Xana Xikwembu Xa Hi Xupula?
Endzhaku ka loko tiko ra Japani ri hlaseriwe hi ku tsekatseka ka misava loku pimiweke ku va 9,0 ni tsunami hi March 2011, murhangeri wa tipolitiki wa le Japani u te: “Ndzi ehleketa leswaku i nxupulo lowu humaka eka Xikwembu, hambileswi ndzi va twelaka vusiwana vanhu lava weriwaka hi mhangu.”
Loko vanhu lava tlulaka 220 000 va file eka ku tsekatseka ka misava loku endlekeke eHaiti hi January 2010, muhaxi wa ta Vukreste eka TV la dumeke u vule leswaku va weriwe hi mhangu leyi hikwalaho ka leswi va “endleke ntwanano na Diyavulosi” naswona va fanele va “tlhelela eka Xikwembu.”
Endzhaku ka loko ku fe vanhu va 79 eka xihaha-mpfhuka eManila, le Philippines, muprista wa Khatoliki u te: “Xikwembu xi lava ku pfuxeta ripfalo ra hina leri feke.” Phepha-hungu ra kwalaho ri vike leswaku “vanhu lavakulu lava endlaka 21 wa tiphesente va pfumela leswaku Xikwembu xi tisa vukarhi bya xona hi ku endla leswaku maribye ma hirimuka, ku va ni swidzedze ni timhangu tin’wana” leti nkarhi na nkarhi ti hlaselaka tiko.
MHAKA ya leswaku Xikwembu xi vanga timhangu leswaku xi xupula vanhu vo biha a hi yintshwa. Hi 1755, endzhaku ka loko vanhu va kwalomu ka 60 000 va file eka ku tsekatseka ka misava, ndzilo ni tsunami leswi hlaseleke eLisbon, le Portugal, Voltaire la nga mutivi wa filosofi la dumeke u vutise xivutiso lexi: “Xana swilo swo biha swi endleke eLisbon, ku nga ri eParis, laha ku nga ni ntsako lowukulu?” I ntiyiso leswaku vanhu va timiliyoni va tivutisa loko Xikwembu xi tirhisa makhombo ya ntumbuluko ku xupula vanhu. Ematikweni yo tala timhangu to tano ku vuriwa leswaku ti vangiwa hi Xikwembu.
Hikwalaho ka sweswo, hi fanele hi tivutisa leswi: Xana hakunene Xikwembu xi tirhisa timhangu ta ntumbuluko ku xupula vanhu? Xana timhangu leti veke kona sweswinyana i nxupulo lowu humaka eka Xikwembu?
Loko va ri karhi va sola Xikwembu, van’wana va kombetela eka marungula ya Bibele lama vulaka leswaku Xikwembu xi tise ndzoviso hi ku tirhisa timhangu ta ntumbuluko. (Genesa 7:17-22; 18:20; 19:24, 25; Tinhlayo 16:31-35) Hambiswiritano, vulavisisi bya marungula lawa ya le Bibeleni byi kombisa leswaku ku ni swiendlakalo swinharhu leswikulu leswi hambaneke. Xo sungula, ku rhange ku va ni xilemukiso. Xa vumbirhi, ku hambana ni timhangu ta ntumbuluko leti nga kona namuntlha, leti dlayaka vanhu lavanene ni lava nga riki vanene, ndzoviso wa Xikwembu a wu nga lovisi vanhu hinkwavo. Wu lovise ntsena vanhu vo homboloka kumbe lava honiseke ku yingisa switsundzuxo. Xa vunharhu, Xikwembu xi endlele vanhu lavanene ndlela yo baleka ha yona.—Genesa 7:1, 23; 19:15-17; Tinhlayo 16:23-27.
Eka timhangu ta ntsandza-vahlayi leti pfuxeke hasahasa evuton’wini bya vanhu va timiliyoni namuntlha, ku hava vumbhoni bya leswaku Xikwembu hi xona lexi ti vangeke. Kambe, i yini lexi endlaka leswaku timhangu to tano leti hi ti vonaka ti andza? Xana hi nga langutana njhani na tona? Kutani, xana wu ta kala wu fika nkarhi lowu eka wona timhangu ti nga ta va ti nga ha ri kona? U ta kuma tinhlamulo eka swihloko leswi landzelaka.