4. Sır: Kendinizi Koruyun
“Akıllı kişi felaketi görüp gizlenir” (Özdeyişler 22:3). Sağlığınızı korumak için atacağınız birkaç basit adım sizi birçok hastalıktan ve ıstıraptan koruyabilir, ayrıca gereksiz para ve zaman kaybını önleyebilir.
Temiz olun. T.C. Sağlık Bakanlığı el yıkamanın önemiyle ilgili şöyle diyor: “El yıkama, birey ve toplum sağlığının korunması açısından basit, ucuz, toplumun her kesimi tarafından uygulanabilir ve son derece etkili bir yöntemdir.” Enfeksiyonların yüzde 80’inin kirli ellerden bulaştığı söyleniyor. O halde gün içinde sık sık ellerinizi yıkayın. Özellikle yemek hazırlamadan ya da yemeden önce, ayrıca pansuman yapmadan, hatta yaraya dokunmadan önce ellerinizi yıkayın. Ayrıca bir hayvana dokunduktan, tuvaleti kullandıktan ya da bir bebeğin altını değiştirdikten sonra da ellerinizi yıkayın.
Elleri su ve sabunla yıkamak alkol bazlı el dezenfektanları kullanmaktan daha etkilidir. Anne babalar çocuklarına ellerini yıkamayı ve ellerini ağızlarına ve gözlerine sürmemeyi öğretirlerse çocuklar daha az hasta olur. Her gün banyo yapmak, giysileri ve nevresimleri sık sık yıkayıp değiştirmek de daha sağlıklı olmaya katkıda bulunur.
Bulaşıcı hastalıklara karşı dikkatli olun. Soğuk algınlığına yakalanan ya da grip olan kişilerle yakın temastan kaçının. Onlarla aynı çatal kaşığı kullanmayın veya aynı tabaktan yemek yemeyin; tükürükten ya da burun salgılarından hastalık size geçebilir. Hepatit B, Hepatit C ve HIV/AIDS gibi kan yoluyla geçen hastalıklar temel olarak cinsel temasla, damardan uyuşturucu kullanımıyla ve kan nakliyle bulaşır. Aşı olmak bazı enfeksiyonları önleyebilir ama aşı olsanız bile hasta olan biriyle birlikteyken gerekli önlemleri almanız akıllıca olur. Böcek ya da sinek ısırıklarına karşı dikkatli olun. Sivrisinekler ya da hastalık taşıyan başka böceklerin çok olduğu saatlerde dışarıda korunmasız oturmayın ya da uyumayın. Özellikle çocuklar için sinek veya böcek kovucu ve cibinlik kullanın. *
Evinizi temiz tutun. Evinizin içini ve dışını temiz, derli toplu tutmak için elinizden geleni yapın. Sivrisineklerin üremesine neden olabilecek su birikintilerinin oluşmasına izin vermeyin. Çöpler, atıklar ve açıkta bırakılmış yiyecekler, mikropları taşıyıp hastalıklara neden olabilecek haşarat ve fareleri çeker. Evinizde tuvalet yoksa ihtiyacınızı açık bir alanda gidermek yerine evin dışında basit bir yer yapın. Göz enfeksiyonu gibi birçok hastalık yayan sinekleri uzak tutmak için de bu yerin üzerini kapatın.
Yaralanmalara karşı dikkatli olun. Bisiklet, motosiklet ya da araba kullanırken ve çalışırken güvenlik kurallarına uyun. Aracınızın sürüş için güvenli olduğundan emin olun. Uygun güvenlik ekipmanları kullanın. Örneğin koruyucu gözlük, kask, kulaklık takın; uygun giysiler ve ayakkabılar giyin. Araba kullanırken emniyet kemerinizi takın. Kansere ve cildin erken yaşlanmasına neden olabileceği için güneşte çok fazla kalmaktan kaçının. Sigara kullanıyorsanız, bırakın. Bunu hemen yaparsanız kalp hastalıklarına ve akciğer kanserine yakalanma, ayrıca felç olma riskini önemli ölçüde azaltmış olursunuz. *
^ p. 5 22 Mayıs 2003 tarihli Awake! dergisinin, böceklerin nasıl hastalık yaydığıyla ilgili kapak makalelerine bakın.
^ p. 7 Mayıs 2010 tarihli Uyanış! dergisinin “Sigarayı Nasıl Bırakabilirsiniz?” başlıklı kapak makalelerine bakın.