Swivutiso Swa Vahlayi . . .
Xana Ku Nghenela Vukati Swi Nga Ku Tisela Ntsako?
Xana Bibele yi dyondzisa leswaku u fanele u nghenela vukati leswaku u ta eneriseka ni ku kuma ntsako? Swi nga ha tikomba onge Rito ra Xikwembu ri seketela vonelo rolero. Njhani?
Hi ku ya hi rungula leri nga eka Genesa, Xikwembu xi vone leswaku a swi nga ri “swinene” leswaku wanuna wo sungula Adamu a tshama a ri yexe. Kutani Xikwembu xi endle Evha leswaku a va “muhetisisi” wa Adamu. (Genesa 2:18) Rito leri nge “muhetisisi” ri vula nchumu lowu endlaka wun’wana wu va lowu heleleke. Hi ku ya hi ndzimana leyi, hi nga gimeta hi ku vula leswaku munhu a nga helelanga handle ka loko a tekile kumbe a tekiwile. Ku tlula kwalaho, marungula yo hlayanyana ya le Bibeleni ma kombisa ku nghenela vukati tanihi ndlela yo kuma mikateko ni ntsako. Mhaka ya Rhuti i xin’wana xa swikombiso swa marungula yo tano.
Hambiswiritano, xana hakunene marungula yo tano ya tsaleriwe ku hi dyondzisa leswaku Vakreste namuntlha va nge wu kumi ntsako kumbe ku eneriseka handle ka loko va nghenela vukati kutani va va ni vana? Sweswo a hi ntiyiso. Munhu la enerisekeke ku tlula vanhu hinkwavo lava tshameke va hanya i Yesu Kreste. Hambiswiritano, u tshame a nga tekanga kukondza a fa. Yesu, wanuna loyi a tlhariheke swinene la tshameke a hanya, u tlhele a va xikombiso lexi hetisekeke eku tekeleleni “Xikwembu lexi tsakeke,” ku nga Yehovha. (1 Timotiya 1:11; Yohane 14:9) Yesu u vule leswi lavekaka leswaku munhu a va la tsakeke kumbe la katekeke emisaveni leyi. (Matewu 5:1-12) A nga vulavulanga hi ku nghenela vukati.
Kutani, xana Bibele ya tikaneta emhakeni leyi? Doo! Hi fanele hi languta xiphemu lexi vukati byi xi hetisisaka eka xikongomelo xa Yehovha. Leswi a endleke vukati leswaku byi tisa ntsako, xinakulobye ni nseketelo, minkarhi yin’wana lunghiselelo leri ri ve ra nkoka eku hetisiseni ku rhandza ka yena. Hi xikombiso, xikongomelo xa Xikwembu hi Adamu na Evha a ku ri leswaku va ‘tswalana va andza, va tata misava.’ (Genesa 1:28) Adamu a nga ta swi kota ku hetisisa xikongomelo lexi Xikwembu xi xi vuleke a ri yexe, hambi ku ri Evha. Ematshan’weni ya sweswo, a ku laveka leswaku havumbirhi bya vona va tirhisana, kutani hi ndlela yoleyo loyi un’wana a ri muhetisisi wa loyi un’wana hi ndlela yo hlawuleka.
Hilaha ku fanaka, Yehovha a a ri ni swikongomelo swo hlawuleka malunghana ni vukati ni vutomi bya ndyangu loko a ri karhi a tirhisana ni tiko ra Israyele. A a lava leswaku tiko rakwe ri andza leswaku ri nga hluriwi hi valala va rona. Nakambe xikongomelo xakwe a ku ri leswaku nyimba ya Yuda yi humesa Mesiya loyi a a ta ponisa vanhu vo tshembeka eka vuyelo bya xidyoho ni rifu. (Genesa 49:10) Xisweswo vavasati lava nga Vaisrayele vo tshembeka a va teka vukati ni ku kuma vana tanihi lunghelo ro hlawuleka naswona a va swi teka swi khomisa tingana ni gome loko munhu a nga byi ngheneli vukati ni ku kuma vana.
Kambe, xana ku vuriwa yini hi namuntlha? Xana xileriso lexi Xikwembu xi xi nyikeleke khale xa ku “tata misava” xi endla leswaku Vakreste lava sweswi va tshamaka emisaveni leyi taleke va nghenela vukati ni ku kuma vana? Doo! (Matewu 19:10-12) Vuprofeta lebyi khumbaka Mesiya se byi hetisekile kutani a ka ha ri ni xivangelo lexi endlaka leswaku Xikwembu xi sirhelela rixaka leri Mesiya a a ta huma eka rona kumbe ku sirhelela tiko leri Muponisi yoloye a a ta velekiwa eka rona. Kutani, xana Vakreste va fanele va va ni langutelo rihi hi ku nghenela vukati ni ku nga byi ngheneli?
Entiyisweni, ku nghenela vukati ni ku nga byi ngheneli swi nga hlamuseriwa tanihi tinyiko leti humaka eka Xikwembu. Hilaha u swi tivaka hakona, nyiko leyi nga vaka yinene eka munhu un’wana yi nga ha va yi nga ri yinene eka un’wana. Vukati i lunghiselelo ro kwetsima leri nga nyikaka munhu rirhandzu, xinakulobye ni ndyangu lowu tiyeke. Handle ko ba mariri, Bibele yi vula leswaku lava nghenelaka vukati emisaveni leyi nga hetisekangiki va ta langutana ni swiphiqo kumbe “nhlomulo enyameni.” Loko swi ta emhakeni ya ku nga ngheneli vukati, Yehovha a nga swi teki tanihi leswi khomisaka tingana kumbe gome. Ematshan’weni ya sweswo, Rito rakwe ri vula leswaku ku tshama u nga nghenelanga vukati swa antswa swinene ku tlula ku byi nghenela.—1 Vakorinto 7:28, 32-35.
Xisweswo, Bibele yi nyikela langutelo lerinene loko swi ta eka ku nghenela vukati kumbe ku nga byi ngheneli. Yehovha, Musunguri wa vukati ni ndyangu u lava leswaku malandza yakwe hinkwawo ma tsaka ma tlhela ma eneriseka ku nga khathariseki leswaku ma nghenele vukati kumbe a ma byi nghenelanga.