U Hemen Sha U Nan Mbananjighjigh A We Imôngo Icivir Kpa?

“Doo nen ayol a en tsung sha dooshima, hemen nen sha u nan ior icivir.”—ROM. 12:10.

1, 2. (a) Ka kwaghwan u nyi Paulu a nger ken washika na u hen Mbaromanu laa? (b) Ka mbampin mba nyi se time sha mini?

 KEN washika u Paulu nger hen Mbaromanu la, a pase var var ér ka hange hange u se Mbakristu se eren kwagh ken tiônnongo sha dooshima. A umbur se ér dooshima wase “a̱ de lu a imanger ga.” Shi a ter kwagh u se ‘doon ayol’ a ase, man a kaa ér i er kwagh ne ‘sha dooshima.’—Rom. 12:9, 10a.

² Nahan kpa, u se doon ayol a ase la hemba di u kwagh u mbagenev doon se ishima tsô la. Saa se tese dooshima la sha ieren. Kera je kpa, or a fatyô u gban fan tsô ér nan doo se ishima ga, saa se tese nan dooshima. Sha nahan yô, Paulu shi kaa ér: “hemen nen sha u nan ior icivir.” (Rom. 12:9, 10b) U nan ior icivir la wa nyi kere? Er nan ve i lu hange hange u se hemen sha u nan mbananjighjigh a vese imôngo iciviri? Se er kwagh ne nena?

Icivir

3. Inja i ishember i “icivir” la ken ijô i yange i nger Bibilo ker la ér nyi?

³ Inja i ishember i ken zwa Heberu i i̱ er kwagh u “icivir” la jighilii yô ér “myohom.” Or u i ne nan icivir yô, ka i nenge nan ér nan yuhwa ashe shin nan gba kwagh. Shi ashighe kpishi ka i gema ishember i ken zwa Heberu ne ér “iengem,” man kwagh ne tese icivir i ka i na or u i lu nan nan icivir la. (Genese 45:13) Ishember i ken zwa Grika i í gem ken Bibilo ér “icivir” la, ngi ôron kwagh u kwagh u a lu u injaa shin u a gbe kwagh shin u a ker sha ishima yô. (Luka 14:10) Sha kpôô yô, mba se ne ve icivir la mba se a inja shi ve kôr se sha ishima kpaa.

4, 5. U nan mbagenev icivir la wa nyi kere? Tese ikyav.

⁴ Icivir i nan mbagenev la wa nyi kere? Icivir i nan mbagenev ngi hiin sha gbenda u se nengen ve la. Shi ka gbenda u se nengen mbagenev la ka se er kwagh a ve ye. Inja na yô, saa se hii nengen mbagenev ser ve kuma icivir ve se fatyô u eren kwagh a ve sha icivir ye.

⁵ A er nan ve Orkristu nana na ugen icivir sha mimi, aluer ken ishima i nan yô, nan nenge ér or la nan kuma icivir ga yôô? (3 Yoh. 9, 10) Di er imendenev kpa saa kia mende sha inya i dedoo ve kia vese tsembelee nahan, kape icivir i mimi kpa saa ia hii ken asema a ase ve ia tsa gbem je la. Aluer se mba nan ior icivir kpa i due ken ishima yase ga yô, icivir la ia tsa gbem ga, di er imendenev ki ki mende hen inya i dedoo ga nahan. Sha nahan yô, kera kpiligh se iyol er Paulu hii kwaghwan u i̱ naan mbagenev icivir la sha mkaanem man ga, a kaa ér: “Dooshima a̱ de lu sha imanger ga.”—Rom. 12:9; ôr 1 Peteru 1:22.

Na Mba I Gbe Ve sha “Inja i Mlu u Aôndo” la Icivir

6, 7. Er nan ve i gbe u se naan mbagenev iciviri?

⁶ Er icivir i se ne mbagenev la i hiin ken ishima yô, mayange atôakyaa a Ruamabera a tese ér se naan anmgbianev asev cii icivir la a de hungur se ga. Sha nahan yô, de se nenge nen sha atôakyaa shon ahar.

 ⁷ Uumace kaha kposo a akaa agen a i gbe a sha tar cii, sha ci u i gba ve sha “mlu u Aôndo.” (Yak. 3:9) Sha nahan yô, se mba a aeren a Aôndo, er dooshima man kwaghfan man perapera nahan. Shi nenge ase kwagh ugen kpaa u se zough a mi hen Orgban wase yô. Orpasalmi kaa ér: “TERE, . . . , We u U ver iengem You sha Usha. . . . U er [or] shi kpuaa ma nan lu er Aôndo nahan, U cir nan iengem iyol kua icivir kpaa.” (Ps. 8:1, 4, 5; 104:1) * Aôndo er uumace jimin cii mba a icivir iyol. Sha nahan yô, zum u se ne orgen icivir i i lu i nan yô, ka Yehova u a lu Imbor i icivir la jighilii je se lu nan un icivir ye. Nahan, aluer se mba a atôakyaa a injaa a nan ior jimin cii icivir yô, doo u se hemba nan mbananjighjigh a vese imôngo icivir ga he?—Yoh. 3:16; Gal. 6:10.

Se Mba Tsombor Môm

8, 9. Paulu ter ityôkyaa i nyi, i se lu a mi i nan mbananjighjigh a vese imôngo iciviri?

⁸ Paulu ter ityôkyaa igen i í ne ve se ne mbagenev icivir yô. Cii man a wa kwagh ér i naan ior icivir yô, a kaa ér: “Doo nen ayol a en tsung sha dooshima.” Ishember i ken zwa Grika i í gem ér “doo nen ayol” la ngi ôron kwagh u mlu u kangenaa u ngu a na ve tsombor u lu ken mzough yô. Sha nahan yô, Paulu yar tom a ishember ne sha u tesen wang ér i̱ luun a mbagenev ken tiônnongo kangenaa sha dooshima, er ka i lu hen tsombor u ú lu ken mzough nahan. (Rom. 12:5) Shi umbur wer, Paulu yange nger mkaanem mara hen Mbakristu mba i shigh ve mkurem, mba ve cii í lumun ve ve, ve hingir ônov mba Ter môm, Yehova la. Nahan ve lu tsombor u lun kôôsôô sha gbenda u vesen kpen kpen. Ka nahan man Mbakristu mba i shigh ve mkurem mba sha ayange a Paulu mbara lu a ityôkyaa i injaa i nan ayol a ve icivir ye. Mbakristu mba i shigh ve mkurem mba sha ayange ne kpa kape kwagh ve a lu je la.

⁹ Kpa mba ve lu “iyôngo igen” la di ye? (Yoh. 10:16) Shin er i lu a lumun ve ve hingir ônov mba Aôndo ga nahan kpa, vea fatyô u yilan ayol a ve ér anmgbianev mba nomso man mba kasev, sha ci u mba ken tsombor u Mbakristu môm, u u lu ken mzough sha tar cii yô. (1 Pet. 2:17; 5:9) Sha nahan yô, aluer mba ve lu iyôngo igen la kav inja i ishember i “anmgbian,” i ve yer ayol a ve la yô, ve kpa vea lu a ityôkyaa i dedoo i nan mbananjighjigh a ve imôngo icivir sha mimi.—Ôr 1 Peteru 3:8.

Er Nan Ve i Lu Hange Hange Yumu?

10, 11. Er nan ve i lu hange hange u nan mbagenev iciviri?

¹⁰ Er nan ve i lu hange hange u se naan mbagenev iciviri? Ityôkyaa yô, aluer se mba nan anmgbianev mba nomso man mba kasev icivir yô, kwagh ne una wase tsung sha u nan tiônnongo cii doon shi lun ken mzough kpaa.

¹¹ Ka mimi, se fa er u yan ikyar a Yehova kangenaa shi ngohol iwasen i jijingi na la i lu igbenda i hemban cii i Mbakristu mba mimi ve zough a agee yô. (Ps. 36:7; Yoh. 14:26) Nahan cii kpa, mbananjighjigh a vese imôngo ka vea tese ér se gba ve kwagh yô, ishima i taver se. (Anz. 25:11) Ka i saan se iyol zum u or nan er kwagh shin nan lam a vese sha icivir yô. Kwagh ne ka a seer se agee se za hemen u zenden sha gbenda u uma la a iember. Adooga we iyol you kpa u vande zuan a imba msaanyol la.

12. Hanmô wase nana fatyô u eren kwagh u van a dooshima ken tiônnongo shi nan un lun ijiir i kundu kundu nena?

¹² Er Yehova a fe ér sha marami wase je sar se u i eren kwagh a vese sha icivir yô, a wa se kwagh ken mkaanem nam ér se̱ ‘hemen sha u nan ior icivir.’ (Rom. 12:10; ôr Mateu 7:12.) Mbakristu mba ve dondo kwaghwan u injaa ne cii vea er kwagh u van a dooshima ken tiônnongo u Kristu shi nan un lun ijiir i kundu kundu. Sha nahan yô, doo u se tamber se pine  ayol a ase ser, ‘Me fatyô u umbur kwa u m sember lamen a anmgbian u nomso shin u kwase ken tiônnongo sha icivir shin m er kwagh u nan nan icivir sha mimi je he?’—Rom. 13:8.

Ka Tom u Hanmô Wase Cii

13. (a) Ka unô i gbe u vea hemen sha u nan mbagenev iciviri? (b) Mkaanem ma Paulu ma i nger ken Mbaromanu 1:7 la tese ér nyi?

¹³ Ka unô i gbe u vea hemen sha u nan mbagenev iciviri? Ken washika u Paulu nger hen Mbaheberu la, a yila mbatamen mba ken Kristu ér “mbahemenev enev.” (Heb. 13:17) Sha mimi yô, mbatamen mba hemen sha u eren ityom kposo kposo. Nahan cii kpa, er ve lu mbakuran ikyumuile yô, gba kpee u vea hemen sha u nan mbananjighjigh a ve imôngo icivir, kua mba ve lu mbatamen er ve nahan la. U tesen ikyav yô, shighe u mbatamen ve zough u nengen sha mbamgbe mba ken jijingi mba tiônnongo yô, ka ve na ayol a ve icivir sha u keghen ato zumbee sha kwagh u mbatamen mbagenev ve lu ôron la. Shi ka vea tema u tsuan kwagh u ve soo u eren kpa, mba puun mnenge u hanma ortamen shin mkaanem ma ve er ga. (Aer. 15:6-15) Kpa doo u se umbur ser washika u Paulu nger hen Mbaromanu la lu hen mbatamen tseegh ga, kpa lu hen tiônnongo jimin cii. (Rom. 1:7) Sha nahan yô, kwaghwan u Paulu wa ér i hemen sha u nan ior icivir la ngu sha ci u hanmô wase nyian cii.

14. (a) Ôr kwagh u tesen mkposo u u̱ nan ior icivir man u hemen sha u nan ior icivir yô. (b) Ka mbampin mba nyi se fatyô u pinen ayol a ase?

¹⁴ Shi nenge sha vegher ugen u kwaghwan u Paulu ne kpaa. A wa mbananjighjigh a na imôngo kwagh ér ve na ior icivir tseegh tsô ga, kpa ér ve hemen sha u nan ior icivir. Kwagh ne ngu hange hange sha ci u nyi? Hen ase sha ikyav ne. Ma tica nana fatyô u wan mbayevmakeranta mba fan takerada kwagh ér ve hen takerada u ôronoo? Ei. Sha ci u ve vande fan takerada u ôron kera. Kpa tica la nana soo u wasen mbayevmakeranta mbara ér ve seer fan takerada u ôron. Kape u mdoo u se doo ayol a ase, u a mgbeghan se u nan ior icivir la kpa a vande lun ikyav i í fe Mbakristu mba mimi a mi je la. (Yoh. 13:35) Nahan kpa, se fatyô u seer vesen sha u hemen u nan ior icivir, di er mbayevmakeranta mba fan takerada vea fatyô u seer fan igbenda i ôron takerada sha inja nahan. (1 Tes. 4:9, 10) Tom u hemen sha u nan ior icivir la ka tom u i ne hanmô wase jighilii yô. Se fatyô u pinen ayol a ase ser, ‘M ngu eren kwagh ne, hemen sha u nan mbagenev icivir ken tiônnongo kpa?’

 Na “Mbaatsanev” Icivir

15, 16. (a) Shighe u se lu nan ior icivir yô, ka unô ken tiônnongo i doo u se kenger ve ashe ashe ga, man ka sha ci u nyi? (b) Kanyi ia wase se u fan aluer se mba ne anmgbianev asev mba nomso man mba kasev icivir sha mimi yôô?

¹⁵ Shighe u se lu nan ior icivir yô, ka unô ken tiônnongo i doo u se kenger ve ashe ashe ga? Mkaanem ma Aôndo kaa ér: “Or u nan zungu mbaatsanev mhôônom yô, nan pwar TER kwagh je, nahan Un kpaa Una na nan sha ieren i nan i dedoo la.” (Anz. 19:17) Er se lu nôngon ser se hemen sha u nan ior icivir ne, doo u kwaghwan u ken mkaanem mara una bende a vese nena?

¹⁶ Ior kpishi ka ve nôngo ve na mba ve lu sha aan a tom aa á hembe a ve la icivir, kpa a luun mba ve di ve gem ve hembe ve yô, i taver ve u eren kwagh a ve sha icivir. Nahan kpa, Yehova ngu nahala ga. A kaa ér: “Mba ve civir Mo yô, Mo kpaa me civir ve.” (1 Sam. 2:30; Ps. 113:5-7) Yehova eren kwagh a mba ve civir un cii sha icivir. Kenger “mbaatsanev” ashe ashe ga. (Ôr Yesaia 57:15; 2 Kron. 16:9) Se soo u kaven Yehova je ka u henen a hen ga. Nahan, aluer se soo u fan ser se mba ne mbagenev icivir sha mimi yô, doo u se pine ayol a ase ser, ‘M eren kwagh a mba ve lu sha aan a tom a tagher tagher shi ve hemen ken tiônnongo ga la nena?’ (Yoh. 13:14, 15) Mlumun u sha mpin la una pase u icivir i u ne mbagenev la.—Ôr Mbafilipi 2:3, 4.

Se Mba Ne Ior Icivir sha u Nan Ve Shighe Wase

17. Kanyi i lu gbenda u vesen môm u se fatyô u hemen sha u nan ior iciviri, man er nan kwagh a lu nahana?

¹⁷ Gbenda u vesen môm u se fatyô u hemen sha u nan ior cii icivir ken tiônnongo yô kanyi? Ka sha u nan mbagenev shighe wase. Er nan ve kwagh a lu nahana? Er se lu Mbakristu yô, se mba a akaa a eren kpishi, shi ityom i hange hange i ken tiônnongo i se lu a mi i eren kpishi la kpaa ka i tôô se shighe veseghee je. Ka nahan man i kera lu kwagh u kpilighyol er se nengen shighe ser ka kwagh u injaa ga ye. Shi se fa kpaa ser, doo u se keren ser anmgbianev asev mba nomso man mba kasev ve vihin shighe a vese i karen ikyaa inya ga. Se kpa, zum u mbagenev ken tiônnongo ve kav ér gba u vea hanger ér se vihi shighe a ve ga yô, ka i doo se kpishi.

18. Er foto u sha peeji 18 la a tese nahan, se fatyô u tesen ser se kegh iyol u nan shighe wase sha ci u mbananjighjigh a vese imôngo nena?

¹⁸ Nahan cii kpa, shi se (hemban cii je yô, se mba se lu mbakuran ken tiônnongo yô) fa ser ka sea kegh iyol u undun akaa a se eren la sha u nan mbananjighjigh a vese imôngo shighe wase yô, kwagh la a tese ér se mba a icivir sha a ve. Sha nyi gbenda? Ka sea de akaa a se eren la sha u nan anmgbianev asev shighe yô, se lu kaan a ve ser, ‘U gbam kwagh je yô, hemba kan mo a inja u vihin shighe vea we a u zan hemen a kwagh u m lu eren ne.’ (Mar. 6:30-34) Anmgbianev asev kpa ka vea na se shighe ve yô, ka kwagh u ka ve lu ôron a vese je la. Aluer se de kwagh u se lu eren la zunguluu sha u vihin shighe a ma anmgbian wase yô, alaghga se na nana hen ér nan ngu se a inja kpishi ga. Ka mimi, ashighe agen ikyaa igen ka i lu i hange hange, i a fatyô u undun i eren kwagh ugen ga yô. Nahan kpa, aluer se kegh iyol u nan shighe wase sha ci u mbagenev shin se gba eren nahan sha mkanan tsô kpa, kwagh la una tese icivir i se lu a mi ken ishima sha anmgbianev asev mba nomso man mba kasev la.—1 Kor. 10:24.

 Kange Ishima Wer u Hemen

19. Dugh u nan anmgbianev asev shighe wase kera yô, ka sha gbenda ugen u nyi se fatyô u nan ve iciviri?

¹⁹ Igbenda i injaa igen kpa ngi i se fatyô u nan anmgbianev asev icivir yô. U tesen ikyav yô, zum u se lu nan ve shighe wase yô, se kegh ato a ve kpaa. Sha gbaa ne kpa Yehova ver se ikyav. Orpasalmi Davidi kaa ér: “Ashe a TER nga sha mbaperapera, A kegh ato sha u ungwan myer ve kpaa.” (Ps. 34:15) Ka se nôngo sha afatyô wase cii ser se dondo Yehova sha u kenger sha anmgbianev asev shi keghen ato a ve, inja na yô, ka se na ishima yase cii sha kwagh u ve lu ôron se la, hemban je yô, mba ve ve hen avese ér se wase ve yô. Aluer se er nahan yô, se lu tesen ve icivir.

20. Ka atôakyaa a nyi i doo u se lu a mi ken ishima sha kwagh u u nan ior iciviri?

²⁰ Er se hen nahan, doo u se lu a ityôkyaa i í gbe u se naan anmgbianev asev icivir sha mimi la ken ishima wang. Heela tseegh ga, se keren aan a se hemen sha u nan ior cii icivir, kua mbaatsanev kpaa yô. Aluer se er akaa a se tim sha mi ne cii yô, se na dooshima u anmgbianev man mzough u ken tiônnongo la una seer taver. Nahan yô, se cii se za nen hemen u nan ior icivir tsô ga, kpa se hemen nen sha u nan ior icivir. U kange ishima wer u er nahan vough kpa?

[Ngeren u shin kpe]

U Umbur Kpa?

• U nan mbagenev icivir la wa nyi kere?

• Ka atôakyaa a nyi se lu a mi a nan mbananjighjigh a vese imôngo iciviri?

• Er nan ve i lu a inja u se naan ayol a ase iciviri?

• Ka sha igbenda i nyi nahan se fatyô u nan mbananjighjigh a vese imôngo iciviri?

[Mbampin mba ngeren u henen]

[Foto u sha peeji 18]

Se fatyô u nan mbananjighjigh a vese imôngo icivir nena?