Ve Zua A Mesiya!
Ve Zua A Mesiya!
“Se zua a Mesiya ve.”—YOH. 1:41.
1. Lu nyi i na ve hingir u Anderia una kaa ér: “Se zua a Mesiya ve”?
YOHANE U EREN BATISEMA yange tile vea mbahenen nav uhar. Yesu va zurum hen ape ve lu la yô, Yohane kaa ér: “Nenge, Waniyôngo u Aôndo Ngura!” Anderia man orhenen ugen la ve dondo sha Yesu, je ve lu a na iyange la cii. Shighe kar yô, Anderia za zua a anngô na, Shimon Peteru, a kaa a na ér: “Se zua a Mesiya ve,” maa a hemen un a za a na hen Yesu.—Yoh. 1:35-41.
2. Aluer se mba timen sha akaaôron a sha kwagh u Mesiya la yô, a wase se nena?
2 Shighe kar yô, Anderia man Peteru kua mbagenev kpaa zua a ian gbanger gbanger i timen ken Ruamabera, nahan ve kpa ve kaa gbar gbar ér Yesu u Nasareti ka Mesiya u ityendezwa la. Aluer se za hemen u timen sha akaaôron a profeti a sha kwagh u Mesiya la yô, jighjigh u se ne Mkaanem ma Aôndo kua u Aôndo a Shigh Un Mkurem la una hemba taver cii.
“Nenge, Tor Wou Ngu Van”
3. Ka akaaôron a profeti a nyi yange kure sha mi shighe u Yesu nyôr ken Yerusalem sha inja i tor laa?
3 Lu u Mesiya una nyôr ken Yerusalem sha inja i tor. Kwaghôron u profeti u Sekaria kaa ér: “Ember tsung, we wankwase u Shion! Gbidye iwer we wankwase u Yerusalem; nenge, Tor wou ngu van her a we, Un ka u perapera je, man u hemban kpaa, u hiden a iyol Na ijime, A henda jaki, wan u mgbianjaki.” (Sek. 9:9) Orpasalmi kaa ér: “Saan or u nan nyer ken iti i TER la iyol.” (Ps. 118:26) Yesu nyer ken Yerusalem yô, ikpelaior ger amo sha iember. Yesu yange kaa ikpelaior la kwagh u vea er ga. Kpa ve er nahan sha u kuren kwaghôron u profeti . Er u lu ôron avur a Bibilo a á er kwagh ne la, i lu u er u ngu her shi u ngu ungwan akenge a ikpelaior la nahan.—Ôr Mateu 21:4-9.
4. Kwagh u i er ken Pasalmi 118:22, 23 la yange kure sha mi nena?
4 Shin er lu u ior kpishi vea venda Yesu ér ngu Mesiya ga nahan kpa, a gba Aôndo kwagh kpen kpen. Ior kpishi yange ve kôr Yesu ihyom shi ve tôô ér a gba ma kwagh ga, er akaaôron a profeti la vande tesen nahan. Ior mban na jighjigh ga. (Yes. 53:3; Mar. 9:12) Bibilo kaa ér: “Iwen i mbamaan ve venda i la, ka i je, i hingir i sha zongo ye. Ka TER A er kwagh ne ye, ka kwagh u kpilighyol sha ashe ase.” (Ps. 118:22, 23) Kwagen la Yesu ôr kwagh ter kwaghôron u profeti ne shighe u lu lamen a mbahemenev mba kwaghaôndo mba ve hendan a na la. Shi Peteru kaa ér kwaghôron u profeti la lu sha kwagh u Yesu. (Mar. 12:10, 11; Aer. 4:8-11) Yesu yange hingir “iwen i sha zongo” i tiônnongo u Kristu. Un u a lu iwen i mbafanaôndoga venda i ne, “hen Aôndo yô, gema ka icuwan man shi i injaa kpaa.”—1 Pet. 2:4-6.
I Nenge Un Mker shi I Undu Un!
5, 6. Akaaôron a profeti kaa ér nyi sha kwagh u mker u i nenge Mesiya laa, man a kure sha mi nena?
5 Lu u or u nan senge ér nan ngu ijende i Mesiya yô, nana nenge un mker. Davidi yange tsengaôron ér: “Ka orwam je, u m suur sha a na se ye kwagh ikyagh i môm la, a tumem angahar iyol.” (Ps. 41:9) Yange or a ya bredi vea orgen yô, i tôô ér nan ngu ikyar u or la. (Gen. 31:54) Sha nahan yô, mker u Yuda nenge Yesu la lu kwagh u hemban vihin cii u or nana er a ikyar u nan yô. Yesu lu ôron kwagh u mkur u kwaghôron u profeti u Davidi la, zum u a ôr kwagh u or u nengen un mker la, a kaa ér: “Ka ne cii M kaan ga; M fa mba M tsough ve yô; kpa ka sha er icighanruamabera Una kure sha mi vough yô er: Ka or u nan ye kwagh a Mo ikyagh i môm je nan tumum angahar iyol ye.”—Yoh. 13:18.
6 Lu u or u nana nenge Mesiya mker la nana ngohol agbenger azurfa 30, ishe i í yamen kpan sha mi yô! Mateu yange kaa ér Yuda nenge Yesu mker sha agbenger a azurfa 30, shi kaa ér kwagh ne kure kwaghôron u profeti u i nger ken Sekaria 11:12, 13 la. Kpa Mateu kaa ér ‘kwagh u profeti Yeremia lu kaa la kure sha mi vough.’ Aluer kwaghôron u profeti la ngu ken takerada u Sekaria yô, er nan ve yange kaa ér ka Yeremia? “Takerada u uprofeti” la lu a takerada u Yeremia man Sekaria kua ityakerada igen kpa keregh. Sha shighe u Mateu la, alaghga takerada u Yeremia lu takerada u hiihii ken ikyum i ityakerada igen i ken Bibilo, i takerada u Sekaria kpa lu ker yô. (Nenge Luka 24:44.) Yuda yange vihi agbenger a azurfa 30 la ga. Yange tsenda inyaregh kira ken tempel, “maa a yem, a kar a za sende iyol na.”—Mat. 26:14-16; 27:3-10.
7. Kwagh u i er ken Sekaria 13:7 la yange kure sha mi nena?
7 Lu u mbahenen mba Mesiya vea undu un. Sekaria nger ér: “Gbidye orkuranilev, iyôngo i̱ sambe.” (Sek. 13:7) Sha iyange i Nisan 14, ken inyom i 33 la, Yesu kaa a mbahenen nav ér: “Hen tugh mbun, ne cii á na ne anzughul sha kwagh Wam, gadia i nger er: Me gbidye orkuranilev, ilev mbi ken ikum la mbia sambe. Kpa kwagh ne cii er sha er uruamabera mba uprofeti ve̱ kure sha mi vough yô. Hen shighe la je, mbahenen mbara cii undu Un yevese.” Man lu kwagh u er vough je la. Mateu kaa ér mbahenen mbara cii undu Yesu yevese.—Mat. 26:31, 56.
I Wa Un Akaa Iyol shi I Gbidye Un
8. Kwagh u i er ken Yesaia 53:8 la yange kure sha mi nena?
8 Lu u a ôr Mesiya ijir shi a wua un. (Ôr Yesaia 53:8.) Sha iyange i Nisan 14 la, Mkohol u Mbaajiriv cii zua sha use, ve na zwa i kange Yesu i na Gomna Pontiu Pilatu, u lu Orromanu la. A pine Yesu mbampin, kpa a zua un a ibo ga. Pilatu kaa a ikpelaior ér una pase Yesu una tuhwa, kpa ve genger amo ve kaa ér: “Mande Un sha [kon u mtsaha]!” ve gema ve kaa ér i pase Baraba, u lu ornumungbenda la. Nahan Pilatu pase Yesu sha u i doo ikpelaior a na yô, tsô a kaa i gbidye Yesu akpa, maa a gema un a na un sha u i za mande un yô.—Mar. 15:1-15.
9. Kanyi yange i er sha shighe u Yesu la sha u kuren kwagh u i tsengaôron ken Pasalmi 35:11 laa?
9 Lu u mbashiada mba aiev vea wa Mesiya akaa iyol. Orpasalmi Davidi yange nger ér: “Mbashiada mba aiev mough, mba pinen mo kwagh sha akaa a m fe ga yô.” (Ps. 35:11) Er kwaghôron u profeti la tsengaôron nahan, “upristi mba tamen man mkohol cii gba keren shiada u aiegh sha Yesu sha u vea wua Un yô.” (Mat. 26:59) Sha mimi yô, “ior kpishi wa Un aie iyol, kpa ushiada vev mbara ve lu zwa môm ga.” (Mar. 14:56) Mbaihyomov mba Yesu mba toron asema mba ve lu keren u wuan un la nenge shiada i aiegh lu ve ityôkyaa ga.
10. Pase er kwagh u i er ken Yesaia la yange kure sha mi la.
10 Lu u Mesiya una bugh zwa sha akaa a á wa un iyol la ga. Yesaia yange tsengaôron ér: “I er Un ican je, nahan kpaa A lumun er i̱ hee Un, zwa tsô kpaa A bugh ga; er waniyôngo u i ze a mi sha u za sôngon yô, man er iyôngo ka i lu ving sha ishigh ki mbatôndon i aive nahan, kape A bugh zwa Na ga la.” (Yes. 53:7) Zum u “upristi mba tamen man mbatamen gba wan Un akaa iyol yô, A bugh zwa sha ma kwagh ga.” Pilatu pine ér: “U ngu ungwan er ve eren shiada sha akaa kpishi sha a We gaa?” Nahan kpa, Yesu “bugh un zwa sha ma kwaghôron môm ga; nahan kpiligh gomna iyol.” (Mat. 27:12-14) Yesu tuhwa mba ve lu wan un akaa iyol la ga.—Rom. 12:17-21; 1 Pet. 2:23.
11. Kwagh u i er ken Yesaia 50:6 man Mika 5:1 la yange kure sha mi nena?
11 Yesaia tsengaôron ér a gbidye Mesiya. Profeti ne nger ér: “M gema ijime Yam M na mbagbidyen, ahenge Am kpaa M na mbagbelanice; M yer ishigh Yagh kera sha u cian kunya kua azer a haan ga.” (Yes. 50:6) Mika yange tsengaôron ér: “Vea gbidye ortaregh u Iserael gbough sha henge.” (Mika 5:1) Marku yange tese ér akaaôron a profeti la lu sha kwagh u Yesu. A nger ér: “Mbagenev hii u tan [Yesu] azer, ve yisa Un ishigh, ve ta Un azu, ve kaa a Na er: Tsenga ase ôron! Udugwer kpaa ve ta Un sambe.” Marku kaa ér mbautyaav “gbidye Un aga sha ityou, ve haa Un azer, ve gure inya ve civir Un [sha tarnahan].” (Mar. 14:65; 15:19) Kpa Yesu er ma kwagh u ma ve nzughul a na imba la ga.
Á Lu Jighjigh Zan Zan Ar ken Ku
12. Kwagh u i nger ken Pasalmi 22:16 man Yesaia 53:12 la yange kure sha mi nena?
12 Lu u a mande Mesiya sha kon. Orngeren pasalmi Davidi kaa ér: “Mkohol u mbaaferev kpaa wam atô, ve kuma ave am ve pev a kua angahar am kpaa.” (Ps. 22:16) Er mba ôron Bibilo ve fe shi Marku kpa a er se ken Ivangeli na nahan, kwaghôron u profeti ne yange kure sha mi. Marku kaa ér: “Shighe u i mande Un la, lu ahwa ataankaranyiin atetan.” (Mar. 15:25) Kwaghôron u profeti ugen kaa ér a wua Mesiya a mbaaferev imôngo. Yesaia yange nger ér: “A gbihi uma Na ken ku je, shi i wa Un ken mbaaferev kpaa.” (Yes. 53:12) Man kape lu je la, “i mande mbanumungbenda uhar a Na imôngo, u môm ken uwegh Nagh ku yanegh, u môm ken imese.”—Mat. 27:38.
13. Kwagh u i nger ken Pasalmi 22:7, 8 la yange kure sha Yesu nena?
13 Davidi tsengaôron ér a tuhwa Mesiya. (Ôr Pasalmi 22:7, 8.) Shighe u Yesu lu yan ican sha kon u mtsaha la, i lu tuhwan un. Mateu kaa ér: “Mba ve lu karen her yô, ve ôr akaa a dang, sha a Na, ve jingir ityouv, ve kaa er: We u U hemben tempel, shi U maa un ayange atar ne, yima ase iyol You ga! Aluer wea lu Wan u Aôndo yô, hungwa sha [kon u mtsaha].” Upristi mba tamen kpaa kape ve lu nahan Un tar je la kua mbangeren man mbatamen kpaa, ve kaa er: “A yima mbagenev, kpa A kera fatyô u yiman iyol Na ga. Ka Tor u Mbaiserael je; yô, A̱ hungwa sha [kon u mtsaha] hegen, tsô sé na Un jighjigh. A lu suur sha Aôndo; yô, A̱ yima Un hegen, aluer a doo Un a Na yô, gadia kaan er, Un ngu Wan u Aôndo je.” (Mat. 27:39-43) Nahan kpa, Yesu taver ishima a akaa ne sha icivir. A ver se ikyav i doon kpen kpen!
14, 15. Pase er akaaôron a profeti a sha kwagh u akondo a Mesiya man mne u i na un viniger la yange kure sha mi yô.
14 Lu u a kar akondo a Mesiya sha ishor i eren. Orpasalmi nger ér: “Mba karen akondo am hen ayol a ve; mba eren ishor sha riga wam.” (Ps. 22:18) Lu kwagh u er je la. “Er [shoja i Mbaromanu] mande Un sha [kon u mtsaha] kera yô, ve kar akondo a Na her ayol a ve, ve er ishor sha a.”—Mat. 27:35; ôr Yohane 19:23, 24.
15 Lu u a na Mesiya viniger man zarmle. Orpasalmi kaa ér: “Ve nam megh er ku̱ lum kwaghyan; sha imura yam i kôron kpaa ve nam viniger er m̱ ma.” (Ps. 69:21) Mateu di kaa a vese ér: “Ve na Un zar u wain u i nongo zarmle sha mi yô, er A̱ ma; kpa benden sha zwa yô, A venda u man.” Shighe kar yô, “u môm ken ve kura ayem, za tôô kileyongo, wa shin viniger, shindi sha aga u iyia va na Un er A̱ ma.”—Mat. 27:34, 48.
16. Kwagh u i er ken Pasalmi 22:1 la yange kure sha mi nena?
16 Á lu inja er Aôndo undu Mesiya nahan. (Ôr Pasalmi 22:1.) Marku kaa a vese ér yange ka va kom ahwa atar atetan yô, Yesu yila sha imo i taver genger genger ér: “Eloi, Eloi, Lama Sabatani! inja na yô, er: Aôndo Wam, Aôndo Wam, ka nyi U undumu?” (Mar. 15:34) Er Yesu kaa ér Aôndo undu un nahan kpa, u ngu wer yange kera na a na Ter na jighjigh ga ze. Yange fa er Aôndo una kura un sha ikyev i mbaihyomov nav sha shighe u ku na la ga yô. Shighe ne lu ian i Yesu una tese ér una tile sha mimi hen Aôndo hanma shighe cii yô. Man er a yila sha imo i taver yô, a kure kwaghôron u profeti u i nger ken Pasalmi 22:1 la.
17. Kwagh u i er ken Sekaria 12:10 man Pasalmi 34:20 la yange kure sha mi nena?
17 Lu u mbaihyomov vea kuma Mesiya, kpa vea sombo un ma kuhe ga. Sekaria kaa ér ior mba ken Yerusalem vea kenger sha Un u vea kuma un la. (Sek. 12:10) Shi Pasalmi 34:20 kaa ér Aôndo ngu kuran akuhe a un shon la, môm kpa a sombo ga. Apostoli Yohane kaa ér akaaôron a profeti ne cii yange kure sha mi. A nger ér: “Kpa u môm ken mbautyaav mbara kuma Un [Yesu] iwange hen ihyan; nahan awambe man mngerem due. Man un u a nenge la a er shiada sha mi, shiada na kpaa ka u mimi; a shi a fa kwagh u un kaa la ka u mimi je.” Shi a nger ér: “Akaa ne er sha er icighanruamabera a̱ kure sha mi vough yô, er: Á kever Un ma kuhe ga. Shi icighanruamabera ugen kpaa kaa er: Vea nenge Un u ve kom Un la.”—Yoh. 19:33-37.
18. Kwaghôron u profeti u kaa ér a ii Yesu vea mbainyarev la, yange kure sha mi nena?
18 Lu u a ii Mesiya vea mbainyarev. (Ôr Yesaia 53:5, 8, 9.) Sha iyange i Nisan 14 la, iyange i kpeese yô, “ornyar ugen u ken Arematia, za va, iti na er Yosev,” a sôn Pilatu ian ér una tôô ikyom i Yesu una za ii, nahan Pilatu lumun. Mateu kaa a vese ér: “Yosev tôô ikyom la, cir i ikyondo i dedoo, wa ken uwar na u he u a vande timen ken vande yô; a menger zegeiwen, a cir hunda u uwaregh la, tsô a mough a yem.”—Mat. 27:57-60.
Wuese Tor Wase Mesiya!
19. Kwagh u i er ken Pasalmi 16:10 la yange kure sha mi nena?
19 Lu u a nder Mesiya shin ku. Davidi nger ér: “Ú undu uma wam shin Sheol [ka uwar je la] ga.” (Ps. 16:10) Sha iyange i Nisan 16 la, kasev mbagenev za hen uwar u Yesu la. Iyange kpiligh ve iyol kpishi sha ci u ortyom tema ken uwar shon! Ortyom la kaa a ve ér: “I̱ de kera cier ne iyol ga; ne mba keren Yesu u Nasareti, u i mande Un sha [kon u mtsaha la]. A nder, ngu heen ga; nenge nen henpe i ver Un la.” (Mar. 16:1-6) Shighe kar yô, Peteru lam a ikpelaior ken Yerusalem sha iyange i Pentekosti u inyom i 33 la, sha kwagh u kwaghôron u profeti u Davidi, u i nger ken Pasalmi 16 la. A ôr kwagh u Davidi ér: “A tsenganengen ken hemen a ôr kwagh u mnder u Kristu er, i undu Un shin Hade ga, iyol Na kpaa i nenge a mhee ga.” (Aer. 2:29-31) Aôndo lumun ér iyol i Wan na u ishima ishima la i hôô ga. Kpa Yehova er kwagh u a hembe kpilighyol cii yô. A nder Yesu shin ku a na un uma u ken jijingi.—1 Pet. 3:18.
20. Kwagh u i tsengaôron sha kwagh u mtemtor u Mesiya la yange kure sha mi nena?
20 Lu u Aôndo una yôô ér Yesu ka wan na. (Ôr Pasalmi 2:7; Mateu 3:17.) Shighe u Yesu nyôr ken Yerusalem la, ikpelaior lu wuese un kua Tartor na. Nyian ne, se kpa se mba wuese Yesu. Ka i doo se u pasen mbagenev kwagh na man Tartor na. (Mar. 11:7-10) Ica a gba ga tsô, Kristu una tim mbaihyomov nav zum u una zende ken kwagh u “mimi man u ishima i leghlegh man u perapera la.” (Ps. 2:8, 9; 45:1-6) Maa una hemen tar cii. Hanma or nana lu ken bem shi nana lu a kwagh u nan soo cii. (Ps. 72:1, 3, 12, 16; Yes. 9:6, 7) Wan u Yehova u ishima ishima, Yesu Kristu tema tor sha hegen. Ka kwagh u icivirigh kpishi u lun Mbashiada mba Yehova shi ôron mbagenev akaa a mimi ne!
Ú Na Mlumun Wer Nyi?
• Yange i nenge Yesu mker shi i undu un nena?
• Ka akaa agen a nyi yange i tsengaôron sha kwagh u m-mande u i mande Yesu laa?
• Er nan ve u ne jighjigh wer Yesu ka Mesiya u ityendezwa laa?
[Mbampin mba ngeren u henen]
[Foto u sha peeji 13]
Mnyer u Yesu nyôr ken Yerusalem sha inja i tor la kure akaaôron a profeti a hana?
[Foto u sha peeji 15]
Yesu kpe sha ci u asorabo ase, kpa hegen ngu Tor Mesiya
