Bir Annenin Hikmetli Öğütleri

“Oğlum, babanın talimini dinle, ve ananın öğrettiğini bırakma.”—Süleymanın Meselleri 1:8

ANA-BABAMIZ değerli bir teşvik, destek ve öğüt kaynağı olabilir. Kutsal Yazıların Süleymanın Meselleri kitabı, ‘annesinin onu doğrultmak için öğrettiği değerli sözleri’ dinleyen genç bir kraldan, Lemuel’den bahseder. Bu annenin hikmetli öğüdünden biz de yararlanabiliriz. Onun sözleri Süleymanın Meselleri 31. bapta kayıtlıdır.—Süleymanın Meselleri 31:1.

Bir Krala Yaraşan Öğütler

Lemuel’in annesi, sözlerine merakımızı artıran birkaç soruyla başlıyor: “Oğlum, ne diyeyim? ve rahmimin oğlu, ne diyeyim? Ve adaklarımın oğlu, ne diyeyim?” Onun üç kez tekrarlanan ricası, sözlerinin dikkate alınmasıyla ilgili duyduğu endişeyi gösteriyor. (Süleymanın Meselleri 31:2) Evladının ruhi sağlığına gösterdiği ilgi, günümüzdeki İsa’nın Takipçisi aileler için mükemmel bir örnek oluşturur.

Oğlunun iyiliğini gözeten bir anneyi, herkesçe bilinen şarap, kadın ve müzikle bağlantılı dizginsiz eğlenceler ve sefahatten daha çok ne endişelendirebilir? Lemuel’in annesi de hemen esas konuya geliyor: “Kuvvetini kadınlara . . . . verme.” O, rasgele cinsel ilişkide bulunmayı “kıralları helâk eden” bir davranış tarzı olarak niteliyor.—Süleymanın Meselleri 31:3.

Ölçüsüz içki konusu da göz ardı edilmemelidir. Annesi, “Kırallar için değildir, ey Lemuel! şarap içmek kırallar için değildir”, diyerek oğlunu uyarıyor. Bir kral sürekli sarhoş geziyorsa, nasıl ‘kanunu unutmadan ve bütün düşkünlük oğullarının hakkını saptırmadan’, sağduyuyla ve aklı başında kararlar verebilir?—Süleymanın Meselleri 31:4-7.

Tam tersine, bir kral ancak böyle kötü alışkanlıklardan uzak kalarak ‘doğrulukla hükmedebilir ve hakirle fakirin davasını’ görebilirdi.—Süleymanın Meselleri 31:8, 9.

İsa’nın Takipçisi gençler bugün birer “kral” olmayabilirler; fakat Lemuel’in annesinin hikmetli öğüdü, günümüzde belki eskisinden daha fazla geçerli. Aşırı alkol kullanımı, tütün ve cinsel ahlaksızlık günümüz gençleri arasında son derece yaygındır. Bu nedenle İsa’nın Takipçisi gençlerin, ana-babalarının ‘değerli sözlerine’ dikkat etmeleri yaşamsaldır.

Yetenekli Bir Eş

Anneler, yetişkinliğe adım atan oğullarının ileride yapacakları evlilik konusunda haklı olarak kaygı  duyarlar. Lemuel’in annesi, sözlerinin devamında ideal bir eşin nitelikleri üzerinde duruyor. Şüphesiz, genç bir adam bu önemli meseleyi bir kadının bakış açısından değerlendirmekle büyük yararlar elde edecektir.

10. Ayette ‘yetenekli bir kadın’ ender bulunan ve değerli bir taş olan yakuta benzetilir. Mukaddes Kitap devirlerinde bu taşın elde edilmesi hayli çaba gerektirirdi. Benzer şekilde, yetenekli bir eş bulmak da çaba gerektirir. Evlenme kaygısıyla alelacele bir evlilik yapmaktansa, genç bir adam eş seçiminde kendisine zaman tanırsa iyi eder. Böylelikle eşi herhalde onun için daha değerli olacaktır.

Yetenekli bir eşle ilgili olarak, Lemuel’e şunlar söylenmişti: “Kocasının yüreği ona güvenir.” (11. ayet) Başka bir deyişle koca, karısının her meselede kendi onayını almasını şart koşmamalı. Elbette evli çiftler, pahalı bir eşya alımı veya çocukların yetiştirilmesi gibi büyük kararlar vermeden önce birbirlerine danışmalıdır. Bu konularda iletişimi sürdürmek, eşlerin arasındaki yakın ilişkiye katkıda bulunur.

Yetenekli bir eşin, doğal olarak yapacağı birçok iş vardır. 13’ten 27’ye kadar olan ayetlerde, hangi çağda olursa olsun evli bir kadının ailesinin yararına kullanabileceği öğüt ve ilkeler sıralanmıştır. Örnek olarak, giderek artan giysi ve mefruşat fiyatları karşısında yetenekli bir kadın, el işlerinde becerikli ve idareli olmayı öğrenir; böylece ailesi gerektiği gibi giyinebilir ve derli toplu görünebilir. (13, 19, 21 ve 22. ayetler) Yetenekli kadın ailenin yiyecek masraflarını azaltmak için, kendi yiyeceğini eker ve alış verişini hesabını bilerek yapar.—14 ve 16. ayetler.

Açıkça anlaşıldığı gibi, bu kadın “tembellik ekmeğini yemez.” Çok çalışır ve ev halkının faaliyetlerini verimli şekilde düzenler. (27. ayet) “Belini kuvvetle kuşatır” diyor, başka sözlerle kendini fiziksel güç gerektiren işlere hazırlar. (17. ayet) Daha gün doğmadan kalkar ve işlerine başlar, gece olana kadar da gayretli bir şekilde çalışır. O çalışırken yanan ışık sanki hiç sönmez.—15 ve 18. ayetler.

Hepsinden önemlisi, yetenekli kadın ruhi düşünüşlü biridir. Tanrı’dan korkar ve O’na yürekten gelen derin bir saygıyla tapınır. (30. ayet) Çocuklarını da aynı şekilde yetiştirmek üzere kocasına yardım eder. 26. ayet, çocuklarına “hikmetle” öğretir ve “lûtuf kanunu onun dilindedir” diyor.

Yetenekli Bir Koca

Yetenekli bir kadını etkileyebilmek için Lemuel, yetenekli bir erkeğin sorumluluklarını yerine getirebilmeliydi. Lemuel’in annesi, ona bunlardan birkaçını hatırlatır.

Yetenekli bir koca, “memleketin ihtiyarları” tarafından övülür. (Süleymanın Meselleri 31:23) Bu onun kabiliyetli, dürüst, güvenilir ve Tanrı’dan korkan biri olduğunu gösterir. (Çıkış 18:21; Tesniye 16:18-20) Böylelikle o, ileri gelen kişilerin şehrin sorunlarına çözüm getirmek üzere toplandıkları “kapılarda” tanınıyordu. Tanrı’dan korkan biri olarak ‘tanınması’, onun makul ve “memleketin” (bölge veya yöre anlamına da gelebilir) ihtiyarlarıyla uyum içinde çalışan biri olduğunu gösterirdi.

Lemuel’in annesi, hiç şüphesiz kendi kişisel tecrübesine dayanarak, oğluna gelecekteki eşine takdir göstermesinin önemini hatırlatır. Oğlu için dünyada eşinden daha değerli kimse olmayacaktır. Bundan ötürü o, herkesin önünde karısı hakkında şunu itiraf ederken, sesindeki derin duyguları hayal etmeye çalışın: “Faziletle davranan kızlar çoktur, fakat sen hepsine üstün oldun.”—Süleymanın Meselleri 31:29.

Lemuel’in, annesinin hikmetli öğütlerini takdir ettiği ortadadır. Örnek olarak 1. ayette, annesinin sözlerinden kendi sözleriymiş gibi söz etmesi dikkatimizi çekiyor. Dolayısıyla ‘annesinin onun yolunu doğrultmak için öğrettiği sözleri’ yürekten kabul etti ve öğüdünden yararlandı. Bu ‘değerli sözlerdeki’ ilkelere uygun yaşayarak onlardan biz de yararlanalım.

[Sayfa 31’deki resimler]

Yetenekli bir eş “tembellik ekmeğini” yemez