Kalap go long lista

Kalap go long lista bilong ol tok

Baibel​—⁠Buk i Gat Stretpela Save na Yumi Inap Bilipim

Baibel​—⁠Buk i Gat Stretpela Save na Yumi Inap Bilipim

Long bipo na i kam, ol man bilong kain kain bekgraun i bin tingim Baibel olsem buk i gat stretpela save na ol i bilip long en. Long nau, planti milion manmeri i bihainim skul ol i kisim long Baibel. Tasol sampela i tok olsem ol tok bilong Baibel i no inap helpim yumi long nau o em i stori nating. Wanem tingting bilong yu? Yu inap painim stretpela save long Baibel?

RISEN NA YU KEN TRASTIM BAIBEL

Hau bai yu save tru olsem i stret long yu trastim Baibel? Yumi ken tok piksa: Sapos inap planti yia wanpela pren bilong yu i save mekim tok tru tasol, ating bai yu tingim em olsem gutpela pren yu inap trastim. Yu ting Baibel i olsem dispela gutpela pren, oltaim i save kamapim tok i tru? Tingim sampela eksampel.

Ol Man i Raitim Baibel i Save Tok Tru

Ol man i raitim Baibel i save onest, planti taim ol i kamapim ol popaia na pasin kranki bilong ol yet. Olsem, profet Jona i bin stori long pasin bikhet bilong em yet. (Jona 1:1-3) Em tru, long pinis bilong Buk Jona long Baibel, em i stori long God i bin stretim em, tasol em i no stori long hau em i bin stretim tingting bilong em na bai ol man i ken tingim em, nogat. (Jona 4:1, 4, 10, 11) Pasin onest bilong olgeta man i raitim Baibel i kamapim klia olsem tok tru i bikpela samting long ol.

Tok Tru Bilong En i Gutpela Long Bihainim

Yu ting tok bilong Baibel i save kamapim ol gutpela edvais long pasin yumi mas bihainim? Yes, Baibel i mekim olsem. Olsem, tingim tok Baibel i mekim long pasin bilong stap gutpela pren bilong ol narapela: “Olsem na olgeta samting yupela i laik bai ol man i mekim long yupela, yupela i mas mekim long ol.” (Matyu 7:12) “Taim man i bekim tok long pasin isi, dispela i save pinisim bikpela belhat, tasol hatpela tok i save kirapim man long belhat.” (Provep 15:1) Tru tumas, stretpela save bilong Baibel i gutpela yet long yumi bihainim long nau wankain olsem long taim ol i bin raitim.

Histori i Kamapim Olsem Tok Bilong En i Tru

Planti wok painimaut bilong ol akioloji insait long planti yia i kamapim olsem i gat kain kain lain na ples i bin stap long bipo na i stret long ol samting Baibel i stori long en. Wanpela eksampel, skelim evidens bilong wanpela sotpela stori. Baibel i tok long taim bilong Nehemia, ol man bilong Taia (ol Fonisia bilong Taia) husat i stap long Jerusalem i save “bringim pis na olkain samting i kam.”—Nehemia 13:16.

Olsem wanem? I gat evidens i sapotim dispela ves bilong Baibel? Yes, i gat. Ol akioloji i bin painim sampela samting bilong ol Fonisia long Israel, dispela i kamapim olsem dispela tupela lain bilong bipo i save baim na salim ol samting long narapela narapela. Na tu, long Jerusalem, ol akioloji i bin digim graun na painim ol bun bilong pis bilong Solwara Mediterenian. Ol i bilip olsem ol bisnisman i bin kisim ol pis long longwe hap long nambis na kisim i kam. Bihain long ol i skelim ol evidens, wanpela saveman i tok: “Tok bilong Nehemia 13:16 olsem ol man bilong Taia i bin salim pis long Jerusalem em i tru.”

Saiens i Kamapim Olsem Tok Bilong En i Tru

Baibel em nambawan buk bilong lotu na buk bilong histori. Tasol taim em i stori long ol samting long sait bilong saiens, tok bilong en i stret wantaim wok painimaut bilong saiens. Tingim wanpela eksampel.

Inap olsem 3,500 yia i go pinis, Baibel i tok graun i “hangamap nating.” (Jop 26:7) Dispela tok i narapela kain olgeta long ol stori nating olsem graun i trip antap long wara o i sindaun antap long baksait bilong wanpela bikpela trausel. Winim 1,100 yia samting bihain long ol i raitim Buk Jop, ol man i bilip yet olsem graun i no inap hangamap nating long skai, em i mas sindaun antap long wanpela samting. Inap 300 yia i go pinis, long 1687, Isaac Newton i raitim stori long ol wok painimaut bilong em long graviti na eksplenim olsem i gat bikpela strong yumi no inap lukim, i holim graun na i wok long raun bihainim wanpela rot tasol. Dispela wok painimaut bilong saiens i strongim tok Baibel i mekim winim 3,000 yia paslain!

Tok Profet i Kamapim Olsem Tok Bilong En i Tru

Olsem wanem planti tok profet bilong Baibel i bin kamap tru? Tingim wanpela eksampel: Tok profet bilong Aisaia long Babilon bai bagarap.

Tok Profet: Long yia 800 B.C.E., man bilong raitim Baibel, em Aisaia, i tokaut olsem Babilon—bihain em bai kamap biktaun bilong wanpela strongpela gavman—bai pundaun na bihain i no gat man bai stap long en. (Aisaia 13:17-20) Aisaia i kolim tu nem bilong man bai mekim dispela wok—Sairus. Aisaia i stori tu long plen bilong Sairus, na tok ol wara bai “drai olgeta.” Na em i tok profet olsem ol geit bilong taun bai op i stap.—Aisaia 44:27–45:1.

Truim Bilong Tok Profet: Winim 200 yia samting bihain long Aisaia i mekim dispela tok profet, wanpela king bilong Persia i kam pait long Babilon. Wanem nem bilong em? Sairus. Babilon em taun i gat bikpela strongpela banis so Sairus i tingim Wara Yufretis, we i ron i go insait long taun. Ol wokman bilong em i digim bikpela baret long wara na mekim wara i ron i go long wanpela hap graun malumalum. Dispela i mekim na wara i go daun inap long mak bilong skru na ami bilong Sairus inap mats i go long wara, na kamap long banis bilong taun. Em narapela kain, ol Babilon i larim ol geit bilong taun we i feisim wara i op i stap! Ami bilong Sairus i go insait long ol dispela geit na pait na daunim Babilon.

Tasol i gat wanpela tok i stap yet: Olsem wanem? I no gat man i stap moa long Babilon? Inap sampela handret yia, ol man i bin stap yet long hap. Tasol long nau, ol pipia bilong banis bilong Babilon—klostu long Baghdad, Irak—i kamapim klia olsem dispela tok profet i bin kamap tru. Tru tumas, yumi ken bilipim ol tok bilong Baibel taim em i stori long ol samting bai kamap bihain.