İçeriğe geç

İçindekiler kısmına geç

1. DEĞER

Özdenetim Göstermek

Özdenetim Göstermek

NE ANLAMA GELİR?

Özdenetim sahibi biri,

  • isteklerini erteleyebilir

  • dürtülerine karşı koyabilir

  • sevmediği işleri bile bitirir

  • başkalarına öncelik verir

NEDEN ÖNEMLİ?

Çocuklar özdenetim geliştirdikçe, onlara zevk verecek olsa bile yanlış bir şey yapma isteğine direnmeleri kolaylaşır. Özdenetimi eksik olan çocukların ise şu sorunları yaşama olasılığı yüksektir:

  • öfke

  • depresyon

  • sigara, uyuşturucu ya da aşırı alkol kullanımı

  • sağlıksız beslenme

Bir araştırmaya göre, özdenetim sahibi çocukların büyüdüklerinde sağlık sorunu ya da maddi sıkıntılar yaşama ve kanunları çiğneme olasılığı daha düşük. Bu araştırmayı inceleyen Pensilvanya Üniversitesi’nden Profesör Angela Duckworth şu sonuca vardı: “Özdenetimin fazlasından zarar gelmez.”

NASIL ÖĞRETEBİLİRSİNİZ?

Hayır demeyi bilin ve kararlı olun.

KUTSAL KİTAPTAKİ İLKE: Evet dediyseniz Evet olsun, Hayır dediyseniz Hayır olsun” (Matta 5:37).

Küçük çocuklar bazen anne babalarının kararlılığını sınamak için öfkelenip ağlama krizine girerler, hatta bunu başkalarının yanında yaparlar. Anne baba pes edip kararını değiştirirse, çocuk öfke nöbetiyle onlara istediği her şeyi yaptırabileceğini öğrenmiş olur.

Öte yandan anne baba hayır deyip kararlılığını korursa çocuğa şu önemli gerçeği öğretir: İstediğimiz şeyi her zaman elde edemeyiz. Dr. David Walsh bu konuda şöyle yazdı: “İlginç olarak hayattan en çok doyum alan kişiler bu gerçeği öğrenenler. Dolayısıyla dünyanın, çocuklarımıza istedikleri her şeyi her zaman gümüş tepside sunacağını öğreterek onlara iyilik etmiş olmuyoruz.” *

Şimdiden çocuğunuza hayır derseniz, o da ilerde kendisine hayır diyebilecek, örneğin uyuşturucu kullanmak ya da cinsel ahlaksızlık gibi konularda özdenetim gösterebilecek.

Her davranışın bir sonucu olduğunu öğretin.

KUTSAL KİTAPTAKİ İLKE: “İnsan ne ekerse onu biçer” (Galatyalılar 6:7).

Çocuğunuz her davranışın bir sonucu olduğunu, dolayısıyla özdenetim eksikliğinin olumsuz sonuçları olacağını anlamalı. Örneğin oğlunuz öfkesine hâkim olamıyorsa büyük ihtimalle başkaları ondan uzak duracak. Öte yandan kışkırtıldığında kendini tutmayı ya da başkasının sözünü kesmek yerine sabırla dinlemeyi öğrenirse başkaları onunla arkadaş olmak isteyecek. Çocuğunuza, özdenetim göstermenin ona her zaman yarar sağlayacağını anlatın.

Neye öncelik vermesi gerektiğini öğretin.

KUTSAL KİTAPTAKİ İLKE: ‘Nelerin daha önemli olduğunu saptayın’ (Filipililer 1:10).

Özdenetim sadece yanlış bir şey yapmaktan kaçınmak değildir, pek zevkli ya da eğlenceli olmasa da yapılması gereken şeyi yapmayı da içerir. Çocuğunuz önceliklerini belirlemeyi ve ilk önce önemli olan şeyleri yapmayı öğrenmelidir. Örneğin oyun oynamadan önce ödevini bitirmelidir.

İyi örnek olun.

KUTSAL KİTAPTAKİ İLKE: “Benim size yaptığımı siz de yapın diye bu örneği bıraktım” (Yuhanna 13:15).

Çocuğunuz, hoşunuza gitmeyen ya da sinir bozucu bir duruma nasıl karşılık verdiğinizi mutlaka gözlemleyecek. Özdenetimin iyi sonuçlar doğurduğunu kendi davranışlarınızla gösterin. Örneğin çocuğunuz sabrınızı sınadığında sinirleniyor musunuz yoksa sakinliğinizi koruyor musunuz?

^ p. 20 No: Why Kids—of All Ages—Need to Hear It and Ways Parents Can Say It adlı kitaptan.