Vana lava kuleke va ni vutihlamuleri bya nkoka byo hlayisa vatswari va vona lava dyuhaleke. Bibele yi vula leswaku vana lava kuleke va fanele ‘va rhanga va dyondza ku kombisa leswaku va tinyiketele eka Xikwembu emindyangwini ya vona naswona va fanele va ya emahlweni va hlayisa vatswari va vona, hikuva leswi swa amukeleka emahlweni ka Xikwembu.’ (1 Timotiya 5:4) Loko vana lava kuleke va tiyiseka leswaku vatswari va vona lava dyuhaleke va hlayisiwa, va va va yingisa xileriso xa le Bibeleni xa ku xixima vatswari.—Vaefesa 6:2, 3.

 Bibele a yi na swiletelo leswi kongomeke swa leswaku vatswari lava dyuhaleke va fanele va hlayisiwa njhani. Hambiswiritano, yi vulavula hi vavanuna ni vavasati lava a va ri ni ripfumelo lava endleke tano. Nakambe yi ni switsundzuxo leswi nga pfunaka lava hlayisaka vatswari lava dyuhaleke.

•  Xana mindyangu yin’wana ya le mikarhini ya Bibele a yi va hlayisa njhani vatswari lava dyuhaleke?

•  Hi swihi switsundzuxo swa le Bibeleni leswi nga pfunaka lava hlayisaka vatswari lava dyuhaleke?

•  Xana Bibele ya vula leswaku vatswari lava dyuhaleke va fanele va hlayiseriwa kwihi?

 Va endle leswi hi tindlela to hambanahambana, hi ku ya hi swiyimo swa vona.

•   Yosefa a a tshama ekule ni tata wakwe Yakobo loyi a a khalabyile. Kambe loko xiyimo xi n’wi pfumelela, Yosefa u rhurhise tata wakwe Yakobo leswaku a ta tshama ekusuhi na yena. Kutani Yosefa u nyike tata wakwe ndhawu yo tshama, swakudya ni ku tlhela a n’wi sirhelela.—Genesa 45:9-11; 47:11, 12.

•   Rhuti u rhurhele etikweni ra mamazala wakwe naswona u kulule a n’watseka leswaku a n’wi hlayisa.—Rhuti 1:16; 2:2, 17, 18, 23.

•   Yesu, loko a nga si fa, u hlawule munhu loyi a a ta hlayisa mana wakwe Mariya, loyi swi nga ha endlekaka leswaku hi nkarhi wolowo a a feriwe hi nuna.—Yohane 19:26, 27. a

 Bibele yi ni milawu leyi nga pfunaka lava hlayisaka vatswari lava dyuhaleke leswaku va tiyisela swiphiqo leswi vangiwaka hi ku hlayisa vatswari lava dyuhaleke.

•   Xixima vatswari va wena.

   Leswi Bibele yi swi vulaka: “Xixima tata wa wena ni mana wa wena.”—Eksoda 20:12.

   Xana tsalwa leri ri nga tirhisiwa njhani? Xixima vatswari va wena hi ku va pfumelela leswaku va va ni ntshunxeko hilaha va nga kotaka hakona. Loko swi koteka, va tshike va tihlawulela ndlela leyi va lavaka ku hlayisiwa ha yona. Kombisa leswaku wa va xixima hi ku endla leswi nga ematimbeni ya wena leswaku u va pfuna.

•   Va twisise u tlhela u rivalela.

   Leswi Bibele yi swi vulaka: “Ku twisisa ka munhu ku vohlisa ku hlundzuka kakwe, naswona swi sasekile eka yena loko a bakanya xihoxo.”—Swivuriso 19:11.

   Xana tsalwa leri ri nga tirhisiwa njhani? Loko mutswari la dyuhaleke a ku tlhava hi marito kumbe a nga khensi leswi u n’wi endlelaka swona, tivutise, ‘Xana a ndzi ta titwa njhani loko a ndzi ri exin’weni xa yena naswona ndzi nga ha koti ku tiendlela swilo?’ Loko u ringeta ku va la twisisaka u tlhela u rivalela, u ta papalata ku nyanyisa xiyimo.

•   Vutisa van’wana.

   Leswi Bibele yi swi vulaka: “Laha ku nga riki na ku tsundzuxana makungu a ma humeleli, kambe laha ku nga ni vatsundzuxi vo tala swilo swa humelela.”—Swivuriso 15:22.

   Xana tsalwa leri ri nga tirhisiwa njhani? Endla ndzavisiso wa ndlela leyi u nga swi khathalelaka ha yona swiphiqo swa rihanyo swa vatswari va wena. Kumisisa leswaku hi tihi tindhawu leti nga ekusuhi ni laha u tshamaka kona leti u nga va yisaka eka tona leswaku va pfuneka. Vulavula ni lava tshameke va hlayisa vatswari lava dyuhaleke. Loko u ri ni tindzisana, mi nga hlangana tanihi ndyangu mi bula hi leswi vatswari va n’wina va swi lavaka, ndlela leyi mi nga va hlayisaka ha yona ni ndlela leyi mi nga pfunanaka ha yona ku va hlayisa.

•   Titsongahate.

   Leswi Bibele yi swi vulaka: “Va tlharihile lava titsongahataka.”—Swivuriso 11:2.

   Xana tsalwa leri ri nga tirhisiwa njhani? Tiva swilo leswi u nga kotiki ku swi endla. Hi xikombiso, un’wana ni un’wana u ni nkarhi ni matimba lama pimiweke. Leswi swi nga khumba ndlela leyi u va pfunaka ha yona vatswari va wena. Loko swi ku tikela ku hlayisa vatswari va wena lava dyuhaleke, kombela mpfuno eka swirho swin’wana swa ndyangu kumbe eka lava tirhaka hi swona.

•   Tihlayise.

   Leswi Bibele yi swi vulaka: “A nga kona munhu loyi a tshameke a venga miri wakwe, kambe wa wu wundla ni ku wu hlayisa.”—Vaefesa 5:29.

   Xana tsalwa leri ri nga tirhisiwa njhani? Hambileswi u nga ni vutihlamuleri byo hlayisa vatswari va wena, u fanele u tlhela u khathalela swilaveko swa wena ni swa ndyangu wa wena loko u nghenele vukati. U fanele u dya kahle. U fanele u wisa u tlhela u etlela nkarhi lowu ringaneke. (Eklesiasta 4:6) Loko swi koteka u fanele u tinyika nkarhi wo bela hi moya. Loko u endla swilo leswi, u ta kota ku hlayisa vatswari va wena.

 Bibele a yi swi boxi hi ku kongoma leswaku vana lava kuleke va fanele va hlayisela vatswari va vona lava dyuhaleke kwihi. Mindyangu yin’wana yi hlawula ku hlayisa vatswari va yona ekaya loko swi koteka. Kambe nkarhi wun’wana, va nga vona swi antswa ku va yisa endhawini leyi ku hlayisiwaka vadyuhari. Swi nga ha lava leswaku ndyangu wu hlangana leswaku wu teka xiboho lexi nga ta olovela ndyangu hinkwawo.—Vagalatiya 6:4, 5.