Biliyor muydunuz?

Yahuda’ya, İsa’ya ihanet etmesi için neden 30 gümüş teklif edildi?

Yahuda İskariyot, İsa’yı ele verirse ona ne kadar vereceklerini öğrenmek için yüksek kâhinlere gittiğinde, ona “otuz gümüş” teklif ettiler (Matta 26:14, 15). Bu miktar, İsa’dan ne kadar nefret ettiklerini ve ona ne kadar az değer verdiklerini gösteriyor.

Söz konusu para, Yahudilerin o zamanki standart para birimi olan gümüş şekel olabilir. Peki 30 şekelle ne alınabilirdi? Musa Kanunu bunu bir kölenin fiyatı olarak belirlemişti. 30 şekel aynı zamanda bir tarla almaya yetiyordu (Çıkış 21:32; Matta 27:6, 7).

Zekarya peygamber Tanrı’nın toplumunun çobanı olarak çalışmasının karşılığını sadakatsiz İsrailoğullarından isteyince, ona “otuz parça gümüş” tarttılar. Bu, Tanrı’nın peygamberine bir köle kadar az değer verdiklerini gösteren aşağılayıcı ve kasıtlı bir davranıştı. Bu yüzden Yehova Zekarya’ya şu emri verdi: “Onu, onunla bana paha biçtikleri o âlâ pahayı çömlekçiye (“hazineye”, NW) at” (Zekarya 11:12, 13). Zekarya’nın yaptığı bu şey bize, ilerde Yehova tarafından İsrail’in çobanı olarak atanan Kişiye ihanet etmesi karşılığında aldığı gümüşlerle Yahuda’nın yaptığı şeyi hatırlatıyor (Matta 27:5).

Mukaddes Kitapta söz edilen “boş kağıdı” neydi?

Musa Kanunu şunu belirtiyordu: “Bir adam bir kadın alıp onunla evlendiği zaman vaki olacak ki, onda utanılacak bir şey bulduğu için, kadın onun gözünde lütuf bulmazsa, onun için boş kâğıdını yazacak, ve onun eline verecek, ve onu evinden gönderecektir” (Tesniye 24:1). Bu belgenin amacı neydi? Kutsal Yazılar bu tip bir belgenin içeriğini açıklamaz, fakat bu büyük ihtimalle, reddedilen kadının haklarını ve çıkarlarını gözetmeye yarıyordu.

Yahudiye Çölü’ndeki kurumuş bir ırmak yatağı olan Vadiü’l-Murabbaa’nın kuzeyindeki mağaralarda 1951-1952 yıllarında, eski zamana ait bazı şeyler bulundu. Birçok elyazmasının arasında MS 71 ya da 72 yılına ait Aramca yazılmış bir boşanma belgesi bulundu. Bu belge, Yahudilerin Roma’ya isyanının altıncı yılında Marheşvan ayının ilk gününde olan olayları anlatıyordu. Naksan’ın Mesada’da yaşayan oğlu Yusuf, Hanablatalı Yonatan’ın kızı Miryam’ı boşadı. Miryam artık istediği Yahudiyle evlenmek üzere serbestti. Yusuf Miryam’ın çeyizini geri verdi ve zarar görmüş olan eşyalarının bedelini dört kat ödedi. Bu belge Yusuf ve üç tanık, Malka’nın oğlu Eliezer, Malka’nın oğlu Yusuf ve Hanana’nın oğlu Eleazar tarafından imzalandı.

[Sayfa 25’teki resim]

Vadiü’l-Murabbaa’daki Mağaralar

[Sayfa 25’teki resim]

MS 71/72’ye ait boşanma belgesi

[Sayfa 25’teki resim tanıtım notları]

Mağaralar: Todd Bolen/Bible Places.com; belge: Clara Amit, İsrail Eski Yapıtlar İdaresi