Skip to content

Skip to table of contents

Luyando Lulaluzunda Lusalululo

Luyando Lulaluzunda Lusalululo

Luyando Lulaluzunda Lusalululo

“Cikombelo cipya catalisyigwa kwaciindi cakusaanguna: takali kabunga kabantu bakomba cisi cabo, pele nkabunga kabantu balyaabide batajisi lusalululo kubantu bazisi, mibala amisyobo yoonse: baalumi abanakazi baboola kuli leza wabo.”—Ibbuku lyakuti, A History of Christianity, lyakalembwa a Paul Johnson.

BANAKRISTO bakasimpe nobakavwula mu Bulelo bwa Roma, bantu bakabona cintu cigambya—bantu ibazwa kuzisi ziindene-indene ibakali kukomba Leza bakaiya kukkala antoomwe caluumuno acalukamantano. Bakacita oobu kwiinda mukutondezya luyando lwini-lwini iluyeeme anjiisyo zya Leza.

Jesu Kristo wakayiisya akuzitobela njiisyo eezyi nokuba kuti bantu bamwi tiibakali kumuyanda alimwi bakali kumusalulula. (1 Petro 2:21-23) Wakali kuzwa ku Galilaya alimwi bunji bwabantu bakubusena oobu bakali balimi abasikuzela nswi alimwi bakali kusampaulwa abasololi bacikombelo caba Juda. (Johane 7:45-52) Kuyungizya waawo, Jesu wakalicizyi kuyiisya kapati alimwi bantu buyo bakali kumuyanda akumulemeka. Nkakaambo kaako, basololi bacikombelo bakamufwida munyono akutalika kumubejelezya twaambo akupangana kuti bamujaye.—Marko 15:9, 10; Johane 9:16, 22; 11:45-53.

Pele Jesu kunyina ‘naakabweedezya cibi’ kubantu aabo. (Ba-Roma 12:17, BT) Mucikozyanyo, ciindi ba Farisi bamwi—bamukabunga kabasikuzanga ibakali kukazya Jesu—balo ibakali kuyanda ncobeni kwiiya nobakali kumubuzya mibuzyo, wakali kubayiingula calubomba. (Johane 3:1-21) Wakali kulya antoomwe aba Farisi mane cimwi ciindi wakalya amu Farisi umwi watakamutambula kabotu akaambo kalusalululo. Ino mbuti mbwaakatondezya lusalululo kuli Jesu? Mumazuba aayo, bantu bakajisi cilengwa cakusanzya matende aabeenzu; pele mu Farisi ooyu kunyina naakasanzya matende aa Jesu. Sena Jesu wakanyema? Peepe. Wakabelesya coolwe eeci kuyiisya makani aajatikizya kutondezya luse akulekelelana.—Luka 7:36-50; 11:37.

Jesu Wakali Kubayanda Bantu Bakali Kusampaulwa

Cikozyanyo cimwi cizyibidwe kapati ncakaamba Jesu cijatikizya Musamaliya mubotu walo wakabelesya mali aakwe kulanganya mu Juda iwakaumwa akubbidwa. (Luka 10:30-37) Ino nkaambo nzi ncotukonzya kwaamba kuti ncaakacita Musamaliya ncibotu? Ba Juda aba Samaliya kuciindi eeco tiibakali kweendelana. Masimpe ngakuti, bunji bwaziindi ba Juda bakali kubelesya bbala lyakuti “Musamaliya” kusampaula bantu—mane bbala eeli bakalibelesya nobakali kusampaula Jesu. (Johane 8:48) Akaambo kabukkale oobu, Jesu wakabelesya cikozyanyo cibotu ikutondezya luyando lwini-lwini lunyina lusalululo.

Jesu wakali kucita zyintu zyeendelana anzyaakali kuyiisya, aboobo wakaponya muna Samaliya iwakajisi cinsenda. (Luka 17:11-19) Kuyungizya waawo, Jesu wakayiisya ba Samaliya bakajisi luyandisisyo, mane wakabandika kwaciindi cilamfwu amukaintu muna Samariya—icintu cigambya kapati. (Johane 4:7-30, 39-42) Ino nkaambo nzi eeci ncocakali kugambya? Bamayi bamucikombelo caba Juda kunyina nobakali kuyanda kwaambaula amukaintu uuli woonse mubuleya—nobaba banamukwasyi—alimwi tiibakali kusolela limwi ikuti mukaintu kali muna Samariya!

Pele ino mbuti Leza mbwababona bantu basoleka canguzu kutegwa bagusye mizeezo yalusalululo mumyoyo yabo? Ibbaibbele alimwi lilapa bwiinguzi bukkazyika moyo kujatikizya kaambo aaka.

Leza Ulatukkazyikila Moyo

Mumwaanda wamyaka wakusaanguna, Banakristo iba Juda banji bakajisi mizeezo yakusalulula bantu batakali ba Juda, balo ibakali kusanduka akuba Banakristo. Ino ncinzi ncaakacita Jehova kujatikizya muuya ooyu wakali kukonzya kwaandanya mbungano? Wakayiisya mbungano ya Bunakristo cakukkazyika moyo. (Incito 15:1-5) Kukkazyika moyo kwakwe kwakazyala micelo akaambo kakuti mukuya kwaciindi “lusalululo kubantu bazisi, mibala amisyobo yoonse” lwakamana kweelana ambokwatondezyegwa kumatalikilo aacibalo eeci. Cakacitika ncakuti “imbungano zyakayumizigwa kulusyomo, akuvuzigwa mazuba oonse.”—Incito 16:5.

Ino nciiyo nzi ncotujana aawa? Tujana ciiyo cakuti, tatweelede kutatyompwa, pele tweelede kuzumanane kusyoma Leza walo uupa busongo alimwi anguzu kuli baabo bazumanana ‘kukumbila cakusyoma.’ (Jakobo 1:5, 6) Sena mulibayeeyede bantu ibaambwa mucibalo cakusaanguna cazibalo eezyi, Jennifer, Timothy, John alimwi a Olga? Jennifer naakatalika kunjila cikolo casekondali, wakali Munakristo uusimide alimwi wakaleka kukatazigwa mumoyo ciindi nobakali kumufwubaazya akaambo kamusyobo wakwe alimwi akufwiimpa. Nokwakainda mazuba masyoonto, ciindi sicikolonyina musimbi naakali kufwubazyigwa abasicikolonyina, Jennifer wakavwuninina akumuumbulizya.

Ino ncinzi cakagwasya Timothy kukkazyika moyo ciindi basicikolonyina nobakali kumufwubaazya akaambo kamusyobo wakwe? Waamba kuti: “Tiindakali kuyanda kusampula zyina lya Jehova Leza. Alimwi ndakali kuliyeezya kuti tweelede kuzumanana ‘kuzunda bubi kukucita bubotu.’—Ba-Roma 12:21.

John wakaleka kufwubaazya sicikolonyina wamusyobo wa Chihausa. Waamba kuti: “Nondakali mukubusi, ndakazyibana abasicikolo bamwi ibabelesya mwaambo wa Chihausa balo ibakaba balongwe bangu. Ndakabeleka asicikolo umwi uubelesya mwaambo wa Chihausa mumulimo wakucikolo ngotwakapedwe kuti tuucitile antoomwe alimwi twakeendelana kabotu. Mazuba aano, ndibikkila maano kumuntu aumwi kumugama kutali kumusyobo wakwe.

Olga amumisyinalinyina kunyina nobakayoowa ciindi nobakali kupenzyegwa abasikubakazya, pele bakazumanana kuba basicamba kabasyoma kuti bantu bamwi baya kuukkomanina mulumbe wamu Bbaibbele. Banji bakacita oobo. Olga waamba kuti: “nokwakainda myaka iili 50, mwaalumi umwi wakaboola kulindime akundipa kabbeeke kabotu. Mukabbeeke aaka mwakali mabwe aakalembedwe bube bwa Bunakristo mbuli bubotu, lubomba, luyando aluumuno. Mpoonya wakandaambila kuti ngumwi wabana basankwa baya ibakandifwuside mabwe, pele lino mukwesu. Kunze kwakundipa kabbeeke ikakajisi mabwe walo amukaintu wakwe bakandipa maluba.”

Ciindi Lusalululo Noluyoomana!

Ino-ino lusalululo luyoomana. Ino luyoomana buti? Kaambo kapati nkakuti, Muleli uuyoolela nyika ngooyo wakatondezya kuti “takooyoobeteka kukuyeeya zintu ziboneka kumeso buyo”—Jesu Kristo. (Isaya 11:1-5) Kuyungizya waawo, bantu mbatikalele bayootondezya bube mbwajisi cakulondoka akaambo kakuti bantu aabo bayooyiisyigwa a Jesu alimwi a Bausyi, Jehova Leza.—Isaya 11:9.

Mazuba aano Leza alimwi a Jesu bayiisya bantu kuti balibambile kuyoopona mububambe bwazyintu bupya. Aboobo mwakulwaizyigwa kuti mube aciiyo cenu ca Bbaibbele. * Masimpe, Leza tajisi lusalululo pe; uyanda kuti bantu bamisyobo yoonse “bafutulwe akuboola kuluzibo lwakuziba lusinizyo.”—1 Timoteo 2:3, 4.

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 18 Ikuti kumuyanda kuba aciiyo ca Bbaibbele citabbadelwi aciindi alimwi abusena mbomuyanda mulakonzya kuzyibya Bakamboni ba Jehova ibali kubusena nkomukkala naa mulakonzya kulembela bakuofesi yamutabi kweelana ambokutondezyedwe apeeji 5. Naa mulakonzya kulembela Bakamboni ba Jehova kwiinda mukubelesya kkeyala eeyi yaa Intaneti www.watchtower.org.

[Majwi aakwelelezya sikubala aali apeeji 16]

Ino-ino lusalululo luyoomana

[Kabbokesi/Cifwanikiso icili apeeji 17]

INJIISYO ZYA LEZA NZYOTWEELEDE KUTOBELA

“Muntu wamucita cibi mutabwedezyi. . . .Amuzunde bubi akucita zibotu.” (Ba-Roma 12:17-21, BT). Ino ncinzi ncotwiiya kulugwalo oolu? Ikuti bamwi bamucitila zyintu zibi, amwiiye kubacitila zyintu zibotu. Jesu Kristo wakaamba kuti, “Bakandisula neentakwe kaambo.” Pele kunyina naakabwedezya cibi.—Johane 15:25.

“Tutabi basikambotwembotwe . . . tutabi abbivwe umwi amweenzinyina.” (Ba-Galatiya 5:26) Bbivwe alimwi akulisumpula kulakonzya kupa kuti katutazibikkili maano njiisyo zyamu Bbaibbele alimwi kulakonzya kunyonganya cilongwe cesu a Jehova, bunji bwaziindi kupa kuti kube lusalululo.—Marko 7:20-23.

“Nkaambo kaako zintu zyoonse zili buti nzimuyanda kuti bantu bamucitile, anywebo amubacitile nzizyonya, nkaambo mbuboobo mbuuamba Mulao abasinsimi.” (Matayo 7:12) Amulibuzye kuti, ‘Ino ndiyanda kuti bantu bandicitile buti?’ Amubacitile bantu bamwi mbubwenya mbomuyanda kuti bamucitile, kunyina makani aciimo cabo, musyobo walukanda, mwaambo wabo naa cilengwa.

“Amusamausyanye, mbubonya mbuli Kristo mbwatusamausya kubulemu bwa-Leza.” (Ba-Roma 15:7) Sena mulasola kuzyibana abantu bajisi bukkale azilengwa ziindene-indene, ikapati kuti kabali babelesi ba Leza?—2 Ba-Korinto 6:11.

“Taata abama nebandisia, Jehova ulandibamba.” (Intembauzyo 27:10) Kunyina makani ambobakonzya kumucita bantu, Leza takamulekelezyi ikuti mwazumanana kusyomeka kulinguwe.

[Cifwanikiso icili apeeji 15]

Mu Samariya mubotu ugwasya mu Juda wakabbidwa akuumwa