Nyimpi Ya Le Nawini Leyi Vanhu Va Xikwembu Va Yi Hluleke!

NYIMPI yoleyo yi sungule hi 1995 naswona yi teke malembe ya 15. Hi nkarhi wolowo, Vakreste va ntiyiso eRhaxiya a va hlaseriwa hi vanhu lava lwisanaka ni ntshunxeko wa vukhongeri. Vanhu volavo a va tiyimisele ku endla leswaku Timbhoni ta Yehovha ti yirisiwa eMoscow ni le tindhawini tin’wana. Hambiswiritano, Yehovha u vone swi fanerile leswaku vamakwerhu va hina lava rhandzekaka va le Rhaxiya va hlula nyimpi yoleyo hikwalaho ka vutshembeki bya vona. Kambe, i yini leswi vangeke nyimpi yoleyo?

KU KUMA NTSHUNXEKO EKU HETELELENI!

Ku sukela hi 1990 ku ya fika hi 1995, vamakwerhu va le Rhaxiya va tlhele va kuma ntshunxeko wa vukhongeri lowu a va tekeriwe wona hi 1917. Hi 1991 va tsarisiwe tanihi vukhongeri bya le nawini hi mfumo wa Soviet Union. Endzhaku ka ku wa ka mfumo wa Soviet Union, Timbhoni ta Yehovha ti tsarisiwe eMfun’weni wa Rhaxiya. Ku tlula kwalaho, Timbhoni leti xanisiweke hikwalaho ka vukhongeri bya tona emalembeni lama hundzeke, ti fundziwe ximfumo hi Tiko tanihi vanhu lava xanisiweke hi mfumo va nga ri na nandzu. Hi 1993, Ndzawulo ya Vululami ya le Moscow yi tsarise Vandlha ra le Moscow ra Timbhoni ta Yehovha, hilaha hi tiviwaka ximfumo hakona endhawini yoleyo. Hi lembe rero, vumbiwa lebyintshwa bya le Rhaxiya lebyi pfumelelaka ntshunxeko wa vukhongeri na byona byi sungule ku tirha. A swi hlamarisi leswi makwerhu un’wana a nga te: “A hi nga si tshama hi ehleketa leswaku hi nga vona ntshunxeko wo tanihi lowu!” U tlhele a ku: “A hi wu langutele ku ringana malembe ya 50.”

Vamakwerhu va le Rhaxiya va yi tirhise kahle ‘nguva yoleyo leyinene’ hi ku wu ndlandlamuxa hi xihatla ntirho wa vona wo chumayela naswona vo tala va amukele ntiyiso. (2 Tim. 4:2) Un’wana u te: “Vanhu a va byi tsakela swinene vukhongeri.” Swi nga si ya kwihi, nhlayo ya vahuweleri, maphayona ni mavandlha yi andzile. Entiyisweni, ku sukela hi 1990 ku ya fika hi 1995, nhlayo ya Timbhoni eMoscow yi tlakukile yi suka kwalomu ka 300 yi ya eka to tlula 5 000! Leswi malandza lamantshwa ya Yehovha a ma hambeta ma andza, vakaneti va ntshunxeko wa vukhongeri va sungule ku karhateka. Exikarhi ka va-1990, va ma hlasele hi ku kucetela nyimpi ya le nawini. Nyimpi yoleyo a yi ta teka tinguva to leha ta mune emahlweni ko va yi hela.

VUKAMBISISI BYA MILANDZU YA VUGEVENGA BYI CINCA HI NDLELA LEYI A YI NGA LANGUTERIWANGA

Nguva yo sungula ya nyimpi yoleyo yi sungule hi June 1995. Ntlawa wun’wana wa le Moscow lowu seketelaka Kereke ya le Rhaxiya ya Orthodox wu mangalele vamakwerhu wu va hehla hileswaku va endla mintirho ya vugevenga. Ntlawa wolowo wu vule leswaku wu yimela swirho swa mindyangu leswi hlundzukeleke vavanuna ni vavasati va swona kumbe vana va swona lava veke Timbhoni. Hi June 1996, vakambisisi va sungule ku lava vumbhoni hikwalaho ka swihehlo leswi Timbhoni a ti hehliwa ha swona, kambe a va byi kumanga. Kambe ntlawa wolowo wu tlhele wu mangala nandzu wun’wana, wu hehla vamakwerhu hileswaku va endle swiendlo swa vugevenga. Vakambisisi va tlhele va endla vulavisisi kambe va kume leswaku swihehlo sweswo hinkwaswo a swi nga ri ntiyiso. Hambiswiritano, vakaneti va tlhele va mangala nandzu lowu fanaka ra vunharhu. Timbhoni ta Yehovha eMoscow ti tlhele ti kambisisiwa kambe muchuchisi u tlhele a vula leswaku ku hava vumbhoni bya sweswo. Kutani vakaneti va mangale nandzu lowu fanaka ra vumune, kambe muchuchisi a nga byi kumanga vumbhoni bya kona. Lexi hlamarisaka, ntlawa lowu fanaka wu kombele leswaku ku endliwa vukambisisi byin’wana. Eku heteleleni,  hi April 13, 1998, mulavisisi lontshwa u sule nandzu lowu.

Gqweta leri a ri ri kona loko ku tengiwa nandzu wolowo ri te: “Kambe ku endleke nchumu lowu nga tolovelekangiki.” Hambileswi muyimeri wa ndzawulo ya vachuchisi leyi endleke vukambisisi lebyi bya vuntlhanu a pfumeleke leswaku a ku nga ri na vumbhoni bya swiendlo swa vugevenga, kambe u khutaze vakaneti leswaku va ya mangalela vamakwerhu leswaku va ta yirisiwa. Muyimeri yoloye u vule leswaku Vandlha ra le Moscow ra Timbhoni ta Yehovha ri tlule nawu wa tiko ni wa misava hinkwayo. Muchuchisi wa huvo ya Northern Administrative Circuit ya le Moscow u pfumerile naswona nandzu wa kona wu mangariwile. * Hi September 29, 1998, nandzu wa kona wu sungule ku tengiwa ehubyeni ya Golovinsky District Court ya le Moscow. Hi ndlela yoleyo ku sungule nguva ya vumbirhi.

BIBELE YI HLAYIWA EHUBYENI

Ehubyeni leyi a yi lo hontlo en’walungwini wa Moscow, Muchuchisi Tatyana Kondratyeva u hlasele Timbhoni hi ku tirhisa nawu wa tiko lowu sayiniweke hi 1997 lowu vulaka leswaku Vukreste bya Orthodox, Vumoslem, Vuyuda ni Vubudha hi byona ntsena vukhongeri lebyi nga enawini. * Nawu wolowo a wu endla swi tika ku va vukhongeri byin’wana byi tsarisiwa ximfumo. Wu pfumelela ni tihuvo leswaku ti yirisa vukhongeri lebyi kucetelaka rivengo. Hi ku tirhisa nawu lowu, muchuchisi u hehle Timbhoni ta Yehovha hileswaku ti kucetela rivengo nileswaku ti hahlula mindyangu, xisweswo ti fanele ti yirisiwa.

Gqweta leri yimelaka vamakwerhu ri vutisile ri ku: “I vamani lava nga ni nandzu wo tlula nawu eVandlheni ra Moscow?” Muchuchisi a nga ma vulanga mavito ya vona. Kambe u vule leswaku tibuku ta Timbhoni ta Yehovha ti kucetela rivengo exikarhi ka vukhongeri. Leswaku a seketela mhaka yakwe, u hlaye Xihondzo xo Rindza ni Xalamuka! swin’we ni tibuku tin’wana (vona laha henhla). Loko a vutisiwe leswaku minkandziyiso leyi yi kucetela rivengo hi ndlela yihi, u te: “Timbhoni ta Yehovha ti dyondzisa leswaku vukhongeri bya tona hi byona bya ntiyiso.”

Gqweta rin’wana leri nga Mbhoni ri nyike muavanyisi ni muchuchisi Bibele kutani ri hlaya Vaefesa 4:5 leyi nge: “Hosi i yin’we, ripfumelo i rin’we, nkhuvulo i wun’we.” Swi nga si ya kwihi, muavanyisi ni gqweta, lava havumbirhi bya vona a va khome Bibele, a va vulavurisana hi tindzimana to tanihi Yohane 17:18 na Yakobo 1:27. Huvo yi vutise yi ku: “Xana matsalwa lawa ma kucetela rivengo exikarhi ka vukhongeri?” Muchuchisi u vule leswaku a nga yi tivi Bibele. Gqweta ri kombise tibuku ta Kereke ya le Rhaxiya ya Orthodox leti ti solaka swinene Timbhoni ta Yehovha kutani ri vutisa ri ku: “Xana marito lawa a ma lwisani ni nawu?” Muchuchisi u hlamule a ku: “A ndzi ti tivi timhaka ta vukhongeri.”

SWIHEHLO LESWI NGA RIKI NA VUMBHONI

Loko muchuchisi a hehle Timbhoni hileswaku ti hahlula mindyangu, u vule leswaku a ti tlangeli tiholideyi to fana ni Khisimusi. Hambiswiritano, endzhaku ka nkarhi u pfumerile leswaku nawu wa le Rhaxiya a wu lavi leswaku vaaka-tiko va tlangela Khisimusi. Marhaxiya ku katsa ni Timbhoni ta Yehovha ta Marhaxiya ti nga  tihlawulela emhakeni leyi. Muchuchisi u tlhele a vula leswaku nhlengeletano ya hina ‘yi tsona vana vuhungasi lebyi tolovelekeke ni ku titsakisa.’ Kambe loko a vutisiwa, u pfumerile leswaku a a nga si tshama a vulavula ni vantshwa lava kurisiweke hi vatswari lava nga Timbhoni. Loko gqweta ri vutise muchuchisi loko a tshame a ya eminhlanganweni ya Timbhoni ta Yehovha, u te: “A xi nga ri kona xilaveko xo ya kwalaho.”

Muchuchisi u vitane profesa wa vutshunguri bya miehleketo leswaku a ta nyikela vumbhoni ehubyeni. U vule leswaku ku hlaya tibuku ta hina swi vangela vanhu ntshikilelo wa mianakanyo. Loko gqweta ra hina ri vule leswaku mhaka leyi profesa yoloye a yi tsaleleke huvo yi fana ni papila leri tsariweke hi varhangeri va Kereke ya le Moscow ya Orthodox, profesa u pfumerile leswaku swiyenge swin’wana swa fana hi ku helela. U te: “A hi tirhisa diski yin’we.” Loko a vutisiwe swivutiso swin’wana, u vule leswaku a a nga si tshama a tshungula muvabyi loyi a nga Mbhoni ya Yehovha. Kambe profesa un’wana wa vutshunguri bya miehleketo u byele huvo leswaku u vulavurisane ni Timbhoni to tlula 100 eMoscow. U kume leswaku ti hanye kahle emiehleketweni nileswaku endzhaku ka loko ti ve Timbhoni ta Yehovha, ti sungule ku byi xixima swinene vukhongeri byin’wana ku tlula loko ti nga si va Timbhoni.

HI HLURILE—KAMBE A SWI NGA SI HELA

Hi March 12, 1999, muavanyisi u hlawule swidyondzeki swa ntlhanu leswaku swi kambisisa tibuku ta Timbhoni ta Yehovha naswona u yimise nandzu leswaku wu tlhela wu tengiwa enkarhini wun’wana. Kambe emahlweni ka sweswo, Ndzawulo ya Vululami ya le Rhaxiya ana se a yi rhume ntlawa wa swidyondzeki leswaku swi kambisisa tibuku ta hina. Hi April 15, 1999, ntlawa wolowo lowu rhumiweke hi Ndzawulo ya Vululami wu vike leswaku a wu kumanga timhaka to biha etibukwini ta hina. Kutani hi April 29, 1999, Ndzawulo ya Vululami yi endle xiboho xa leswaku Timbhoni ta Yehovha ti hambeta ti va vukhongeri bya le nawini eRhaxiya. Hambiswiritano, muavanyisi wa huvo ya le Moscow u sindzise leswaku ntlawa lowu a wu hlawuleke wa swidyondzeki  wu ya emahlweni wu kambisisa tibuku ta hina. Mhaka leyi a yi nga twali hikuva Ndzawulo ya Vululami eRhaxiya a a yi teka Timbhoni ta Yehovha tanihi vukhongeri bya le nawini lebyi swirho swa byona swi hlayisaka nawu, kambe hi nkarhi lowu fanaka a ti ri eku kambisisiweni hi Ndzawulo ya Vululami edorobeni ra Moscow hikwalaho ka swihehlo swa ku tlula nawu.

Endzhaku ka malembe mambirhi nandzu wa le Moscow wu tlhele wu sungula ku tengiwa. Hi February 23, 2001, Muavanyisi Yelena Prokhorycheva u humese xigwevo. Endzhaku ko kambisisa rungula leri kumiweke hi ntlawa lowu a wu hlawuleke, u te: “Ku hava vumbhoni byo yirisa Timbhoni ta Yehovha eMoscow.” Eku heteleleni, huvo yi endle xiboho xa leswaku swihehlo hinkwaswo leswi vamakwerhu a va hehliwe ha swona a swi ri mavunwa. Hambiswiritano, muchuchisi a nga pfumelelananga na xona xiboho xexo naswona u hundzisele nandzu lowu eHubyeni ya Moscow City. Hi May 30, 2001, endzhaku ka tin’hweti tinharhu, huvo yoleyo yi sule xiboho xa Muavanyisi Prokhorycheva. Yi lerise leswaku nandzu lowu wu tlhela wu tengiwa hi muchuchisi loyi a fanaka kambe wu rhangeriwa hi muavanyisi un’wana. Se a ku ta sungula nguva ya vunharhu.

HI HLURIWA—KAMBE A SWI HELELANGA KWALAHO

Hi October 30, 2001, nandzu wu sungule ku tengiwa naswona Muavanyisi wa kona a ku ri Vera Dubinskaya. * Muchuchisi Kondratyeva u tlhele a hehla Timbhoni ta Yehovha hileswaku ti hlohlotela vanhu leswaku va vengana. Kambe u tlhele a vula leswaku mfumo wa Rhaxiya wu fanele wu yirisa Timbhoni ta Yehovha ta le Moscow leswaku ti ta kuma nsirhelelo. Loko Timbhoni hinkwato ta 10 000 ta le Moscow ti twe mhaka leyi, hi ku hatlisa ti sayine papila leswaku ti byela muavanyisi leswaku a ti wu lavi nsirhelelo lowu ti tshembisiwaka wona hi muchuchisi.

Muchuchisi u vule leswaku a xi nga ri kona xivangelo xo va a nyikela vumbhoni lebyi kombisaka leswaku Timbhoni a ti ri ni nandzu wo endla swilo swo biha. U vule leswaku nandzu lowu a wu tengiwa wu khumba minkandziyiso ni tidyondzo ta Timbhoni ta Yehovha, ku nga ri mintirho ya tona. U vule leswaku u ta kombela xirho xa Kereke ya le Rhaxiya ya Orthodox leswaku xi ta nyikela vumbhoni ehubyeni. Mhaka yoleyo yi kombise leswaku vafundhisi va Kereke ya le Rhaxiya ya Orthodox hi vona lava a va hlohlotela ku yirisiwa ka Timbhoni. Hi May 22, 2003, muavanyisi u hlawule ntlawa wa swidyondzeki leswaku swi tlhela swi kambisisa minkandziyiso ya Timbhoni ta Yehovha.

Hi February 17, 2004, huvo yi hlanganile leswaku yi ta twa vuyelo lebyi ntlawa wa vakambisisi wu byi kumeke. Swidyondzeki swi kume leswaku minkandziyiso ya hina yi khutaza vahlayi leswaku va va ni “mindyangu ni vukati lebyi tsakisaka” nileswaku “ku hava vumbhoni” lebyi seketelaka mhaka ya leswaku minkandziyiso ya hina yi hlohlotela rivengo. Swidyondzeki swin’wana swi pfumelelane ni mhaka yoleyo. Muavanyisi u vutise profesa wa matimu ya vukhongeri a ku: “Ha yini Timbhoni ta Yehovha ti chumayela?” U hlamule huvo a ku: “Swa boha leswaku Vakreste va chumayela. Bibele yi vula tano naswona Kreste u lerise vadyondzisiwa vakwe leswaku va ya chumayela ematikweni hinkwawo.” Hambiswiritano, hi March 26, 2004, muavanyisi u yirise mintirho ya Timbhoni ta Yehovha eMoscow. Hi June 16, 2004, huvo ya Moscow City yi seketele xiboho xexo. * Loko Mbhoni yin’wana ya khale yi vulavula hi xiboho lexi yi te: “Eminkarhini ya mfumo wa Soviet Union, Murhaxiya a a nga fanelanga a pfumela leswaku Xikwembu xi kona. Namuntlha, Murhaxiya u fanele a nghena kereke ya Orthodox.”

I yini leswi vamakwerhu va swi endleke loko va yirisiwile? Va endle hilaha Nehemiya a endleke hakona. Loko valala va vanhu va Xikwembu va lwisane ni matshalatshala ya Nehemiya yo pfuxeta rirhangu ra muti wa Yerusalema, yena ni  vanhu vakwe a va pfumelanga ku kavanyetiwa hi muxaka wihi ni wihi wa nkaneto. Ematshan’weni ya sweswo, va ‘hambete va aka’ naswona “va [ye] emahlweni va va ni mbilu ya ku tirha.” (Neh. 4:1-6) Hilaha ku fanaka, vamakwerhu va hina va le Moscow a va va pfumelelanga vakaneti leswaku va va kavanyeta entirhweni lowu wu faneleke wu endliwa namuntlha, ku nga ku chumayela mahungu lamanene. (1 Pet. 4:12, 16) A va tiyiseka leswaku Yehovha u ta va pfuna naswona a va lunghekele ku nghena eka nguva ya vumune ya nyimpi leyi leyi tekeke nkarhi wo leha.

RIVENGO RI YA RI KULA

Hi August 25, 2004, vamakwerhu va hina va rhumele papila ra xikombelo eka Vladimir Putin, loyi hi nkarhi wolowo a a ri presidente ya Rhaxiya. Epapileni rero, va n’wi byele ndlela leyi va titwaka ha yona hi ku yirisiwa ka ntirho wa vona naswona xikombelo xexo a xi ri ni tivholumo ta 76 ni minsayino ya vanhu lava tlulaka 315 000. Hi nkarhi wolowo, vafundhisi va Kereke ya le Rhaxiya ya Orthodox va phofule ndlela leyi a va titwa ha yona. Muvulavuleri wa varhangeri va Kereke ya le Moscow u te: “Hi lwisana hi ku helela ni mintirho ya Timbhoni ta Yehovha.” Mufundhisi un’wana wa Mumoslem u vule leswaku xiboho xo yirisa ntirho wa Timbhoni i “goza lerinene ngopfu ni xiendlakalo lexi vuyerisaka swinene.”

Vanhu van’wana va le Rhaxiya va tshembe swihehlo leswi Timbhoni ta Yehovha a ti hehliwa ha swona kutani va sungule ku ti hlasela. Timbhoni tin’wana leti a ti chumayela eMoscow a ti biwa ti tlhela ti rahiwa hi vakaneti. Wanuna un’wana loyi a hlundzukeke u hlongole makwerhu un’wana wa xisati loyi a ri eku chumayeleni emuakweni wun’wana ivi a n’wi raha eka longo lerova a wela ehansi a hima hi nhloko. U boheke ku ya exibedlhele a ya tshunguriwa; kambe maphorisa a ma n’wi khomanga wanuna yoloye. Timbhoni tin’wana ti khomiwile, ti gandlisiwa tintiho, ti tekiwa swinepe ni ku pfaleriwa ekhotsweni vusiku hinkwabyo. Timininjhere ta tiholo ta le Moscow ti xungetiwe hi leswaku ti ta heleriwa hi mintirho loko to hambeta ti hirhisela Timbhoni tiholo ta tona. Swi nga si ya kwihi, mavandlha  yo tala a ma nga ha ri na tindhawu to khomela eka tona minhlangano. Mavandlha lama ringanaka 40 ma boheke ku tirhisa Tiholo ta mune ta Mfumo leti nga eka muako wun’we. Vandlha rin’wana leri a ri hlanganyela kwalaho a ri boheka ku khoma minhlangano ya rona hi 7:30 nimixo. Mulanguteri un’wana loyi a famba-fambaka u te: “Vahuweleri a va boheka ku pfuka hi awara ya ntlhanu nimixo leswaku va ya eminhlanganweni, kambe va endle tano hi ku tirhandzela nkarhi lowu tlulaka lembe.”

“LESWAKU BYI VA VUMBHONI”

Hi December 2004 magqweta ya hina ma lave mpfuno eka Huvo ya le Yuropa ya Timfanelo ta Vanhu leswaku ma kombisa leswaku ku yirisiwa ka ntirho wa Timbhoni a ku nga ri enawini. (Hlaya bokisi leri nge, “Lexi Endleke Leswaku Xiboho Lexi Tekiweke eRhaxiya Xi Tlhela Xi Kambisisiwa eFurwa,” eka tluka 6.) Hi June 10, 2010, endzhaku ka malembe ya tsevu, Huvo yoleyo yi teke xiboho lexi eka xona hinkwavo lava katsekeke va pfumelelaneke na xona, leswaku Timbhoni ta Yehovha a ti na nandzu nikatsongo! * Huvo leyi yi kambisise swihehlo hinkwaswo leswi a hi hehliwa ha swona naswona yi kume leswaku a swi nga ri ntiyiso. Yi tlhele yi vula leswaku mfumo wa Rhaxiya wu fanele wu “tshika ku yirisa ntirho wa hina naswona wu lunghisa leswi wu swi endleke eka Timbhoni.”—Hlaya bokisi leri nge “Swiboho Leswi Tekiweke Hi Huvo” eka tluka 8.

Huvo leyi yi endle xiboho xa leswaku Nhlengeletano ya Timfanelo ta Vanhu ya le Yuropa yi fanele yi sirhelela mintirho ya Timbhoni ta Yehovha eRhaxiya ni le matikweni man’wana ya 46 lama nga swirho swa Huvo ya le Yuropa. Vaavanyisi, vaendli va milawu ni vativi va timfanelo ta vanhu na vona va ta xi tsakela xiboho lexi endliweke. Ha yini? Hikuva loko vaavanyisi va Huvo leyi va teke xiboho xexo, va xi sekele eka swiboho swin’wana swa nhungu leswi Huvo leyi yi swi tekeke enkarhini lowu hundzeke, leswi a swi yima ni Timbhoni ta Yehovha. Naswona va tlhele va xi sekela eka swiboho swin’wana swa kaye leswi tihuvo leti tlakukeke ta le Afrika Dzonga, Argentina, Canada, Japani, Rhaxiya, Spain, United Kingdom ni le United States ti swi tekeke swo yima ni Timbhoni. Sweswi Timbhoni ta Yehovha emisaveni hinkwayo ti nga tirhisa xiboho xa Huvo leyi leswaku ti lwela vugandzeri bya tona.

Yesu u byele valandzeri vakwe a ku: “Mi ta huduleriwa emahlweni ka tindhuna-nkulu ni tihosi hikwalaho ka mina, leswaku byi va vumbhoni eka vona ni le ka matiko.” (Mat. 10:18) Nyimpi ya le nawini leyi tekeke malembe ya 15 eRhaxiya yi pfulele vamakwerhu ndlela yo chumayela hi vito ra Yehovha ku tlula rini na rini eMoscow ni le tindhawini tin’wana. Hakunene vukambisisi lebyi endliweke eka Timbhoni, ku tengiwa ka milandzu etihubyeni ni xiboho xa huvo ya le Yuropa swi ‘ve vumbhoni’ naswona swi hoxe xandla “leswaku mahungu lamanene ma ya emahlweni.” (Filp. 1:12) Entiyisweni, loko Timbhoni ta Yehovha eMoscow ti chumayela namuntlha, vini va miti vo tala va ri, “Xana ntirho wa n’wina a wu yirisiwanga?” Xivutiso xexo hakanyingi xi pfulela vamakwerhu ndlela yo hlamusela vini va miti swo tala hi ta vupfumeri bya hina. I ntiyiso leswaku ku hava nkaneto lowu nga hi tshikisaka ku chumayela hi Mfumo. Hi khongelela leswaku Yehovha a hambeta a katekisa ni ku seketela vamakwerhu lava rhandzekaka ni lava nga ni xivindzi va le Rhaxiya.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 6]

Lexi Endleke Leswaku Xiboho Lexi Tekiweke eRhaxiya Xi Tlhela Xi Kambisisiwa eFurwa

Hi February 28, 1996, tiko ra Rhaxiya ri sayine ntwanano wa Nhlengeletano ya Timfanelo ta Vanhu ya le Yuropa. (Hi May 5, 1998, tiko ra Rhaxiya ri sungule ku tirhisa ntwanano wolowo.) Hi ku sayina ntwanano wolowo, mfumo wa tiko ra Rhaxiya wu vule leswaku vaaka-tiko va rona va ni

‘mfanelo yo tihlawulela vukhongeri ni ku endla mintirho ya vukhongeri bya vona emakaya ni le tindhawini ta mani na mani swin’we ni ku cinca vukhongeri loko va swi lava.’—Article 9.

‘mfanelo yo vula ni ku tsala mavonelo ya vona hi ndlela leyi xiximekaka ni ku byela van’wana rungula.’—Article 10.

‘mfanelo yo hlanganyela eminhlanganweni leyi rhuleke.’—Article 11.

Vanhu kumbe minhlangano leyi khomiwaka hi ndlela yo biha hikwalaho ka leswi ku tluriweke ntwanano lowu ni lava va yeke eka tihuvo hinkwato ta nawu etikweni ra vona va nga yisa swivilelo swa vona eka Huvo ya le Yuropa ya Timfanelo ta Vanhu ya le Strasbourg, eFurwa (leyi kombisiweke laha henhla). Yi vumbiwa hi vaavanyisi va 47, ku nga nhlayo leyi ringanaka ni ya matiko lawa ma sayineke ntwanano wa Nhlengeletano ya Timfanelo ta Vanhu va le Yuropa. Swiboho leswi tekiwaka hi Huvo leyi swi fanele swi yingisiwa. Matiko lawa ma sayineke ntwanano wolowo ma fanele ma yingisa swiboho swa yona.

[Bokisi leri nga eka tluka 8]

Xiboho Lexi Tekiweke Hi Huvo

Hi leyi mintshaho yinharhu yo koma ya xiboho lexi tekiweke hi Huvo.

Xihehlo xin’wana xi vula leswaku Timbhoni ta Yehovha ti hahlula mindyangu. Huvo yi teke xiboho lexi kanetaka xihehlo xexo. Yi te:

“Lava pfuxaka timholovo i swirho swa ndyangu leswi nga ngheniki kereke leswi kanetaka naswona swi nga laviki ku amukela ni ku xixima ntshunxeko wa vukhongeri wa maxaka ya swona wa leswaku swi endla mintirho ya vukhongeri bya swona.”—Ndz. 111.

Nakambe Huvo a yi byi kumanga vumbhoni lebyi seketelaka xihehlo xa leswaku Timbhoni ti “pfuva mianakanyo.” Yi te:

“Huvo yi kume leswaku a swi twali leswaku tihuvo ta le [Rhaxiya] a ti ri boxanga vito ni rin’we ra munhu loyi mfanelo yakwe ya vukhongeri ku vuriwaka leswaku a yi xiximiwanga hi ku tirhisa tindlela teto.”—Ndz. 129.

Xihehlo xin’wana xi vula leswaku Timbhoni ta Yehovha a ti na mhaka ni vutomi bya vapfumeri hileswi ti alaka ku pomperiwa ngati. Huvo yi kanete xihehlo xexo. Yi te:

“Ku va ni ntshunxeko wo pfumela kumbe wo ala matshungulelo yo karhi kumbe wo hlawula matshungulelo man’wana swi fambisana ni milawu ya ku tihlawulela. Muvabyi loyi a kuleke loyi a nga ni ku twisisa u ntshunxekile ku tihlawulela ndlela leyi a lavaka ku tshunguriwa ha yona, hi xikombiso, u ntshunxekile ku hlawula loko a lava ku endliwa vuhandzuri kumbe a nga swi lavi, kumbe a lava ku tshunguriwa hi ndlela yo karhi kumbe a nga swi lavi, hilaha ku fanaka u ntshunxekile ku pfumela kumbe ku ala ku pomperiwa ngati.”—Ndz. 136.