Hayatı Yaşanmaya Değer Kılan Nedir?

“Allahtan kork ve onun emirlerini tut” (VAİZ 12:13).

1, 2. Vaiz kitabını incelemekten nasıl yarar görebiliriz?

GÖRÜNÜŞTE her şeye sahip olan bir adam düşünün. Ünlü bir devlet adamı, dünyanın en zenginlerinden biri ve yaşadığı dönemin en aydın kişisi. Ancak tüm bu başarılarına rağmen hâlâ kendine şöyle soruyor: ‘Hayatı yaşanmaya değer kılan nedir?’

² Böyle bir adam yaklaşık üç bin yıl önce yaşadı. Onun adı Süleyman’dı. Vaiz kitabında onun hayattan doyum elde etme arayışını okuruz (Vaiz 1:13). Süleyman’ın yaşadıklarından öğrenebileceğimiz çok şey var. Vaiz kitabında bulunan hikmet, yaşamımıza gerçek bir anlam katacak hedefler koymamıza yardım edebilir.

“Yeli Kavramağa Çalışmak”

3. Hepimiz insan yaşamı hakkındaki hangi düşündürücü gerçekle yüzleşmeliyiz?

³ Süleyman, Tanrı’nın yeryüzünde zevk almaktan asla bıkmayacağımız, bizde hayranlık ve merak uyandıran sayısız güzel şey yarattığını açıklar. Ancak ömrümüz çok kısa olduğundan, Tanrı’nın yarattığı şeyleri keşfetmeye başlayamayız bile (Vaiz 3:11; 8:17). Mukaddes Kitabın söylediği gibi, günlerimiz sayılıdır ve hızla geçer (Eyub 14:1, 2; Vaiz 6:12). Bu düşündürücü gerçek, bizde yaşamımızı hikmetle kullanma isteği uyandırmalı. Ancak Şeytan’ın dünyası bizi yanlış bir yola yöneltebileceğinden, bunu yapmak kolay değildir.

4. (a) “Boş” olarak çevrilen İbranice sözcüğün anlamı nedir? (b) Yaşamdaki hangi uğraşları ele alacağız?

⁴ Süleyman yaşamımızı boşa harcama tehlikesine dikkat çekmek için Vaiz kitabında “boş” sözcüğünü 38 kez kullanır. “Boş” olarak çevrilen İbranice sözcükle kalıcı değeri olmayan, anlamsız bir şey kastedilir (Vaiz 1:2, 3). Süleyman “boş” sözcüğünü bazen “yeli kavramağa çalışmak”la paralel olarak kullanır (Vaiz 1:14; 2:11). Rüzgârı yakalamak için çaba harcamanın boş olduğu açıktır. Bunu yapmaya çalışan biri hiçbir şey yakalayamaz. Hikmetsiz hedeflere erişmeye çalışmak da aynı ölçüde bezdirici bir uğraştır. Bu ortamda yaşam, bizi eli boş bırakacak uğraşlar uğruna harcanamayacak kadar kısa. Bu nedenle böyle bir hata yapmaktan kaçınmak için, Süleyman’ın yaşamdaki bazı yaygın uğraşlarla ilgili verdiği örneklere bakalım. İlk olarak zevk ve mal mülk peşinde koşma uğraşına değineceğiz. Sonra da çalışmanın değerini ele alacağız.

Zevk Peşinde Koşmak Bizi Mutlu Eder mi?

5. Süleyman doyumu nerede aradı?

⁵ Günümüzdeki birçok insan gibi Süleyman da zevk peşinde koşarak yaşamdan doyum elde etmeye çalıştı. O şöyle dedi: “Yüreğimi hiç bir sevinçten alıkoymadım” (Vaiz 2:10). O, zevki nerede aradı? Vaiz kitabının 2. bölümüne göre ölçülü şekilde ‘bedenini  şarapla dinlendirdi’, lezzetli yemekler yemekten ve müzik dinlemekten zevk aldı, ayrıca bahçe mimarisi ve saray tasarımı gibi faaliyetlerle uğraştı.

6. (a) Yaşamdaki bazı güzel şeylerden zevk almak neden yanlış değildir? (b) Eğlenmek ve dinlenmek konusunda nasıl bir denge gereklidir?

⁶ Mukaddes Kitap arkadaşlarla iyi vakit geçirmeyi mahkûm eder mi? Kesinlikle hayır. Örneğin Süleyman, yoğun bir iş gününün ardından rahat bir ortamda yemek yemenin Tanrı’nın armağanı olduğunu söyler (Vaiz 2:24; 3:12, 13’ü okuyun). Yehova da gençleri sorumluluğunu bilerek ‘sevinçli olmaya’ davet eder ve ‘yüreklerinin onları sevindirmesini’ diler (Vaiz 11:9). Dinlenmeye ve uygun şekilde eğlenmeye ihtiyacımız var (Markos 6:31 ile karşılaştırın). Ancak eğlenmek ve dinlenmek hayatımızın başlıca amacı haline gelmemelidir. Bu gibi faaliyetler ana yemek değil, yemeğin sonunda yenilen tatlı gibi olmalıdır. Güzel tatlılar yemeyi ne kadar çok severseniz sevin, kabul edersiniz ki, eğer başka hiçbir şey yemezseniz çok geçmeden onlardan bıkarsınız ve sizin için pek besleyici olmazlar. Benzer şekilde Süleyman da zevke odaklanmış bir yaşam sürmenin “yeli kavramağa çalışmak” olduğunu fark etti (Vaiz 2:10, 11).

7. Eğlence seçimimizde neden dikkatli olmalıyız?

⁷ Ayrıca her tür eğlence uygun değildir. Birçoğu hem ruhen hem de ahlaken oldukça zararlıdır. Milyonlarca kişi sırf ‘iyi vakit geçirmek istediği’ için uyuşturucu ya da aşırı alkol kullanarak veya kumar oynayarak hayatını mahvetti. Yehova, eğer yüreğimizin ya da gözlerimizin bizi zararlı bir şey yapmaya yöneltmesine izin verirsek, bunun sonuçlarına katlanmak zorunda kalacağımızı söyleyerek bizi sevgiyle uyarır (Gal. 6:7).

8. Yaşam tarzımız üzerinde düşünmek neden hikmetliliktir?

⁸ Üstelik dengesizce zevk peşinde koşmak, daha önemli şeylerden dikkatimizi uzaklaştırabilir. Yaşamın çabuk geçtiğini ve kısa ömrümüzde sürekli sağlıklı olacağımızın ve sorunlar yaşamayacağımızın garantisi olmadığını unutmayın. Bu nedenle Süleyman’ın da dikkat çektiği gibi bir cenazeye, özellikle de sadık bir kardeşimizin cenazesine katılmak ‘sevinç evine’ gitmekten daha yararlı olabilir (Vaiz 7:2, 4’ü okuyun). Neden? Cenaze konuşmasını dinlediğimizde ve Yehova’nın ölmüş olan o sadık hizmetçisinin yaşamı üzerinde düşündüğümüzde, kendi yaşam tarzımızı gözden geçirmek isteyebiliriz. Bunun sonucunda, yaşamımızın kalan kısmını hikmetle kullanmak için hedeflerimizde değişiklik yapmamız gerektiği sonucuna varabiliriz (Vaiz 12:1).

Mal Mülk Bize Doyum Verir mi?

9. Süleyman zenginliğe sahip olmak hakkında neyi fark etti?

⁹ Süleyman, Vaiz kitabını yazdığında yeryüzündeki en zengin adamlardan biriydi (2. Tar. 9:22). İstediği her şeyi satın alabilecek kadar varlıklıydı. O, “istedikleri hiç bir şeyi gözlerimden esirgemedim” diye yazdı (Vaiz 2:10). Yine de, maddi şeylere sahip olmanın tek başına doyum vermediğini fark etti. O şu sonuca vardı: “Gümüşü seven gümüşe, ve bolluğu seven mahsule doymaz” (Vaiz 5:10).

10. Gerçek doyum ve gerçek zenginlik nasıl elde edilir?

¹⁰ Maddi şeylere sahip olmanın değeri gelip geçici olsa da, zenginliğin güçlü bir çekiciliği olabilir. ABD’de geçenlerde yapılan bir ankette üniversite birinci sınıf öğrencilerinin yüzde 75’i, hayatlarındaki başlıca hedefin “maddi yönden çok iyi duruma gelmek” olduğunu söyledi. Onlar bu hedeflerine erişseler bile gerçekten mutlu olacaklar mı? Bu pek söylenemez. Araştırmacılar maddi şeylere önem vermenin aslında mutlu olmayı ve doyum elde etmeyi zorlaştırdığına dikkat çekiyor. Süleyman aynı sonuca uzun zaman önce varmıştı. O şöyle yazdı: “Kendim için gümüş ve altın, ve kıralların . . . . hazinesini topladım; . . . . Ve işte, hepsi boş, ve yeli kavramağa çalışmaktı” *  (Vaiz 2:8, 11). Öte yandan eğer yaşamımızı Yehova’ya tüm yürekle hizmet etmek için kullanır ve böylece O’nun bereketine sahip olursak, gerçek zenginliği elde ederiz (Süleyman’ın Meselleri 10:22’yi okuyun).

Hangi İş Gerçek Doyum Sağlar?

11. Kutsal Yazılar çalışmanın değeri hakkında ne gösterir?

¹¹ İsa şöyle dedi: “Babam bugüne dek hep çalıştı; ben de çalışıyorum” (Yuhn. 5:17). Yehova ve İsa’nın çalışmaktan doyum aldığına kuşku yok. Yehova’nın, yaratma işinden doyum aldığı Mukaddes Kitaptaki şu sözlerden görülür: “Allah yaptığı her şeyi gördü, ve işte, çok iyi idi” (Tekv. 1:31). Melekler, Tanrı’nın yaptığı her şeyi görünce ‘sevinçle çağrıştılar’ (Eyub 38:4-7). Süleyman da anlamlı bir işin değerinin farkındaydı (Vaiz 3:13).

12, 13. (a) İki kişi çalışmaktan elde ettiği doyumu nasıl ifade etti? (b) Dünyevi iş bazen neden moral bozucu olabilir?

¹² Birçok kişi emek harcamanın değerinin farkındadır. Örneğin başarılı bir ressam olan José şöyle diyor: “Zihninizdeki resmi tuvale geçirmeyi başardığınızda, kendinizi yüksek bir dağın zirvesine ulaşmış gibi hissedersiniz.” İşadamı olan Miguel * de şöyle diyor: “Çalışmak, ailenizi geçindirmenizi sağladığından doyum verir. Ayrıca size bir başarı duygusu da tattırabilir.”

¹³ Diğer taraftan birçok iş monotondur ve yaratıcı olmaya pek fırsat vermez. Bazen insanlar işyerlerinde hayal kırıklığı yaşar ya da haksızlığa uğrar. Süleyman’ın da dikkat çektiği gibi tembel kişi, belki de yetkili kişilerle bağlantılarını kullanarak, gayretle emek harcayan kişinin hakkını elinden alabilir (Vaiz 2:21). Başka etkenler de hayal kırıklığına yol açabilir. Kazançlı bir fırsat olarak başlayan bir iş, ekonomik çöküş ya da beklenmedik olaylar nedeniyle başarısızlıkla sonuçlanabilir (Vaiz 9:11’i okuyun). Başarılı olmak için canla başla çalışan kişi çoğu kez sonunda hüsrana uğrar, öfkelenir ve aslında ‘yel için emek çekmiş’ olduğunu fark eder (Vaiz 5:16).

14. Hangi iş her zaman gerçek doyum verir?

¹⁴ İnsanı hiç hayal kırıklığına uğratmayan bir iş var mı? Daha önce söz ettiğimiz José şöyle diyor: “Yıllar geçtikçe tablolar kaybolabilir ya da yok edilebilir. Ancak Tanrı’nın hizmetinde yaptıklarımız için bu geçerli değildir. İyi haberi duyurma işinde Yehova’ya itaat ederek insanların Tanrı’dan korkar iyi Hıristiyanlar haline gelmesine yardım ettim ve böylece kalıcı bir değerin oluşmasına yardımcı oldum. Bu paha biçilmez bir şey” (1. Kor. 3:9-11). Miguel de Krallık mesajını duyurmanın ona dünyevi işinden çok daha fazla doyum verdiğini söylüyor. Şöyle diyor: “Birisiyle Kutsal Yazılardan bir hakikati paylaştığınızda ve bunun kişinin yüreğini etkilediğini  hissettiğinizde duyduğunuz sevincin yerini hiçbir şey alamaz.”

“Ekmeğini Suların Yüzüne At”

15. Hayatı gerçekten yaşanmaya değer kılan nedir?

¹⁵ Sonuç olarak, hayatı gerçekten yaşanmaya değer kılan nedir? Bu ortamdaki kısa ömrümüzü iyilik yapmak ve Yehova’yı memnun etmek için harcarsak gerçek doyumu tadarız. Tanrı’yla yakın bir ilişki geliştirebiliriz, çocuklarımıza manevi değerler aşılayabiliriz, başkalarının Yehova’yı tanımasına yardımcı olabiliriz ve kardeşlerimizle kalıcı dostluklar kurabiliriz (Gal. 6:10). Tüm bunlar için çaba harcamanın kalıcı bir değeri vardır ve bunları yapmayı başaranlar nimetler elde eder. Süleyman iyilik yapmanın değerini tanımlarken ilginç bir karşılaştırma yaptı. Şöyle dedi: “Ekmeğini suların yüzüne at; çünkü bir çok günlerden sonra onu bulacaksın” (Vaiz 11:1). İsa öğrencilerini şöyle teşvik etti: “Vermeyi alışkanlık edinin, insanlar da size verecektir” (Luka 6:38). Ayrıca Yehova da başkalarına iyilik yapanları ödüllendireceğini vaat ediyor (Sül. 19:17; İbraniler 6:10’u okuyun).

16. Yaşamımıza nasıl bir yön vereceğimize en iyi ne zaman karar verebiliriz?

¹⁶ Mukaddes Kitap bizi henüz gençken, yaşamımıza nasıl bir yön vereceğimiz konusunda hikmetli kararlar vermeye teşvik eder. Böylece sonraki yıllarda hüsrana uğramaktan kaçınabiliriz (Vaiz 12:1, 2). Hayatımızın en iyi yıllarını dünyanın çekici şeylerinin peşinde koşarak harcarsak ve sonuçta bunun, ‘yeli kavramağa çalışmaktan’ başka bir şey olmadığını fark edersek ne üzücü olur!

17. En iyi yaşam yolunu seçmenize ne yardım edecek?

¹⁷ Sevgi dolu her baba gibi Yehova da yaşamdan zevk almanızı, iyi şeyler yapmanızı ve gereksiz yere yürek acısı çekmekten kaçınmanızı istiyor (Vaiz 11:9, 10). Bunları yapmanıza ne yardım edecek? Kendinize ruhi hedefler koyun ve onlara ulaşmak için çaba harcayın. Javier’in yaklaşık 20 yıl önce, tıp alanında umut vaat eden bir kariyer ile tamgün hizmet arasında bir seçim yapması gerekti. Şöyle diyor: “Doktorluk doyum veren bir iş olabilirse de, başkalarının hakikate gelmesine yardımcı olduğumda duyduğum sevinç hiçbir şeyle karşılaştırılamaz. Tamgün hizmet sayesinde yaşamdan tam anlamıyla zevk alıyorum. Pişman olduğum tek şey, buna daha önce başlamamış olmam.”

18. İsa’nın yeryüzündeki hayatı neden yaşanmaya değerdi?

¹⁸ Öyleyse sahip olmaya çalışmamız gereken  en değerli şey nedir? Vaiz kitabı şöyle der: “İyi ad hoş kokulu yağdan, ve ölüm günü, bir adamın doğduğu günden iyidir” (Vaiz 7:1). Bunun en iyi örneği İsa’nın yaşamıdır. O, Yehova’nın önünde kesinlikle mükemmel bir ad yaptı. İsa sadık şekilde öldüğünde Babasının egemenlik hakkını doğruladı ve kurtuluşumuzu mümkün kılan fidyeyi sağladı (Mat. 20:28). İzinden gitmeye çalıştığımız İsa, yeryüzünde geçirdiği kısa sürede, gerçekten yaşanmaya değer bir hayat sürerek bizler için mükemmel bir örnek oldu (1. Kor. 11:1; 1. Pet. 2:21).

19. Süleyman hangi hikmetli öğüdü verdi?

¹⁹ Biz de Tanrı’nın önünde iyi bir ad yapabiliriz. Yehova’nın gözünde iyi bir nama sahip olmak bizim için zengin olmaktan çok daha değerlidir (Matta 6:19-21’i okuyun). Her gün, Yehova’nın gözünde iyi olan ve yaşamımızı zenginleştiren şeyler yapmanın yollarını bulabiliriz. Örneğin başkalarıyla iyi haberi paylaşabilir, evliliğimizi ve ailemizi güçlendirebilir, ayrıca kişisel inceleme yaparak ve ibadetlere katılarak Yehova’yla ilişkimizi geliştirebiliriz (Vaiz 11:6; İbr. 13:16). Siz gerçekten yaşanmaya değer bir hayat sürmek istiyor musunuz? O zaman Süleyman’ın şu öğüdünü uygulamaya devam edin: “Allahtan kork, ve onun emirlerini tut; çünkü insanın bütün vazifesi budur” (Vaiz 12:13).

[Dipnotlar]

Nasıl Cevaplarsınız?

• Hangi şey bizde yaşamdaki hedeflerimiz üzerinde ciddiyetle düşünme isteği uyandırmalıdır?

• Zevk ve mal mülk peşinde koşmaya ne gözle bakmalıyız?

• Hangi iş bize kalıcı doyum verir?

• Hangi değerli şeye sahip olmaya çalışmalıyız?

[Sorular]

[Sayfa 23’teki resim]

Dinlenmenin ve eğlenmenin yaşamımızda nasıl bir yeri olmalı?

[Sayfa 24’teki resim]

Duyuru işini böylesine doyurucu kılan nedir?