23 Mayıs 2024’te Kazakistan’da inançları nedeniyle askerlik yapmayı reddeden kişilerin lehine bir karar alındı. Bu karar 20 yaşındaki Daniil Smal biraderin davasıyla ilgiliydi. Mahkeme onun durumunun “sıra dışı” olduğunu söyledi.

Daniil yaklaşık bir sene önce, 17 Mayıs 2023’te askerlik şubesine çağrıldı. O saygılı bir şekilde inançlarını dile getirdi. Ayrıca askerlik şubesindeki görevlilere askerlikten muaf olduğunu kanıtlayan resmi bir belge sundu. Buna rağmen görevliler onun muafiyet talebini reddetti. Ertesi gün yetkililer Daniil’i zorla trene bindirerek Rudny’deki evinden yaklaşık 2.000 kilometre uzaklıktaki askeri tesise gönderdi. Daniil bu zor zamanda tarafsızlığını koruyarak Yehova’ya sadık kalabildi. Askerlik yeminini etmeyi, asker üniformasını giymeyi ve eğitim tatbikatına katılmayı reddetti. Başarısızlıkla sonuçlanan birkaç resmi şikayetten sonra Daniil sorunun çözülmesi için yasal yollara başvurdu. Bu başvuru üç ay süren bir duruşmayla sonuçlandı.

9 Kasım 2023’te Almatı Garnizonu Askeri Mahkemesi Daniil’in askere alınmasının yasa dışı olduğuna karar verdi. Mahkeme ayrıca şunu belirtti: “[Daniil] dini inançlarını açıkça ifade etmiş ve askerlik yapmanın inançlarına aykırı olduğunu dile getirmiştir. Buna rağmen zorunlu askerlik hizmeti için askere alınması, vicdan ve din özgürlüğü hakkını ihlal etmiştir.” Ayrıca mahkeme Daniil’in altı aydır bulunduğu askeri birlikten serbest bırakılmasını talep etti.

Mahkemenin kararından kısa bir süre sonra askeri yetkililer temyize başvurdu. Ancak 16 Nisan 2024’te ülkenin en yüksek askeri mahkemesi olan Kazakistan Cumhuriyeti Askeri Mahkemesi alt mahkemenin kararını onadı. Bu dönüm noktası niteliğindeki karar 23 Mayıs 2024 tarihinde yürürlüğe girdi. Mahkeme uluslararası hukuka ve Kazakistan Anayasasına göndermede bulunarak vatandaşların vicdan özgürlüğü hakkının güvence altına alındığını dile getirdi. Ayrıca mahkeme kesin bir dille şunu belirtti: “Devlet hiçbir koşul altında bir kişiyi vicdanına aykırı davranmaya zorlama hakkına sahip değildir.”

İlk kez Kazakistan’da bir mahkeme, bir kişinin inançlarına dayanarak askerlik yapmayı reddetme hakkına sahip olduğunu kesin olarak tanımıştır. Yehova’nın Şahitlerinin Kazakistan’daki sözcüsü olan Lev Gladışev birader şunları söyledi: “Duruşmalarda Daniil’in vicdani ret hakkı açıkça tanındığı için minnettarız. Bu karar, Kazakistan ve Orta Asya’da temel insan haklarının desteklenmesi ve korunması için önemli bir emsal teşkil ediyor” (1. Timoteos 2:1, 2).