Mhaka Ya Vutomi

Ndzi Kume ‘Leswi Mbilu Ya Mina Yi Swi Kombeleke’

HI KU VULA KA DOMINIQUE MORGOU

Eku heteleleni, hi December 1998, ndzi tikume ndzi ri eAfrika! Ku navela loku ndzi veke na kona ndza ha ri ntsongo se a ku hetisekile. Minkarhi hinkwayo a swi ndzi tsakisa ku anakanya hi nhova leyikulu ya le Afrika kun’we ni swiharhi swa kona. Kutani se a ndzi fike hi nyama! Hi nkarhi lowu fanaka, ku hetiseke ku navela kun’wana loku a ndzi ri na kona. Ndzi ve muchumayeri wa nkarhi hinkwawo etikweni rimbe. Eka vo tala, sweswo a swi tikomba swi nga ta koteka. A ndzi voni kahle, naswona ndzi famba eswitarateni swa ritshuri swa le mitini ya le makaya ya le Afrika ndzi pfuniwa hi mbyana ya mabofu leyi leteriweke ku tolovela switarata swa madoroba ya le Yuropa. U nge ndzi ku hlamusela ndlela leyi ndzi swi koteke ha yona ku tirha eAfrika, nileswaku Yehovha u ndzi nyike njhani ‘leswi mbilu ya mina yi swi kombeleke.’—Pisalema 37:4.

NDZI velekiwe hi June 9, 1966, edzongeni wa Furwa. Hi mina rikotse ra kona eka vana va nkombo—vafana vambirhi ni vahwanyana va ntlhanu—naswona hinkwerhu ka hina a hi khathaleriwa hi vatswari lava hi rhandzaka. Kambe ku ni leswi ndzi fambeleke ximatsi loko ndza ha ri ntsongo. Ku fana na Kokwana wa xisati, Manana kun’we ni un’wana wa vamakwerhu va xisati, ndzi tswariwe ndzi ri ni vuvabyi lebyi eku heteleleni byi siyaka munhu a ri bofu.

Loko ndza ha ri emalembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi, ndzi boheke ku langutana ni xihlawuhlawu ni vukanganyisi leswi endleke leswaku ndzi va muxandzuki emugangeni wa ka hina. Hi nkarhi  wolowo wo tika hi rhurhele emugangeni wa le Hérault. Kwalaho ku humelele nchumu wo tsakisa swinene.

Siku rin’wana hi Sonto nimixo, Timbhoni ta Yehovha timbirhi ti fike ekaya. Manana a a ti tiva kutani u ti amukerile. Un’wana wa vavasati lava u vutise Manana loko a swi tsundzuka leswaku u tshame a n’wi tshembisa leswaku siku rin’wana u ta amukela dyondzo ya Bibele. Manana u swi tsundzukile kutani a vutisa a ku, “Se hi sungula rini?” Va twanane ku hamba va hlangana hi Sonto nimixo, naswona hi ndlela yoleyo Manana u sungule ku dyondza “ntiyiso wa mahungu lamanene.”—Vagalatiya 2:14.

Ku Kuma Vutivi

Manana u tikarhate swinene leswaku a twisisa ni ku tsundzuka leswi a swi dyondzeke. Tanihi leswi a a fe mahlo, a a fanele a nhlokohata hinkwaswo. Timbhoni a ti n’wi lehisela mbilu swinene. Mina a ndzi tumbela ekamareni ra mina loko Timbhoni ti ta, kutani ndzi huma loko ti fambile. Kambe siku rin’wana nindzhenga, ndzi hlangane na Eugénie, loyi a nga Mbhoni kutani a vulavula na mina. U ndzi byele leswaku Mfumo wa Xikwembu wu ta herisa vukanganyisi hinkwabyo, rivengo ni xihlawuhlawu emisaveni. U te: “I Xikwembu ntsena lexi nga ni ntlhantlho wa kona.” Kutani a ndza ha lava yini xin’wana? Hi siku leri landzelaka, ndzi sungule ku dyondza Bibele.

Hinkwaswo leswi ndzi swi dyondzeke a swi ri swintshwa. Se a ndzi swi twisisa leswaku Xikwembu xi pfumelele vuhomboloki swa xinkarhana emisaveni hi swivangelo swo twala. (Genesa 3:15; Yohane 3:16; Varhoma 9:17) Ndzi tlhele ndzi dyondza leswaku Yehovha a nga hi siyi hi ri hava ntshembo. U hi nyike xitshembiso xakwe lexinene xa ku hanya hi masiku emisaveni leyi nga paradeyisi. (Pisalema 37:29; 96:11, 12; Esaya 35:1, 2; 45:18) EParadeyisini yoleyo, a ndzi ta tlhela ndzi vona, tanihi leswi mahlo ya mina a ma fa hakatsongo-tsongo.—Esaya 35:5.

Ku Nghenela Ntirho Wa Nkarhi Hinkwawo

Hi December 12, 1985, ndzi kombise ku tinyiketela ka mina eka Yehovha hi ku khuvuriwa, ndzi landzela sesi wa mina Marie-Claire, loyi ana se a a khuvuriwile. Ndzisana ya mina Jean-Pierre na yena u khuvuriwile endzhakunyana, kun’we ni mana wa mina la rhandzekaka.

Evandlheni leri a ndzi hlanganyela eka rona, a ku ri ni maphayona kumbe vachumayeri vo hlayanyana va nkarhi hinkwawo. Ntsako wa vona ni ku hiseka ka vona swi ndzi khutazile. Hambi ku ri Marie-Claire, loyi a a karhatiwa hi mahlo naswona a famba hi nenge lowu a endleriweke wona, na yena u nghenele ntirho wa nkarhi hinkwawo. Ni sweswi wa ha ndzi khutaza swinene emoyeni. Ku tshama ndzi ri ni maphayona evandlheni ni le kaya swi endle leswaku ndzi swi navela swinene ku hlanganyela entirhweni wa nkarhi hinkwawo. Kutani hi November 1990, ndzi sungule ku tirha eBéziers tanihi phayona.—Pisalema 94:17-19.

Ku Langutana Ni Xiphiqo Xa Ku Hetiwa Matimba

Ensin’wini a ndzi pfuniwa hi maphayona-kulorhi lawa a ma tshama ma xalamukile. Hambiswiritano, minkarhi yin’wana a ndzi hetiwa matimba hi ku tsandzeka ka mina, hikuva a ndzi rhandza ku endla leswi engetelekeke. Kambe Yehovha u ndzi tiyisile eminkarhini yoleyo loko ndzi hele matimba. Ndzi endle ndzavisiso eka Watch Tower Publications Index, ndzi lava mintokoto ya maphayona lawa a ma nga voni kahle ku fana na mina. Ndzi kume leswaku a ndzi nga ri ndzexe! Mintokoto yo tano leyi pfunaka ni leyi khutazaka yi ndzi dyondzise ku tlangela leswi a ndzi kota ku swi endla ni ku amukela leswi ndzi tsandzaka.

Leswaku ndzi khathalela swilaveko swa mina, a ndzi endla ntirho wa ku basisa emavhengeleni kun’we ni Timbhoni-kulorhi. Siku rin’wana ndzi xiye leswaku vatirhi-kulorhi a va sala va basisa lomu ndza ha ku basisaka kona. Swi le rivaleni leswaku a ndzi siya thyaka ro tala. Ndzi ye eka Valérie loyi a a ri phayona leri rhangeleke ntlawa wa hina wo basisa, ndzi n’wi kombela a ndzi byela hi ku kongoma loko ku ri leswaku a ndzi tirhi kahle. Hi musa u swi siyele mina leswaku ndzi lava ku tshika rini. Hi March 1994, ndzi tshike ntirho wa mina wa ku basisa.

Ndzi tlhele ndzi khomiwa hi gome ra ku titwa ndzi nga pfuni nchumu. Ndzi khongele eka Yehovha hi xiviti, naswona a ndzi kanakani leswaku u twe swikhongelo swa mina. Ndzi tlhele ndzi  pfuniwa swinene hi ku dyondza Bibele ni minkandziyiso ya Vukreste. Hambiswiritano, loko mahlo ma ri karhi ma fa, ku navela ku tirhela Yehovha a ku ya ku kula. Xana a ndzi ta endla yini?

Ndzi Rhange Ndzi Rindza Nkarhi Wo Leha, Ivi Ndzi Endla Xiboho Xa Xihatla

Ndzi endle xikombelo xa ku leteriwa eXikolweni xa Mabofu le Nîmes kutani eku heteleleni ndzi amukeriwa tin’hweti tinharhu. Wu ve nkarhi lowunene ngopfu. Ndzi sungule ku twisisa mpimo lowu mahlo ya mina ma feke ku fikela eka wona kutani ndzi dyondza ku titwananisa ni xiyimo. Ku dzumba ni vanhu lava lamaleke hi tindlela to hambana-hambana swi ndzi pfune ku xiya ndlela leyi ntshembo wa mina wa Vukreste wu nga wa risima ha yona. Mina a ndzi ri ni pakani naswona a ndzi kota ku endla nchumu lowu tswalaka mihandzu. Ku tlula kwalaho, ndzi dyondze ku hlaya Braille ya Xifurwa.

Loko ndzi vuya ekaya, vandyangu va xiye ndlela leyi vuleteri lebyi byi ndzi pfuneke ha yona. Kambe nchumu lowu a wu ndzi siringa i nhonga yo basa leyi a ndzi fanele ndzi yi tirhisa. Mhaka ya ku boheka ku tirhisa “nhonga” yoleyo a yi nga ndzi nyiki vurhongo. A swi ta antswa ku kuma nchumu wun’wana lowu nga ndzi kongomisaka—wo tanihi mbyana ya mabofu.

Ndzi endle xikombelo xo kuma mbyana yo tano kambe ndzi byeriwe leswaku va tele lava na vona va yi rindzeke. Nakambe vayimeri va nhlangano wa timbyana ta mabofu a va fanele va rhanga hi ku endla vulavisisi. Mbyana ya mabofu a yi nyikiwi un’wana ni un’wana. Siku rin’wana wansati la pfunetaka eku fambiseni ka vandla ra mabofu u ndzi byele leswaku nhlangano wa vatlangi va thenisi va le mugangeni wa ka hina a wu lava ku nyikela mbyana eka bofu kumbe munhu loyi a nga ha voniki kahle loyi a tshamaka emugangeni wa ka hina. U vule leswaku u anakanye hi mina. Xana a ndzi ta swi tsakela ke? Ndzi vone leswaku mhaka leyi yi fanele yi kongomisiwe hi Yehovha, hiloko ndzi amukela nyiko yoleyo. Kambe a ndza ha fanele ndzi yi rindzela.

 A Ndza Ha Anakanya Hi Afrika

Loko ndza ha rindzile, ndzi pfe ndzi anakanya hi swin’wana. Hilaha ndzi vuleke hakona eku sunguleni, ku sukela loko ndza ha ri ntsongo a ndzi rhandza ngopfu tiko ra Afrika. Hambileswi mahlo ya mina a ma ya ma fa, ku navela ka mina ku ya etikweni rero a ku ya ku kula, ngopfu-ngopfu tanihi leswi ndzi tweke leswaku vanhu vo tala swinene eAfrika va tsakela Bibele ni ku tirhela Yehovha. Siku rin’wana a ndzi byele Valérie leswaku ndzi lava ku ya eAfrika. Xana a a ta tsakela ku famba na mina? U pfumerile, kutani hi tsala papila ri ya emarhavini yo karhi ya Timbhoni ta Yehovha eAfrika laha ku vulavuriwaka Xifurwa.

Hi kume nhlamulo yo huma eTogo. Hi ntsako lowukulu, ndzi kombele Valérie leswaku a ndzi hlayela nhlamulo ya kona. Papila ra kona a ri khutaza swinene, kutani Valérie u te: “Swi nga tsandza kwihi leswaku hi ya?” Endzhaku ko tsalelana ni vamakwerhu va le rhavini, ndzi hlanganisiwe na Sandra, phayona ra le Lomé, ntsindza wa tiko. Hi hlele ku suka hi December 1, 1998.

Xiyimo a xi hambane swinene ni xa le kaya, kambe a ku tsakisa! Loko xihaha-mpfhuka xi jitama eLomé, hi humile ivi hi funengetiwa hi nkahelo wa ku hisa lokukulu ka le Afrika. Sandra u hi hlanganisile. A hi nga si tshama hi vonana, kambe xikan’we-kan’we hi titwe hi ri vanghana lavakulu. Emahlweninyana ka ku fika ka hina, Sandra na phayona-kulobye Christine a va averiwe ku va maphayona yo hlawuleka eTabligbo, xidorobana lexi nga enkaveni wa tiko. Kutani hi ve ni lunghelo ra ku famba na vona exiavelweni xa vona lexintshwa. Hi hete kwalomu ka tin’hweti timbirhi, kutani loko hi tlhelela ekaya, a ndzi swi tiva leswaku ndzi ta tlhela ndzi vuya.

Ntsako Wa Ku Vuya Nakambe

Loko ndzi fika eFurwa ndzi hatle ndzi lunghiselela riendzo ra mina ra vumbirhi ro ya eTogo. Hi ku seketeriwa hi ndyangu wa ka hina, ndzi endle malunghiselelo ya ku ya heta tin’hweti ta tsevu. Kutani hi September 1999, ndzi tlhele ndzi khandziya xihaha-mpfhuka ndzi tlhelela eTogo. Kambe se a ndzi ri ndzexe. Anakanya ndlela leyi ndyangu wa ka hina wu titweke ha yona loko wu ndzi vona ndzi suka ndzi ri ndzexe ni ku vona ndzi nga voni! Kambe a ku nga ri na xivangelo xa ku vilela. Ndzi tiyisekise vatswari va mina leswaku vanghana va mina lava se a va fana ni swirho swa ndyangu wa ka hina, va ndzi rindzile eLomé.

Swi ndzi tsakise swinene ku tlhelela endhawini leyi vunyingi bya vanhu va kona va tsakelaka Bibele! A swi nga hlamarisi ku vona munhu a hlaya Bibele exitarateni. Le Tabligbo vanhu va ku tela ekaya va ta bula na wena hi Bibele. Naswona ndzi ve ni lunghelo lerikulu ra ku tshama ni maphayona mambirhi yo hlawuleka endhawini leyitsongo! Ndzi dyondze vutomi byin’wana, ku languta swilo hi ndlela leyi hambaneke. Ngopfu-ngopfu ndzi xiye leswaku Vakreste-kulorhi eAfrika va rhangisa timhaka ta Mfumo evuton’wini bya vona. Hi xikombiso, ku boheka ku famba tikhilomitara to tala u ya eHolweni ya Mfumo a swi va siveli ku ya eminhlanganweni. Ndzi tlhele ndzi dyondza swo tala eka rirhandzu ni malwandla ya vona.

Siku rin’wana loko hi vuya ensin’wini, ndzi byele Sandra leswaku ndzi chava ku tlhelela eFurwa. Mahlo ya mina se a ma pfaleka. A ndzi anakanya hi switarata swa mphesamphesa swa le  Béziers, switepisi swa le tifuleteni ni swilo swin’wana swo tala leswi tikisaka vutomi bya munhu loyi a nga ha voniki kahle. Ku hambana ni sweswo, switarata swa le Tabligbo, hambiloko swi nga ri na xikontiri, a swi ri ni ku rhula—a ku nga ri na mintshungu ya vanhu ni mimovha yo tala. Xana a ndzi ta hanyisa ku yini eFurwa leswi se a ndzi tolovele doroba ra Tabligbo?

Endzhaku ka masiku mambirhi Manana u ndzi bele riqingho a ndzi tivisa leswaku xikolo xa timbyana ta mabofu xi yime hi mina. Ximbyanyana xa le Labrador lexi vuriwaka Océane a xi lunghekele ku va “mahlo” ya mina. Nakambe swilaveko swa mina swi khathaleriwile, kutani a ndza ha vanga ni xilaveko xa ku karhateka. Endzhaku ka tin’hweti ta tsevu ndzi tiphina hi nsimu le Tabligbo, ndzi tlhelele eFurwa ndzi ya hlangana na Océane.

Endzhaku ka vuleteri bya tin’hwetinyana, ndzi nyikiwe Océane. Eku sunguleni a swi tika. A hi nga twisisani kahle. Kambe hakatsongo-tsongo ndzi vone ndlela leyi ndzi lavaka mpfuno wa Océane ha yona. Kahle-kahle sweswi a ndzi koti ku endla nchumu handle ka Océane. Xana vanhu va angurise ku yini eBéziers loko va ndzi vona ndzi ta ni mbyana emitini ya vona? Vo tala va ndzi xiximile swinene ni ku ndzi kombisa tintswalo. Océane u ve “nghwazi” emugangeni wa ka hina. Tanihi leswi vanhu vo tala va nga ntshunxekiki loko ku ri ni munhu loyi a nga voniki, ku va ni mbyana swi ndzi pfune ku vulavula hi ku ntshunxeka hi vubofu bya mina. Vanhu a va tshamiseka va ndzi yingisela. Ina, Océane u ndzi pfune ku sungula mabulo.

Ndzi Ya Na Océane eAfrika

A ndzi nga si rivala hi Afrika, kutani ndzi sungule ku lunghiselela riendzo ra mina ra vunharhu. Hi nkarhi wolowo ndzi fambe na Océane. Ndzi heleketiwe hi vatekani lava ha riki vantshwa, Anthony na Aurore, kun’we na munghana wa mina Caroline—lava hinkwavo a va ri maphayona-kulorhi. Hi September 10, 2000, hi fike eLomé.

Eku sunguleni vo tala a va chava Océane. Vo tala eLomé a va nga si tshama va vona mbyana yo kurisa sweswo, tanihi leswi timbyana to tala eTogo ti nga titsongo hi xivumbeko. Loko va vona matomu ya yona, vo tala a va anakanya leswaku i xiharhi xo leva lexi a swi lava leswaku xi tshama xi bohiwile. Océane a a nga lavi ku twa nchumu, a a tshama a lunghekele ku ndzi sirhelela eka nchumu wun’wana ni wun’wana lowu ndzi xungetaka. Hambiswiritano, Océane u hatle a tolovela ndhawu leyintshwa. Loko a veheriwa matomu, u tiva leswi a faneleke a swi endla—wa tshamiseka, a endla ntirho wa yena naswona u tshama a ri etlhelo ka mina. Loko a ntshunxiwa, u rhandza ku tlanga, minkarhi yin’wana a tlangela etlhelo. Ha tiphina swinene hi ku va swin’we.

Hinkwerhu hi rhambiwe ku ya tshama na Sandra na Christine le Tabligbo. Leswaku vamakwerhu va kwalaho va tolovelana na Océane, a hi va rhamba ekaya hi va hlamusela ntirho wa mbyana ya mabofu ni leswaku ha yini ndzi fanele ndzi va na yona naswona va fanele va endla yini loko va ri kusuhi na yona. Vakulu va pfumerile leswaku ndzi famba na Océane eHolweni ya Mfumo. Tanihi leswi lunghiselelo leri a ri nga tolovelekanga eTogo, ku endliwe xitiviso, ku hlamuseriwa mhaka leyi evandlheni. Ensin’wini a ndzi famba na Océane loko ndzi ya endla maendzo yo vuyela ntsena ni loko ndzi ya fambisa tidyondzo ta Bibele—laha vanhu a va ta twisisa ku antswa leswaku ha yini ndzi ta ni mbyana.

Ni sweswi swa tsakisa ku chumayela ensin’wini leyi. Minkarhi hinkwayo a ndzi tlangela ku anakanyela ka vanhu va timbilu letinene, loku a va ku kombisa hi swiendlo swa tintswalo, swo tanihi ku hatla va ndzi nyika xo tshama eka xona. Hi October 2001, Manana u fambe na mina eTogo loko ndzi ya ra vumune. Endzhaku ka mavhiki manharhu u tlhelele eFurwa, a enerisekile ni ku tsaka.

Ndza n’wi tlangela swinene Yehovha hileswi ndzi koteke ku ya tirha eTogo. Ndza tiyiseka leswaku Yehovha u ta hambeta a ndzi nyika ‘leswi mbilu ya mina yi swi kombelaka’ loko ndzi ya emahlweni ndzi tirhisa hinkwaswo leswi ndzi nga na swona entirhweni wa yena. *

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 10]

Minkarhi hinkwayo a swi ndzi tsakisa ku anakanya hi nhova leyikulu ya le Afrika kun’we ni swiharhi swa kona

[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]

A ndzi famba na Océane eka maendzo yo vuyela

[Xifaniso lexi nga eka tluka 11]

Vakulu va ndzi pfumelele ku ya na Océane eminhlanganweni