Dyondzisa Vana Va Wena Ku Va Ni Xichavo

XIVURISO xin’wana xa Xijarimani xi ri: “Loko munhu a hluvula xihuku xakwe, u ta amukeriwa etikweni hinkwaro.” Eka mindhavuko yo tala, loko wanuna a hluvula xihuku xakwe loko a nghena emutini wa munhu un’wana kumbe loko a xewetana ni vanhu a swi tekiwa tanihi xiendlo lexi kombisaka xichavo naswona sweswo a swi endla leswaku a xiximiwa swinene. Hikwalaho, xivuriso xexo xi vula leswaku vanhu va tala ku va ni musa ni ku rhandza vanhu lava nga ni mahanyelo lamanene.

Swa phyuphyisa hakunene loko vantshwa va ri ni mahanyelo lamanene! Mulanguteri un’wana wa xifundzha etikweni ra Honduras, loyi a fambaka ni vahuweleri va malembe yo hambana-hambana entirhweni wa yindlu ni yindlu u te: “Hakanyingi ndzi xiye leswaku n’wini wa muti u kokiwa rinoko swinene hi n’wana loyi a dyondzisiweke kahle a tlhela a va ni xichavo ku tlula marito lawa ndzi ma vulaka.”

Swa pfuna ku tiva ndlela leyinene yo khoma vanhu tanihi leswi minkarhi leyi hi hanyaka eka yona ku pfumala xichavo ku yaka ku nyanya. Ku tlula kwalaho, Matsalwa ma hi khutaza leswaku hi “[tikhoma] hi mukhuva lowu fanelaka mahungu lamanene malunghana na Kreste.” (Filp. 1:27; 2 Tim. 3:1-5) I swa nkoka leswaku hi dyondzisa vana va hina ku xixima van’wana. Va nga dyondzisiwa njhani ku va ni xichavo xa xiviri ku nga ri ku languteka onge va xixima? *

Vana Va Dyondza Mahanyelo Lamanene Hi Ku Vekeriwa Xikombiso

Vana va dyondza hi ku tekelela mahanyelo ya vanhu lava va va vonaka. Kutani ndlela leyinene leyi vatswari va nga dyondzisaka vana va vona mahanyelo lamanene i ku va vona hi voxe va tikhoma kahle. (Det. 6:6, 7) Ku dyondzisa n’wana wa wena ku va ni xichavo i swa nkoka, kambe sweswo swi ri swoxe a swi enelanga. Ku n’wi vekela xikombiso lexinene i swa nkoka swinene swin’we ni ku n’wi nyika switsundzuxo.

Xiya mhaka ya Paula * loyi a kurisiweke hi mutswari un’we loyi a nga Mukreste. Ku xixima vanhu hinkwavo a ku ri mukhuva wakwe. Ha yini? U ri: “Manana u hi vekele xikombiso xo xixima van’wana, xisweswo hina vana vakwe swa hi olovela ku va ni xichavo.” Walter, tatana loyi a nga Mukreste, u dyondzise vana vakwe va vafana ku xixima mana wa vona loyi a nga riki mupfumeri. U ri: “Ndzi ringete ku dyondzisa vana va mina ku xixima mana wa vona hi ku va vekela xikombiso, ndzi nga vulavuli ku biha hi nsati wa mina.” Walter u hambete a dyondzisa vana vakwe Rito ra Xikwembu a tlhela a khongelela mpfuno wa Yehovha.  Un’wana wa vona u tirha erhavini ra Timbhoni ta Yehovha kasi lowun’wana i phayona. Vana lava va va rhandza vatswari va vona naswona va va xixima.

Bibele yi ri: “Xikwembu a hi Xikwembu xa mpfilumpfilu, kambe i xa ku rhula.” (1 Kor. 14:33) Hinkwaswo swilo leswi Yehovha a swi endlaka swi hlelekile. Vakreste va fanele va tikarhatela ku tekelela mfanelo leyi ya Xikwembu naswona va hlayisa makaya ya vona ma hlelekile. Vatswari van’wana va dyondzisa vana va vona ku andlala mibedo ya vona siku ni siku va nga si ya exikolweni, ku veka swiambalo endhawini ya swona ni ku pfuneta ku endla mintirho ya le kaya. Loko vana va vona leswaku tindhawu to tala ekaya ti hlelekile naswona ti basile, va tala ku lunghisa makamara ya vona ni ku veka swilo swa vona hi ndlela leyi hlelekeke.

Vana va wena va swi teka njhani leswi va swi dyondzaka exikolweni? Xana va swi tlangela leswi vadyondzisi va vona va va endlelaka swona? Xana wena mutswari wa va tlangela? Hi ntolovelo ndlela leyi wena u wu tekaka ha yona ntirho wa xikolo ni vadyondzisi va vona, hi yona leyi na vona va nga ta va teka ha yona. Ha yini u nga va khutazi leswaku va titoloveta ku nkhensa vadyondzisi va vona? Ku tlangela ntirho lowunene lowu endliweke hi mudyondzisi, dokodela, muxavisi wa le xitolo ni van’wana i ndlela leyinene yo kombisa xichavo. (Luka 17:15, 16) Vantshwa lava nga Vakreste lava hambaneke swinene ni swichudeni-kulobye hikwalaho ka leswi va nga ni xichavo ni mahanyelo lamanene va fanele va bumabumeriwa.

Swirho swa vandlha ra Vukreste swi fanele swi veka xikombiso lexinene emhakeni ya mahanyelo lamanene. Swa tsakisa swinene ku vona vantshwa va le vandlheni va kombisa xichavo hi ku vula marito lama nge, “ndza kombela” nileswaku “ndza nkhensa.” Loko vanhu lavakulu va xixima Yehovha hi ku yingiserisisa eminhlanganweni, vantshwa va ta susumeteleka ku va tekelela. Vana va nga dyondza ku xixima vaakelani hi ku vona mikhuva leyinene ya vamakwerhu eHolweni ya Mfumo. Hi xikombiso, Andrew loyi a nga ni mune wa malembe, se u dyondze ku vula a ku, “Ndzi kombela ku hundza,” loko a lava leswaku vanhu lavakulu va n’wi pfulela ndlela.

Hi swihi swilo swin’wana leswi vatswari va nga swi endlaka leswaku va pfuna vana va vona va tiva ndlela leyi va faneleke va tikhoma ha yona? Vatswari va fanele va tinyika nkarhi wo dyondzisa vana va vona hi swikombiso swo tala leswi kumekaka eRitweni ra Xikwembu.—Rhom. 15:4.

Dyondzisa Hi Swikombiso Swa Le Bibeleni

Swi nga ha endleka mana wa Samuwele a a dyondzise n’wana wakwe ku korhamisa nhloko emahlweni ka Muprista Lonkulu, Eli. Swi tikomba onge u yise Samuwele etabernakeleni loko a ri ni malembe manharhu kumbe mune. (1 Sam. 1:28) Xana u nga dyondzisa n’wana wa wena ku xeweta a ku, “avuxeni,” “inhlikanhi,” “riperile” kumbe hi ndlela leyi tolovelekeke endhawini ya ka n’wina? Ku fana na Samuwele, vana va wena va nga “rhandzeka swinene hi ku ya hi langutelo ra Yehovha ni ra vanhu.”—1 Sam. 2:26.

Ha yini u nga tirhisi swiendlakalo swa le Bibeleni leswi kombisaka ndlela leyi ku xixima swi hambaneke ha yona ni ku nga xiximi? Hi xikombiso, loko Hosi Ahaziya wa le Israyele loyi a a nga tshembekanga a lave ku vona muprofeta Eliya,  u rhume “ndhuna ya vanhu va 50” leswaku yi ya n’wi vitana. Ndhuna yi lerise muprofeta yoloye leswaku a famba na yona. Yoleyo a ku nga ri ndlela leyinene yo vulavula ni munhu loyi a yimelaka Xikwembu. Eliya u hlamule njhani? U te: “Phela, loko ndzi ri munhu wa Xikwembu, ndzilo a wu rhelele wu huma ematilweni wu ku dya wena ni vanhu va wena va 50.” Swi ve tano. “Ndzilo wu rhelela wu huma ematilweni, wu n’wi dya, yena ni vanhu vakwe va 50.”—2 Tih. 1:9, 10.

Ndhuna ya vumbirhi ya vanhu va 50 yi rhumiwe ku ya vitana Eliya. Na yona yi lerise Eliya leswaku a famba na yona. Ndzilo wu tlhele wu rhelela wu huma ematilweni wu yi dya yona ni vanhu va yona. Kambe ku tlhele ku rhumeriwa ndhuna ya vunharhu ya vanhu va 50 eka Eliya. Yona yi vulavule hi xichavo. Ematshan’weni yo lerisa Eliya leswaku a famba na yona, yi nkhinsame ehansi hi matsolo kutani yi kombela yi ku: “Munhu wa Xikwembu xa ntiyiso, ndzi kombela leswaku moya-xiviri wa mina ni moya-xiviri wa malandza lawa ya wena ya 50 wu va wa risima ematihlweni ya wena. Waswivo, ndzilo wu rhelerile wu huma ematilweni wu dya tindhuna timbirhi to sungula ta vanhu va 50 ni vanhu va tona va 50, kambe sweswi, moya-xiviri wa mina a wu ve wa risima ematihlweni ya wena.” Xana muprofeta wa Xikwembu a a ta lerisa leswaku ku rhelela ndzilo wu hisa munhu loyi a vulavuleke na yena hi xichavo hileswi a a n’wi chava? A a nga ta swi endla sweswo. Ematshan’weni ya sweswo, ntsumi ya Yehovha yi byele Eliya leswaku a famba ni ndhuna yoleyo. (2 Tih. 1:11-15) Xana mhaka leyi a yi yi kombisi ndlela leyi swi nga swa nkoka ha yona ku kombisa xichavo?

Loko muapostola Pawulo a yisiwa ekhotsweni etempeleni hi masocha ya Varhoma, a nga tibyelanga leswaku u ni mfanelo yo vulavula. U kombele ndhuna ya wona hi xichavo a ku: “Xana ndza pfumeleriwa ku vula swo karhi eka wena?” Hikwalaho ka sweswo, Pawulo u pfumeleriwe ku vulavula a tihlamulela.—Mint. 21:37-40.

Loko Yesu a ri eku tengisiweni, u makariwe exikandzeni. Hambiswiritano, leswi a a tiva ndlela leyinene yo hlamula, u te: “Loko ndzi hoxisile eku vulavuleni, nyikela vumbhoni bya xihoxo xa kona; kambe loko ndzi vulavule kahle, u ndzi bela yini?” Ku hava munhu loyi a a ta kuma xihoxo eka ndlela leyi Yesu a vulavuleke ha yona.—Yoh. 18:22, 23.

Rito ra Xikwembu ri tlhela ri nyikela swikombiso swa ndlela leyi hi nga ha hlamulaka ha yona loko hi tshinyiwa ni ndlela yo swi pfumela hi xichavo swidyoho swin’wana leswi hi swi endleke enkarhini lowu hundzeke. (Gen. 41:9-13; Mint. 8:20-24) Hi xikombiso, Abigayele u kombele ndzivalelo hikwalaho ka ndlela leyi nuna wakwe Nabali a deleleke Davhida ha yona. U tlhele a n’wi nyika swakudya swo tala. Leswi Abigayele a swi endleke swi n’wi tsakise swinene Davhida lerova endzhaku ka loko Nabali a file u n’wi tekile a va nsati wakwe.—1 Sam. 25:23-41.

Dyondzisa vana va wena ku va ni xichavo ku nga khathariseki leswaku mhaka ya kona yi khumba ku kombisa xichavo ehansi ka swiyimo swo nonon’hwa kumbe yi khumba ntsena ku kombisa mahanyelo lamanene. Loko ‘ku voninga ka hina ku vonakala emahlweni ka vanhu’ emhakeni leyi, ‘ku ta vangamisa Tata wa hina la nge matilweni.’—Mat. 5:16.

[Tinhlamuselo ta le hansi]