ENKARHINI wa Bibele, mukon’wana a a lovola makoti loko mindyangu ya vona yi pfumelelanile leswaku va tekana. Swi nga endleka a ku lovoriwa hi swilo swa risima, swifuwo kumbe mali. Mikarhi yin’wana mukon’wana a a lovola hi ku va a tirhela ndyangu wa ka va nsati, ku fana na Yakobo loyi a pfumeleke ku tirhela bava wa Rahele malembe ya nkombo leswaku a ta n’wi nyika Rahele a va nsati wakwe. (Gen. 29:17, 18, 20) Hikwalahokayini swilo a swi endliwa hi ndlela leyi?

Carol Meyers xidyondzeki lexi kambisisaka Bibele xi ri: “Malovolo a ma humeseriwa ndyangu wa ka va nhwana hi xikongomelo xa ku wu ririsa hileswi wu nga ta lahlekeriwa hi n’wana loyi a wu tirhela tanihi leswi ku rima a swi ri swa nkoka endyangwini.” Swi nga endleka malovolo a ma tiyisa vuxaka lebyi se byi nga sunguriwa hi mindyangu leyimbirhi. Mindyangu leyi, se a yi ta kota ku pfunana loko swiyimo swi tikile. Nakambe, malovolo a ma kombisa leswaku wansati u vutiwile nileswaku se u ta huma muti a ya tshama ni nuna wakwe.

Ku va mukon’wana a humesa malovolo a swi nga vuli swona leswaku u xava nsati wakwe eka vatswari vakwe. Buku leyi nge Ancient Israel—Its Life and Institutions yi ri: “Endlelo ra ku lovola makoti hi mali kumbe nchumu wun’wana ni wun’wana lowu ringanaka na mali leyi lavekaka, swi nga ha endla onge Vaisrayele a vo xaviselana. Kambe swi vonaka onge malovolo a ma nga tekiwi tanihi bindzu kambe mukon’wana o ririsa ndyangu wa ka va makoti hileswi a va ta lahlekeriwa hi n’wana wa vona.”

Mukhuva lowu wa ku humesa malovolo wa ha endliwa ninamuntlha ematikweni man’wana. Loko ku lovoriwa n’wana wa Mukreste, vatswari va ntombhi a va hakerisi mukon’wana mali yo tala hileswi va lavaka leswaku ‘ku anakanyela ka vona ku tiviwa hi vanhu hinkwavo.’ (Filp. 4:5; 1 Kor. 10:32, 33) Loko va endla tano va kombisa leswaku a va ‘rhandzi mali’ kumbe ku va ni makwanga. (2 Tim. 3:2) Nakambe, loko vatswari lava nga Vakreste va nga koxi mali yo tala ya malovolo, swi endla leswaku mukon’wana a nga boheki ku yimisa mucato hileswi a bohekaka ku ya tirha leswaku a ta kuma mali leyi eneleke. Naswona mukon’wana a nge boheki ku tshika ku phayona leswaku a ya lavana na ntirho leswaku a ta kota ku hakela mali yo tala ngopfu leyi laviwaka hi vatswari va ntombhi.

Ematikweni man’wana, mfumo hi wona wu vekaka milawu etimhakeni ta swa malovolo. Vatswari lava tshamaka ematikweni yo tano, va yingisa milawu yoleyo. Hikwalahokayini? Hikuva Rito ra Xikwembu ri lerisa Vakreste leswaku va “[yingisa] lava fumaka” ni ku yingisa milawu leyi nga lwisaniki ni milawu ya Xikwembu.—Rhom. 13:1; Mit. 5:29.