŵakabuda nadi. Panyengo iyi, Mozesi wakachita makora vinthu chifukwa wakalaŵiska kwa Yehova na kulondezga ulongozgi wake.

8. Kasi ni suzgo wuli ilo likawukaso apo Ŵaisrayeli ŵakaŵa mu mapopa, kuumaliro wa ulendo wawo wa vyaka 40?

⁸ Kweni kasi chikachitika ntchivichi suzgo ili likati lawukaso kuumaliro wa ulendo wawo apo ŵakaŵa mu mapopa, pati pajumpha  vyaka 40? Ŵaisrayeli ŵakafikaso pa malo ghanyake ghakuchemeka Meriba. Kweni Meriba uyu wakaŵa munyake, wakaŵa pafupi na Kadeshi, kufupi na mphaka ya Charu cha Layizgano. * Ŵaisrayeli ŵakadandauraso chifukwa cha kusoŵa maji. (Maŵa. 20:1-5) Kweni panyengo iyi, Mozesi wakachita makora yayi vinthu.

9. Kasi Chiuta wakamuphalira ulongozgi wuli Mozesi, kweni wakachita wuli? (Wonani chithuzi chakwamba.)

⁹ Kasi Mozesi wakachita wuli ŵanthu ŵakati ŵagaluka? Wakalaŵiskaso kwa Yehova kuti wamulongozge. Kweni pa nyengo iyi Yehova wakamuphalirapo yayi kuti watimbe jalawe. Mozesi wakaphalirika kuti watore ndodo yake na kuwunganya ŵanthu panthazi pa jalawe, ndipo pamanyuma wayowoye ku jalawe. (Maŵa. 20:6-8) Kweni Mozesi ndimo wakachitira yayi, wakayowoya yayi ku libwe panji kuti jalawe. M’malo mwake, wakakwiya chomene na kuŵakalipira ŵanthu awo ŵakawungana, ndipo wakati: “Sono pulikani, imwe ŵakugaluka! Kasi mukukhumba kuti timufumiskirani maji mu jalawe ili?” Wakati wayowoya mazgu agha, wakatimba jalawe kamoza pera yayi, kweni kaŵiri.—Maŵa. 20:10, 11.

10. Chifukwa wuli Yehova wakakwiya na ivyo Mozesi wakachita?

¹⁰ Yehova wakamukwiyira chomene Mozesi. (Doto. 1:37; 3:26) Chifukwa wuli Yehova wakakwiya nthena? Pali vifukwa vinandi ivyo wakwenera kuti wakakwiyira. Nga umo tayowoyera kale pachanya apa, Yehova wakwenera kuti wakakwiya chifukwa chakuti Mozesi wakalondezga yayi ulongozgi uphya uwo wakamupa.

11. Kasi ivyo Mozesi wakachita pakutimba jalawe vikatimbanizga wuli munthondwe uwo Yehova wakachita?

¹¹ Paliso chifukwa chinyake icho Yehova wakakwiyira. Malibwe agho ghakaŵa ku Meriba wakwamba, ghakaŵa ghanonono chomene. Nanga munthu wangatimba wuli malibwe agha, palije uyo wangalindizga kuti mungafuma maji. Kweni malibwe gha ku Meriba wachiŵiri, ghakaŵa ghakufukutuka. Chifukwa chakuti malibwe agha ghakaŵa ghakufukutuka, kanandi jalawe lakupangika na malibwe ghanthena likusunga maji ndipo para munthu wangadolora wangaghasanga. Kasi apo Mozesi wakatimba kaŵiri jalawe lakufukutuka ili wakapangiska ŵanthu kuwona kuti maji ghafuma waka ghekha m’malo mwa kuwona kuti ni Yehova wachita munthondwe? Chifukwa chakuti Mozesi wakatimba jalawe m’malo mwa kuyowoya waka, kasi wakatimbanizga munthondwe uwo Yehova wakachita? * Tingayowoya mwakusimikizga yayi.

12. Ntchifukwa wuli chinyake icho Yehova wakwenera kuti wakakwiyira Mozesi na Aroni?

¹² Paliso chifukwa chinyake icho Yehova wakakwiyira Mozesi na Aroni. Wonani umo Mozesi wakayowoyera ku ŵanthu. Wakati: “Kasi mukukhumba kuti timufumiskirani maji mu jalawe ili?” Pakuyowoya kuti “timufumiskirani,” Mozesi wakang’anamuranga kuti iyo na Aroni ŵafumiskenge maji. Mazgu agho Mozesi wakayowoya ghakayuyura Yehova uyo wakachita munthondwe. Chifukwa ichi tikuwona kuti ntchaunenesko para tikuŵazga Salimo 106:32, 33, apo pakuti: “Ŵakamukwiyiskaso  pa maji gha Meriba, Ndipo Mozesi vikamukhalira makora yayi chifukwa cha iwo. Ŵakakweŵeska mzimu wake, wakayowoyeramo bweka na milomo yake.” * (Maŵa. 27:14) Kwali chifukwa chikaŵa chakuti wuli, kweni ivyo Mozesi wakayowoya vikayuyura Yehova. Yehova wakaphalira Mozesi na Aroni kuti: “Mose mwaŵaŵiri mukagalukira dango lane.” (Maŵa. 20:24) Ŵakabuda vikuru nadi.

13. Chifukwa wuli chilango icho Yehova wakapeleka kwa Mozesi chikaŵa chakwenelera?

¹³ Yehova wakalindizganga vinandi kwa Mozesi na Aroni pakuti ndiwo ŵakalongozganga ŵanthu ŵake. (Luka 12:48) Yehova wakaŵa kuti wawukana kale muwiro wose wa Israyeli uwo ukafuma mu Eguputo, kuti wamunjira yayi mu charu cha Kenani chifukwa cha kumugalukira. (Maŵa. 14:26-30, 34) Ntheura chikaŵa chakwenelera kuti Yehova wapeleke chilango chakuyana waka kwa Mozesi chifukwa cha kugaluka kwake. Nga Mbaisrayeli ŵanyake ŵakugaluka, Mozesi nayo wakazomerezgeka yayi kunjira mu Charu cha Layizgano.

14, 15. Ntchivichi chikachitiska Mozesi kuti wagaluke?

¹⁴ Ntchivichi chikachitiska Mozesi kuti wagalukire Yehova? Wonaniso Salimo 106:32, 33. Lemba ili likuti: “Ŵakamukwiyiskaso pa maji gha Meriba, ndipo Mozesi vikamukhalira makora yayi chifukwa cha iwo. Ŵakakweŵeska mzimu wake, wakayowoyeramo bweka na milomo yake.” Nangauli Ŵaisrayeli ŵakakwiyiska Yehova, kweni Mozesi ndiyo wakakweŵeka. Chifukwa chakuti wakatondeka kujikora, wakayowoya kwambura kughanaghanira masuzgo agho wangakumana nagho.

¹⁵ Mozesi wakazomerezga vyakuchita vya ŵanji kumutondeska kulutilira kulaŵiska kwa Yehova. Mozesi wakachita makora pa suzgo lakwamba. (Eks. 7:6) Kweni panyake wakavuka na kukhuŵara chifukwa chakuti Ŵaisrayeli ŵakagaluka kwa vyaka vinandi. Kasi Mozesi wakaghanaghaniranga chomene umo wakakhuŵalira m’malo mwa kughanaghanira umo wangapelekera uchindami kwa Yehova?

16. Chifukwa wuli tikwenera kughanaghanira ivyo wakachita Mozesi?

¹⁶ Usange ntchimi yakugomezgeka nga ni Mozesi yikatimbanizgika na ŵanji na kubuda, nase vingatichitikira. Nga ni Mozesi, nase tili pafupi kunjira mu charu chiphya icho Yehova watilayizga. (2 Pet. 3:13) Palije uyo wangakhumba kutaya mwaŵi wapadera uwu. Kweni kuti tikanjire mu charu ichi, tikwenera kulutilira kulaŵiska kwa Yehova, nyengo zose tichitenge kuchita khumbo lake. (1 Yoh. 2:17) Kasi tikusambirapo vichi pa ivyo Mozesi wakabuda?

17. Ntchivichi chitovwirenge kuti tijikorenge usange ŵanyithu ŵatikwiyiska?

¹⁷ Jikorani para ŵanyinu ŵamukwiyiskani. Nanga nase tingakumana na suzgo limoza mwakuwerezgawerezga, “tileke kuvuka pakuchita icho ntchiwemi, chifukwa mu nyengo yake tizamuvuna usange tikuvuka yayi.” (Gal. 6:9; 2 Tes. 3:13) Para ŵanyithu ŵatikwiyiska panji tapambana nawo maghanoghano mwakuwerezgawerezga, kasi tikujikora pakuyowoya kweniso kukora ukali withu? (Zinth. 10:19; 17:27; Mat. 5:22) Para ŵanyithu ŵatikwiyiska, tikwenera ‘kumulekera Chiuta kuti walongore ukali wake.’ (Ŵerengani Ŵaroma 12:17-21.) Tilongorenge kuti tikuchindika Yehova para tilutilirenge kulaŵiska kwa iyo na kumulekera kuti walongore ukali wake, na kumulindizga kuti wachitepo  kanthu para wawona kuti ntchakwenelera. Kweni para tingawezgera tekha mu nthowa yinyake, tilongorenge kuti tikumuyuyura Yehova.

18. Kasi tikwenera kukumbuka vichi pa nkhani ya kulondezga ulongozgi?

¹⁸ Londezgani ulongozgi uphya. Kasi tikulondezga ulongozgi uphya uwo Yehova watipa? Para tikulondezga, tithembenge waka umo nyengo zose tikuchitira vinthu yayi. M’malo mwake, tilondezgenge mwaluŵiro ulongozgi uphya uwo Yehova watipa kwizira mu gulu lake. (Heb. 13:17) Kweniso tiwoneseskenge kuti ‘tikujumpha yayi vinthu ivyo vili kulembeka.’ (1 Kor. 4:6) Para tichitenge nthena, tilutilirenge kulaŵiska kwa Yehova.

19. Kasi tingachita wuli kuti tileke kunanga ubwezi withu na Yehova chifukwa cha maubudi gha ŵanji?

¹⁹ Kuzomerezga yayi kuti maubudi gha ŵanji ghanange ubwezi winu na Yehova. Para tilutilirenge kulaŵiska kwa Yehova, tizomerezgenge yayi kuti vyakuchita vya ŵanji vinange ubwezi withu na Chiuta. Fundo iyi njakuzirwa, chomenechomene usange tili na udindo mu gulu la Chiuta nga umo wakaŵira Mozesi. Nangauli mbunenesko nadi kuti waliyose wakwenera ‘kulutilira kopa na kutenthema kuti wasange chiponosko chake,’ kweni tikwenera kukumbuka kuti Yehova wakwendera waka fundo yimoza yayi para wakuteruzga. (Fil. 2:12) M’malo mwake usange tili na maudindo ghanandi, Yehova wakulindizgaso vinandi kwa ise. (Luka 12:48) Kweni usange tikumutemwa nadi Yehova, palije icho chititondeskenge panji kutipatura ku chitemwa chake.—Sal. 119:165; Rom. 8:37-39.

20. Kasi tikwenera kuŵikapo mtima kuchita vichi?

²⁰ Mu nyengo zakusuzga izi, mphanyi talutilira kwinuska maso ghithu kwa Uyo ‘wakhala pa chitengo kuchanya,’ mwakuti timanye khumbo lake. Tingazomerezganga yayi kuti ubwezi withu na Yehova unangike chifukwa cha maubudi gha ŵanji. Ivyo vikachitikira Mozesi vikutisambizga sambiro lakuzirwa ili. M’malo mwa kukhuŵara chomene chifukwa cha maubudi gha ŵanji, tiyeni tiŵikepo mtima kuti ‘maso ghithu ghalaŵiske kwa Yehova Chiuta withu m’paka watichitire lusungu.’—Sal. 123:1, 2.