Çocuğunuz okuldaki bazı çocuklar tarafından sürekli kötü davranışlara maruz kaldığını söylüyorsa ne yapabilirsiniz? Okuldan, zorbaca davranan çocukları cezalandırmasını mı istemelisiniz? Ya da çocuğunuza kendini nasıl savunabileceğini mi öğretmelisiniz? Bir karar vermeden önce arkadaş ya da akran zorbalığı diye bilinen durum hakkında biraz bilgi edinmek iyi olabilir.

•  Arkadaş zorbalığı hakkında neler bilmeliyim?

•  Çocuğuma nasıl yardım edebilirim?

 Zorbalık nedir? Zorbalık, bir kişinin kendisinden daha güçsüz birine sürekli ve kasıtlı olarak fiziksel ve duygusal anlamda eziyet etmesidir. Her hakaret ya da her düşmanca davranış zorbalık kapsamına girmez.

 Bunu bilmek neden önemli? Bazı insanlar çok küçük bile olsa karşı tarafı kızdıran her davranışı zorbalık olarak adlandırıyor. Ancak şunu unutmayın: Çocuğunuzun anlaşmazlık yaşadığı ufak tefek her olaya müdahale ederseniz, istemeden de olsa anlaşmazlıkları çözme becerisi olmadığını düşünmesine neden olursunuz. Oysa ki bu beceriye hem şimdi ihtiyacı var, hem de bir yetişkin olduğunda ihtiyacı olacak.

 Kutsal Kitaptaki ilke: “Çabuk gücenen biri olma” (Vaiz 7:9).

 Sonuç: Bazı durumlara müdahale etmeniz gerekebilirse de bazı zorluklar çocuğunuzun dayanıklılık kazanması ve insanlarla yaşadığı sorunları çözebilmeyi öğrenmesi için bir fırsat olabilir (Koloseliler 3:13).

 Peki ya çocuğunuz sürekli ve kasıtlı olarak kötü muameleye maruz kaldığını söylüyorsa ne yapmalısınız?

•   Çocuğunuzu sabırla dinleyin. Dinlerken (1) neler olduğunu ve (2) neden çocuğunuzun hedef seçildiğini anlamaya çalışın. Tüm gerçekleri öğrenmeden bir sonuca varmayın. Kendinize “Meselenin aslı başka olabilir mi?” diye sorun. Tüm ayrıntıları öğrenmek için çocuğunuzun öğretmeniyle ya da sataşan çocuğun velisiyle konuşmanız gerekebilir.

   Kutsal Kitaptaki ilke: “Dinlemeden cevap vermek akılsızlık ve utançtır” (Özdeyişler 18:13).

•   Eğer çocuğunuz arkadaş zorbalığına maruz kalıyorsa, vereceği tepkinin durumu iyi ya da kötü yönde etkileyeceğini anlamasına yardım edin. Kutsal Kitap şöyle der: “Yumuşak cevap gazabı yatıştırır; acı söz ise öfkeyi alevlendirir” (Özdeyişler 15:1). Gerçekten de misilleme yapmak durumu daha kötü hale getirir, zorbaca davranışların azalmasına değil artmasına neden olur.

   Kutsal Kitaptaki ilke: “Kötülüğe kötülükle, hakarete hakaretle değil, iyi sözlerle karşılık verin” (1. Petrus 3:9).

•   Çocuğunuza misilleme yapmayı reddetmenin zayıflık göstergesi olmadığını anlatın. Tam tersine bu bir güç belirtisidir, çünkü ona zorbaca davranan kişinin kontrolüne girmek istemediğini gösterir. Bu şekilde karşısındaki kişiyi onun gibi davranmadan alt etmiş olur.

   Çocuğunuz özellikle de siber zorbalık diye adlandırılan saldırı türüne maruz kalıyorsa bunu aklından hiç çıkarmaması gerekir. Öfkeli bir tartışmanın içine girmek, zorbalık yapan kişiye bunu yapmaya devam etmesi için izin vermekten başka bir işi yaramaz. Ayrıca çocuğunuzu suçlu duruma düşürebilir. Bu nedenle bazen verilebilecek en iyi karşılık hiç karşılık vermemektir. Bu taktik karşıdaki kişinin saldırılarının işe yaramadığını düşünmesine ve büyük ihtimalle buna bir son vermesine neden olacak.

   Kutsal Kitaptaki ilke: “Odun yoksa ateş söner” (Özdeyişler 26:20).

•   Bazen de çocuğunuz, kötü davranışlara maruz kalabileceği insanlardan ya da yerlerden uzak durabilir. Örneğin zorbaca davranan bir çocuğun ya da grubun bulunabileceği yerleri biliyorsa, yolunu değiştirerek başını derde sokmaktan kaçınabilir.

   Kutsal Kitaptaki ilke: “Akıllı kişi felaketi görüp gizlenir, deneyimsiz ise ileri gider ve cezasını çeker” (Özdeyişler 22:3).

 ŞUNU DENEYİN: Çocuğunuzun önündeki seçenekleri artıları ve eksileriyle değerlendirebilmesine yardım edin. Örneğin:

•  Zorbalık yapan kişiyi sanki hiçbir şey olmamış gibi görmezden gelirse ne olabilir?

•  Zorbalık yapan kişiye bunu yapmaya bir son vermesini cesaretle söylerse ne olur?

•  Yaşadığı kötü şeyleri öğretmenlerine söylerse ne olur?

•  Zorbalık yapan kişiyi dostça tavırlarla ya da işi şakaya vurarak bir anlamda etkisiz hale getirebilir mi?

 Arkadaş zorbalığı okulda, internette ya da her nerede yaşanırsa yaşansın, her durum birbirinden farklıdır. Bu nedenle çocuğunuzla birlikte her durum için uygun olan çözüm yollarını bulmaya çalışın. Bu zorlukla mücadele ederken onun hep yanında olacağınızı hissetmesini sağlayın.

 Kutsal Kitaptaki ilke: “Gerçek dost her zaman sever; o, sıkıntılı günler için doğmuş kardeştir” (Özdeyişler 17:17).