Va Titshamela Voxe Kambe A Va Rivariwanga

MUAPOSTOLA PAWULO u tsundzuxe Vakreste-kulobye a ku: “A hi endleleni hinkwavo leswi nga swinene, kambe ngopfu-ngopfu lava nga swin’we na hina eripfumelweni.” (Gal. 6:10) Ninamuntlha ha ha yingisa marito wolawo lama huhuteriweke kutani hi lava tindlela ta ku endlela vapfumeri-kulorhi leswinene. Vanhu van’wana lava lavaka nkhathalelo wa rirhandzu naswona va faneleke va wu kuma evandlheni ra Vukreste i vamakwerhu va hina va xinuna ni va xisati lava dyuhaleke lava tshamaka emakaya ya vadyuhari.

I ntiyiso leswaku ematikweni man’wana swi tolovelekile leswaku swirho swa ndyangu swi khathalela vatswari va swona lava dyuhaleke ekaya. Hambiswiritano, ematikweni man’wana hakanyingi vadyuhari vo tala va tshama ekaya ra vadyuhari laha va khathaleriwaka kona. Ku vuriwa yini hi Vakreste lava dyuhaleke lava tshamaka emakaya ya vadyuhari? Xana va langutana ni swiphiqo swihi? Xana va nga langutana njhani ni xiyimo xa vona loko swirho swa mindyangu ya vona swi nga ri na mhaka na vona? Xana vandlha ra Vukreste ri nga va pfuna njhani? Naswona hi vuyeriwa njhani loko hi va endzela nkarhi na nkarhi?

Swiphiqo Leswi Va Langutanaka Na Swona eMakaya Ya Vadyuhari

Loko vadyuhari lava nga Vakreste va yisiwa ekaya ra vadyuhari, va nga ha tikuma va ri ensin’wini ya vandlha rin’wana naswona swi nga ha endleka Timbhoni ta le vandlheni rolero ti nga va tivi. Hikwalaho, Timbhoni ta le vandlheni rolero ti nge va endzeli nkarhi na nkarhi. Ku tlula kwalaho, handle ko kanakana ekaya ra vadyuhari va ta va va tshama ni vanhu va vukhongeri byo hambana-hambana. Sweswo swi nga ha endla mudyuhari la  nga Mbhoni-kulorhi a tikuma a ri exiyin’weni xo tika.

Hi xikombiso, emakaya ya vadyuhari ya le tindhawini tin’wana ku hleriwa leswaku ku ta khomeriwa minhlangano ya vukhongeri kwalaho. Munhu un’wana la khathalelaka vadyuhari u te: “Timbhoni tin’wana leti dyuhaleke leti nga swi kotiki ku vulavula kahle ti fambisiwe hi switulu swa lava lamaleke ti yisiwa eminhlanganweni ya kereke ti nga vutisiwanga nchumu.” Ku tlula kwalaho, vatirhi va le makaya ya vadyuhari hakanyingi va tirhisa ku tlangela masiku yo velekiwa, Khisimusi, kumbe Paseka leswaku va hungasa vanhu lava tshamaka kwalaho. Timbhoni tin’wana leti tshamaka emakaya ya vadyuhari ti tlhele ti nyikiwa swakudya leswi mapfalo ya tona a ma nga ta ti pfumelela leswaku ti swi dya. (Mint. 15:29) Loko hi va endzela nkarhi na nkarhi vamakwerhu va hina lava dyuhaleke, hi ta swi kota ku va pfuna leswaku va langutana ni swiphiqo sweswo.

Mpfuno Wa Le Vandlheni

Vakreste vo sungula a va byi hisekela vutihlamuleri bya vona byo khathalela vadyuhari lava nga riki na swirho swa mindyangu leswi nga ta va pfuna. (1 Tim. 5:9) Hilaha ku fanaka, ninamuntlha vakulu va tshama va xalamukile leswaku va tiyiseka leswaku vadyuhari lava tshamaka emakaya ya vadyuhari ya le ndhawini ya ka vona a va honisiwi. * Robert loyi a nga nkulu u ri: “A swi ta pfuna loko vakulu va endzela vadyuhari hi voxe va ya vona xiyimo xa ndhawu leyi va tshamaka eka yona va tlhela va khongela na vona. Vandlha ri nga pfuna swinene eku khathaleleni ka swilaveko swa  vona.” Loko hi vekela etlhelo nkarhi wo endzela vadyuhari, hi ta va hi kombisa leswaku ha swi twisisa leswaku i swa nkoka ku fikela kwihi emahlweni ka Yehovha ku khathalela vanhu lava pfumalaka swo karhi.—Yak. 1:27.

Loko swi fanerile, vakulu hi ku tirhandzela va ta hlela ku pfuna vamakwerhu lava nga le makaya ya vadyuhari ya kwalaho. Robert u boxa xin’wana xa swilaveko swoleswo a ku: “Hi fanele hi khutaza vamakwerhu lava dyuhaleke leswaku va ya eminhlanganweni ya Vukreste loko va swi kota ku endla tano.” Hambiswiritano, eka lava nga ha swi kotiki ku tifambela hi voxe va ya eHolweni ya Mfumo, vakulu va nga ha endla malunghiselelo man’wana. Jacqueline, loyi a nga ni malembe ya va-80 naswona a nga ni vuvabyi bya ku pfimba mahlangano, u yingisela minhlangano hi riqingho. U ri: “Swi ndzi pfuna swinene ku yingisela minhlangano loko yi ri karhi yi ya emahlweni. Ndzi lava ku yingisela minhlangano ku nga khathariseki leswaku ku endleka yini!”

Loko swi nga koteki leswaku Mukreste la dyuhaleke a yingisa minhlangano hi riqingho, vakulu va nga ha hlela leswaku minhlangano yi rhekhodiwa. Munhu loyi a nga ta yisa tikhasete toleto eka makwerhu la nga le kaya ra vadyuhari a nga ha burisana ni makwerhu yoloye a n’wi khutaza. Nkulu un’wana u ri: “Ku byela vadyuhari swilo leswi endlekaka evandlheni swi ta va endla va titwa va ri swirho swa ndyangu wa moya.”

Tshama U Ri Karhi U Vulavurisana Na Vona

Swa twisiseka leswi vadyuhari vo tala swi va tshikilelaka ku rhurhela ekaya ra vadyuhari swi tlhela swi va pfilunganya. Hikwalaho, van’wana va fika va tihanyela voxe. Kambe, loko hi endzela vamakwerhu lava dyuhaleke loko va ha ku rhurhela ekaya ra vadyuhari kutani hi va kombisa leswaku hi lava ku tshama hi ri karhi hi va khutaza, hi ta va pfuna swinene leswaku va tlhela va va ni ku rhula ni ntsako.—Swiv. 17:22.

Loko vamakwerhu lava dyuhaleke va lahlekeriwa hi mianakanyo kumbe va nga ha twi kumbe va ri ni swiphiqo swin’wana leswi endlaka swi nga ha koteki ku vulavurisana na vona, van’wana va nga ha gimeta hi leswaku a swi pfuni nchumu ku va endzela. Hambiswiritano, loko hi hambeta hi va endzela, ku nga khathariseki leswaku swi tika ku fikela kwihi ku vulavurisana na vona, swi kombisa leswaku hi hambeta hi ‘va lavo rhanga eku xiximeni’ vapfumeri-kulorhi. (Rhom. 12:10) Loko makwerhu la dyuhaleke a sungula ku rivala swilo hi ku hatlisa, hi nga ha n’wi khutaza leswaku a hi rungulela mintokoto ya khale—ni ya loko a ha ri n’wana—kumbe a hi hlamusela ndlela leyi a kumeke ntiyiso ha yona. Hi nga endla yini loko swi n’wi tikela ku tirhisa marito lama faneleke? N’wi yingisele hi ku lehisa mbilu, naswona loko swi fanerile, vula marito mambirhi kumbe manharhu lawa swi tikombaka onge u lava ku vula wona, kumbe u katsakanya mavonelo ya yena kutani u n’wi khutaza ku hambeta a vulavula. Loko a pfilunganyekile kumbe a nga swi koti ku vulavula kahle naswona swi hi tikela ku n’wi twisisa, hi nga ha ringeta ku twisisa leswi a lavaka ku swi vula hi ku yingiserisisa mpfumawulo wa rito ra yena.

Loko swi nga ha koteki ku vulavurisana na yena, ku nga ha tirhisiwa tindlela tin’wana. Laurence loyi a nga phayona, nkarhi na nkarhi u endzela Madeleine la nga makwerhu wa xisati la nga Mukreste la nga ni malembe ya 80 hi vukhale loyi a nga ha swi kotiki ku vulavula. Laurence u hlamusela ndlela leyi a vulavurisanaka na yena ha yona, u ri: “Loko hi ri karhi hi khongela swin’we, ndzi khoma voko ra Madeleine. Loko hi ri karhi hi khongela, u tiyisa voko ra mina kutani a tsopeta mahlo ya yena a kombisa ndlela leyi a yi tlangelaka ha yona minkarhi leyi ya risima.” Ku khoma voko ra vanghana va hina lava dyuhaleke kumbe ku va vukarha hi mbilu hinkwayo handle ko kanakana swi nga va khutaza swinene.

Vukona Bya Wena I Bya Nkoka

Ku endzela vadyuhari nkarhi na nkarhi swi nga ha khumba ni ndlela leyi va khathaleriwaka ha yona. Danièle loyi se a nga ni malembe ya kwalomu ka 20 a ri karhi a endzela Timbhoni-kulobye emakaya ya vadyuhari, u ri: “Loko vatirhi va le kaya ra vadyuhari va xiya leswaku munhu wo karhi u endzeriwa nkarhi na nkarhi, munhu yoloye u ta khathaleriwa hi ndlela leyinene.” Robert loyi a tshahiweke hala henhla u ri: “Vatirhi va le kaya ra vadyuhari va tala ku yingisela munhu loyi a endzelaka ndhawu yoleyo nkarhi na nkarhi. Munhu loyi a nga endziki nkarhi na nkarhi va nge n’wi kombi xichavo xo fana ni lexi va xi kombaka munhu loyi a endzaka nkarhi na nkarhi.” Leswi vanhu lava khathalelaka vadyuhari va faneleke va tirhisana ni mindyangu leyi swi tikaka ku yi tsakisa, va ma tlangela marito yo nkhensa lama vuriwaka hi vaendzi. Ku  tlula kwalaho, loko hi va ni vuxaka lebyinene ni vatirhi va le kaya ra vadyuhari, na vona va ta xixima milawu ni tidyondzo ta mudyuhari la nga Mbhoni loyi va n’wi khathalelaka.

Hi nga tlhela hi hlakulela vuxaka lebyinene ni vatirhi va kwalaho hi ku va pfuna hi swintirhwana swo olova. Etindhawini tin’wana, ku kayivela ka vatirhi lava dyondzeleke ntirho wolowo swi endla leswaku vadyuhari va nga khathaleriwi hi ndlela leyi faneleke. Rébecca loyi a nga muongori u ringanyeta leswi: “Hi nkarhi wa swakudya ta vuya. Hikwalaho nkarhi wolowo wu nga va nkarhi lowunene wo endzela munghana kutani u n’wi dyisa.” A hi fanelanga hi kanakana ku kombela vatirhi va kwalaho leswaku va hi nyika swiringanyeto swa ndlela leyi hi nga va pfunaka ha yona.

Loko hi endza nkarhi na nkarhi ekaya ra vadyuhari leri fanaka, hi ta kota ku vona leswi makwerhu wa hina la dyuhaleke a swi pfumalaka naswona hi nga ha n’wi pfuna. Hi xikombiso, hi nga ha sasekisa kamara leri mudyuhari a tshamaka eka rona hi swifaniso swa varhandziwa va yena kumbe hi swifaniso leswi mpfampfarhutiweke hi vana. Hi nga ha n’wi tisela nguvu yo kufumela kumbe swilo swo hlamba ha swona ni swo tola, hi ri karhi hi anakanya hi vuhlayiseki bya mudyuhari. Loko kaya rolero ra vadyuhari ri ri ni ntanga, xana hi nga ha humela ehandle ni munghana wa hina leswaku a ya beriwa hi moya? Laurence loyi ku vulavuriweke ha yena hala henhla u ri: “Madeleine u ma langutela hi mahlo-ngati maendzo ya mina ya vhiki na vhiki. Loko ndzi ta ni vana, u hatla a n’wayitela naswona a sungula ku tsaka.” Ku endlela vadyuhari lava tshamaka ekaya ra vadyuhari swilo swo tano swi nga va khutaza swinene.—Swiv. 3:27.

Ndlela Leyi Vadyuhari Ni Lava Va Endzelaka Va Vuyeriwaka Ha Yona

Ku endzela munhu la dyuhaleke nkarhi na nkarhi swi nga ha kambela “ku tiya ka rirhandzu ra [hina].” (2 Kor. 8:8) Hi ndlela yihi? Swi nga ha hi twisa ku vava loko hi vona munghana wa hina a ri karhi a hohloka. Laurence wa pfumela: “Eku sunguleni, xiyimo lexi tsaneke xa Madeleine a xi ndzi khumba swinene lerova loko ndzi suka eka yena minkarhi hinkwayo a ndzi rila. Kambe ndzi dyondze leswaku xikhongelo lexi humaka embilwini xi nga hi pfuna leswaku hi hlula ku chava ka hina xisweswo hi va lava khutazaka swinene.” Robert se u ni malembe yo tala a ri karhi a endzela makwerhu la nga Mukreste la vuriwaka Larry loyi a khomiweke hi vuvabyi bya ritukulu lebyi vuriwaka Parkinson. Robert u ri: “Vuvabyi bya Larry se byi nyanyile lerova a ndza ha swi twisisi leswi a swi vulaka. Kambe loko hi khongela swin’we, ndza swi twa leswaku wa ha ri ni ripfumelo.”

Loko hi endzela vapfumeri-kulorhi lava dyuhaleke a hi pfuni vona ntsena kambe ha vuyeriwa na hina. Ku tiyimisela ka vona ku hambeta va ri ni vuxaka na Yehovha hambileswi va tshamaka ni vanhu va vukhongeri byo hambana-hambana swi hi dyondzisa ku va ni ripfumelo ni xivindzi. Ku swi navela ka vona ku kuma swakudya swa moya hambileswi va nga ha twiki naswona va nga ha voniki swi kandziyisa leswaku “munhu a nga fanelanga a hanya hi xinkwa ntsena, kambe u fanele ku hanya ni hi rito rin’wana ni rin’wana leri humaka enon’wini wa Yehovha.” (Mat. 4:4) Loko va tsakisiwa hi swilo swo olova, swo tanihi ku n’wayitela ka n’wana kumbe loko ku dyiwa na vona swakudya, vadyuhari va hi tsundzuxa leswaku hi eneriseka hi leswi hi nga na swona. Ku va va ri ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu swi nga hi pfuna leswaku hi rhangisa swilo swa nkoka evuton’wini.

Entiyisweni, vandlha hinkwaro ra vuyeriwa eka ndlela leyi hi pfunaka vadyuhari ha yona. Hi ndlela yihi? Leswi lava tsaneke emirini va titshegeke swinene hi rirhandzu ra vamakwerhu, va nyika vandlha nkarhi wo kombisa ntwela-vusiwana lowukulu. Hikwalaho, hinkwerhu ka hina hi fanele hi teka ku khathalela vadyuhari tanihi xiphemu xa ku tirhelana, hambiloko va fanele va khathaleriwa nkarhi wo leha. (1 Pet. 4:10, 11) Loko vakulu va rhangela entirhweni lowu, va ta pfuna swirho leswin’wana swa vandlha leswaku swi swi vona leswaku ntirho lowu wa hina wa Vukreste a wu fanelanga wu honisiwa. (Ezek. 34:15, 16) Loko hi ku swi rhandza ni hi rirhandzu hi pfuna Vakreste-kulorhi lava dyuhaleke, ha va tiyisekisa leswaku a va rivariwanga.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Nkomiso eka tluka 28]

“Loko vatirhi va le kaya ra vadyuhari va xiya leswaku munhu wo karhi u endzeriwa nkarhi na nkarhi, munhu yoloye u ta khathaleriwa hi ndlela leyinene”

[Xifaniso eka tluka 26]

Swikhongelo swa hina leswi humaka embilwini swi nga ha pfuna Mbhoni-kulorhi leyi dyuhaleke leswaku yi tlhela yi va ni ku rhula

[Xifaniso eka tluka 26]

Swiendlo swa hina swa rirhandzu swi ta tiyisa vapfumeri-kulorhi lava dyuhaleke