1. I yini leswi nga hi pfunaka leswaku hi tsakela ku dyondza hi vuprofeta bya Bibele?

 MAKWERHU la ha riki muntshwa loyi a vuriwaka Ben u ri: “Ndza swi rhandza ku dyondza hi vuprofeta bya Bibele.” Xana na wena swi tano? Kumbe, xana u vona onge vuprofeta bya Bibele bya tika ku byi twisisa? U nga ha vona onge ku dyondza hi vuprofeta a swi tsakisi. Hambiswiritano, loko u ya u dyondza leswaku hikwalahokayini Yehovha a endle leswaku ku katsiwa ni vuprofeta eRitweni rakwe, u nga ha cinca vonelo ra wena.

2. Hi ta bula hi yini eka nhlokomhaka leyi?

² Eka nhlokomhaka leyi, hi ta bula hileswaku hikwalahokayini hi fanele hi dyondza vuprofeta bya Bibele nileswaku hi nga byi dyondza njhani. Kutani hi ta kambisisa vuprofeta byimbirhi lebyi nga ebukwini ya Daniyele leswaku hi vona ku swi nga hi pfuna njhani namuntlha ku byi twisisa.

3. Hi fanele hi endla yini leswaku hi twisisa vuprofeta bya Bibele?

³ Hi fanele hi kombela mpfuno leswaku hi twisisa vuprofeta bya Bibele. Xiya xikombiso lexi. A hi nge u ya endhawini leyi u nga yi tiviki kambe munghana wa wena loyi u fambaka na yena u yi tiva kahle ndhawu yoleyo. U tiva laha mi nga kona ni laha patu ri yaka kona. A swi kanakanisi leswaku a wu ta tsaka leswi munghana wa wena a pfumeleke ku famba na wena! Hilaha ku fanaka, Yehovha u tiva nkarhi lowu hi hanyaka eka wona ni leswi nga ta endleka enkarhini lowu taka. Hi fanele hi titsongahata hi kombela Yehovha a hi pfuna hi kota ku twisisa vuprofeta bya Bibele.—Dan. 2:28; 2 Pet. 1:19, 20.

4. Hikwalahokayini Yehovha a endle leswaku ku va ni vuprofeta eRitweni rakwe? (Yeremiya 29:11) (Nakambe vona xifaniso.)

⁴ Ku fana ni mutswari la rhandzaka vana vakwe, Yehovha u lava leswaku vana vakwe va va ni vumundzuku lebyinene. (Hlaya  Yeremiya 29:11.) Kambe ku hambana ni mutswari la velekiweke ni xidyoho, Yehovha u kota ku hi byela leswi nga ta endleka enkarhini lowu taka. U endle leswaku eRitweni rakwe ku va ni vuprofeta leswaku hi ta tiva hi swiendlakalo swa nkoka swi nga si endleka. (Esa. 46:10) Vuprofeta bya Bibele i nyiko ya risima leyi humaka eka Tata wa hina wa le tilweni. Kambe i yini leswi nga ku pfunaka u tiyiseka leswaku leswi Bibele yi swi profeteke swi ta endleka hakunene?

5. Vantshwa va nga dyondza yini eka ntokoto wa Max?

⁵ Mikarhi yo tala vantshwa eswikolweni va hlangana ni vanhu lava nga yi xiximiki Bibele. Leswi vanhu volavo va swi vulaka ku katsa ni mahanyelo ya vona swi nga endla leswaku vantshwa lava nga Timbhoni va sungula ku kanakana. Xiya ntokoto wa makwerhu la vuriwaka Max. U ri: “Loko ndza ha ri ntsongo, ndzi sungule ku tivutisa loko vatswari va mina va ndzi dyondzisa vukhongeri bya ntiyiso ni loko Bibele yi huma eka Xikwembu.” Xana vatswari vakwe va endle yini? Max u ri: “Va tikhomile hambileswi a ndzi swi tiva leswaku va karhatekile.” Vatswari va Max va tirhise Bibele ku hlamula swivutiso swakwe. Max na yena a nga khondlanga mavoko. U ri: “Ndzi kambisise vuprofeta bya Bibele hi ndzexe ni ku tlhela ndzi bula ni vantshwa van’wana hi leswi a ndzi swi dyondza.” Xana ku ve ni vuyelo byihi? Max u ri: “Endzhaku ka sweswo, a ndzi nga ha kanakani leswaku Bibele yi huma eka Xikwembu!”

6. U fanele u endla yini loko u kanakana naswona hikwalahokayini?

⁶ Loko ku ve ku fana na Max, u sungula ku kanakana loko rungula ra Bibele ku ri ntiyiso, u nga titwi nandzu. Kambe u nga swi tshiki. Ku kanakana ku fana ni rhosi leyi dyaka nchumu wo karhi. Loko yo tshikiwa, hakatsongotsongo yi nga onha nchumu wa nkoka. Leswaku u susa ku kanakana loku nga dlayaka ripfumelo ra wena, u fanele u tivutisa leswi, ‘Xana ndza swi tshemba leswi Bibele yi swi vulaka hi leswi nga ta endleka enkarhini lowu taka?’ Loko u nga tiyiseki, u fanele u dyondza vuprofeta bya Bibele lebyi se byi hetisekeke. Xana u nga swi endla njhani sweswo?

7. Daniyele u hi vekele xikombiso xihi loko swi ta eka ku dyondza vuprofeta? (Daniyele 12:10) (Nakambe vona xifaniso.)

⁷ Daniyele u hi vekele xikombiso lexinene loko swi ta eka ku dyondza vuprofeta. A a dyondza vuprofeta a ri ni xikongomelo lexinene, xa leswaku a tiva ntiyiso. Nakambe a a titsongahata, a a swi tiva leswaku lava tivaka Yehovha ni ku tlhela va hanya hi milawu yakwe u va nyika ku twisisa. (Dan. 2:27, 28; hlaya Daniyele 12:10.) Daniyele u kombise leswaku wa titsongahata hi ku titshega hi Yehovha leswaku a n’wi pfuna. (Dan. 2:18) Nakambe Daniyele a a dyondza vuprofeta hi vukheta. U endle ndzavisiso eka Matsalwa yo kwetsima lama a ma kumeka hi nkarhi wolowo. (Yer. 25:11, 12; Dan. 9:2) Xana u nga n’wi tekelela njhani?

8. Hikwalahokayini van’wana va nga pfumeli leswaku vuprofeta bya Bibele bya hetiseka kambe hi fanele hi endla yini?

⁸ Kambisisa swikongomelo swa wena. Xana u dyondza vuprofeta bya Bibele hileswi u lavaka ku tiva ntiyiso hi mbilu ya wena hinkwayo? Loko ku ve swi tano, Yehovha u ta ku pfuna. (Yoh. 4:23, 24; 14:16, 17) Kambe hi swihi  swivangelo swin’wana leswi nga endlaka munhu a dyondza vuprofeta? Van’wana va dyondza vuprofeta hileswi va lavaka vumbhoni bya leswaku Bibele a yi humi eka Xikwembu. Hi ndlela yoleyo, va tiyimelela leswaku va tivekela milawu ya leswinene ni leswo biha ni ku tlhela va hanya hi yona. Hambiswiritano, hi fanele hi dyondza vuprofeta hi ri ni xikongomelo lexinene. Nakambe hi fanele hi titsongahata leswaku hi kota ku twisisa vuprofeta bya Bibele.

9. Hi wihi nchumu wun’wana wa nkoka lowu lavekaka leswaku hi kota ku twisisa vuprofeta bya Bibele? Hlamusela.

⁹ Titsongahate. Yehovha u tshembisa ku pfuna lava titsongahataka. (Yak. 4:6) Kutani hi fanele hi N’wi kombela hi xikhongelo leswaku a hi pfuna hi kota ku twisisa vuprofeta bya Bibele. Nakambe hi fanele hi swi tekela enhlokweni leswaku hi lava ku pfuniwa hi nhlangano lowu a wu tirhisaka ku hi phamela swakudya leswi hi tiyisaka ripfumelo hi nkarhi lowu faneleke. (Luka 12:42) Yehovha i Xikwembu lexi hlelekeke kutani swa twisiseka ku va a tirhisa nhlangano wun’we leswaku wu hi pfuna hi twisisa ntiyiso lowu nga eRitweni rakwe.—1 Kor. 14:33; Efe. 4:4-6.

10. U dyondza yini eka ntokoto wa Esther?

¹⁰ Dyondza vuprofeta hi vukheta. Hlawula vuprofeta lebyi ku tsakisaka ivi u rhanga u endla ndzavisiso hi byona. Sweswo hi leswi endliweke hi makwerhu waxisati la vuriwaka Esther. A a lava ku tiva swo tala hi vuprofeta lebyi vulavulaka hi ku ta ka Mesiya. U ri: “Loko ndzi ri ni malembe ya 15, ndzi sungule ku lava vumbhoni lebyi kombisaka leswaku vuprofeta lebyi byi tsariwe Yesu a nga si ta laha misaveni.” Leswi a swi dyondzeke loko a hlaya hi Tibuku Leti Ngo Songiwa Kunene Ta Le Lwandle Leri Feke, swi endle leswaku a tshemba. U ri: “Tin’wana ta tibuku leti ti tsariwe Yesu a nga si ta laha misaveni kutani vuprofeta lebyi tsariweke eka tona byi fanele byi huma eka Xikwembu.” Esther u ri: “A ndzi fanele ndzi hlaya vuprofeta byebyo ko hlayanyana leswaku ndzi byi twisisa.” Kambe wa tsaka leswi a tikarhateke. Endzhaku ko kambisisa vuprofeta bya Bibele byo hlayanyana, u ri: “Ndzi tivonele hi ya mina leswaku leswi Bibele yi swi vulaka i ntiyiso!”

11. Hi vuyeriwa njhani loko hi tikhorwisa leswaku leswi Bibele yi swi vulaka i ntiyiso?

¹¹ Loko hi vona ndlela leyi se vuprofeta byin’wana lebyi nga eRitweni ra Xikwembu byi hetisekeke hayona, hi ya hi tshemba Yehovha swinene ku katsa ni ndlela leyi a hi kongomisaka hayona. Nakambe vuprofeta bya Bibele byi hi pfuna leswaku hi tshama hi langutele vumundzuku, swi nga ri na mhaka leswaku hi weriwa hi miringo yihi sweswi. A hi kambisiseni vuprofeta byimbirhi lebyi tsariweke hi Daniyele lebyi sweswi byi nga eku endlekeni. Vuprofeta lebyi byi nga hi pfuna leswaku hi kota ku endla swiboho swa vutlhari loko hi byi twisisa.

12. Xana mikondzo ya ‘nsimbhi leyi pfanganisiweke ni vumba byo tsakama’ yi yimela yini? (Daniyele 2:41-43)

¹² Hlaya Daniyele 2:41-43. Eka norho lowu Daniyele a wu hlamuseleke Hosi Nebukadnetsara, mikondzo ya xifaniso lexi hosi yi xi voneke a yi endliwe hi ‘nsimbhi leyi pfanganisiweke ni vumba byo tsakama.’ Loko hi kambisisa vuprofeta lebyi ni byin’wana lebyi nga ebukwini ya Daniyele  ni ya Nhlavutelo, hi nga gimeta hi ku vula leswaku mikondzo yi yimela Mfumo wa Manghezi ni Maamerika, lowu nga mfumo wa matimba wa misava naswona wu nga eku fumeni namuntlha. Mayelana ni mfumo lowu wa misava, Daniyele u vule leswaku “mfumo lowu wu ta va ni matimbanyana, kambe wu ta va wu nga tiyanga.” Hikwalahokayini wu nga tiyanga? Hikuva vanhu lava yimeriwaka hi vumba byo tsakama va endla leswaku mfumo lowu wu nga koti ku kombisa matimba ya wona lama fanaka ni nsimbi. b

13. Hi tihi tinhla ta nkoka leti hi ti kumaka eka vuprofeta lebyi?

¹³ Hi ku ya hi nhlamuselo ya Daniyele hi xifaniso lexi hosi yi xi voneke enorhweni, ngopfungopfu mikondzo ya xona hi dyondza tinhla ta nkoka to hlayanyana. Yo sungula, Mfumo wa Misava wa Manghezi ni Maamerika wu kombise leswaku wu ni matimba hi tindlela to karhi. Hi xikombiso, wu hoxe xandla swinene eku hluleni eka Nyimpi yo Sungula ya Misava ni Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava. Hambiswiritano, mfumo lowu wa misava a wu tiyanga naswona wu ta ya emahlweni wu nga tiyi hikwalaho ka vanhu lava wu va fumaka. Yinhla ya vumbirhi, mfumo lowu wa misava ku ta va wona wo hetelela lowu nga ta va wu ri eku fumeni loko Mfumo wa Xikwembu wu herisa mifumo hinkwayo ya vanhu. Hambiloko mikarhi yin’wana mifumo yin’wana yi nga ringetaka ku wu siva Mfumo wa Misava wa Manghezi ni Maamerika, a yi nge swi koti. Ha swi tiva leswi hikuva “ribye” leri yimelaka Mfumo wa Xikwembu ri ta faya mikondzo ku nga xiphemu xa xifaniso lexi fanekiseriwaka hi Mfumo wa Manghezi ni Maamerika.—Dan. 2:34, 35, 44, 45.

14. Ku va hi twisisa vuprofeta lebyi vulavulaka hi mikondzo ya nsimbi ni vumba swi nga hi pfuna njhani leswaku hi endla swiboho swa vutlhari?

¹⁴ Xana wa tshemba leswaku vuprofeta bya Daniyele lebyi vulavulaka hi mikondzo ya nsimbi ni vumba i ntiyiso? Loko u tshemba, sweswo swi ta khumba mahanyelo ya wena. A wu nge tikarhateli ku hlengeleta rifuwo ra misava leyi, leyi nga ta lovisiwa ku nga ri khale. (Luka 12:16-21; 1 Yoh. 2:15-17) Nakambe loko u twisisa vuprofeta lebyi, swi ta ku pfuna leswaku u teka ntirho wo chumayela ni ku dyondzisa vanhu wu ri wa nkoka. (Mat. 6:33; 28:18-20) Endzhaku ko dyondza vuprofeta lebyi, tivutise leswi, ‘Xana swiboho swa mina swi kombisa leswaku ndza tshemba leswaku ku nga ri khale Mfumo wa Xikwembu wu ta herisa mifumo hinkwayo ya vanhu?’

15. I mani “hosi ya le n’walungwini” ni “hosi ya le dzongeni” namuntlha? (Daniyele 11:40)

¹⁵ Hlaya Daniyele 11:40. Daniyele ndzimana 11 yi vulavula hi tihosi timbirhi, kumbe mifumo yimbirhi ya politiki leyi nga ku susumetaneni hileswi yi lwelaka ku fuma misava. Loko hi kambisisa vuprofeta lebyi ni byin’wana lebyi nga eBibeleni, hi nga vula leswaku “hosi ya le n’walungwini” i Rhaxiya ni matiko lama yi seketelaka kasi “hosi ya le dzongeni” i Mfumo wa Misava wa Manghezi ni Maamerika. c

16. Hi yihi mitlhontlho leyi lava tshamaka etikweni leri fumiwaka hi “hosi ya le n’walungwini” va langutanaka na yona?

¹⁶ Vanhu va Xikwembu lava tshamaka etikweni leri fumiwaka hi “hosi ya le n’walungwini” va xanisiwa hi hosi leyi. Timbhoni tin’wana ta mbeyeteriwa ni ku pfaleriwa ejele hikwalaho ka ripfumelo ra tona. Ematshan’weni ya leswaku vamakwerhu va chavisiwa hi mixungeto ya “hosi ya le n’walungwini,” ripfumelo ra vona ra tiya. Hikwalahokayini? Hikuva va swi tiva leswaku ku xanisiwa ka vanhu va Xikwembu hi hosi leyi ku hetisisa vuprofeta lebyi nga ebukwini ya  Daniyele. d (Dan. 11:41) Ku tiva mhaka leyi na hina swi nga hi pfuna leswaku hi tshama hi ri ni ntshembo lowu tiyeke ni ku tlhela hi tshembeka.

17. Hi yihi mitlhontlho leyi vanhu va Xikwembu lava tshamaka ematikweni lama fumiwaka hi “hosi ya le dzongeni” va langutaneke na yona?

¹⁷ Enkarhini lowu hundzeke, “hosi ya le dzongeni” yi hlasele vanhu va Yehovha hi ku kongoma. Hi xikombiso, ku sukela hi nkarhi wa Nyimpi yo Sungula ya Misava ni Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava vamakwerhu vo tala va pfaleriwile hikwalaho ka leswi a va ala ku katseka enyimpini ni le ka tipolitiki naswona vana van’wana va Timbhoni va hlongoriwile exikolweni hikwalaho ka xivangelo lexi fanaka. Hambiswiritano, emalembeni ya sweswinyana malandza ya Yehovha lama tshamaka ematikweni lama fumiwaka hi hosi leyi ma langutana ni miringo yin’wana. Hi xikombiso hi nkarhi wo vhota, Mukreste a nga ha titwa a ringeka ku seketela ntlawa wo karhi wa politiki. Hambileswi a nga taka a nga yi a ya vhota; kambe embilwini ni le miehleketweni a nga ha seketela ntlawa wo karhi wa politiki. Hi fanele  hi tivonela leswaku hi nga katseki eka tipolitiki hi swiendlo ni le ka leswi hi swi ehleketaka!—Yoh. 15:18, 19; 18:36.

18. Hi endla yini hileswi ku nga ni ku kwetlembetana exikarhi ka “hosi ya le n’walungwini” ni nala wa yona? (Nakambe vona xifaniso.)

¹⁸ Lava nga riki na ripfumelo eka vuprofeta bya Bibele, va nga ha karhateka swinene loko va vona “hosi ya le dzongeni” yi “susumetana ni hosi ya le n’walungwini.” (Dan. 11:40) Tihosi letimbirhi ti ni tibomo ta nyutliya leti nga kotaka ku dlaya swilo hinkwaswo leswi hanyaka emisaveni. Kambe ha swi tiva leswaku Yehovha a nge swi pfumeleli sweswo swi endleka. (Esa. 45:18) Ematshan’weni yo vilela hileswi “hosi ya le n’walungwini” ni “hosi ya le dzongeni” ti vangisanaka, ripfumelo ra hina ra tiya. Swa hi tiyisekisa leswaku makumu ya misava leyi ma kwala nyongeni.

19. I yini leswi hi faneleke hi swi tekela enhlokweni mayelana ni vuprofeta bya Bibele?

¹⁹ A hi swi tivi leswaku vuprofeta byin’wana bya Bibele byi ta hetiseka njhani. Hambi ku ri muprofeta Daniyele a ku ri ni vuprofeta byin’wana eka lebyi a byi tsaleke lebyi a a nga byi twisisi. (Dan. 12:8, 9) Kambe ku va hi nga swi tivi leswaku vuprofeta byo karhi byi ta hetiseka njhani, a swi vuli swona leswaku a byi nge hetiseki. A hi kanakani leswaku ku fana ni le nkarhini lowu hundzeke, Yehovha u ta hi paluxela leswi hi faneleke hi swi tiva hi nkarhi lowu faneleke.—Amo. 3:7.

20. Hi byihi vuprofeta bya le Bibeleni byo tsakisa lebyi hi nga ta byi vona byi hetiseka naswona hi fanele hi ya emahlweni hi endla yini?

²⁰ Ku ta vuriwa marito lama nge “ku ni ku rhula ni nsirhelelo.” (1 Tes. 5:3) Kutani varhangeri va tipolitiki va ta hlasela vukhongeri bya mavunwa va byi herisa. (Nhlav. 17:16, 17) Endzhaku ka sweswo, va ta hlasela vanhu va Xikwembu. (Ezek. 38:18, 19) Swiendlakalo leswi swi ta hi yisa eka nyimpi yo hetelela ya Armagedoni. (Nhlav. 16:14, 16) Ha tiyiseka leswaku swilo leswi swi ta endleka hi ku hatlisa. Kambe sweswi, a hi yeni emahlweni hi khensa Tata wa hina wa le tilweni la nga ni rirhandzu hi ku yingisa vuprofeta bya Bibele ni ku pfuna van’wana leswaku va endla leswi fanaka.