Swivutiso Swa Vahlayi . . .

Xana Xikwembu Xi Teka Rixaka Rin’wana Ri Tlakukile Ku Tlula Tinxaka Tin’wana?

▪ A swi tano. Bibele yi swi veka erivaleni yi ku: “Xikwembu a xi yi hi nghohe, kambe eka tiko rin’wana ni rin’wana munhu loyi a xi chavaka a tlhela a endla ku lulama wa amukeleka eka xona.”—Mintirho 10:34, 35.

Langutelo ra Xikwembu hi mhaka leyi ri hambane swinene ni ra vanhu lava nga hetisekangiki. Vanhu vo tala va tshemba leswaku rixaka ra vona ra antswa ku tlula tinxaka letin’wana. Langutelo ro tano ra xihlawuhlawu ri kombisa mianakanyo ya Charles Darwin loyi a tsaleke a ku: “Enkarhini lowu taka, . . . tinxaka ta vanhu lava dyondzekeke ti ta herisa kumbe ku siva tinxaka ta vanhu lava nga ni vuharhi.” Khombo ra kona hileswaku vanhu vo tala va hlaseriwa hi vanhu va tinxaka tin’wana lava tivonaka va tlakukile.

Xana swi fanerile leswaku vanhu va tinxaka tin’wana va titwa va tlakukile ku tlula van’wana? Hi xikombiso, xana sayense yi kombise leswaku tinxaka tin’wana ti tlakukile ku tlula letin’wana? Hi hala tlhelo, Bryan Sykes la nga mutivi wa switekela tlhelo profesa wa Oxford u te: “Switekela a swi katseki helo loko ku tiwa emhakeni ya ku avana ka tinxaka. . . . Minkarhi hinkwayo ndzi tivutisa loko ku ri ni xitekela xa Mugriki kumbe xa Muitaliya, kambe a swi tano. . . . Hinkwerhu ha fana.”

Rungula rero ri fambisana ni leswi hi swi hlayaka eMatsalweni. Bibele yi dyondzisa leswaku Xikwembu xi vumbe wanuna ni wansati un’we, lava vanhu hinkwavo va humaka eka vona. (Genesa 3:20; Mintirho 17:26) Ematihlweni ya Xikwembu, ku ni rixaka rin’we ra vanhu.

Yehovha a nga yi teki yi ri ya nkoka nhlonge ya munhu kumbe ku languteka kakwe. Ku ri na sweswo, ku ni nchumu lowu a wu tekaka wu ri wa nkoka, ku nga mbilu ya hina yo fanekisela kumbe munhu wa le ndzeni. U ri: “Munhu u vona ntsena leswi vonakaka ematihlweni; kambe loko ku ri Yehovha, u vona leswi mbilu yi nga swona.” (1 Samuwele 16:7) Ku tsundzuka mhaka yoleyo swi nga ha va xikhutazo xa nkoka eka hina. Njhani?

Ku nga khathariseki rixaka leri hi humaka eka rona, vo tala va hina a hi eneriseki hi ndlela leyi hi langutekaka ha yona, kambe a hi na matimba yo ticinca. Hambiswiritano, hi nga swi kota ku cinca leswi nga swa nkoka ngopfu—ku nga swilo leswi hi swi ehleketaka etimbilwini ta hina. (Vakolosa 3:9-11) Loko hina hi tikambisisa hi ku tshembeka, hi nga swi xiya leswaku hi titwa hi tlakukile kumbe hi ri swikangalafula eka vanhu va rixaka rin’wana. Leswi langutelo ro tano ri nga fambisaniki ni ra Xikwembu, hi fanele hi tikarhatela ku tsuvula mavonelo yo tano etimbilwini ta hina.—Pisalema 139:23, 24.

Loko hi tikarhatela ku tilanguta ni ku languta van’wana hi ndlela leyi Yehovha a va langutaka ha yona, hi nga tiyiseka leswaku u ta hi pfuna. Rito rakwe ra hi tsundzuxa: “Loko ku ri Yehovha, mahlo yakwe ma famba-famba emisaveni hinkwayo leswaku a kombisa ntamu wakwe eka lava mbilu ya vona yi hetisekeke eka yena.” (2 Tikronika 16:9) Sweswo i ntiyiso ku nga khathariseki leswaku hi va rixaka rihi.