1. I ntxini xi nga ku yendlaka u navela ku djondza wuprofeta la Bibele?

 JOVHEM leli vitaniwaka Ben li li: “Na swi rhandza ku djondza wuprofeta la Bibele.” Ku nga va swaku na wena u titwisa xileswo? Kumbe u vona swaku swa karhata ku twisisa wuprofeta la Bibele? Swi nga ha yendleka u pimisa swaku ku djondza wuprofeta la Bibele swa godolisa. Kambe loko u ya u twisisa swaku hi mhaka muni Yehovha a tsalile wuprofeta ka Bibele swi nga ha yendleka u txintxa mapimiselo ya wena.

2. Hi ta djondza hi yini ka nhlokomhaka leyi?

² Ka nhlokomhaka leyi, hi ta vona swaku hi mhaka muni hi fanele hi djondza hi wuprofeta leli nga ka Bibele ni swaku hi fanele hi li djondzisa ku yini. Hi ta tlhela hi vona wuprofeta limbirhi leli nga ka buku la Daniyele ni swaku ku twisisa wuprofeta lolelo swi nga hi pfunisa ku yini swoswi.

3. Hi fanele hi yendla yini swaku hi twisisa wuprofeta li nga ka Bibele?

³ Swaku hi twisisa wuprofeta la Bibele, swi lava hi kombela ku pfuniwa. Hi xikombiso, a hi nge u yendza u ya ka ndhawu leyi u kalaka u nga yi tivi, kambe munghanu wa wena lweyi u yendzaka na yena a yi tiva kahle ndhawu yoleyo. A swi tiva kahle swaku hi kwini lomu mi nga kona ni swaku hi yini ndlela leyi mi nga yi tirhisaka swaku mi fika lomu mi yaka kona. A hi kanakani swaku a wu ta tsaka hi ku yendza ni munghanu yelweyo. Yehovha a fana ni munghanu yelweyo. A swi tiva kahle swaku hi wini nkama lowu hi hanyaka ka wona ni swaku ku ta yendleka yini ka nkama lowu taka. Se, leswaku hi twisisa wuprofeta la Bibele swi lava hi tiveka hansi hi kombela ku pfuniwa hi Yehovha. — Dan. 2:28; 2 Ped. 1:19, 20.

4. Hi mhaka muni Yehovha a tsale wuprofeta ka Bibele? (Yeremiya 29:11) (Vona mufoto.)

⁴ Ku fana ni leswi vapsali va va navelelaka swilo swaswinene vana va vona, Yehovha na yena a lava swaku vana va yena swi va fambela kahle ka nkama lowu taka. (Lerha Yeremiya 29:11.) Kambe ku hambana ni vapsali va hina, Yehovha a hi byela hi swilo leswi nga ta yendleka  ka nkama lowu taka. Phela a rhume vanhu swaku va tsala wuprofeta leli nga ka Bibele kuva hi tiva swilo swa lisima leswi nga ta yendleka na ka ha chota nkama wa wunyingi. (Esa. 46:10) Se, hi nga vula swaku wuprofeta leli nga ka Bibele i swilo swa lisima hintamu leswi Papayi wa hina a nga hi nyika swona. Kambe i yini lexi nga hi pfunaka ku tiyiseka swaku leswi Bibele li vulaka swaku swi ta yendleka ka nkama lowu taka i ntiyiso?

5. I mpsini leswi majovhem ma nga swi djondzaka ka xiperiyensiya xa Max?

⁵ A majovhem ya hina ma tirhisana ni vanhu vanyingi axikolweni lava kalaka va nga hanyi hi minawu ya Yehovha funtshi va kalaka va nga na mhaka na yona. Leswi va swi vulaka ni leswi va hanyisaka xiswona swi nga yendla majovhem ya hina ma sungula ku kanakana swaku leswi Bibele li swi djondzisaka i ntiyiso kumbe nada. Hi xikombiso, vona leswi nga yendlekela makwerhu Max. Yena a vula leswi: “Nkama a ni ya xikolweni ni sungule ku tivutisa swaku ‘indjhe leswi Bibele li swi djondzisaka i ntiyiso hikakunene? Indjhe leswi vapsali va mina va ni djondzisaka swona i ntiyiso mpelampela?’” I mpsini leswi vapsali va Max va nga swi yendla swaku va mu pfuna? Yena Max wa tlhamusela. A vula leswi: “Hambileswi ni swi tivaka swaku hi ndzeni ka mbilu a va karhateka hintamu, loko va vulavula na mina a va nga kombisi ku dzuka funtshi a va rhulile.” Vapsali va Max va hlamule swivutiso hinkwaswu leswi Max a a li na swona hi ku tirhisa Bibele. Kambe ku ni nchumu xin’wani lexi Max a nga xi yendla. A li: “Ni djondze wuprofeta la Bibele naswona ni sungule ku bula hi leswi a ni swi djondza ni majovhem man’wani.” Max a pfunekise ku yini hi ku va a yendle swilo hinkwaswu leswi? Yena a li: “Ni vhele ni tiyiseka swaku hikakunene a Bibele i Rito la Xikwembu!”

6. I yini leswi hi faneleke hi swi yendla loko hi kanakana, naswona hi mhaka muni?

⁶ Loko ku fana na Max na wena u kanakana swaku leswi Bibele li swi vulaka i ntiyiso, u nga titwi nandzu. Kambe u fanele u yendla xan’wanchumu. Phela ku kanakana hi nga ku fanisa ni ferujem kumbe ku kurha. Loko hi nga yendli nchumu swaku swilo swa hina swi nga ferujari, swi ta gama swi wonheka. Se leswo swa fana ni lipfumelo la hina. Loko hi nga susi ku kanakana loku hi nga na kona, lipfumelo la hina li nga fa. Se u fanele u tivutisa leswi: ‘Na kholwa hikakunene swaku leswi Bibele li swi vulaka swaku swi ta yendleka ka nkama lowu taka i ntiyiso?’ Loko u kanakana u fanele u djondza wuprofeta leli nga ka Bibele leli se li nga hetiseka. Se u nga swi yendlisa ku yini leswo?

7. Hi xini xikombiso lexi Daniyele a nga hi siyela xona ka leswi a a li djondzisa xiswona wuprofeta? (Daniyele 12:10) (Vona mufoto.)

⁷ Daniyele a hi vekele xikombiso xaxinene xa leswi hi faneleke hi li djondzisa xiswona wuprofeta. Leswi a swi yendla swaku Daniyele a djondza wuprofeta a ku li nchumu lexi twalaka, ku nga ku lava ku tiva ntiyiso. Daniyele a a tlhela a tiveka hansi, na a swi tiva leswaku Yehovha a pfuna ntsena lava va hanyaka hi minawu ya yena ni lava va mu rhandzaka swaku va twisisa wuprofeta. (Dan. 2:27, 28; lerha Daniyele 12:10.) A tlhele a kombisa swaku a a tiveka hansi hi ku va minkama hinkwayu a khongela a kombela Yehovha leswaku a mu pfuna ku li twisisa. (Dan. 2:18) Xin’wani lexi Daniyele a a xi yendla a ku li ku swi kambisisa kahle swilo nkama lowu a a djondza. Phela a a hamba mapexkiza ka Matsalwa lawa a ma li kona nkameni wa yena. (Yer. 25:11,  12; Dan. 9:2) Se hina ke, hi nga mu tekelelisa ku yini Daniyele?

8. Hi mhaka muni van’wani va nga kholwi ka wuprofeta leli nga ka Bibele, kambe hina hi fanele hi yendla yini?

⁸ Pimisa hi leswi swi ku yendlaka u djondza wuprofeta li nga ka Bibele. Loko u djondza wuprofeta leli li nga ka Bibele hi ku lava ku tiva ntiyiso, Yehovha a ta ku pfuna. (Yoh. 4:23, 24; 14:16, 17) A vanhu van’wani va djondza wuprofeta hi ku lava ku tinyimelela va vula swaku leswi Bibele li swi djondzisaka a swi ti hi ka Xikwembu. Leswo swi yendla vanhu volavo va nga lavi ku yingisa minawu ya Xikwembu leyi nga ka Bibele leyi vulavulaka hi swilo swaswinene ni swa ku biha. Ka tinhloko ta vona va tibyela swaku loko Bibele li nga li la Xikwembu a va boheki ku yingisa minawu leyi yi nga ka lona, kambe va nga tiyendlela swiboho hi voxe. Hi mhaka leyo, leswaku hi pfuneka hi wuprofeta leli nga ka Bibele hi fanele hi djondza hi xivangelo xaxinene. Se, hi wini nchumu wun’wani lowu nga hi pfunaka swaku hi twisisa wuprofeta leli nga ka Bibele?

9. I ntxini xin’wani lexi nga hi pfunaka ku twisisa wuprofeta la Bibele? Tlhamusela.

⁹ Tiveki hansi. Yehovha a tinyimisele ku pfuna vanhu lava va tivekaka hansi. (Yak. 4:6) Hi mhaka leyo hi fanele hi khongela hi mu kombela swaku a hi pfuna ku twisisa wuprofeta leli nga ka Bibele. Funtshi hi fanele hi tiveka hansi ka mutirhi wa ku tshembeka ni wa ku tlhariha hikusa hi yena lweyi Yehovha a mu tirhisaka swaku a hi nyika swilo leswi nga ta hi pfuna ku tiyisa wunghanu la hina na yena hi nkama wa kona. (Luk. 12:42) Yehovha i Xikwembu lexi fambisaka swilo hi nawu wa kona. Se, swa twala ku va a tirhisa mutirhi wa ku tshembeka ni wa ku tlhariha kuva a hi pfuna ku twisisa ntiyiso lowu nga ka Bibele. — 1 Kor. 14:33; Efe. 4:4-6.

10. U djondza yini ka leswi nga yendlekela Esther?

¹⁰ Swi kambisise kahle swilo loko u djondza. Langa wuprofeta leli u li tsakelaka kutani u hamba pexkiza hi lona. Hi leswo Esther a nga swi yendla. Yena a a lava ku djondza swin’wani hi wuprofeta li vulavulaka hi ku ta ka Mesiya. Yena a vula leswi: “A nkama a ni ni 15 wa malembe, a ni lava ku tiyiseka swaku leswi nga profetiwa hi Yesu Kreste hikakunene swi vuliwile na Yesu a nga se ta misaveni.” Leswi a nga swi kambela ni leswi a nga swi djondza ka Matsalwa lawa ma nga kumiwa ka Lwandle la Ku Fa, swi mu tiyisekisile swaku ina li vuliwile na Yesu a nga se ta lani misaveni. A tlhela a yengesela a ku: “Hinkwaswu leswi nga profetiwa hi Yesu, swi yendlekile ka yena. Leswo swi ni tiyisekile swaku hikakunene wuprofeta leli nga ka Bibele li ta hi ka Xikwembu. I ntiyiso swaku swi lave ni djondza makhambi ya manyingi swaku ni swi twisisa, kambe swona swi ni pfunile.” Esther a tsakile hi minzamu leyi a nga yi yendla, naswona loko se a ta va a djondzile wuprofeta la linyingi la le Bibeleni, yena a vula leswi: “Ni nga vula na ni tiyisekile funtshi na ni nga kanakani swaku hikakunene a Bibele li vulavula ntiyiso.”

11. Hi mhaka muni swi li swinene ku tiyiseka hi leswaku leswi Bibele li swi vulaka i ntiyiso?

¹¹ Loko hi pimisa hi wuprofeta leli nga ka Bibele leli se li nga hetiseka, hi ya hi mu tshemba hintamu Yehovha ni ndlela leyi a hi kongomisaka hi yona. Naswona wuprofeta la Bibele li hi pfuna ku pimisa hi swilo swa ku tsakisa leswi nga ta yendleka ka nkama lowu taka, ku nga na mhaka swaku hi kumana ni swikarhatu swaswikulu swoswi. Swoswi a hi kambisiseni wuprofeta limbirhi leli nga tsaliwa hi Daniyele, leli hetisekaka namuntlha. Ku twisisa wuprofeta  leli swi nga hi pfuna swaku hi yendla swiboho swaswinene.

12. A minkondzo ya ‘madaka leyi nga patsiwa ni nsimbi’ yi fanekisela yini? (Daniyele 2:41-43)

¹² Lerha Daniyele 2:41-43. Hosi Nebukadinazara a ve ni norho. Naswona ka norho lowu a vone xifaniso xaxikulu lexi minkondzo ya xona a yi yendliwe hi “madaka ma nga patsiwa ni nsimbi.” Daniyele a mu tlhamuselile leswi norho lowuyani a wu lava ku vula swona. Se, loko hi kambisisa leswi Daniyele a nga swi vula ni buku la Nhlawutelo swi hi yendla hi vona swaku a minkondzo liya yi fanekisela mfumu wa Estados Unidos ni Grã-bretanha, ku nga mimfumu leyi tirhisanaka hintamu swinene namuntlha naswona loko yi patsiwa xikan’we yi yendlaka mfumu wawukulu ni wa matimba ku tlula hinkwayu amisaveni hinkwayu. Loko a vulavula hi mfumu lowu, Daniyele a vule leswaku ‘mfumu lowu a wu ta va ni matimba ka tlhelo lin’wani kasi a wu ta va wu nga tiyanga ka tlhelo lelin’wani.’ Hi mhaka muni Daniyele a vule swaku a wu nga ta tiya? Hi mhaka vanhu lava fanekiseliwaka hi madaka a va ta ma tekela hansi matimba ya mfumu lowu, lawa ma fanekiseliwaka hi nsimbi. b

13. Hi yini mintiyiso leyi hi yi djondzaka ka wuprofeta leli?

¹³ Ka leswi Daniyele a nga swi tlhamusela mayelana ni xifaniso lexi xaxikulu, hi nga djondza mintiyiso ya yinyingi ya lisima, ngopfungopfu ka minkondzo ya xona. Wa ku sungula, Mfumu wa Misava wa Grã-bretanha ni Estados Unidos kumbe Anglo-América, wu kombise swaku wu ni matimba hi tindlela tin’wani. Hi xikombiso, matiko lawa ma ve man’wani ya matiko lawa ma nga hlula ka Nyimpi ya Ku Sungula ni ya Wumbirhi ya Misava. Hambileswo, matimba ya mfumu lowu ma pumbekile naswona ha tiyiseka swaku ma ta ya ma pumbeka hikusa lava va fumiwaka hi mfumu lowu va lwisana hi xivona naswona va tlhela va lwisana ni mfumu. Wa wumbirhi, hi wona wu nga ta va wa wugamu ku fuma misava hinkwayu. A ku nga ha ta va ni wun’wani, funtshi hi wona wu nga ta ta kumiwa hi Mfumu wa Xikwembu loko wu ta wu ta helisa mimfumu hinkwayu ya vanhu. Hambileswi matiko man’wani ma zamaka ku lwa ni mfumu lowu wa misava wa Estados Unidos ni Grã-bretanha ma zama ku wu tekela ndhawu ya wona, ha swi tiva leswaku a ma nga ta swi kota. Hi tiyiseka hi leswo hikusa “ribye” leli fanekiselaka Mfumu wa Xikwembu, li ta ta helisa minkondzo ya xifaniso, ku nga Mfumu wa Misava wa Estados Unidos ni Grã-bretanha. — Dan. 2:34, 35, 44, 45.

14. Ku twisisa wuprofeta la Daniyele la minkondzo ya madaka ma nga patsiwa ni nsimbi swi nga ku pfunisa ku yini ku yendla swiboho swaswinene?

¹⁴ Wa kholwa swaku wuprofeta la Daniyele leli vulavulaka hi minkondzo ya madaka leyi nga patsana ni nsimbi la hetiseka? Loko u kholwa, swi ta khumba ndlela leyi u hanyaka hi yona. Phela a wu nga ta lava ku va ni swilo swa swinyingi kumbe u balhela ku ganya ka misava leyi, leyi nga ta helisiwa ku nga li khale. (Luk. 12:16-21; 1 Yoh. 2:15-17) Ku twisisa wuprofeta leli swi ta tlhela swi ku pfuna ku vona lisima la ntirho wa ku chumayela ni wa ku djondzisa. (Mat. 6:33; 28:18-20) Loko se hi djondzile hi wuprofeta leli, tivutisi leswi: ‘Swiboho leswi ni swi yendlaka swi kombisa swaku na kholwa swaku Mfumu wa Xikwembu wu ta helisa mimfumu hinkwayu ya vanhu ku nga li khale?’

15. I mani hosi ya norte ni hosi ya sul namuntlha? (Daniyele 11:40)

¹⁵ Lerha Daniyele 11:40. Daniyele ndzima 11 yi vulavula hi tihosi timbirhi leti fanekiselaka mimfumu yimbirhi, leyi lwisanaka hi ku lava ku fuma misava hinkwayu. Loko hi fananisa wuprofeta leli ni wuprofeta lin’wani la Bibele, hi twisisa swaku a hosi ya norte namuntlha i Rússia ni lava va mu  seketelaka, kasi hosi ya sul i Mfumu wa Misava wa Estados Unidos ni Grã-bretanha. c

16. Hi swini swikarhatu leswi vamakwerhu lava tshamaka lomu hosi ya norte yi fumaka kona va kumanaka na swona?

¹⁶ Vanhu va Yehovha lava va tshamaka lani ku fumaka “hosi ya norte”, va hluphiwa swinene hi hosi leyi. Timboni tin’wani ta Yehovha ti biwile ti tlhela ti petiwa djele hi mhaka ya lipfumelo la tona. Kambe ku va vamakwerhu va hina va hluphiwa hi hosi ya norte swi yendle swaku lipfumelo la vona ka Yehovha ni ka Rito la yena ku nga Bibele li ya li tiya. Hi mhaka muni? Hikusa vamakwerhu va swi tiva swaku ku hluphiwa ka vanhu va Xikwembu ku hetisisa wuprofeta leli nga tsaliwa hi Daniyele. d (Dan. 11:41) Ku tiva leswo swi nga hi pfuna hina hinkwerhu swaku hi tiyisa ntshembo lowu hi nga na wona hi tlhela hi tshama hi tshembekile ka Yehovha.

17. Hi swini swikarhatu leswi Timboni ta Yehovha ti kumanaka na swona leswi vangiwaka hi “hosi ya sul”?

¹⁷ A khale “hosi ya sul” yi hlasele Timboni ta Yehovha  hi ndlela ya ku tika hintamu. Hi xikombiso, kolomuyani ka lembe la ma 1900 ku ya ka 1950 vamakwerhu va vanyingi va petiwe djele, kasi swivanani swin’wanyani swi hlongoliwile hambi hi xikolweni hi mhaka ku kala swi nga tipeti ka timhaka ta politika. Kasi ka malembe ya swoswinyana vamakwerhu lava va hanyaka lomu hosi ya sul yi fumaka kona va kumana ni mindzingo ya ku tumbela leyi ringaka ku tshembeka ka vona ka Yehovha. Hi xikombiso, loko ku fika nkama wa kampanya, vamakwerhu va nga ha ringeka ku seketela ntlawa wa politika kumbe ku seketela munhu lweyi a lwelaka ku fuma tiko. I ntiyiso swaku vona a va nga ta ya ku vhoteni. Kambe swi nga yendleka hala ndzeni ka mbilu kumbe ka mimpimiso ya vona va nyima ni lweyi kumbe va nyima ni lwiya. Hi mhaka leyo i swa lisima kuva minkama hinkwayu hi tshama na hi tshembekile ka Yehovha hi nga tipeti ka politika hambi hi mimpimiso ya hina kumbe ka mbilu ya hina. — Yoh. 15:18, 19; 18:36.

18. Hi titwisa ku yini loko hi vona “hosi ya norte” ni “hosi ya sul” na va susumetana? (Vona mufoto.)

¹⁸ Vanhu lava kalaka va nga na lipfumelo ka wuprofeta la Bibele va karhateka hintamu loko va vona “hosi ya sul” na yi susumetana ni “hosi ya norte.” (Dan. 11:40) Tihosi leti ti ni mabomba ni swibamu swa matimba swaku swi nga swi kota ku helisa vanhu hinkwavu lani misaveni. Kambe ha swi tiva swaku Yehovha a nga ta swi pfumelela leswo swaku swi yendleka. (Esa. 45:18) Hi mhaka leyo, hina a hi karhateki hi ku vona “hosi ya norte” ni “hosi ya sul” na va susumetana. Kambe swi hi tiyisa lipfumelo. Swi hi tiyisekisa swaku paradesi yi kusuhi.

19. I mpsini leswi hi faneleke hi swi khumbuka hi wuprofeta la Bibele?

¹⁹ Hina a hi swi tivi swaku wuprofeta lin’wani la Bibele li ta hetisekisa ku yini. Phela hambi hi muprofeta Daniyele a a nga swi twisisi kahle hinkwaswu leswi a a swi tsala. (Dan. 12:8, 9) Kambe ku va hi nga swi twisisi hi ku helela leswi wuprofeta li nga ta hetisekisa xiswona a swi vuli swona swaku a li nga ta hetiseka. Hi nga tiyiseka swaku Yehovha a ta hi pfuna ku li twisisa kahle wuprofeta hi nkama lowu faneleke, ku fana ni leswi a nga swi yendlisa xiswona ka nkama lowu nga hundza. — Amosi 3:7.

20. Hi lini wuprofeta la ku tsakisa leli hi nga ta li vona li hetiseka ku nga li khale, naswona i mpsini leswi hi faneleke hi tama hi swi yendla?

²⁰ Ku nga li khale vanhu va ta huwelela va ku: “Ku ni ku rhula naswona a ku na xa ku chavisa”. (1 Tes. 5:3) Hi ku landzela, mimfumu ya misava yi ta hlasela wukhongeli la mavunhwa ni ku li helisa li ku jii. (Nhla. 17:16, 17) Se, yi ta gama yi hlasela vanhu va Xikwembu. (Ezek. 38:18, 19) Hi wugamu leswo swi ta yendla swaku nyimpi ya Armajedoni yi sungula. (Nhla. 16:14, 16) Hi nga tiyiseka swaku wuprofeta leli li tiyile funtshi li ta hetiseka. Kambe na ha ha nyimela nkama wolowo a hi tameni hi kombisa swaku ha mu khensa Papayi wa hina wa le matilweni hi ku va hi djondza wuprofeta la Bibele ni ku pfuna van’wani swaku va li djondza.