1-2. (a) Hikwalahokayini muapostola Pawulo a vula leswaku rirhandzu i mfanelo ‘leyikulu’ eka hinkwato? (b) Hi ta kambisisa swivutiso swihi?

 LOKO muapostola Pawulo a vulavula hi ripfumelo, ntshembo ni rirhandzu u gimete hi ku vula leswaku “lexikulu eka leswi hinkwaswo i rirhandzu.” (1 Kor. 13:13) Hikwalahokayini Pawulo a vule leswi? Enkarhini lowu taka a swi nge he lavi leswaku hi va ni ripfumelo eka switshembiso swa Xikwembu mayelana ni misava leyintshwa kumbe hi va ni ntshembo eka switshembiso sweswo hikuva se swi ta va swi hetisekile. Kambe swi ta lava leswaku mikarhi hinkwayo hi rhandza Yehovha ni vanhu. Entiyisweni ndlela leyi hi va rhandzaka hayona yi ta ya yi kula hilaha ku nga heriki.

² Leswi mikarhi hinkwayo swi nga ta lava leswaku hi kombisa rirhandzu, hi ta kambisisa swivutiso swinharhu. Xo sungula, hikwalahokayini hi fanele hi rhandzana? Xa vumbirhi, hi nga kombisana rirhandzu hi ndlela yihi? Xa vunharhu, hi nga endla yini leswaku hi ya hi rhandzana swinene?

3. Hi swihi swivangelo leswi endlaka hi rhandzana?

³ Hikwalahokayini swi ri swa nkoka leswaku hi rhandzana? Loko hi rhandza vamakwerhu, hi kombisa leswaku hi Vakreste va ntiyiso. Yesu u byele vaapostola vakwe a ku: “Hinkwavo va ta tiva leswaku mi vadyondzisiwa va mina loko mi rhandzana.” (Yoh. 13:35) Nakambe loko hi rhandzana swi endla leswaku hi va ni vun’we. Pawulo u vule leswaku rirhandzu “ri endla leswaku vanhu hinkwavo va va ni vun’we hilaha ku heleleke.” (Kol.  3:14) Hambiswiritano, ka ha ri ni xivangelo xin’wana xa nkoka lexi endlaka hi rhandzana. Muapostola Yohane u tsalele vapfumerikulobye a ku: “Loyi a rhandzaka Xikwembu u fanele a rhandza ni makwavo.” (1 Yoh. 4:21) Loko hi rhandzana, hi kombisa leswaku hi rhandza Xikwembu.

4-5. Hlamusela ndlela leyi ku rhandza Xikwembu swi fambisanaka hayona ni ndlela leyi hi rhandzaka vanhu van’wana hayona.

⁴ Ndlela leyi hi rhandzaka Xikwembu hayona yi fambisana njhani ni ndlela leyi hi rhandzaka vamakwerhu hayona? Leswaku hi kombisa mhaka leyi, ehleketa hi ndlela leyi mbilu yi tirhisanaka hayona ni swirho leswin’wana swa miri. Loko dokodela a kamba ndlela leyi mbilu yi baka hayona hi ku khoma nsiha wa le vokweni, a nga kota ku tiva xiyimo xa mbilu ya hina. Mhaka leyi yi fambisana njhani ni nhlokomhaka ya hina leyi vulavulaka hi rirhandzu?

⁵ Ku fana ni leswi dokodela a kotaka ku tiva xiyimo xa mbilu ya hina hi ku khoma nsiha wa le vokweni, na hina hi nga kambela ndlela leyi hi rhandzaka Xikwembu hayona hi ku va hi xiya ndlela leyi hi rhandzaka vanhu hayona. Loko hi xiya leswaku a ha ha va rhandzi ngopfu vamakwerhu, sweswo swi nga kombisa leswaku ndlela leyi hi rhandzaka Xikwembu hayona yi hungutekile. Kambe loko mikarhi hinkwayo hi rhandza vamakwerhu, sweswo swi kombisa leswaku hi xi rhandza swinene Xikwembu.

6. Hikwalahokayini hi fanele hi karhateka loko hi nga ha va rhandzi ngopfu vamakwerhu? (1 Yohane 4:​7-9, 11)

⁶ Hi fanele hi karhateka loko hi nga ha va rhandzi ngopfu vamakwerhu. Hikwalahokayini? Hikuva swi nga ha vula leswaku vuxaka bya hina na Yehovha byi tsanile. Muapostola Yohane u yi veke erivaleni mhaka leyi loko a hi tsundzuxa a ku: “Loyi a nga rhandziki makwavo, la n’wi vonaka, a nge xi rhandzi Xikwembu lexi a nga si tshamaka a xi vona.” (1 Yoh. 4:20) Hi dyondza yini? Hi tsakisa Yehovha ntsena loko hi “rhandzana.”—Hlaya 1 Yohane 4:​7-9, 11.

7-8. Hi nga kombisana njhani leswaku ha rhandzana?

⁷ ERitweni ra Xikwembu hi byeriwa hi ku phindhaphindha leswaku hi “rhandzana.” (Yoh. 15:​12, 17; Rhom. 13:8; 1 Tes. 4:9; 1 Pet. 1:22; 1 Yoh. 4:11) Hambiswiritano, rirhandzu ri suka embilwini naswona vanhu a va swi koti ku vona swa le timbilwini ta hina. Kutani hi nga swi kombisa njhani leswaku ha va rhandza vanhu? Hi nga swi kombisa hi marito ni hi swiendlo.

⁸ Ku ni tindlela to hambanahambana leti hi nga kombisaka vamakwerhu leswaku ha va rhandza. Hi leswi swikombiso swin’wana: “Byelanani ntiyiso.” (Zak. 8:16) ‘Hanyisanani hi ku rhula.’ (Mar. 9:50) “Vanani lavo rhanga eku xiximaneni.” (Rhom. 12:10) “Amukelanani.” (Rhom. 15:7) “Yanani emahlweni mi . . . rivalelana.” (Kol. 3:13) “Yanani emahlweni mi rhwalelana mindzhwalo.” (Gal. 6:2) “Yanani emahlweni mi chavelelana.” (1 Tes. 4:18) “Yanani emahlweni mi . . . akana.” (1 Tes. 5:11) “Mi khongelelana.”—Yak. 5:16.

9. Hikwalahokayini ku chavelela van’wana ku ri ndlela ya nkoka yo va kombisa leswaku ha va rhandza? (Nakambe vona xifaniso.)

⁹ A hi kambisiseni yin’wana ya tindlela leti hi nga kombisaka vanhu van’wana leswaku ha va rhandza, hilaha swi boxiweke hakona eka ndzimana leyi hundzeke. Hi ta kambisisa leswi Pawulo a swi vuleke loko a ku: “Yanani emahlweni mi chavelelana.” Hikwalahokayini ku chavelela van’wana ku ri ndlela yin’wana ya nkoka yo va kombisa leswaku  ha va rhandza? Hi ku ya hi buku yin’wana leyi hlamuselaka Bibele, rito “nchavelelo” leri Pawulo a ri tirhiseke ri vula “ku yima ekusuhi na munhu leswaku u n’wi khutaza loko a langutane ni miringo leyikulu.” Hikwalaho, loko hi chavelela makwerhu loyi a nga le xiyin’weni xo tika, hi n’wi pfuna leswaku a ya emahlweni a famba endleleni leyi yisaka evuton’wini. Mikarhi hinkwayo loko hi chavelela makwerhu, hi n’wi komba leswaku ha n’wi rhandza.—2 Kor. 7:​6, 7, 13.

10. Ku twela van’wana vusiwana ni ku va chavelela swi fambisana njhani?

¹⁰ Ntwelavusiwana na ku chavelela van’wana i bandhi na buruku. Njhani? Munhu la nga ni ntwelavusiwana u susumeteleka ku chavelela van’wana ni ku tlhela a ringeta ku va rhula ndzhwalo. Hikwalaho, hi sungula hi ku twela munhu vusiwana; endzhaku hi n’wi chavelela. Pawulo u kombise leswaku ndlela leyi Yehovha a twelaka vanhu vusiwana hayona yi endla leswaku A va chavelela. Pawulo u hlamusela Yehovha a ri “Tatana la nga ni tintswalo letikulu tlhelo Xikwembu xa nchavelelo hinkwawo.” (2 Kor. 1:3) Laha Pawulo u tirhisa xiga “tintswalo letikulu” leswaku a hlamusela ndlela leyi hi twelaka vanhu vusiwana hayona. Hikwalaho, “Xikwembu xi vitaniwa Tatana kumbe Xihlovo xa tintswalo letikulu hileswi xi chavelelaka vanhu.” Kutani ntwelavusiwana wa Xikwembu wu endla leswaku xi hi chavelela “emiringweni ya hina hinkwayo.” (2 Kor. 1:4) Ku fana ni leswi mati yo tenga lama humaka exihlobyeni ma kotaka ku tima torha ra munhu, Yehovha u phyuphyisa ni ku chavelela lava karhatekeke. Hi nga n’wi tekelela njhani Yehovha loko swi ta emhakeni yo twela van’wana vusiwana ni ku tlhela hi va chavelela? Ndlela yin’wana leyi nga hi pfunaka leswaku hi endla tano i ku va ni vumunhu lebyi nga ta hi pfuna leswaku hi twela ni ku chavelela van’wana. Hi byihi byin’wana bya vumunhu lebyi?

11. Hi ku ya hi Vakolosa 3:12; na 1 Petro 3:​8, hi byihi vumunhu byin’wana lebyi hi faneleke hi va na byona lebyi nga hi pfunaka leswaku hi rhandza van’wana ni ku va chavelela?

¹¹ I yini leswi nga ta hi pfuna leswaku hi ya emahlweni hi rhandza vamakwerhu ni ku ‘ya emahlweni hi chavelelana’ siku ni siku? Hi fanele hi va ni ntwelavusiwana, hi rhandzana ni ku va ni musa. (Hlaya Vakolosa 3:12; 1 Petro 3:8.) Xana vumunhu lebyi byi ta hi pfuna njhani? Loko hi twela vamakwerhu vusiwana ni ku tlhela hi khathala hi vona, hi ta swi navela hi mbilu hinkwayo ku va chavelela loko va xaniseka. Yesu u te: “Nomu wu vulavula leswi mbilu yi taleke swona. Munhu lonene u humesa tinyiko letinene exumeni xakwe lexinene.” (Mat. 12:​34, 35) Ku chavelela vamakwerhu lava nga emaxangwini i ndlela yin’wana ya nkoka yo va komba leswaku ha va rhandza.

12. (a) Hikwalahokayini hi fanele hi tshama hi xalamukile? (b) Hi xihi xivutiso lexi hi nga ta bula hi xona sweswi?

¹² Hinkwerhu hi lava ku ya “emahlweni hi rhandzana.” (1 Yoh. 4:7) Hambiswiritano, i swa nkoka ku tsundzuka leswaku Yesu u hi lemukise leswaku “rirhandzu ra vo tala [a] ri ta hola.” (Mat. 24:12) Yesu a nga vulanga leswaku vadyondzisiwa vakwe a va ta tshika ku rhandzana. Nilokoswiritano, hi fanele hi tshama hi xalamukile leswaku vanhu lava hi hanyaka na vona naswona va nga riki na rirhandzu va nga hi kuceteli leswaku hi fana na vona. Loko ha ha ri na mhaka leyi emiehleketweni, a hi buleni hi xivutiso lexi xa nkoka: I yini leswi nga ta hi pfuna ku tiva loko ha ha va rhandza swinene vamakwerhu?

13. I yini leswi nga hi pfunaka ku tiva loko hi va rhandza swinene vamakwerhu?

 ¹³ Ndlela yin’wana yo tiva loko ha ha va rhandza swinene vamakwerhu i ku kambisisa leswi hi swi endlaka loko hi ri eka swiyimo swo karhi. (2 Kor. 8:8) Xin’wana xa xiyimo xexo hi lexi boxiweke hi muapostola Petro loko a ku: “Ku tlula hinkwaswo, rhandzanani swinene hikuva rirhandzu ri funengeta swidyoho swo tala.” (1 Pet. 4:8) Leswi hi swi endlaka loko vamakwerhu va hi hoxerile kumbe va hi twise ku vava, swi ta hi pfuna ku tiva loko hi va rhandza swinene.

14. Hi ku ya hi 1 Petro 4:​8, i rirhandzu ra muxaka muni leri hi faneleke hi va na rona? Kombisa.

¹⁴ A hi ma kambisiseni hi vukheta marito ya Petro. Xiphemu xo sungula xa ndzimana 8 xi hlamusela muxaka wa rirhandzu leri hi faneleke hi va na rona, hi fanele hi ‘rhandzana swinene.’ Rito leri Petro a ri tirhiseke ku hlamusela “swinene,” hi ku kongoma ri vula “ku tsanyula.” Xiphemu xa vumbirhi xi hlamusela leswi hi nga ta swi endla loko hi va rhandza swinene van’wana. Rirhandzu ro tano ri funengeta swidyoho swa vamakwerhu. Ehleketa hi tafula leri nga khwayeleleka. Loko wo teka  lapi ivi u ri funengeta a swi nge he vonaki leswaku ri khwayelelekile. Hilaha ku fanaka, loko hi va rhandza swinene vamakwerhu hi ta funengeta kumbe hi va rivalela swidyoho swa vona ku nga ri xin’we kumbe swimbirhi kambe “swidyoho swo tala.”

15. Loko hi va rhandza swinene vamakwerhu, hi ta kota ku endla yini? (Vakolosa 3:13)

¹⁵ Hi fanele hi va rhandza swinene vamakwerhu lerova hi kota ni ku va rivalela loko va hi hoxela hambiloko sweswo swi lava matshalatshala mikarhi yin’wana. (Hlaya Vakolosa 3:13.) Loko hi kota ku rivalela van’wana, hi kombisa leswaku hi n’wi rhandza swinene Yehovha naswona hi lava ku n’wi tsakisa. I yini leswi nga hi pfunaka leswaku hi swi ba hi makatla swihoxo ni mikhuva ya van’wana leyi hi nyangatsaka?

16-17. I yini leswi nga ta hi pfuna leswaku hi swi ba hi makatla swidyoho leswi nga nyawuriki leswi van’wana va hi endlelaka swona? Kombisa. (Nakambe vona xifaniso.)

¹⁶ Languta leswinene eka vamakwerhu ku nga ri swo biha. Ehleketa hi xikombiso lexi. A hi nge u le xinkhubyanini ni vamakwerhu vo karhi. Mi le ku tiphineni naswona endzhaku ka sweswo mi teka xifaniso mi ri hi ntlawa. Mi tlhela mi teka swifaniso swin’wana swimbirhi leswaku loko xo tshuka xi nga humanga kahle xo sungula mi sala ni leswin’wana. Sweswi mi teke swifaniso swinharhu. Kambe eka xin’we xa swona, u xiya leswaku makwerhu wo karhi a nga humanga kahle. Xana u endla yini hi xifaniso  xexo? Wa xi susa hikuva u na swifaniso swimbirhi leswi humeke kahle laha vanhu hinkwavo exifanisweni ku katsa ni makwerhu yoloye va nga le ku n’wayiteleni.

¹⁷ A hi fananiseni swifaniso sweswo ni leswi hi hlawulaka ku tshama hi ri karhi hi swi tsundzuka. Hi ntolovelo hi tiphina hi mikarhi yo tsakisa ni vamakwerhu. Kambe a hi nge eka mikarhi yoleyo, makwerhu u vula kumbe ku endla nchumu lowu nga hi khomiki kahle. Hi endla yini loko hi tsundzuka leswi endlekeke? Hi fanele hi ringeta ku swi susa emiehleketweni ya hina hilaha a hi ta susa xifaniso lexi nga humangiki kahle. (Swiv. 19:11; Efe. 4:32) Hi nga rivalela makwerhu xidyoho xakwe lexi nga nyawuriki hikuva hi ni mikarhi yo tsakisa leyi hi tiphineke swin’we na yena. Yoleyo i mikarhi leyinene leyi hi lavaka ku tshama hi ri karhi hi yi tsundzuka ni ku yi tlangela.

18. Hi tihi tidyondzo ta nkoka leti hi ti kambisiseke mayelana ni rirhandzu eka nhlokomhaka leyi?

¹⁸ Hikwalahokayini hi lava ku ya hi rhandzana swinene? Hilaha hi buleke hakona, loko hi rhandza vamakwerhu hi kombisa leswaku hi rhandza Yehovha. Hi swi kombisa njhani leswaku ha va rhandza vamakwerhu? Ndlela yin’wana yo kombisa rirhandzu rero, i ku va chavelela. Hi ta kota ku ‘ya emahlweni hi chavelelana’ loko hi ri ni ntwelavusiwana. Hi nga endla yini leswaku hi ya hi rhandzana swinene? Hi ku rivalela vamakwerhu loko va hi dyohela hambiloko swi tika ku endla tano.

19. Hikwalahokayini swi ri swa nkoka ngopfu namuntlha ku va hi rhandzana?

¹⁹ Hikwalahokayini swi ri swa nkoka namuntlha leswaku hi rhandzana. Xiya xivangelo lexi Petro a xi vuleke: “Makumu ya swilo hinkwaswo ma tshinele. Hikwalaho, . . . rhandzanani swinene.” (1 Pet. 4:​7, 8) Tanihi leswi makumu ya misava leyi yo homboloka ma nga kwala nyongeni, hi nga rindzela yini? Loko Yesu a vula leswi a swi ta endlekela valandzeri vakwe, u te: “Mi ta vengiwa hi matiko hinkwawo hikwalaho ka vito ra mina.” (Mat. 24:9) Leswaku hi tiyisela rivengo rero, hi fanele hi tshama hi ri ni vun’we. Loko hi endla tano, Sathana u ta tsandzeka ku onha vun’we bya hina hikuva hi hlanganisiwa hi rirhandzu leri “endla[ka] leswaku vanhu hinkwavo va va ni vun’we hilaha ku heleleke.”—Kol. 3:14; Filp. 2:​1, 2.