LĒSONI 4
Ko Hai ‘a Sīsū Kalaisi?
1. Na‘e anga-fēfē kamata ‘a e mo‘ui ‘a Sīsuú?
‘I he ‘ikai hangē ko ha toe tangata kehe peé, na‘e mo‘ui ‘a Sīsū ia ‘i hēvani ko ha tokotaha laumālie ki mu‘a pea ‘alo‘i ‘i he māmaní. (Sione 8:23) Ko e ‘uluaki fakatupu ia ‘a e ‘Otuá, pea na‘á ne tokoni ‘i he fakatupu ‘o e ngaahi me‘a kehe kotoa pē. Ko ia pē taha na‘e fakatupu fakahangatonu ‘e Sihová pea ko ia ai ‘oku fe‘ungamālie hono ui ia ko e ‘Alo “tofu-pē-taha-ne-fakatupu” ‘o e ‘Otuá. (Sione 1:14) Na‘e ngāue ‘a Sīsū ko ha Tangata-Lea ‘a e ‘Otuá, ko ia ‘oku toe ui ai ia ko “Folofola.”—Lau ‘a e Palōveepi 8:22, 23, 30; Kolose 1:15, 16.
2. Ko e hā na‘e ha‘u ai ‘a Sīsū ki he māmaní?
Na‘e fekau‘i hifo ‘e he ‘Otuá hono ‘Aló ki he māmaní ‘aki hono hiki hifo ‘ene mo‘uí mei hēvani ki he manava ‘o ha tāupo‘ou Siu ko hono hingoá ko Mele. Ko ia na‘e ‘ikai ke ma‘u ai ‘e Sīsū ha tamai fakaetangata. (Luke 1:30-35) Na‘e ha‘u ‘a Sīsū ki he māmaní (1) ke ako‘i mai ‘a e mo‘oni fekau‘aki mo e ‘Otuá, (2) ke fokotu‘u mai ha fa‘ifa‘itaki‘anga kiate kitautolu ‘i he founga ke fai ai ‘a e finangalo ‘o e ‘Otuá na‘a mo e taimi ‘oku tau faingata‘a‘ia aí, pea ko e (3) ke foaki ‘ene mo‘ui haohaoá “ko ha huhu‘i.”—Lau ‘a e Mātiu 20:28.
3. Ko e hā ‘oku fiema‘u ai kiate kitautolu ha huhu‘í?
Ko ha huhu‘i ko e mahu‘inga ia ‘oku totongi ke fakatau‘atāina‘i mai ‘aki ha tokotaha mei he fakamanamana ‘o e maté. (‘Ekisoto 21:29, 30) Ko e maté mo e ta‘umotu‘á na‘e ‘ikai ko e konga ia ‘o e mu‘aki taumu‘a ‘a e ‘Otuá ki he fa‘ahinga ‘o e tangatá. ‘Oku tau ‘ilo fēfē ia? Na‘e tala ‘e he ‘Otuá ki he ‘uluaki tangatá, kia ‘Ātama, kapau te ne fai ‘a e me‘a ‘oku ui ‘e he Tohi Tapú ko e “angahala,” te ne mate. Ko ia kapau na‘e ‘ikai ke faiangahala ‘a ‘Ātama, ne mei ‘ikai ‘aupito te ne mate. (Sēnesi 2:16, 17; 5:5) Fakatatau ki he Tohi Tapú, na‘e “hū” ‘a e maté ki he māmani ‘o e fa‘ahinga ‘o e tangatá fakafou ‘ia ‘Ātama. Ko ia, na‘e paasi mai ai ‘e ‘Ātama ki he kotoa ‘o hono ngaahi hakó ‘a e angahalá mo hono tauteá, ko e maté. ‘Oku fiema‘u kiate kitautolu ha huhu‘i ke fakatau‘atāina‘i kitautolu mei he tautea ko e maté ‘a ia kuo tau ma‘u tukufakaholo meia ‘Ātamá.—Lau ‘a e Loma 5:12; 6:23.
Ko hai ‘e malava ke ne totongi ‘a e huhu‘í ke fakatau‘atāina‘i kitautolu mei he maté? ‘I he taimi ‘oku tau mate aí, ‘oku tau totongi ai ‘a e tautea ki he‘etau ngaahi angahala pē ‘atautolú. ‘Oku ‘ikai ha tangata ta‘ehaohaoa ia ‘e lava ke ne fai ha totongi ma‘á e ngaahi angahala ‘a e ni‘ihi kehé.—Lau ‘a e Saame 49:7-9.
4. Ko e hā na‘e pekia ai ‘a Sīsuú?
‘I he ‘ikai ke hangē ko kitautolú, na‘e haohaoa ‘a Sīsū ia. Ko ia na‘e ‘ikai fiema‘u ia ke ne pekia koe‘uhi ko ha‘ane ngaahi angahala—na‘e ‘ikai ‘aupito te ne fakahoko ‘e ia ha angahala. ‘I hono kehé, na‘e pekia ‘a Sīsuú ma‘á e ngaahi angahala ‘a e ni‘ihi kehé. Na‘e fakahaa‘i ‘e he ‘Otuá ‘ene ‘ofa taumama‘o ki he fa‘ahinga ‘o e tangatá ‘aki hono fekau‘i mai hono ‘Aló ke pekia ma‘atautolu. Na‘e toe fakahāhaa‘i foki ‘e Sīsū ‘ene ‘ofa ‘iate kitautolú ‘aki ‘ene talangofua ki he‘ene Tamaí pea ‘i hono foaki ‘ene mo‘uí koe‘uhi ko ‘etau ngaahi angahalá.—Lau ‘a e Sione 3:16; Loma 5:18, 19.
Sio ‘i he vitiō Ko e Hā Na‘e Pekia Ai ‘a Sīsuú?
5. Ko e hā ‘oku fai ‘e Sīsū he taimi ní?
‘I he‘ene ‘i māmaní, na‘e fakamo‘ui ‘e Sīsū ‘a e puké, fokotu‘u hake ‘a e maté, pea fakahaofi ‘a e kakai na‘e ‘i he tu‘unga fakatu‘utāmakí. Na‘á ne fakahāhaa‘i ai ‘a e me‘a te ne fai ‘i he kaha‘ú ma‘á e kotoa ‘o e fa‘ahinga talangofua ‘o e tangatá. (Mātiu 15:30, 31; Sione 5:28) ‘I he hili ‘a e pekia ‘a Sīsuú, na‘e toe fokotu‘u ia ‘e he ‘Otuá ke mo‘ui ko ha tokotaha laumālie. (1 Pita 3:18) Na‘e tatali leva ai ‘a Sīsū ‘i he nima to‘omata‘u ‘o e ‘Otuá kae ‘oua kuo toki ‘oange ‘e Sihova kiate ia ‘a e mafai ke pule ko e Tu‘i ki he kotoa ‘o e māmaní. (Hepelū 10:12, 13) ‘I he taimi ní ‘oku pule ‘a Sīsū ko e Tu‘i ‘i hēvani, pea ‘oku fanongonongo ‘e hono kau muimuí ‘a e ongoongo lelei ko iá ‘i māmani lahi.—Lau ‘a e Taniela 7:13, 14; Mātiu 24:14.
‘Oku vavé ni, ke ngāue‘aki ‘e Sīsū ‘a hono mafai ko e Tu‘í ke ne fakangata ‘a e faingata‘á kotoa pea ki he fa‘ahinga ‘oku nau fakatupunga iá. Ko e fa‘ahinga kotoa ‘oku nau ngāue‘i ‘a e tui kia Sīsū ‘aki ‘a e talangofua kiate iá te nau ma‘u ‘a e mo‘ui ‘i ha palataisi ‘i he māmaní.—Lau ‘a e Saame 37:9-11.