Vativi va miehleketo va hi byela leswaku vanhu va fanele va enerisa swilaveko swa vona swa moya leswaku va ta tsaka swinene. Leswi ha swi vona hikuva vanhu va lava ku endla swilo leswi nga ni xikongomelo kumbe ku tirhela munhu un’wana loyi a tlakukeke ku va tlula. Leswaku va enerisa xilaveko lexi, van’wana va tirhisa nkarhi wa vona wa vuhungasi eka ntumbuluko, swilo swa vutshila, vuyimbeleri ni swin’wana. Kambe, vo tala a swi va enerisi swilo sweswo.

Vahlayi va Bibele a yi va hlamarisi nikatsongo mhaka ya leswaku vanhu va velekiwe va ri ni xilaveko xa moya. Tindzima to sungula ta Genesa ti kombisa leswaku endzhaku ka loko Xikwembu xi vumbe mpatswa wo sungula wa vanhu, a xi vulavula na wona nkarhi na nkarhi, xi wu pfumelela leswaku wu va ni vuxaka na xona. (Genesa 3:8-10) Xikwembu a xi vumbanga vanhu leswaku va tiendlela ku rhandza; va ni xilaveko xo vulavurisana ni Muvumbi wa vona. Nkarhi na nkarhi Bibele yi kombetela eka xilaveko lexi.

Hi xikombiso, Yesu u te: “Va tsaka lava khathalaka hi xilaveko xa vona xa moya.” (Matewu 5:3) Eka marito wolawo, hi nga gimeta hileswaku loko hi enerisa xilaveko xa hina xa moya hi ta va ni ntsako naswona hi ta eneriseka evuton’wini. Hi nga swi endlisa ku yini sweswo? Yesu u hlamule a ku: “Munhu a nga fanelanga a hanya hi xinkwa ntsena, kambe u fanele ku hanya ni hi rito rin’wana ni rin’wana leri humaka enon’wini wa Yehovha.” (Matewu 4:4) Xana marito ya Xikwembu, ku nga mianakanyo ni swiletelo swa xona leswi kumekaka eBibeleni, ma swi endla njhani leswaku swi koteka leswaku hi va ni ntsako ni ku va ni vutomi lebyi nga ni xikongomelo? A hi kambisiseni tindlela tinharhu ta nkoka.

Namuntlha ku ni vativi va ntsandza-vahlayi lava lunghekeleke ku nyikela ndzayo eka timhaka ta vunghana, rirhandzu, vutomi bya ndyangu, ku tlhantlha timholovo, ntsako ni vutomi lebyi nga ni xikongomelo. Kambe, xana i mani loyi a fanelekaka kahle ku nyikela nkongomiso eka swiyimo leswi hinkwaswo loko ku nga ri Muvumbi wa vanhu, ku nga Yehovha Xikwembu?

Hi xikombiso: Loko u xava xitirhisiwa xo tanihi khamera kumbe khompyuta, u langutele leswaku xi ta na buku ya ndlela leyinene yo xi tirhisa leyi nga ta ku pfuna leswaku loko u ri karhi u xi tirhisa u tiphina ha xona. Bibele yi nga fanisiwa ni buku yoleyo. I buku leyi kombisaka ndlela  leyi munhu a faneleke a hanya ha yona, leyi Xikwembu, ku nga muendli wa yona, xi hi endleleke yona leswaku hi yi tirhisa. Buku leyi yi hlamusela leswi xitirhisiwa xi endleriweke swona ni ndlela leyinene leyi xi faneleke xi tirhisiwa ha yona.

Ku fana ni buku yin’wana ni yin’wana leyi tsariweke kahle ya ndlela leyi xitirhisiwa xo karhi xi faneleke xi tirhisiwa ha yona, Bibele yi hi lemukisa hi swiendlo leswi nga ha onhaka vutomi bya hina. Vanhu van’wana va nga ha nyikela ndzayo leyi hambaneke leyi vonakaka yi olova ku yi landzela, kambe a hi fanelanga hi anakanya leswaku hi ta kuma vuyelo lebyinene naswona hi ta papalata swiphiqo loko hi landzela nkongomiso wa Muvumbi.

Hambileswi Yehovha Xikwembu a hi nyikaka nkongomiso, a nga hi sindzisi leswaku hi wu amukela. Ematshan’weni ya sweswo, leswi a hi rhandzaka naswona a lavaka ku hi pfuna, u ri: “Mina Yehovha, ndzi Xikwembu xa wena, Loyi a ku dyondziselaka ku ku pfuna, Loyi a ku fambisaka endleleni leyi u faneleke u famba hi yona. Kunene loko a wu yingise swileriso swa mina! Kutani ku rhula ka wena a ku ta fana ni nambu, ni ku lulama ka wena a ku ta fana ni magandlati ya lwandle.” (Esaya 48:17, 18) Hi ku komisa, loko hi yingisa nkongomiso wa Xikwembu, hi ta hanya vutomi lebyinene. Hi marito man’wana hi nga vula leswaku loko hi lava ku hanya vutomi lebyinene ni ku va ni ntsako, hi lava mpfuno wa Xikwembu.

Van’wana va vona onge a va wu lavi mpfuno wa Xikwembu hikuva va pfilunganyiwa hi swilo swo tala swa vutomi leswi nga fambisaniki ni leswi va swi pfumelaka eka Xikwembu xa rirhandzu. Hi xikombiso, va nga ha vutisa va ku: ‘Ha yini vanhu vo lulama va xaniseka?’ ‘Ha yini vana van’wana lava nga riki na nandzu va velekiwa va ri swilema?’ ‘Ha yini ku ri ni vuhomboloki?’ Leswi i swivutiso swa nkoka hakunene naswona ku kuma tinhlamulo leti enerisaka ta swona swi nga hi vuyerisa swinene. Kambe ematshan’weni yo hatlisela ku sola Xikwembu hikwalaho ka swiphiqo sweswo, a hi voneni ndlela leyi Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele, ri nga hi voningelaka ha yona emhakeni leyi.

Eka ndzima ya vunharhu ya Genesa, hi kuma mhaka leyi vulavulaka hi Sathana, loyi hi xivumbeko xa nyoka a endleke leswaku mpatswa wo sungula wu nga yingisi nkongomiso wa Yehovha Xikwembu wa leswaku wu nga dyi eka murhi wa ku tiva leswinene ni leswo biha. Sathana u byele Evha a ku: “Entiyisweni mi nga ka mi nga fi. Hikuva Xikwembu xi tiva leswaku siku mi nga ta dya eka wona, mahlo ya n’wina ma ta pfuleka kutani mi ta fana ni Xikwembu, mi ta tiva leswinene ni leswo biha.”—Genesa 2:16, 17; 3:4, 5.

Hi marito wolawo, Sathana a nga lo vula ntsena leswaku Xikwembu i muhembi kambe u tlhele a vula leswaku ndlela leyi xi fumaka ha yona yi hombolokile. Diyavulosi u tlhele a vula leswaku loko vanhu va n’wi yingisa, swilo a swi ta va fambela kahle. Xana timhaka teto a ti ta lulamisiwa njhani? Yehovha u hlawule ku va a teka nkarhi wo karhi ku endlela leswaku vanhu hinkwavo va vona leswaku xihehlo lexi a hehliweke ha xona a ku ri ntiyiso kumbe mavunwa. Entiyisweni, Xikwembu a xi nyika Sathana swin’we ni lava yimaka na yena nkarhi wo kombisa loko va ta swi kota ku hanya hi ndlela leyinene handle ka Xikwembu.

 Xana u ehleketa leswaku hi yihi nhlamulo ya xihehlo xa Sathana? Xana vanhu va nga hanya hi ndlela leyinene ni ku tifuma hi ndlela leyi humelelaka handle ko pfuniwa hi Xikwembu? Ku xaniseka, vuhomboloki, vuvabyi, rifu, vugevenga, ku hohloka ka mahanyelo, tinyimpi, ku yayarheriwa ka rixaka ni tihanyi leti hlaseleke vanhu eka malembe-xidzana i vumbhoni lebyi nga kanetiwiki bya leswaku ku va munhu a lava ku tifuma handle ka Xikwembu swi ve nyuku wa mbyana. Ematshan’weni yo vula leswaku Xikwembu xi ni vutihlamuleri eka makhombo ya vanhu, Bibele yi kombisa nchumu lowu ma vangaka: ‘Munhu u fuma munhu ku n’wi endla swo biha.’—Eklesiasta 8:9.

Swi le rivaleni leswaku a hi fanelanga hi lava mpfuno eka Xikwembu ntsena loko hi lava tinhlamulo ta swivutiso leswi vanhu va langutanaka na swona kambe ni le ka ntlhantlho wa swona. Xana Xikwembu xi ta endla yini?

I khale vanhu va navela ku heriseriwa vuvabyi, ku dyuhala ni rifu. Va hete nkarhi wo tala va ri karhi va endla matshalatshala ni ku tirhisa rifuwo leswaku va swi fikelela, kambe swilo sweswo swi ve nyuku wa mbyana. Van’wana va tshemba leswaku ku nwa mintsembyana yo hambana-hambana, ku nwa mati yo karhi, kumbe ku hanya endhawini yo karhi swi nga endla leswaku va nga dyuhali. Swilo sweswo hinkwaswo a swi humelelanga.

Xikwembu xi lava leswaku vanhu va hanya hi ndlela leyinene ni ku va ni ntsako. Xexo a ku ri xikongomelo xa xona xo sungula loko xi vumba vanhu naswona ni sweswi swa ha ri tano. (Genesa 1:27, 28; Esaya 45:18) Hi ni xitiyisekiso xa Yehovha Xikwembu xa leswaku xin’wana ni xin’wana lexi a tiyimiseleke ku xi endla xi ta endleka hambi ko ba lexi dumaka. (Esaya 55:10, 11) Bibele yi hi byela hi xitshembiso xa Xikwembu xa ku vuyetela Paradeyisi leyi lahliweke hi mpatswa wo sungula wa vanhu. Eka buku yo hetelela ya Bibele, hi kuma marito lawa: “[Yehovha Xikwembu u] ta sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya vona, rifu a ri nge he vi kona, hambi ku ri ku kolola, ni xirilo ni xitlhavi a swi nge he vi kona. Swilo swo sungula swi hundzile.” (Nhlavutelo 21:4) Xana Xikwembu xi ta swi hetisisa njhani swiyimo leswi swo tsakisa naswona hi nga vuyeriwa njhani eka xitshembiso lexi?

N’wana wa Xikwembu, Yesu Kreste, u dyondzise valandzeri vakwe ku khongelela leswaku ku rhandza ka Xikwembu ku endleka. Vanhu vo tala va xi tiva xikhongelo xexo lexi van’wana va xi vitanaka Xikhongelo xa Hosi naswona va tala ku xi khongela hi ku phindha-phindha. Xi ri: “Tata wa hina la nge matilweni, vito ra wena a ri kwetsimisiwe. Mfumo wa wena a wu te. Ku rhandza ka wena a ku endleke emisaveni, hilaha ku endlekaka hakona etilweni.” (Matewu 6:9, 10) Mfumo wa Xikwembu i ndlela leyi Yehovha Xikwembu a nga ta herisa makhombo lama vangiwaka hi ku fuma ka vanhu kutani a tisa misava leyintshwa  yo lulama leyi a yi tshembiseke. * (Daniyele 2:44; 2 Petro 3:13) Xana hi fanele hi endla yini leswaku hi ta vuyeriwa eka xitshembiso xa Xikwembu?

Yesu Kreste u boxe goza ro olova leri hi faneleke hi ri teka: “Leswi swi vula vutomi lebyi nga heriki, ku nghenisa ka vona vutivi ha wena, Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso, ni loyi u n’wi rhumeke, Yesu Kreste.” (Yohane 17:3) Hi ku pfuniwa hi Xikwembu, swa koteka ku kuma vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyintshwa leyi tshembisiweke. Xitshembiso xexo xi nga ku khorwisa kahle leswaku u hlamula u ku ina eka xivutiso lexi nge, Xana ha wu lava mpfuno wa Xikwembu?

Eka malembe ya 2 000 lama hundzeke, eAreyopago kumbe eNtshaveni ya Mars le Atena, muapostola Pawulo u vule leswi malunghana ni ndlela leyi Vaatena a va anakanya ha yona hi Xikwembu: “Xona xi nyika vanhu hinkwavo vutomi ni ku hefemula ni swilo hinkwaswo. Hikuva ha xona hi ni vutomi, ha famba hi tlhela hi va kona, hilaha van’wana va vatlhokovetseri lava nga exikarhi ka n’wina va vuleke hakona, ‘Hikuva na hina hi rixaka ra xona.’”—Mintirho 17:25, 28.

Leswi Pawulo a swi byeleke Vaatena swa ha ri tano ninamuntlha. Muvumbi wa hina u hi nyika moya lowu hi wu hefemulaka, swakudya ni mati. A hi nge swi koti ku hanya handle ka swilo leswinene leswi Yehovha a hi nyikeke swona leswaku swi hi wundla. Kambe ha yini Xikwembu xi hambeta xi endlela vanhu hinkwavo malunghiselelo yo tano, ku nga khathariseki leswaku va xi lava kumbe e-e? Pawulo u vule “leswaku va lava Xikwembu, loko vo tshuka va xi ambamba kutani va xi kuma hakunene, hambileswi, entiyisweni, xi nga riki kule ngopfu ni un’wana ni un’wana wa hina.”—Mintirho 17:27.

Xana u lava ku tiva Xikwembu ku antswa, ku nga ku dyondza leswi engetelekeke malunghana ni swikongomelo ni ndzayo ya xona leswaku u hanya hi ndlela leyinene sweswi ni hilaha ku nga heriki? Loko swi ri tano, u khutaziwa ku vulavula ni munhu loyi a ku nyikeke magazini lowu kumbe u tihlanganisa ni vakandziyisi va wona. Va ta swi tsakela ku ku pfuna.