Icakapa kuti tutagwisyi da

VICTORIA, iwaambwa mucibalo cakusaanguna, wakaambila musankwa wakamusyabide uutegwa Bill kuti tanaakali kuyanda kugwisya da. Victoria wakapandulula kuti: “Ndakali kulimvwa kuti kuli muntu muumi mwida lyangu. Akaambo kakuti ndakalizyi kuti Bill taakalibambilide kundigwasya nindakajisi da, ndakamusiya.”

Mukuya kwaciindi, Bill wakacinca mizeezo yakwe, aboobo bakakwatana a Victoria. Pele mulimo wakulela mwana wabo mumvwanda wakabakomenena kapati. Victoria wakaamba kuti: “Kunyina notwakajisi mootokala, mali alimwi twakajisi buyo zisani zisyoonto azyintu zimwi. Bill tanaakali kuvwola mali manji alimwi twakali kukkala muŋanda  yakubbadelela iitaduli. Nokuba boobo twakaliyumya-yumya.”

Kuli bantu bamwi bakalijana mubukkale oobu bukatazya akaambo kakuti bakamita nokuba kuti tiibakalibambilide. Nokuba boobo, abalo bakakaka kugwisya da. Ino ncinzi cakabagwasya kuti batacinci muzeezo wabo akuti bazwidilile mumulimo uukatazya wakulela mwana ngobatakali kulangila naa ngobatakali kuyanda? Busongo bujanwa mu Bbaibbele mbobwakabagwasya kucita boobo.

Mutabindi—Amube Amakanze Aagwasya

Ibbaibbele lilailila kuti: “Makanze aabasungu alaleta zilyo zinji, pele uufwanzya makani ulajana bucete buyo.”—Tusimpi 21:5.

Connie, mukaintu uujisi bana basankwa botatwe, umwi mulema, wakayoowa kapati naakazyiba kuti ulaada. Wakaamba kuti: “Tiitwakali kuyanda kuba amwana uumbi. Aboobo twakayeeya kuti tuligwisye da.” Pele katanacita cili coonse, wakaambila Kay ngwaakali kubeleka limwi. Kay wakamugwasya kuzyiba kuti mwana wakali mwida mmuntu wini-wini uutanazyalwa, aboobo wakacinca mizeezo yakwe.

Connie wakali kuyanda muntu uukonzya kumugwasya kutegwa azyibe cakucita. Kay wakaambila Connie kuti azyibye bapati babanyina ibakaintu bakali kukkala afwaafwi aŋanda yakwe. Naakabaambila makani aaya, bapati babanyina bakazumina kumugwasya. Kunze lyamulimo ngwaakali kubeleka, mulumi wa Connie wakatalika kubeleka milimo iimbi alimwi bakalongela muŋanda iitaduli. Kwiinda mukucita boobo, bakacikonzya kulanganya nzyaakali kuyandika mwana wakazyalwa.

Kay alimwi wakagwasya Connie kujana tubunga tugwasyilizya bantu ibamita kabatalibambilide. Mumasi manji kuli tubunga tuli boobo tugwasyilizya bamatumbu bayandika lugwasyo. Tubunga ootu tulakonzya kujanwa kwiinda mukubelesya Intaneti naa mabbuku aajisi manamba aaluwaile aajanika mumalaibbulali aabuleya. Kuyandaula lugwasyo kulakatazya, pele ‘makanze aamusungu’ ngaakonzya kupa kuti muntu azwidilile.

Kamuyeeya Kuti Mwana Uuli Mwida Mmuntu

Ibbaibbele lyaamba kuti: “Musongo uli ameso mumutwe wakwe, anukuti mufubafuba uleenda mumudima, nekubaboobo ndizi kuti cintu comwe cilabasikila boonse.”—Mukambausi 2:14.

Mucikozyanyo, mukaintu musongo tafwunyi akutalika ‘kweenda mumudima’ kutegwa ataboni kasimpe. Ubelesya ‘meso aali mumutwe wakwe’ aamugwasya kuyeeya kabotu. Eeci cipa kuti akonzye kuzyiba zyintu zikonzya kucitika akaambo kakusala kwakwe. Aboobo, mukwiimpana ayooyo uutayandi kuzyiba zicitika mwida lyakwe, mukaintu musongo ulacita zyintu caluzyalo kutegwa akwabilile mwanaakwe uuli mwida.

Imusimbi uutegwa Stephanie iwakali kuyeeya kugwisya da, wakatondezyegwa mwana uuli mwida lyakwe uujisi myezi yobile kwiinda mukubelesya muncini ngobabelesya kucibbadela kubona mwana uuli mwida. Stephanie wakaamba kuti: “Ndakatalika kulila. Mpoonya ndakalibuzya kuti: ‘Ino nkaambo nzi ncondiyanda kujaya muntu uupona?’”

Mukaintu umwi uucili mwana-mwana uutakwetwe uutegwa Denise awalo wakalizyi kuti mwana wakali mwida lyakwe mmuntu uupona. Musankwa wakamusyabide naakamupa mali akumwaambila kuti aligwisye da, Denise wakaingula kuti: “Mebo kugwisya da? Nsikonzyi kucicita!” Aboobo wakakaka kujaya mwanaakwe.

Cikonzya Kucitika Akaambo Kakuyoowa Bantu

Ikuti basungilizyigwa abantu bamwi kuti bagwisye da, aabo banga bayeeya kugwisya da beelede kuyeeya kasimpi kamu Bbaibbele kakuti: “Kuyoowa muntu kulateya kakole, pele uusyoma Jehova ulakala kabotu.”—Tusimpi 29:25.

Monica uujisi myaka yakuzyalwa iili 17 wakamisyigwa amusankwa wakamusyabide ciindi naakali  kuyanda kuunka kucikolo nkobaiya zyamakwebo. Eeci cakabatyompya kapati banyina ibakali bamukamufwu balo bakajisi bana basimbi bone amusankwa omwe. Banyina bakali kuyanda kuti mwanaabo musimbi ooyu ayiye kutegwa akakonzye kujana mali aakuligwasya. Akaambo kakuyandisya kuti Monica aunke kucikolo, banyina bakatalika kumusungilizya kuti agwisye da. Monica wakaamba kuti: “Ciindi badokotela nobakadibuzya ikuti naa ndilayanda kuligwisya da, ndakavwiila kuti ‘Peepe tandiyandi!’”

Nobakabona kuti Monica tayandi kucita nzyobakali kumwaambila alimwi akuyeeyela mapenzi aakali kulangilwa kuba mwana aakuzyalwa, banyina bakamutanda amunzi wabo. Monica wakalongela kubapati babanyina ibakaintu. Nokwakainda nsondo zisyoonto, banyina bakaliyeeya mpoonya bakamwiita mwanaabo kuti azyootumbukile amunzi wabo. Banyina Monica bakamugwasya mwanaabo ikulela mwana iwakazyalwa walo ngobakaulika kuti Leon alimwi kuzwa naakazyalwa bakali kumuyanda kapati mulombe ooyu.

Robin, mukaintu uukwetwe wakasungilizigwa kuti agwisye da adokotela. Wakaamba kuti: “Nondakamita, dokotela uundisilika lyoonse wakandipa musamu wakusilika bulwazi mbondakajisi kunsa katazyi kuti ndilaada. Kumane, wakandaambila kuti ndiyootumbuka mwana uutafwambaani kukomena.” Aboobo dokotela wakamwaambila kuti aligwisye buyo da. Robin wakaamba kuti: “Ndakamwaambila ncolyaamba Bbaibbele kujatikizya buumi, akuti tandikonzyi kugwisya da.”

Nokuba kuti kaambo nkakaamba dokotela kalalimvwisya, buumi bwa Robin tiibwakali muntenda aciindi eeco. * Robin wakazumanana kwaamba kuti: “Mwanaangu musimbi naakazyalwa, wakapimwa akujanika kuti talemenyi kapati alimwi uciswa bulwazi butegwa cerebral palsy bwalo ibupa kuti milambi imwi kaitabeleki kabotu. Nokuba boobo ulacikonzya kucita zyintu zimwi. Lino ujisi myaka yakuzyalwa iili 15 alimwi uyaabucizyiba kubala kabotu. Ndilamuyanda kapati mwanaangu alimwi ndilamulumba Jehova ziindi zinji abuzuba akaambo kakundipa mwana ooyu.”

Kuba Acilongwe a Leza Kulagwasya

Ibbaibbele lyaamba kuti: “Lumvwano lwa-Jehova ndulwabo bamuyoowa, ulabazibya cizuminano cakwe.”—Intembauzyo 25:14.

Banji balakaka kugwisya da akaambo kakuti balizyi mbwalimvwa Mulengi wabo kujatizya kaambo aaka. Ncobayanda kapati nkuzumanana kuba acilongwe cibotu a Leza akucita zyintu zimukkomanisya. Eeci ncecakamugwasya kapati Victoria waambwa kumatalikilo. Wakaamba kuti: “Ndakasyoma kuti Leza nguupa buumi, aboobo ndakazyiba kuti tandijisi nguzu zyakujaya mwana uuli mwida.”

Victoria naakatalika kubikkila kapati maano kukwiiya Bbaibbele, cilongwe cakwe a Jehova cakakomena. Wakaamba kuti: “Ikusala kuti nditagwisyi da kwakapa kuti ndibe acilongwe ciyumu a  Leza alimwi akuyanda kuti kandimukkomanisya muzyintu zyoonse nzyondicita. Nondakapaila kuti andisololele, zyintu zyoonse zyakatalika kweenda kabotu.”

Cilongwe cesu a Leza, Kasensa kabuumi, cipa kuti tuzumanane kubulemeka buumi bwamwana uuli mwida. (Intembauzyo 36:9) Kunze lyaboobo, Leza ulakonzya kupa mukaintu amukwasyi wakwe “nguzu zigambya” izikonzya kubagwasya kulanganya mwana ngobatakalibambilide kumita. (2 Ba-Korinto 4:7) Nobayeeya zyakacitika, ino aabo bakalemeka buumi kweelana ambwabubona Leza balimvwa buti?

Tabauside pe

Aaba bazyali tabapengi mumizeezo naa mumoyo akaambo kakuusa akusweekelwa. Mukuya kwaciindi, bakabona kuti mubwini “micelo yabuntu” ncileleko ikutali kuti ndipenzi. (Intembauzyo 127:3) Connie iwaambwa kumatalikilo wakabona kuti nkamasimpe kaambo aaka nokwakainda buyo mawoola obile naakamana kutumbuka. Calukkomano wakatuma luwaile kumweenzyinyina Kay akumwaambila mbwaakali kuyeeya kujatikizya coolwe cakuyookomezya mwanaakwe musimbi. Connie wakazumanana kwaamba kuti: “Masimpe ngakuti, Leza ulabaleleka aabo bacita zyintu zimukkomanisya.”

Ino nkaambo nzi ncocigwasya ikucita zyintu zyeendelana ambwabubona buumi Leza? Mbwali Kasensa kabuumi, Leza wakabikka milawo azyeelelo mu Bbaibbele kuti ‘tugwasyigwe’ naa kuti ‘zyintu zitweendele kabotu.’—Deuteronomo 10:13, BT.

Kweelana abwakaamba Victoria a Bill ibaambwa kumatalikilo aacibalo cakusaanguna alimwi aceeci, ikusala kutagwisya da kwakacinca buumi bwabo. Baamba kuti: “Bunji bwaziindi, twakali kubelesya misamu iikola alimwi notwakazumanana kucita boobo andiza ecino ciindi notwalifwide. Pele kulemeka buumi bwamwaneesu iwakali mwida kwakatupa kukkala ansi akuyeeya buumi mbotwakali kupona. Kwiinda mukugwasyigwa a Bakamboni ba Jehova, twakacinca bukkale bwesu.”

Mwanaabo Lance, lino ujisi myaka yakuzyalwa iitandila ku 34 alimwi kwainda myaka iili 12 kakwete. Lance waamba kuti: “Kuzwa kubwana, bazyali bangu bakandiisya kuti kandisala zyakucita zyeendelana amalailile aamu Bbaibbele. Ndibona kuti, ikucita boobo nkokwapa kuti mebo, mukaintu wangu amwanaangu katukkomene kapati.” Bausyi Lance balo ibakali kuyanda kuti mukaintu wabo Victoria agwisye da, bakaamba kuti: “Cilatuyoosya kapati notuyeeya kuti kwakasyeede buyo aasyoonto kuti tujaye mwaneesu uuyandwa kapati.”

Alimwi amuyeeye Monica iwakakaka kugwisya da nokuba kuti banyina bakali kumusungilizya kucita boobo. Waamba kuti: “Nokwakainda nsondo zyobile kuzwa ciindi naakazyalwa mwanaangu musankwa, ndakaswaigwa a Bakamboni ba Jehova ibakandiisya mbondikonzya kwiitobela kabotu milawo ya Leza mubuumi bwangu. Ndakatalika kuyiisya mwanaangu Leon mbocigwasya kumvwida Leza, aboobo mukuya kwaciindi, wakaba acilongwe ciyumu a Leza. Sunu, Leon ngumwi wabalangizi beendeenda ba Bakamboni ba Jehova.”

Ayeeya nzyobakacita banyina, Leon wakaamba kuti: “Ikuzyiba kuti bamaama bakali kundiyanda kapati cakuti bakakaka kugwisya da nokuba kuti bakali kusungilizyigwa kucita boobo, kwakandipa kuyanda kubelesya buumi bwangu munzila mbotu iikonzya kutondezya kuti ndilamulumba Leza akaambo kabuumi mbwaakandipa.”

Bantu banji ibakazyoozyiba mbwabulanga buumi Leza, tabauside pe akaambo kakusala kuba abana mbobayandisya. Balakonzya kwaamba cakukkomana kuti, “Kunyina notwakagwisya da!”

Bupanduluzi buyungizidwe

[Cifwanikiso icili apeeji 7]

Kubona mwana wakali mwida lyakwe uujisi myezi yobile kwiinda mukubelesya muncini ngobabelesya kucibbadela kubona mwana uuli mwida, kwakagwasya Stephanie kusala cakucita

(Ndiswe twabikka mabala aaya)

[Cifwanikiso icili apeeji 8]

Victoria a Lance

[Cifwanikiso icili apeeji 8, 9]

Victoria a Bill antoomwe a Lance amukwasyi wakwe

[Cifwanikiso icili apeeji 9]

Monica amwanaakwe Leon balikkomene kapati akaambo kakuti Monica tanaakazumina kuligwisya da nokuba kuti wakali kusungilizyigwa kucita boobo myaka iili 36 yainda