Loko u lava ku tiva munhu ku antswa, i swa nkoka leswaku u tiva leswi a swi endleke ni swiphiqo leswi a swi hluleke. Hilaha ku fanaka, loko u lava ku xi tiva kahle Xikwembu, u fanele u tiva leswi xi swi endleke. Loko u endla tano swi ta ku pfuna ku vona leswaku leswi Xikwembu xi swi endleke swi ta ku vuyerisa, sweswi ni le nkarhini lowu taka.

Xikwembu i Mutumbuluxi Lonkulu naswona “timfanelo ta xona leti nga vonakiki ta voniwa ku sukela loko misava yi tumbuluxiwile ku ya emahlweni, hikuva ti xiyeka hi swilo leswi endliweke.” (Varhoma 1:20) “I Muendli wa misava hi matimba yakwe, loyi a simekaka tiko leri noneke ri tiya hi vutlhari byakwe, loyi a andlaleke matilo hi ku twisisa kakwe.” (Yeremiya 10:12) Ndlela leyi ntumbuluko wu sasekeke ha yona, wu kombisa leswaku Xikwembu xa khathala hi hina.

Yehovha u vumbe vanhu hi ndlela yo hlamarisa, u va vumbe hi “xifaniso xa yena.” (Genesa 1:27) U endle leswaku hi kota ku kombisa timfanelo takwe. U endle leswaku hi navela ku va vanghana va yena ni ku hi nyika vuswikoti byo yingisa milawu yakwe. Loko hi tikarhatela ku tirhisa milawu yakwe, hi ta va ni ntsako ni ku hanya vutomi lebyi nga ni xikongomelo. Ku engetela kwalaho u hi nyike lunghelo ro va vanghana vakwe.

Swilo leswi Xikwembu xi swi tumbuluxeke swi kombisa leswaku xa khathala hi hina. Muapostola Pawulo u vule leswaku, Xikwembu a ‘xi titshikangi xi nga ri na vumbhoni bya leswaku xi endle leswinene, xi hi nyika timpfula ta le tilweni ni tinguva ta mihandzu, xi tata timbilu ta hina hi ku helela hi swakudya ni ku khana lokukulu.’ (Mintirho 14:17) Xikwembu xi hi endlele swilo swo tala ku tlula leswi hi swi lavaka leswaku hi hanya. Xi hi nyike swilo swo tala leswaku hi tiphina hi vutomi. Leswi ko va swilo switsongo leswi Xikwembu a xi tiyimisele ku hi nyika swona.

Yehovha u vumbe misava leswaku vanhu va tshama eka yona hilaha ku nga heriki. Bibele yi ri: “Misava u yi nyike vana va vanhu,” naswona ‘a nga yi tumbuluxelanga swa hava, loyi a yi vumbeke leswaku ku akiwa eka yona.’ (Pisalema 115:16; Esaya 45:18) I va mani lava nga ta tshama eka yona naswona va ta tshama nkarhi wo tani hi kwihi? “Lavo lulama va ta dya ndzhaka ya misava, va ta tshama eka yona hi masiku.”—Pisalema 37:29.

 Yehovha u vumbe Adamu na Evha kutani a va veka entangeni leswaku va “wu rima ni ku wu khathalela.” (Genesa 2:8, 15) Xikwembu xi tlhele xi va nyika mitirho yimbirhi yo tsakisa: “Tswalanani mi andza, mi tata misava, mi yi fuma.” (Genesa 1:28) Hikwalaho Adamu na Evha a va ri ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki laha misaveni. Lexi twisaka ku vava, va hlawule ku nga xi yingisi Xikwembu kutani va lahlekeriwa hi lunghelo ro va exikarhi ka vanhu “vo lulama” lava nga “ta dya ndzhaka ya misava.” Hambiswiritano, swiendlo swa vona a swi endlanga leswaku Yehovha a cinca xikongomelo xakwe hi vanhu ni misava. Xo sungula, a hi kambisiseni swin’wana leswi Xikwembu xi swi endleke.

Bibele i Rito ra Xikwembu. Hikwalaho ka yini Yehovha a hi nyike Bibele? Leswaku hi ta kota ku dyondza hi yena. (Swivuriso 2:1-5) Bibele a yi hlamuli swivutiso hinkwaswo leswi hi nga na swona malunghana ni Xikwembu naswona a yi kona buku leyi nga endlaka tano. (Eklesiasta 3:11) Rungula hinkwaro leri nga eBibeleni ri hi pfuna leswaku hi tiva Xikwembu. Hi kota ku xi tiva kahle, hi ku xiya ndlela leyi xi tirhisaneke ni vanhu ha yona. Hi tiva leswaku xi rhandza vanhu va njhani. (Pisalema 15:1-5) Hi kota ku vona ndlela leyi xi byi langutaka ha yona vugandzeri, mahanyelo ni rifuwo. Nakambe marito ya Yesu Kreste ni leswi a swi endleke swi hi pfuna ku tiva leswaku Yehovha u njhani.—Yohane 14:9.

Xivangelo xin’wana lexi endlaka Yehovha a hi nyika Rito rakwe ku nga Bibele, u lava leswaku hi tsaka ni ku hanya vutomi lebyi nga ni xikongomelo. Hi ku tirhisa Bibele, Yehovha u hi byela ndlela leyi hi nga vaka ni ndyangu lowu tsakeke ha yona, ku eneriseka ni ku hlula ntshikilelo. Hilaha swi hlamuseriweke ha kona eku sunguleni ka buku leyi, Bibele yi ni tinhlamulo ta swivutiso swa nkoka swo tanihi leswi nge: Hikwalaho ka yini ku ri ni ku xaniseka? Vumundzuku byi hi khomele yini? Yi tlhela yi hlamusela leswi Xikwembu xi swi endleke leswaku xi hetisisa xikongomelo xa xona.

Ku ni tindlela to tala leti kombisaka leswaku Bibele yi hlawulekile naswona yi huma eka Xikwembu. Yi tsariwe kwalomu ka malembe ya 1 600, hi vavanuna va 40 kambe mongo wa yona a wu cincanga hikuva Mutsari wa yona i Xikwembu. (2 Timotiya 3:16) Ku hambana ni tibuku tin’wana ta khale, Bibele yi hlayisiwe kahle ku ringana malembe yo tala hilaha swi tiyisekisiweke hakona, hi magidi ya matsalwa ya khale ya Bibele lama tsariweke hi voko. Bibele yi ponile hambileswi vanhu a va ringeta ku endla leswaku yi nga hundzuluxeriwi kumbe ku nyikiwa vanhu leswaku va yi hlaya. Namuntlha Bibele yi hundzuluxeriwe yi tlhela yi hangalasiwa ku tlula tibuku to tala. Leswi Bibele ya ha ri ki kona, swi kombisa leswaku “rito ra Xikwembu xa hina, ri ta tshama hilaha ku nga riki na makumu.”—Esaya 40:8.

Swin’wana leswi Xikwembu xi swi endleke, i ku hi tiyisekisa leswaku xi ta hetisisa xikongomelo xa xona. Hilaha swi hlamuseriweke ha kona eku sunguleni, Xikwembu a xi lava leswaku vanhu va hanya hilaha ku nga heriki laha misaveni. Hambiswiritano, Adamu u lahlekeriwe hi lunghelo ro hanya hilaha ku nga heriki ku katsa ni vatukulu va yena hi leswi a nga xi yingisangiki Xikwembu. ‘Xidyoho xi nghene emisaveni hi munhu un’we, ni rifu hikwalaho ka xidyoho, xisweswo rifu ri tlulele vanhu hinkwavo hikuva hinkwavo va dyohile.’ (Varhoma 5:12) Hikwalaho ka leswi Adamu a nga xi yingisangiki Xikwembu, swi tikombe onge xikongomelo xa xona a xi nge he hetiseki. I yini leswi Yehovha a swi endleke?

Goza leri Yehovha a ri tekeke ri fambisana ni timfanelo takwe. U xupule Adamu na Evha hikwalaho ka swiendlo swa vona kambe hi rirhandzu u tshembise vatukulu va vona vumundzuku lebyinene. Hi vutlhari Yehovha u kume ndlela yo lulamisa xiyimo xexo hi xihatla. (Genesa 3:15) Leswaku vanhu va kutsuriwa eka xidyoho ni rifu a ku laveka n’wana wa Xikwembu ku nga Yesu Kreste. Sweswo a swi katsa yini?

 Leswaku a tshunxa vanhu eka xidyoho lexi vangiweke hi Adamu, Yehovha u rhumele Yesu emisaveni leswaku a ta dyondzisa vanhu ntiyiso ni ku “nyikela moya-xiviri wakwe wu va nkutsulo wa lavo tala.” a (Matewu 20:28; Yohane 14:6) Yesu a ta nyikela hi nkutsulo hikuva a nga ri na xidyoho ku fana na Adamu, loyi na yena a nga ri na xidyoho loko a nga si xandzukela Xikwembu. Kambe ku hambana na Adamu u tshame a tshembekile ku kondza a fa. Tanihi leswi a swi nga fanelanga leswaku Yesu a fa, Yehovha u n’wi pfuxile leswaku a tlhela a ya hanya etilweni. Yesu u endle leswi Adamu a tsandzekeke ku swi endla—ku nga ku nyika vanhu vo tshembeka vutomi lebyi nga heriki. “Hikuva tanihi leswi vo tala va veke vadyohi hi ku ka munhu un’we a nga yingisanga, hi ku fanana, vo tala va ta va lava lulameke hikwalaho ka ku yingisa ka munhu un’we.” (Varhoma 5:19) Hi ku tirhisa gandzelo ra Yesu ra nkutsulo, Xikwembu xi ta hetisisa xitshembiso xa xona xa leswaku vanhu va hanya hilaha ku nga heriki emisaveni.

Ku nga yingisi ka Adamu ku vange swiphiqo swo tala kambe hi nga dyondza swo tala eka ndlela leyi Yehovha a lulamiseke xiyimo xolexo ha yona. Ha swi xiya leswaku a xi kona lexi nga sivelaka Yehovha ku hetisisa leswi a swi vuleke naswona swi ta “humelela hakunene.” (Esaya 55:11) Hi tlhela hi dyondza ndlela leyikulu leyi Yehovha a hi rhandzaka ha yona. “Rirhandzu ra Xikwembu ri kombisiwile eka hina, hileswi Xikwembu xi rhumeke N’wana wa xona la tswariweke a ri swakwe emisaveni leswaku hi ta kuma vutomi ha yena. Rirhandzu ri tise xileswi, ku nga ri leswaku hina hi rhandze Xikwembu, kambe xona xi hi rhandzile kutani xi rhuma N’wana wa xona a va gandzelo ra ku vuyelelana ra swidyoho swa hina.”—1 Yohane 4:9, 10.

Xikwembu lexi “hambi ku ri N’wana wa xona xi nga n’wi tsetselelangiki, kambe xi n’wi nyiketeke hikwalaho ka hina hinkwerhu,” kutani xa hi tiyisekisa leswaku xi ta hi nyika hi “musa swilo leswin’wana hinkwaswo” leswi xi hi tshembiseke swona. (Varhoma 8:32) I yini leswi Xikwembu xi hi tshembisaka ku hi endlela swona? Yana mahlweni ni ku hlaya buku leyi.