Baebele e Kwadilwe ke Mang?
Baebele ya Reng
Baebele e Kwadilwe ke Mang?
BAEBELE ga e re lobele gore diteng tsa yone di kwadilwe ke mang. Dikarolo tse di farologaneng tsa buka eno di simolola ka mafoko a a jaaka “mafoko a ga Nehemia,” “ponatshegelo ya ga Isaia” le “lefoko la ga Jehofa le le neng la tla mo go Joele.” (Nehemia 1:1; Isaia 1:1; Joele 1:1) Dipego dingwe tsa ditiragalo di tlhalosiwa gore di kwadilwe ke Gada, Nathane kgotsa Samuele. (1 Ditiragalo 29:29) Mafoko a a mo godimo ga dikgaolo tsa dipesalema di le mmalwa a tlhalosa bakwadi ba tsone.—Pesalema 79, 88, 89, 90, 103, le 127.
E re ka go dirisitswe batho go kwala Baebele babelaedi ba re e kwadilwe ka botlhale jwa motho fela jaaka dibuka tse dingwe. A kakanyo e e ntseng jalo e a utlwala?
Mokwadi a le Mongwe o Dirisitse Banna ba le Masome a Manè
Bontsi jwa bakwadi ba Baebele ba a dumela gore ba kwadile ka leina la ga Jehofa, Modimo yo o esi wa boammaaruri le gore ba ne ba kaelwa ke ene kgotsa moemedi wa moengele. (Sakaria 1:7, 9) Baporofeti ba ba ileng ba kwala Dikwalo tsa Sehebera ba bolela jaana ka makgetlo a a fetang 300: “Jehofa o buile jaana.” (Amose 1:3; Mika 2:3; Nahume 1:12) Bontsi jwa mekwalo ya bone e simolola ka mafoko a a jaaka “lefoko la ga Jehofa le le neng la tla kwa go Hosea.” (Hosea 1:1; Jona 1:1) Malebana le baporofeti ba ga Jehofa moaposetoloi Petere o ile a re: “Batho ba ne ba bua se se tswang kwa Modimong e re ka ba ne ba tlhotlhelediwa ke moya o o boitshepo.”—2 Petere 1:21.
Ka jalo, Baebele ke buka e e dirilweng ka dikarolo tse dintsi le fa go ntse jalo, e a dumalana le mororo e kwadilwe ke batho ba bantsi ba ba ileng ba tlhalosa gore Modimo ke ene yo o neng a tlhotlheletsa go kwala ga bone. Ka mafoko a mangwe, Modimo o ile a dirisa bakwaledi ba batho gore ba kwale megopolo ya gagwe. O dirile seno jang?
“E Tlhotlheleditswe ke Modimo”
Moaposetoloi Paulo o ile a tlhalosa jaana: “Lokwalo lotlhe lo tlhotlheleditswe ke Modimo.” (2 Timotheo 3:16) Lefoko la Segerika le le ranotsweng e le “tlhotlheleditswe ke Modimo” tota le kaya “e buduletswe ke Modimo.” Ke go re, Modimo o dirisitse maatla a a sa bonaleng go kaela megopolo ya bakwadi ba batho, a fetisetsa melaetsa ya gagwe mo go bone. Le fa go ntse jalo, mo kgannyeng ya Melao e e Lesome, Jehofa o ile a kwala mafoko a a mo dikwalelong tsa leje ka boene. (Ekesodo 31:18) Ka dinako dingwe Modimo o ne a biletsa batlhanka ba batho melaetsa ya gagwe ka tlhamalalo gore ba e kwale. Ekesodo 34:27 ya re: “Jehofa a tswelela a raya Moshe a re: ‘Ikwalele mafoko ano . . . ’”
Ka dinako tse dingwe, Modimo o ne a dira gore batho ba bone diponatshegelo tsa se a neng a batla gore ba se kwale. Ka jalo, Esekiele o ile a re: “Ka simolola go bona diponatshegelo tsa Modimo.” (Esekiele 1:1) Ka tsela e e tshwanang, “Daniele a bona toro le diponatshegelo tsa tlhogo ya gagwe a le mo bolaong jwa gagwe. Ka nako eo a kwala toro ka boyone.” (Daniele 7:1) Buka ya bofelo ya Baebele, Tshenolo, e ile ya fetisediwa go moaposetoloi Johane ka tsela e e tshwanang. Johane o ile a re: “Ka tlhotlheletso ka bo ke le mo letsatsing la Morena, mme kafa morago ga me ka utlwa lentswe le le nonofileng le tshwana le la terompeta, le re: ‘Se o se bonang se kwale mo lokwalong lwa momeno.’”—Tshenolo 1:10, 11.
E Senola Maikutlo a Batho Ba ba E Kwadileng
Go tlhotlhelediwa ga yone ke Modimo go ne go sa kgaphele kwa thoko botho jwa bakwadi. Tota e bile go ne go tlhokega matsapa a a rileng go kwala molaetsa wa Modimo. Ka sekai, mokwadi wa buka ya Baebele ya Moreri, o ile a tlhalosa gore, “o ne a batla go bona mafoko a a itumedisang le go kwalwa ga mafoko a a nepileng a boammaaruri.” (Moreri 12:10) Esera o ile a senka metswedi e e ka nnang 14, go kokoanya pego ya gagwe ya hisitori, jaaka “mo pegong ya ditiragalo tsa metlha ya ga Kgosi Dafide” le “mo Bukeng ya Dikgosi tsa Juda le tsa Iseraele.” (1 Ditiragalo 27:24; 2 Ditiragalo 16:11) Mokwadi wa Efangele Luke o ‘latedisitse dilo tsotlhe ka tlhomamo go tswa kwa tshimologong, gore a di kwale di rulagantswe ka tatelano.’—Luke 1:3.
Dibuka dingwe tsa Baebele di senola dintlha dingwe ka ga botho jwa bakwadi ba tsone. Ka sekai, Mathaio Lefi, yo e neng e le mokgethisi pele a nna morutwa wa ga Jesu, o ne a lebisa tlhokomelo mo dipalong. Ke ene mokwadi a le esi wa Efangele yo o begang gore tlhwatlhwa e Jesu a ileng a okwa ka yone e ne e le “dipapetlana tsa selefera di le masome a mararo.” (Mathaio 27:3; Mareko 2:14) Luke, wa ngaka o ile a kwala tshedimosetso e e boammaaruri ka tsela ya bongaka. Ka sekai, fa a ne a tlhalosa maemo a batho bangwe ba Jesu a ileng a ba fodisa, o ile a dirisa mafoko a a jaaka “letshoroma le legolo” le “yo o tletseng lepero.” (Luke 4:38; 5:12; Bakolosa 4:14) Ka jalo, gangwe le gape Jehofa o ne a letlelela bakwadi gore ba itlhalose ba dirisa mafoko a bone le mokgwa wa bone wa go kwala; mme gone o ne a kaela megopolo ya bone gore ba kwale mafoko ka tshwanelo le gore a fetise molaetsa wa gagwe sentle.—Diane 16:9.
Baebele Yotlhe e Feletse
A ga go gakgamatse go bo banna ba le 40, ba ba neng ba kwala ba le mo dinageng di le mmalwa mo e ka nnang ka sebaka sa dingwaga tse di fetang 1 600, ba ile ba kwala buka e e dumalanang ka botlalo mo dilong tsotlhe mme e na le setlhogo se segolo se le sengwe fela e bile se tlhomame? (Bona setlhogo se se reng “Baebele e Bua ka Eng?” mo go tsebe 19.) Seno se ne se ka se kgonege fa ba ne ba sa kaelwe ke Mokwadi a le mongwe fela.
A go ne go patelesega gore Jehofa a dirise batho go kwala Lefoko la gagwe? Nnyaa. Mme gone o ne a dira jalo go supa botlhale jwa gagwe. Ee ruri, lebaka lengwe le le dirang gore Baebele e nne e e kgatlhang ka kakaretso ke ka gonne bakwadi ba yone ba tlhalosa maikutlo a mefuta yotlhe a batho ba nang le one ka tsela e e tlhatswang pelo—mo kgannyeng ya ga Kgosi Dafide, e tlhalosa maikutlo a go nna molato a moleofi yo o ikwatlhayang mme a kopa gore Modimo a mo utlwele botlhoko.—Pesalema 51:2-4, 13, 17, mafoko a a tlhagang mo godimo ga kgaolo.
Le mororo Jehofa a dirisitse bakwadi ba batho, re ka tshepa tiro ya bone fela jaaka Bakeresete ba bogologolo, ba ba neng ba amogela Dikwalo tse di Boitshepo “e seng jaaka lefoko la batho, mme fela jaaka le ntse, jaaka lefoko la Modimo.”—1 Bathesalonika 2:13.
A O KILE WA IPOTSA JAANA. . .
▪ Mokwadi wa “Lokwalo lotlhe” ke mang?—2 Timotheo 3:16.
▪ Jehofa Modimo o dirisitse mekgwa efe go fetisa megopolo ya gagwe?—Ekesodo 31:18; 34:27; Esekiele 1:1; Daniele 7:1.
▪ Botho jwa bakwadi le dilo tse ba di ratang di bonala jang mo go se ba se kwadileng?—Mathaio 27:3; Luke 4:38.