31. BÖLÜM

Müzik Konusunda Nasıl Dengeli Olabilirim?

Müzik senin için ne kadar önemli?

❏ Müzik olmasa da olur

❏ Müziksiz yaşayamam

Ne zaman müzik dinlersin?

❏ Yolda

❏ Ders çalışırken

❏ Her zaman

En sevdiğin müzik türü hangisi? Neden? ․․․․․

 SANKİ hepimiz melodi ve armoniden zevk almak için yaratılmışız. Birçok genç için müzik olmazsa olmaz. 21 yaşındaki Alev şöyle diyor: “Müziksiz yaşayamam. Her zaman müzik dinlerim; temizlik yaparken, yemek pişirirken, dışarıdaki işleri hallederken ya da ders çalışırken.”

Ritim matematiksel olarak açıklanabilen bir şey olsa da, oluşturduğu müzik, mantığı aşıp doğrudan en derinlerdeki duygularımızı etkiler. “Yeri geldiğinde söylenen söz” ne kadar güzelse, doğru zamanda kulağımıza gelen bir şarkı da o kadar rahatlatıcı olabilir! (Özdeyişler 15:23). 16 yaşındaki Ceren “Bazen kimsenin seni anlamadığını düşünürsün” diyor, “Fakat en sevdiğim grubu dinlediğimde morali bozuk olan tek insanın ben olmadığımı bilirim.”

Anlaşmazlık Konusu mu, Ortak Nokta mı?

Sen bir müzik türünü çok sevsen de annen baban farklı düşünebilir. Bir genç şöyle diyor: “Babam ‘Şu gürültüyü kes! Başım şişti’ der.” Sürekli eleştirilmekten bıkmış olabilirsin ve anne babanın yok yere olay çıkardığını düşünebilirsin. Genç bir kız “Onlar hiç genç olmadılar mı sanki?” diyor. “Kendi anne babaları onların sevdiği müziğin kötü olduğunu düşünmedi mi?” 16 yaşındaki Ingred de şöyle şikâyet ediyor: “Büyükler geçmişe saplanıp kalmış gibi. Bizim neslimizin de müzikten anladığını kabul etseler ne iyi olurdu!”

Ingred bir açıdan haklı. Herhalde senin de bildiğin gibi, kişisel zevke bağlı konularda tarih boyunca genç ve yaşlı nesil arasında anlaşmazlık olmuştur. Fakat bu tür farklılıklar müziğin her zaman bir anlaşmazlık konusu olması gerektiği anlamına gelmez. Müzik konusunda tartışmaya girmemenin  püf noktası anne babanla ortak nokta bulmaya çalışmaktır. Eğer onlar Kutsal Kitaba saygı duyan kişilerse büyük bir avantajın var demektir. Çünkü Tanrı’nın Sözü neyin asla uygun olmadığını, ne zaman kişisel tercihlerin söz konusu olduğunu hem senin hem de onların ayırt etmesine yardım eder. Bunu yapabilmek için iki önemli etkeni (1) dinlediğin müziğin mesajını, (2) müzik dinlediğin süreyi gözden geçirmelisin. İlk ele alacağımız soru  . . .

Dinlediğim Müziğin Mesajı Ne?

Müzik yiyecek gibidir. Uygun miktarda sağlıklı yiyecek yararlıdır. Bozuk yiyecek ise miktarı ne olursa olsun zararlıdır. Ancak yanlış tür müzik bazen en çekici olanıdır. Steve isimli genç “Neden bütün güzel melodilerde en iğrenç sözleri kullanırlar ki?” diyor.

Eğer melodiyi sevdiysen, sözler o kadar da önemli mi? Bu soruyu cevaplamak için kendine şöyle sor: “Biri bana zehirli bir şey yedirmek isteseydi bunu nasıl yapardı? Onu acı bir şeyle mi, yoksa şekerle mi kaplardı?” Eyüp şöyle sormuştu: “Damak yiyeceği tattığı gibi, kulak da duyduklarını sınamaz mı?” (Eyüp 12:11). Yani sırf ritmini veya melodisini, deyim yerindeyse şeker kaplamasını sevdin diye bir şarkıyı dinlemektense, şarkının adını ve sözlerini düşünerek  “duyduklarını sına.” Bu neden önemli? Çünkü müziğe gömülü sözler senin düşünce tarzını ve tutumunu etkileyecektir.

Ne yazık ki, günümüzün yeni müzik türlerinin çok büyük kısmında şiddeti, seksi ve uyuşturucu kullanımını teşvik eden sözler var. Bu tür şarkı sözlerinin seni etkilemediğini düşünüyorsan, demek ki “zehirlenmeye” başlamışsın bile.

Kendi Kararını Kendin Ver

Arkadaşların insanı yozlaştıran şarkılar dinlemen için sana çok büyük bir baskı yapabilir. Müzik endüstrisinin yaptığı baskı da var. Radyo, internet ve televizyon sayesinde müzik olağanüstü miktarda paranın döndüğü güçlü bir endüstri haline geldi. Senin müzik zevkini biçimlendirmek ve kontrol altında tutmak için çok etkili pazarlama uzmanları çalıştırılıyor.

Fakat ne dinleyeceğini arkadaşlarının ya da medyanın belirlemesine izin verdiğinde, seçim yapma gücünü kaybedersin. Kendi adına karar veremeyen bir köle olursun (Romalılar 6:16). Kutsal Kitap seni bu tür meselelerde dünyanın etkisine direnmeye teşvik eder (Romalılar 12:2). Dolayısıyla “algılama yeteneğini doğruyu yanlışı ayırmak üzere” geliştirmelisin (İbraniler 5:14). Dinleyeceğin  müziği seçerken algılama yeteneğini nasıl kullanabilirsin? Şu önerileri bir düşün.

Kapağına bak. Genelde kapağa ya da reklama bakman içerik hakkında fikir sahibi olmana yetebilir. Şiddet içeren, açık saçık ya da doğaüstü güçlerle ilgili resimler senin için uyarıcı olmalı, çünkü sunulan müzik de büyük ihtimalle uygunsuz olacaktır.

Sözleri incele. Şarkılar ne söylüyor? O fikirleri tekrar tekrar dinlemeyi ya da söylemeyi gerçekten istiyor musun? Dile getirilen düşünceler senin değerlerine ve Kutsal Kitabın öğrettiklerine uygun mu? Şarkılar yabancı dildeyse, sözlerinin ahlaksal açıdan uygun olup olmadığını öğren (Efesoslular 5:3-5).

Etkisine dikkat et. Philip isimli bir genç “Dinlediğim birçok müziğin ve şarkının beni mutsuz ettiğini fark ettim” diyor. Müziğin insanları farklı farklı etkileyebileceği doğru. Fakat dinlediğin müzik senin psikolojini nasıl etkiliyor? Kendine şöyle sor: “Bu müziği ya da sözleri dinledikten sonra uygunsuz şeyler düşünüyor muyum? Şarkılarda geçen argo ifadeleri kullanmaya başladım mı?” (1. Korintoslular 15:33).

 Başkalarının fikirlerini hesaba kat. Annen baban dinlediğin müzik hakkında ne düşünüyor? Onlara görüşlerini sor. Cemaatteki kardeşlerin neler hissedebileceğini de düşün. Bazıları sevdiğin müzikten rahatsız olur mu? Başkalarının duygularına saygıdan dolayı davranışlarını değiştirebilme yeteneği, bir olgunluk göstergesidir (Romalılar 15:1, 2).

Kendine yukarıdaki soruları sormakla, Tanrı’yla ilişkini bozmadan seni canlandıracak müziği seçebileceksin. Fakat göz önünde bulundurman gereken bir etken daha var.

Ne Kadarı Fazla?

Sağlıklı yiyecek gibi güzel müzik de yararlı olabilir. Ancak hikmet yansıtan bir özdeyiş şöyle uyarır: “Bal mı buldun? Yeteri kadar ye; çok yeme ki kusmayasın” (Özdeyişler 25:16). Balın iyi bilinen şifa verici özellikleri vardır. Fakat iyi bir şeyin bile fazlası sana zarar verebilir. Bundan ne öğrenebiliriz? Güzel şeylerden zevk alırken bile ölçülü olmak gerekir.

Ne var ki bazı gençler müziğin yaşamlarına hâkim olmasına izin veriyor. Örneğin daha önce sözleri alıntılanan Ceren şöyle diyor: “Her zaman müzik dinlerim, Kutsal Kitabı incelerken bile. Annemlere bunun dikkatimi toplamama yardım ettiğini söylüyorum. Ama bana inanmıyorlar.” Ceren’in sözleri sana tanıdık geliyor mu?

Müziğe ayırdığın zamanın fazla olup olmadığına nasıl karar verebilirsin? Şu soruları cevapla:

Her gün müzik dinlemeye ne kadar zaman ayırıyorum? ․․․․․

Her ay müziğe ne kadar para harcıyorum? ․․․․․

Müzik ailemle ilişkimi olumsuz etkiliyor mu? Eğer böyleyse, durumu düzeltmek için neler yapabileceğini yaz. ․․․․․

 Alışkanlığını Değiştirebilir misin?

Eğer müzik dinlemek çok fazla zamanını alıyorsa bu konuda kendine sınırlar koymalı ve daha ölçülü şekilde müzik dinlemelisin. Örneğin tüm gün kulaklıkla müzik dinleme ya da eve adımını atar atmaz müzik açma alışkanlığını bırakman gerekebilir.

Bazen sessizlikten zevk almayı öğrenmen iyi olur. Bunun derslerine de faydası olabilir. Daha önce söz ettiğimiz Steve “Müzik kapalı olduğunda insan derslerini çok daha iyi yapıyor” diyor. Müziksiz ders çalışmayı dene ve dikkatini daha iyi toplayıp toplayamadığına bak.

Kutsal Kitabı ve ona dayanan yayınları okumak ve incelemek için de zaman ayırman gerekir. İsa Mesih bazen dua etmek ve derin düşünmek için sessiz bir yer aramıştı (Markos 1:35). Senin inceleme yaptığın ortam da sessiz ve sakin mi? Eğer değilse Tanrı’yla ilişkinin gelişmesini engelliyor olabilirsin.

 Doğru Seçimi Yap

Müzik gerçekten Tanrı’nın armağanıdır, fakat bu armağanı yanlış şekilde kullanmamaya dikkat etmek gerekir. Marlene isimli genç kız şöyle diyor: “Dinlediğim bazı şarkıların aslında uygun olmadığını biliyorum. Ama o kadar hoşuma gidiyorlar ki.” Bu kızın kötü şeyler dinleyerek zihnine ve yüreğine verdiği zararı bir düşün. Sen onun gibi olma; bu tuzağa düşme. Müziğin seni yozlaştırmasına ya da hayatına hâkim olmasına izin verme. Dinleyeceğin müziği seçerken İsa’nın takipçilerine özgü yüksek standartlara bağlı kal. Dua ederek Tanrı’dan rehberlik ve yardım iste. Seninle aynı şekilde düşünen kişilerle arkadaş olmaya çalış.

Müzik rahatlamana ve gevşemene yardım edebilir. Yalnızlığın yol açtığı boşluğu doldurabilir. Fakat müzik bittiğinde sorunların hiçbir yere gitmediğini görürsün. Şarkılar gerçek dostların yerini tutamaz. Öyleyse müziğin hayatındaki en önemli şey olmasına izin verme. Müziğin tadını çıkar ama dengeli ol.

GELECEK BÖLÜMÜMÜZDE

Arada bir rahatlamaya ihtiyacın var. Kutsal Kitaptaki ilkeler dinlendiğin zamanları en iyi şekilde değerlendirmene nasıl yardım edebilir?

KİLİT AYETLER

“Damak yiyeceği tattığı gibi, kulak da duyduklarını sınamaz mı?” (Eyüp 12:11).

BİR ÖNERİ

Belli bir şarkıyı ya da grubu neden sevdiğini anne babanın anlamasını istiyorsan, önce sen onların sevdiği bazı müziklerden hoşlanmaya çalış.

BİLİYOR MUSUN . . . ?

Sevdiğin şarkıları annenin babanın duymasını pek istemiyorsan, belki müzik zevkinde uygun olmayan bir şeyler var.

HAREKET PLANI!

Müzik konusunda dengeli olmak için yapacaklarım: ․․․․․

Arkadaşlarım uygun olmayan şarkılar dinlemem için baskı yaparsa söyleyeceklerim: ․․․․․

Bu konuda anneme ya da babama sormak istediklerim: ․․․․․

NE DERSİN?

● Müzik seçimin neden çok önemli?

● Bir şarkının uygun olup olmadığına nasıl karar verebilirsin?

● Müzik zevkini geliştirmek için neler yapabilirsin?

[Sayfa 259’daki pasaj]

“Bazen bir de bakmışım, uygun olmadığını bildiğim bir şarkıyı dinliyorum. Müziği hemen kapatıyorum. Çünkü bunu yapmazsam dinlemeye devam etmek için mazeretler bulacağımı biliyorum” (Cameron).

 [Sayfa 258’deki çerçeve/resimler]

Müzik Zevkini Geliştir

Beş yaşındayken sevdiğin yiyeceklerle şu an sevdiğin yiyecekler aynı mı? Herhalde değil. Çünkü damak zevkin gelişti, yeni tatlardan hoşlanmaya başladın. Müzik için de aynısı geçerli. Kendini tek bir müzik türüyle sınırlama. Müzik zevkini geliştirmeye çalış.

Bunu yapmanın bir yolu bir enstrüman çalmayı öğrenmektir. Bu deneyim, yeteneklerini geliştirmekle ve sana doyum vermekle kalmaz, günümüzün ticari popüler müziğinden başka müzik türlerini tanımana da fırsat verir. Öğrenmek için ihtiyacın olan zamanı nasıl bulabilirsin? Televizyona ya da bilgisayar oyunlarına ayırdığın zamanı kullanabilirsin. Şu gençlerin sözlerine bak:

“Bir müzik aleti çalmak çok eğlenceli. Bu insanın kendini ifade etmesinin harika bir yolu. Yeni şarkılar çalmayı öğrenmek bana çok farklı müziklerden hoşlanmayı öğretti” (Brian, 18 yaşında, gitar, davul ve piyano çalıyor).

“Bir müzik aletini iyi çalmak istiyorsan pratik yapmalısın. Bu her zaman eğlenceli olmuyor. Fakat bir parçayı süper çaldığında kendini çok iyi ve başarılı hissediyorsun (Jale, 13 yaşında, viyola çalıyor).

“Kötü bir gün geçirdiysem ya da moralim bozuksa gitar çalmak beni çok rahatlatır. Hoş ve dinlendirici bir müzik yaratmak harika bir duygu” (Vanessa, 20 yaşında, gitar, piyano ve klarnet çalıyor).

“‘Falan kişi kadar iyi çalamam’ derdim. Ama müzik derslerimi kaçırmadım ve şimdi bir parçayı iyi çalmak bana gerçekten zevk veriyor. Ayrıca diğer müzisyenlerin yeteneklerini daha çok takdir ediyorum” (Yakup, 20 yaşında, gitar çalıyor).

[Sayfa 255’teki resim]

Müzik yiyecek gibidir. Uygun miktarda sağlıklı yiyecek yararlıdır. Bozuk yiyecek ise miktarı ne olursa olsun zararlıdır