“EUREKA!” Rito leri ri vula leswaku “Ndzi wu kumile!” Rito leri a ri vuriwa hi vatirhi va le mugodini loko va kume nsuku hi nkarhi lowu ku tshuburiweke nsuku le California, eU.S.A., hi va-1800. Kambe, Charles Taze Russell ni Swichudeni-kulobye swa Bibele a va kume nchumu wun’wana wa nkoka swinene, ku nga ntiyiso wa Bibele. Naswona a va tiyimisele ku wu byela van’wana.

Hi ximumu xa 1914, vanhu va timiliyoni emadorobeni lamakulu va yile va ya vona “Photo-Drama of Creation,” ku nga filimi leyi a yi lehe tiawara ta nhungu leyi a yi humesiwe hi Nhlangano Wa Swichudeni Swa Bibele Wa Matiko Hinkwawo (International Bible Students Association [I.B.S.A.]). Eka filimi leyi leyi sekeriweke eBibeleni, leyi a yi ri ni swifaniso swo tsakisa leswi tshukatshukaka, tislaydi ta mivalavala, tinkulumo leti kokaka rinoko ni vuyimbeleri lebyinene byo hola, vayingiseri a va kombiwa swifaniso swa ku sukela loko ku tumbuluxiwa misava ku ya eku vumbiweni ka vanhu ni ku ya fika eku heleni ka Mfumo wa Yesu Kreste wa Gidi ra Malembe.—Nhlav. 20:4. *

Kambe ku vuriwa yini hi vanhu lava a va tshama eswidorobanini ni le tindhawini ta le makaya? Leswaku ku nga siyiwi munhu la nga ni torha ra ntiyiso, hi August 1914, I.B.S.A. yi humese “Eureka Drama,” ku nga nkombiso lowu a wu rhwaleka wa “Photo-Drama” lowu a wu nga ri na swifaniso leswi tshukatshukaka. A ku ri ni mixaka yinharhu leyi munhu a nga hlawulaka eka yona, wun’wana ni wun’wana a wu kumeka hi tindzimi to hlayanyana: “Eureka X” a yi ri ni tinkulumo hinkwato leti rhekhodiweke ni vuyimbeleri. “Eureka Y” a yi ri ni marikoti hinkwawo swin’we ni tislaydi ta mivalavala. “Eureka Family Drama” leyi a yi endleriwe ku tirhisiwa endyangwini, a yi ri ni tinkulumo to karhi ni tinsimu. A swi koteka leswaku vanhu va tlhela va kuma tigramafoni leti nga durhiki ni swilo swo kombisa tifilimi ha swona.

Swichudeni swa Bibele a swi ta kota ku famba ni filimi leyi etindhawini ta le makaya handle ko lava muchini wo kombisa tifilimi kumbe xikirini lexikulu, swi fikelela nsimu leyintshwa hi rungula ra Mfumo. “Eureka X” leyi a yi ri ni tinkulumo leti rhekhodiweke ni vuyimbeleri ntsena a yi tlangiwa ninhlikanhi kumbe nivusiku. “Eureka Y” leyi a yi ri ni tislaydi a yi tlangiwa handle ka gezi. Xiviko xin’wana lexi a xi ri eka Xihondzo xo Rindza xa Xifinixi xi te: “Hi nga kombisa swifaniso leswi endhawini yin’wana ni yin’wana.” Sweswo a swi ri ntiyiso hakunene!

Ematshan’weni yo hirha tiyindlu ta mintlangu letikulu, hakanyingi Swichudeni swa Bibele a swi kuma tindhawu mahala, to tanihi titlilasi ta le xikolweni, miako ya le tihubyeni, miako ya le switichini swa switimela hambi ku ri makamara yo rhurhela vaendzi emakaya lamakulu. Minkombiso yo tala a yi endleriwa etindhawini leti nga rivala, ku hayekiwa lakani lerikulu ro basa etlhelo ka xitlati ku va rona xikirini xa kona. Anthony Hambuch u tsale a ku: “Varimi a va veka mintsandza yo tala emasin’wini ya vona ya mihandzu, laha vanhu a va tshama kona va tsakela nongonoko.” Ntlawa lowu a wu kombisa drama ya “Eureka” a wu tirhisa golonyi ku rhwala michini ya wona, mindzhwalo, matende ni swilo swo etlela eka swona ni swo sweka ha swona.

Vanhu lava a va ta va ta hlalela “Eureka” a va sukela eka vanhu va nga ri vangani ku ya eka va madzana. Le United States, vanhu va 400 va hlalele drama leyi exiyindlwanini xa le xikolweni edorobeni leri nga ni vanhu va 150. Etindhawini tin’wana, vanhu van’wana a va famba tikhilomitara ta nhungu leswaku va ya hlalela “Eureka Drama,” va tlhela va famba tin’wana ta nhungu va tlhelela emakaya. Le Sweden, vaakelani va Charlotte Ahlberg lava va yi hlaleleke endlwini ya yena leyitsongo “va khumbeke swinene” endzhaku ko yingisela marikoti wolawo. Vanhu va kwalomu ka 1 500 va tile eka nkombiso wun’wana edorobeni ra le kule leri a ku ceriwa swicelwa eka rona le Australia. Xihondzo xo Rindza xi vike leswaku eswikolweni swa le henhla ni le tikholichi, “tiprofesa ni swichudeni swi tsakisiwa hi swifaniso ni hi marikoti ya hina yo tsakisa ya gramafoni.” “Eureka Drama” a yi dumile ni le tindhawini leti nga ni tiyindlu to hlalela tifilimi.

“Eureka Drama” yi tirhisiwe ngopfu ku kumisisa loko swi fanerile leswaku mintlawa ya Swichudeni swa Bibele yi rhumela swivulavuri leswaku swi ya sungula titlilasi to dyondzisa letintshwa. A swi olovi ku tiva leswaku i vanhu vangani lava voneke “Eureka Drama.” Swiyenge swo tala swa “Drama” leyi a swi hlaleriwa ko tala. Kambe, hi 1915 i mintlawa ya 14 ntsena eka ya 86 leyi a yi kombisa “Drama” leyi, leyi a yi rhumela swiviko swa yona nkarhi na nkarhi. Hambileswi tinhlayo ta kona a ti nga helelanga, nkatsakanyo wa loko lembe ri hela wu kombise leswaku vanhu vo tlula miliyoni va yi vonile “Drama” leyi. Vanhu va kwalomu ka 30 000 va kombele minkandziyiso leyi sekeriweke eBibeleni.

“Eureka Drama” yi nga ha va yi nga ha tsundzukiwi ngopfu ematin’wini, kambe ku suka eAustralia ku ya eArgentina, ku suka eAfrika Dzonga ku ya eSwihlaleni swa le Britain, eIndiya ni le Kharibiya, vanhu va timiliyoni va yi vonile drama leyi yo hlawuleka. Vo tala exikarhi ka vona va kume ntiyiso wa Bibele—lowu nga wa risima swinene ku tlula nsuku—kutani a va ku “Eureka!”