Ku Kuma Matimba Hambiloko U Tsanile

LOKO u tsanile u nga ha titwa u tshikilelekile. U nga ha anakanya leswaku a wu nge swi koti ku hlula ku tsana loku u nga na kona, kumbe u nga ha va u titwa u nga pfuni nchumu loko u tipimanisa ni van’wana. Hi hala tlhelo, u nga ha va u lwisana ni vuvabyi lebyi ku hetaka matimba ni ku ku siya u nga ha ri na ntsako evuton’wini. Ku nga khathariseki leswaku i yini lexi ku tsanisaka, u nga ha vona onge a wu nge ku hluli ku tsana koloko. U nga ha titwa ku fana na Yobo loyi a byeleke Xikwembu a ku: “Onge u nga ndzi tumbeta eSheol, u ndzi hlayisa exihundleni ku fikela loko ku hlundzuka ka wena ku tlhela, leswaku u ndzi vekela nkarhi kutani u ndzi tsundzuka!”—Yobo 14:13.

Xana u nga ri hlula njhani gome ro tano? Hambiloko swi tika, u fanele u rivalanyana hi swiphiqo swa wena. Hi xikombiso, u nga ha anakanyisisa hi swivutiso leswi huhuteriweke leswi Yehovha a swi vutiseke Yobo nandza wakwe wo tshembeka, a ku: “A wu ri kwihi loko ndzi simeka misava? Ndzi byele, loko u ri ni ku twisisa. I mani la vekeke mimpimo ya yona, loko u swi tiva, kumbe, i mani la tshambuluteke ngoti ya ku pima ehenhla ka yona?” (Yobo 38:4, 5) Loko hi ri karhi hi anakanyisisa hi leswi swivutiso leswi swi vulaka swona, hi ta susumeteleka ku tlangela vutlhari lebyi tlakukeke bya Yehovha swin’we ni matimba yakwe. U pfumelele swiyimo swa misava leyi leswaku swi ya emahlweni hikwalaho ka xivangelo lexi twalaka.

“Mutwa eNyameni”

Nandza un’wana wo tshembeka u kombele Yehovha leswaku a susa “mutwa enyameni” ya yena, lowu a wu ri xiphiqo lexi ngo va tshamelo maxelo. Muapostola Pawulo u kombele Xikwembu kanharhu leswaku xi n’wi susela xiphiqo lexi. Ku nga khathariseki leswaku a ku ri xiphiqo xa njhani, swi nga ha endleka xi endle leswaku Pawulo a nga tiphini entirhweni wa Yehovha, ku fana ni loko a ri ni mutwa lowu karhataka. Pawulo u vule leswaku ku tiyisela mutwa lowu enyameni a swi  fana niloko a tshamela ku biwa. Yehovha u n’wi hlamule a ku: “Musa wa mina lowu nga faneriwiki wu enele ha wena; hikuva matimba ya mina ma endliwa lama hetisekeke eku tsaneni.” Yehovha a nga wu susanga mutwa wolowo enyameni. Pawulo a a fanele a lwisana na wona, kambe u te: “Loko ndzi tsanile, hi kona ndzi vaka ni matimba.” (2 Kor. 12:7-10) Xana a a vula yini?

Xiphiqo xa Pawulo a xi nyamalalanga hi singita. Kambe a xi n’wi sivelanga leswaku a hetisisa swilo swa nkoka entirhweni wa Yehovha. Pawulo a a titshege hi Yehovha leswaku a n’wi seketela naswona nkarhi na nkarhi a a n’wi kombela leswaku a n’wi pfuna. (Filp. 4:6, 7) Loko a ri ekusuhi ni ku heta vutomi byakwe bya laha misaveni, u te: “Ndzi lwe nyimpi leyinene, ndzi tsutsume pfhumba ndzi kondza ndzi heta, ndzi hlayise ripfumelo.”—2 Tim. 4:7.

Yehovha u tirhisa vavanuna lava nga hetisekangiki leswaku va endla ku rhandza ka yena hambiloko na vona va ri ni swihoxo ni swiphiqo, naswona ku dzuneka ku ya eka yena. U va nyika nkongomiso ni vutlhari leswaku va tiyisela swiphiqo swa vona ni ku tshama va tsakile entirhweni wa yena. Ina, a nga tirhisa vanhu lava nga hetisekangiki leswaku va endla mintirho leyikulu hambiloko va tsanile.

Pawulo u boxe xivangelo lexi endleke leswaku Xikwembu xi nga wu susi mutwa wakwe enyameni, a ku: “Leswaku ndzi nga titwi ndzi tlakusiwe ku tlurisa.” (2 Kor. 12:7) “Mutwa” wa Pawulo wu n’wi tsundzuxe hi ku tsana kakwe ni ku n’wi pfuna leswaku a tshama a ri karhi a titsongahata. Leswi swa fana ni leswi Yesu a swi dyondziseke, a ku: “Mani na mani la titlakusaka u ta tsongahatiwa, naswona mani na mani la titsongahataka u ta tlakusiwa.” (Mat. 23:12) Miringo yi nga dyondzisa malandza ya Xikwembu ku titsongahata ni ku ma pfuna ma swi vona leswaku loko ma ta tiyisela hi ku tshembeka ma fanele ma titshega hi Yehovha. Xisweswo, ku fana ni muapostola loyi, ma nga ‘tibuma hi Yehovha.’—1 Kor. 1:31.

Ku Tsana Loku Tumbeleke

Van’wana va nga ha va ni ku tsana ko karhi loku va nga ku xiyiki kumbe loku va nga laviki ku pfumela leswaku va na kona. Hi xikombiso, munhu a nga ha va a titshemba ku tlula mpimo, a tshemba ngopfu swilo leswi a nga na swona. (1 Kor. 10:12) Ku tsana kun’wana loku tolovelekeke eka vanhu lava nga hetisekangiki i ku navela ku tekiwa tanihi munhu wa nkoka.

Yowabu loyi a a ri ndhuna-nkulu ya vuthu ra Hosi Davhida, a a ri ni xivindzi, a a khorwisa naswona a kota ku tlhantlha swiphiqo. Kambe u voniwe nandzu wa ku tikhoma hi ndlela yo biha leyi a yi kombisa moya wo tikukumuxa. U dlaye tindhuna-nkulu timbirhi hi ndlela ya tihanyi. U rhange a tirihisela hi ku dlaya Abinere. Endzhakunyana, Yowabu u endle onge u xeweta makwavo Amasa, kutani a n’wi khoma hi malepfu yakwe hi voko ra xinene onge u lava ku n’wi ntswontswa, kutani a n’wi tlhava khwiri hi banga leri a ri khome hi voko ra ximatsi. (2 Sam. 17:25; 20:8-10) Yowabu a a siviwe hi Amasa eka xikhundlha xa ku va ndhuna-nkulu ya nyimpi, hikwalaho u tirhise nkarhi lowu leswaku a n’wi dlaya, kumbexana a ri ni ntshembo wa leswaku u ta tlhela a vekiwa ku va ndhuna-nkulu. U nga swi vona leswaku Yowabu u tsandzekile ku tikhoma, naswona a a ri ni vutianakanyi. U endle swilo swa tihanyi handle ka ku tisola. Loko Hosi Davhida se a ri kusuhi ni ku fa, u lerise n’wana wakwe Solomoni leswaku u fanele a tiyiseka leswaku Yowabu wa dlayiwa hikwalaho ka vubihi byakwe.—1 Tih. 2:5, 6, 29-35.

A hi fanelanga nikatsongo hi hetisisa ku navela ka hina ko biha; hi nga swi kota ku lawula ku tsana ka hina. Xo sungula hi fanele hi swi xiya leswaku hi ni ku tsana ko karhi. Kutani hi nga tikarhatela ku hlula ku tsana koloko. Hi nga khongela eka Yehovha nkarhi na nkarhi, hi n’wi kombela leswaku a hi pfuna leswaku hi hlula ku tsana loku, naswona hi hisekela ku dyondza Rito rakwe, hi lavana ni tindlela to lwisana ni ku tsana loku. (Hev. 4:12) Hi nga ha boheka ku hambeta hi lwisana ni ku tsana ka hina naswona a hi fanelanga hi hela mbilu. Nyimpi leyi yi nga ha ya emahlweni vutomi bya hina hinkwabyo. Pawulo u pfumerile leswaku swi tano ni le ka yena loko a tsala a ku: “Leswi ndzi swi navelaka a ndzi hanyi hi swona; kambe leswi ndzi swi vengaka hi swona leswi ndzi swi endlaka.” Kambe, hilaha u swi xiyaka hakona, Pawulo a nga khondlanga mavoko ivi a pfumela ku lawuriwa hi ku tsana ka yena. Ku ri na sweswo, u hambete a lwisana ni ku tsana kakwe, a titshega hi mpfuno wa Xikwembu ha Yesu Kreste. (Rhom. 7:15-25) Pawulo u tshame a ku: “Ndzi ba miri wa mina, ndzi wu kongomisa tanihi hlonga, leswaku loko  ndzi chumayele eka van’wana, mina ndzi nga vi loyi a nga amukelekiki hi ndlela yo karhi.”—1 Kor. 9:27.

Vanhu va tala ku tiyimelela. Hi nga lwisana ni mhaka leyi hi ku tekelela langutelo ra Yehovha, hi endla hilaha Pawulo a vuleke hakona loko a khutaza Vakreste a ku: “Nyenyani leswi hombolokeke, mi namarhela leswi nga swinene.” (Rhom. 12:9) Enyimpini ya hina ya ku lava ku hlula ku tsana ka hina, hi fanele hi tshembeka, hi tiyisela hi tlhela hi tikhoma. Davhida u kombele Yehovha a ku: “Tengisa tinso ta mina ni mbilu ya mina.” (Ps. 26:2) A a swi tiva leswaku Xikwembu xi nga kambisisa mimboyamelo ya hina leyi enteke hi ku tshembeka kutani xi hi nyika mpfuno loko hi wu lava. Loko hi landzela nkongomiso lowu Yehovha a hi nyikaka wona hi ku tirhisa Rito ra yena ni moya wa yena lowo kwetsima, hi nga swi kota ku hlula ku tsana ka hina.

Van’wana va nga ha va va karhatiwa hi swiphiqo leswi va ehleketaka leswaku a va nge swi koti ku swi hlula va ri voxe. Vakulu evandlheni va nga swi kota ku nyikela mpfuno ni xikhutazo xa rirhandzu. (Esa. 32:1, 2) Kambe i vutlhari ku langutela swilo leswi twalaka. A hi nge wu kumi ntlhantlho lowu heleleke wa swiphiqo swin’wana eka mafambiselo lawa ya swilo. Nilokoswiritano, vo tala va dyondze ku langutana na swona, naswona sweswo swi va pfunile leswaku va hanya vutomi lebyi enerisaka.

Xitiyisekiso Xo Seketeriwa Hi Yehovha

Ku nga khathariseki swiphiqo leswi hi langutanaka na swona eminkarhini leyi yo nonon’hwa, hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta hi kongomisa ni ku hi hlayisa. Bibele ya hi khutaza yi ku: “Titsongahateni ehansi ka voko ra matimba ra Xikwembu, leswaku xi ta mi tlakusa hi nkarhi lowu faneleke; mi ri karhi mi lahlela ku vilela hinkwako ka n’wina eka xona, hikuva xa mi khathalela.”—1 Pet. 5:6, 7.

Loko Kathy loyi a nga ni malembe yo tala a tirha eBethele a lemuka leswaku nuna wakwe u ni vuvabyi bya Alzheimer, a a nga tshembi leswaku a nga swi kota ku langutana ni xiyimo lexi. Siku ni siku a a kombela vutlhari ni matimba eka Yehovha. Loko vuvabyi bya nuna wakwe byi ya byi tika, vamakwerhu va xinuna lava nga ni rirhandzu va tinyike nkarhi wa ku dyondza malunghana ni ndlela leyi ku langutaniwaka ni vuvabyi lebyi ha yona naswona vamakwerhu va xisati lava a va khathala hi vona va va seketerile. Vamakwerhu lava a va ri nseketelo lowu humaka eka Yehovha naswona Kathy u swi kotile ku khathalela nuna wakwe  ku fikela loko a fa endzhaku ka malembe ya 11. U ri: “Ndzi nkhense Yehovha hi mbilu hinkwayo hikwalaho ka leswi a nga ndzi pfuna; ndzi kote ku ya emahlweni ni vutomi. A ndzi nga tshembi leswaku ndzi nga swi kota ku ya emahlweni ndzi endla leswi languteriweke eka mina ku ringana nkarhi wo leha tanihi leswi a ndzi tsanile hikwalaho ko karhala swinene.”

Mpfuno Wo Hlula Ku Tsana Loku Tumbeleke

Loko vanhu va titwa va ri swikangalafula, va nga ha anakanya leswaku Yehovha a nge va yingisi loko va kombela mpfuno hi nkarhi wa maxangu. Kutani i swinene ku anakanyisisa hi leswi Davhida a swi vuleke loko a tisola hikwalaho ka xidyoho lexi a xi endleke na Bati-xeba, a ku: “Oho Xikwembu, mbilu leyi tshovekeke yi tlhela yi pfotloseka a wu nge yi languteli ehansi.” (Ps. 51:17) Davhida a a hundzukile hakunene, naswona a swi tiva leswaku a nga swi kota ku vulavula ni Xikwembu ni leswaku xi ta va ni musa eka yena. Yesu u kombisa ndlela leyi Yehovha a khathalaka ha yona. Mutsari wa Evhangeli Matewu u tirhise marito ya Esaya eka Yesu loko a ku: “Ku hava rihlanga leri khinyekeke leri a nga ta ri pfotlosa, naswona ku hava rivoni ra ngoti leri ketimelaka leri a nga ta ri tima.” (Mat. 12:20; Esa. 42:3) Loko Yesu a ha ri emisaveni u kombise ntwela-vusiwana eka lava titsongahataka ni lava tshikileriweke. A nga kalanga a tima ndzilonyana wo fanekisela wa munhu loyi a a fana ni rivoni leri lumekiwaka hi mafurha leri nga kusuhi ni ku timeka. Ematshan’weni ya sweswo, u va khathalele hi rirhandzu vanhu lava xanisekaka leswaku a ta va endla va tlhela va voninga kahle. Leswi hileswi a a tiviwa hi swona loko a ha ri emisaveni. Nisweswi Yesu a nga cincanga naswona wa ku tshandzisa eka ku tsana ka wena. Xiya leswaku Vaheveru 4:15 yi kombisa leswaku hi Yena loyi a nga ‘hi tshandzisaka eku tsaneni ka hina.’

Loko Pawulo a tsala hi ta ‘mutwa lowu a wu ri enyameni’ yakwe, u swi xiyile leswaku matimba ya Kreste a ma “fana ni ntsonga” ehenhla ka yena. (2 Kor. 12:7-9) U swi twile leswaku Xikwembu xa n’wi sirhelela hi ku tirhisa Kreste, hilaha munhu loyi a nga ehansi ka ntsonga a titwaka a sirhelelekile hakona eka maxelo wahi ni wahi. Ku fana na Pawulo, a hi fanelanga hi hela matimba hikwalaho ka ku tsana ka hina ni swiphiqo swa hina. Leswaku hi tshama hi tiyile hi tlhelo ra moya, hi nga tirhisa malunghiselelo hinkwawo lawa Yehovha a hi nyikaka wona hi ku tirhisa vandlha rakwe ra laha misaveni. Hi nga endla hinkwaswo leswi nga ematimbeni ya hina kambe hi lava mpfuno eka Yehovha hi tiyiseka swinene leswaku u ta kongomisa tindlela ta hina. Loko hi xiya ndlela leyi matimba ya Xikwembu ma hi pfunaka ha yona eku tsaneni ka hina, hi ta swi kota ku vula hilaha Pawulo a vuleke hakona a ku: “Loko ndzi tsanile, hi kona ndzi vaka ni matimba.”—2 Kor. 12:10.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 3]

Pawulo nkarhi na nkarhi a a kombela Yehovha hi xikhongelo leswaku a n’wi pfuna ku hetisisa vutirheli byakwe

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Hosi Davhida u veke Yowabu ku va murhangeri wa vuthu ra nyimpi

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Yowabu u dlaye Amasa

[Xifaniso lexi nga eka tluka 6]

Vakulu va nyikela nkongomiso wa rirhandzu lowu humaka eMatsalweni lowu nga hi pfunaka ku langutana ni swiphiqo swa hina