Özür Dilemek Neden Çok Zor?

TEMMUZ 2000’de California Eyaleti Yasama Meclisi (Amerika Birleşik Devletleri) bir yasa tasarısını onayladı. Bu yasa tasarısı, yaptıkları kaza sonucunda yaraladıkları kişiyle ilgilenen insanların yükümlülükten kurtulması için hazırlanmıştı. Neden böyle bir yasaya gerek duyuldu? Bir kaza yaralanma ya da zarara yol açtığında, insanların, mahkemede suçun itirafı olarak yorumlanmasından korktukları için, çoğu kez özür dilemekten kaçındıkları görüldü. Diğer taraftan, kendilerinden hemen özür dilenmesi gerektiğini düşünen kişiler bu duruma sinirlenebiliyor ve küçük bir kaza büyük bir tartışmaya dönüşebiliyor.

Hatanız olmayan bir kaza için özür dilemeniz elbette gerekli değildir. Ancak bazen öyle durumlar olabilir ki, söylediklerinize dikkat etmeniz akıllıca bir harekettir. Eski bir özdeyiş şöyle der: “Söz çokluğunda hata eksik olmaz; fakat dudaklarını tutan akıllı davranır.” (Süleymanın Meselleri 10:19; 27:12) Bununla birlikte, nazik ve yardımsever olabilirsiniz.

Mahkemenin söz konusu olmadığı durumlarda bile, birçok kişinin özür  dilemekten kaçındığı görülmüyor mu? Örneğin evde bir eş, ‘Kocam hiçbir şey için özür dilemez’ diye yakınabilir. İşyerinde bir ustabaşı şöyle şikâyet edebilir: ‘Yanımda çalışanlar hatalarını kabul etmiyorlar ve nadiren özür diliyorlar.’ Okulda ise bir öğretmen ‘Çocuklara, “özür dilerim” demek öğretilmiyor’ diyebilir.

Bir kişinin özür dilemekten kaçınmasının bir nedeni, reddedilme korkusu olabilir. Kendisine soğuk davranılacağını düşünüp tedirgin olan biri, gerçekten neler hissettiğini ifade etmeyebilir. Böyle olunca da, zarar gören kişi, hata yapan kişiden tümüyle uzak durabilir ve bu durum barışmayı daha da zorlaştırabilir.

Bazı kimselerin özür dilemekten kaçınmalarının diğer bir nedeni, başka insanların duygularına önem vermemeleridir. ‘Özür dilemek, yaptığım hatayı telafi etmeyecek’ diye düşünebilirler. Hatalarının olası sonuçları için üzgün olduklarını söylemekten kaçınanlar da var. Onlar, ‘Acaba sorumlu tutulacak mıyım ve hatamı telafi etmem istenecek mi?’ diye düşünüyorlar. Bununla birlikte, bir hatayı kabul etmek konusunda en büyük engel gururdur. “Özür dilerim” diyemeyecek kadar gururlu olan bir kişi, aslında, ‘hatamı kabul ederek prestijimi kaybetmek istemiyorum. Bu, itibarımı zayıflatır’ şeklinde düşünüyor olabilir.

Nedeni ne olursa olsun, birçok kişi özür dilemenin zor olduğunu düşünüyor. Acaba özür dilemek gerçekten gerekir mi? Özür dilemenin yararları nelerdir?

[Sayfa 3’teki resim]

“Çocuklara, ‘özür dilerim’ demek öğretilmiyor”

[Sayfa 3’teki resim]

“Kocam asla özür dilemez”

[Sayfa 3’teki resim]

“Yanımda çalışanlar hatalarını kabul etmiyorlar