“Ine nkhaghanaghananga kuti nasanga munthu wakwenelera. Nkhatenge, ‘Munyamata uyu ngwane muyirayira.’ Kweni tikati takhala pa chibwezi myezi yiŵiri, nkhamazga chibwezi. Nane nkhagomezga yayi kuti chibwezi icho chikamba motomoto chingamara luŵiro nthena.”—Anna. *

“Pakwamba nkhawonanga kuti tikakolerananga mu vinandi. Nkhaŵa na chigomezgo chose kuti titoranenge. Kweni pakati pajumpha nyengo, nkhamba kuwona kuti tili ŵakupambana chomene. Nkhati nawona kuti uko tikulazga nkhuheni, nkhamazga chibwezi.”—Elaine.

Kasi namwe vili kumuchitikiranipo ivi? Usange vili kumuchitikiranipo, nkhani iyi yimovwiraninge chomene.

Para chibwezi chamara vikuŵinya chomene, ndipo uyo wamazga nayo vikumuŵinya. Sara wa vyaka 20 wakamazga chibwezi ŵakati ŵakhala waka myezi 6. Iyo wakati: “Vikaniŵinya chomene! Munyamata uyu nkhamutemwa chomene ndipo nkhatenge tizamukhalira lumoza umoyo wose. Kweni mu nyengo yichoko waka, vyose ivi vikamara. Nyengo zinyake para napulika sumu izo tikapulikizgiranga lumoza, nkhukumbuka nyengo iyo vinthu vikendanga makora pa chibwezi chithu. Ndipo chitima chikunikora para naluta ku malo agho tikatemwanga kuchezgerako. Nangauli ndine nkhamazga chibwezi, kweni vikuniŵinya nipera.”

Nangauli vikuŵinya para chibwezi chamara, kweni chikuŵa chiwemi. Elaine wakati: “Khumbo likuŵa lakuti umupweteke mtima munyako yayi. Kweni wekha ukwamba kuwona kuti usange mungalutilira chibwezi, paumaliro mose mungazakalira.” Sara wakakolerana nayo fundo iyi. Wakati: “Nkhuwona kuti usange munthu ukukondwa nayo yayi para muli pa chibwezi, mbwenu para mwatorana uzamukondwa yayi. Ntheura ntchiwemi kumazga waka chibwezi.”

Para chibwezi chamara chikung’anamura kuti muli ŵakutondeka yayi. Nyengo ya chibwezi yikovwira ŵanthu kuti ŵamanyane makora, na kuwona usange ŵangatorana panji yayi. Usange imwe panji chibwezi chinu mwawona kuti pali suzgo likuru, mungachita makora kumazga chibwezi. Usange chibwezi chamara, lekani kughanaghana kuti imwe mwatondeka. Mungalutilira kuŵa ŵakukondwa. Kweni mungachita wuli?

Zomerezgani kuti chamara nangauli vikuŵinya. Elaine, uyo wazunulika pakwambilira, wakati: “Nkhaluza munyane wapamtima.” Ntchakawiro kudandawura para chibwezi chamara na munthu uyo mukatemwananga chomene. Adam, munyamata wa vyaka 21 wakati: “Unenesko ngwakuti vikuŵinya para chibwezi chamara, nanga mungamanya kuti mukachita makora kumazga.” Mungajipulika nga ni Themba Davide ilo likuzunulika mu Baibolo. Apo wakaŵa na chitima, wakalemba kuti: ‘Usiku nkhuyenjamiska panji kuti nkhunyeweska mphasa yane na masozi.’ (Salmo 6:6) Nthowa yiwemi chomene yakumazgira chitima icho chikuŵapo nkhuzomerezga waka kuti vyachitika, ndipo ntchakawiro kudandawura. Para mukuzomerezga fundo iyi, mbwenu chiŵenge chipusu kuti mtima winu uweleremo.—Fundo ya mu Baibolo: Salmo 4:4.

Chezgani na ŵanthu awo ŵakumukhumbirani viwemi. Nyengo zinyake chikuŵa chipusu yayi kuchezga na ŵanthu para chibwezi chamara. Anna, uyo wazunulika kukwambilira wakati: “Pakwamba, nkhakhumbanga yayi kuwonana na munthu waliyose. Nkhakhumbanga kuŵa panekha kuti nifwase na kughanaghanira ivyo vikachitika.” Kweni nyengo yikati yajumphapo, Anna wakamanya kuti ntchamahara kuchezga na ŵanyake awo ŵangamukhwimiska mtima. Iyo wakati: “Sono nkhujipulikako makora, ndipo vikuniŵinyaso nga umo vikaŵira pakwamba yayi.”—Fundo ya mu Baibolo: Zintharika 17:17.

Sambiraniko ku ivyo vyachitika. Mujifumbe kuti: ‘Kasi ivyo vyachitika vyanovwira kuwona apo nkhukhumbikwira kuchita makora? Usange ni nthena, kasi ntchivichi icho nkhuwona kuti ningachita mwakupambanako para nasanga chibwezi chinyake?’ Marcia wa vyaka 22 wakati: “Pakati pajumpha nyengo, nkhakhala pasi na kuweleramo ivyo vikachitika. Kweni nkhalindilira kuti mtima ukhire dankha mwakuti nighaneghane makora.” Adam, uyo wazunulika kukwamba, wakayowoya fundo yeneyiyi. Iyo wakati: “Pakajumpha chaka kuti vifumemo mu maghanoghano. Pakatoraso nyengo yitali kuti nimanye kuti ningasambirapo kanthu pa ivyo vikachitika. Ivyo vili kunichitikira vyanisambizga vinandi pa umo nkhujiwonera, na umo ningachitira pa chibwezi. Sono vikuniŵinya viŵi yayi kuti chibwezi chili kumara.”

Lombani kwa Chiuta. Baibolo likuti Chiuta ‘wakuchizga ŵakusweka mtima, wakukaka makora mabamba ghawo.’ (Salmo 147:3) Chiuta ndiyo wakusankhira munthu chibwezi yayi, kweni wakumukhumbirani viwemi. Muphalirani umo mukujipulikira mu mtima kwizira mu pemphero.—Fundo ya mu Baibolo: 1 Petrosi 5:7.