LESWI NGA PFUNAKA NDYANGU | VUKATI
Loko Vana Va Hume Miti
NTLHONTLHO
Mikarhi yo tala vatekani va langutana ni swiphiqo leswikulu loko vana va vona va kurile naswona va hume miti. Loko vana va nga ha ri kona ekaya swi endla leswaku vatswari va sala va ri ni xivundza. M. Gary Neuman, loyi a nga mutivi wa ta ndyangu u tsale a ku: “Ndzi pfuna vatekani vo tala lava swi va tikelaka ku ya emahlweni ni vutomi swin’we loko vana va fambile. Leswi vana va nga famba [vatswari] a va ha ri na swo tala swo vulavula ha swona.” *
Xana swi tano ni hi vukati bya n’wina? Loko swi ri tano mi nga swi kota ku lulamisa xiphiqo lexi. Kambe, a hi rhange hi kambisisa swivangelo leswi kumbexana swi endleke leswaku swilo swi nga ha fani ni le ku sunguleni.
LESWI VANGAKA SWIPHIQO
Malembe lawa hinkwawo, vatswari a va rhangisa swilaveko swa vana vona. Vatswari vo tala va rhangisa swilaveko swa vana ivi va rivala hi vukati bya vona. Kutani loko vana va fambile swi sala swi vonaka leswaku vatswari a va hanyela vana ku nga ri ku hanya tanihi nuna na nsati. Wansati la tekiweke wa malembe ya 59 u ri: “Loko vana va hina va nga si huma miti, hakanyingi a hi endla swilo tanihi ndyangu.” Kambe endzhaku ka loko vana va fambile, u te: “Swilo swi cincile.” U kale a byela nuna wakwe a ku: “Kahlekahle se ha phirhana.”
Vatswari van’wana a va swi lunghekelanga ku sala va hanya swin’we loko vana va hume miti. Buku leyi nge Empty Nesting, yi ri: “Loko vana va fambile, vatekani vo tala va sala va titwa onge va lo nghenela vukati byin’wana.” Leswi va vonaka onge a ku na nchumu lexi va xi endlaka swin’we, un’wana ni un’wana wa vona u tihanyela byakwe onge hiloko va lo tikuma va tshama yindlu yin’we hi xihoxo.
Lexi tsakisaka hileswaku mi nga swi papalata sweswo ivi mi tiphina leswi se mi saleke mi ri vambirhi. Bibele yi nga mi pfuna emhakeni leyi. A hi voneni leswaku yi nga mi pfuna hi ndlela yihi.
LESWI U NGA SWI ENDLAKA
Tiyimisele ku amukela xiyimo lexintshwa. Loko Bibele yi vulavula hi vana lava kuleke yi ri: “Wanuna u ta siya tata wakwe ni mana wakwe.” (Genesa 2:24) Tanihi vatswari, pakani ya n’wina a ku ri ku letela vana leswaku va kota ku tihanyela loko se va kurile. Loko mhaka leyi u yi languta hi ndlela leyi, ku huma ka vona miti ku ta va nchumu lowu u tinyungubyisaka ha wona.—Nsinya wa nawu wa le Bibeleni: Marka 10:7.
I ntiyiso leswaku u ta tshama u ri mutswari eka vana va wena. Kambe sweswi a wu nge he heti nkarhi wo tala na vona ku fana ni le ku sunguleni. Ku cinca loku ku endla leswaku u tama wa ha ri ni vuxaka lebyinene ni vana va wena kambe u rhangisa ngopfu munghana wa wena wa vukati. *—Nsinya wa nawu wa le Bibeleni: Matewu 19:6.
Vula leswi swi ku karhataka. Byela munghana wa wena wa vukati ndlela leyi ku cinca loku ku ku khumbaka ha yona naswona tiyimisele ku n’wi yingisela loko na yena a tiphofula. Lehisa mbilu u tlhela u twisisa. Swi nga ha teka nkarhi leswaku wena ni munghana wa wena wa vukati mi tlhela mi rhandzana ku fana ni le ku sunguleni, kambe ku endla tano i swa nkoka.—Nsinya wa nawu wa le Bibeleni: 1 Vakorinto 13:4.
Endlani swilo swintshwa swin’we. Bulani hi tipakani leti mi tsakelaka ku ti fikelela kumbe swilo leswi mi tsakelaka ku swi endla tanihi vatekani. Leswi u kumeke ntokoto hi leswi u kuriseke vana, ha yini u nga pfuni van’wana?—Nsinya wa nawu wa le Bibeleni: Yobo 12:12.
Tikarhatele ku tiyisa vukati bya wena. Anakanya hi timfanelo leti ku endleke u rhandza munghana wa wena wa vukati. Anakanya hi nkarhi wo tsakisa lowu mi tiphineke ha wona swin’we ni swiphiqo leswi mi koteke ku swi tiyiselela. Ku cinca loku ku nga ha va kunene. Entiyisweni, loko mi khomisana mi ta pfulekeriwa hi nkarhi wo tiyisa vukati bya n’wina ni ku tlhela mi rhandzana ku fana ni le ku sunguleni.
^ ndzim. 4 U tsale sweswo eka buku yakwe leyi nge Emotional Infidelity.
^ ndzim. 12 Loko wena ni munghana wa wena wa vukati mi kurisa vana, tsundzuka leswaku mi “nyama yin’we.” (Marka 10:8) Vana va titwa va sirhelelekile loko va vona vatswari va vona va rhandzana.