KEN atô u Mbashiada mba ve lu za eren tom kpoghuloo ken ityar i kwagh a hembe gban sha mbapasenkwagh u Tartor la yô, ka ikpela i anmgbianev mba kasev mba ve lu kwav yô. Mbagenev ken ve mba eren tom ken ityar igen anyom imôngo hegen. Ka nyi yange i wase ve ken anyom a karen ken ijime la ve, ve mough ve yem ken tar ugene? Ka nyi ve hen ken kwagh u eren Yehova tom ken tar ugen laa? Ka nyi i dugh ken kwagh u ve er laa? Se tôv anmgbianev mba kasev kpishi mba ve mough ve lu za eren Yehova tom ken tar ugen ica i gbe hegen la. Aluer u ngu anmgbian u kwase u u lu kwav shi i sar u tsung u eren tom u u ve a mkom kpishi ne yô, se na jighjigh ser we kpa, u zua a iwasen ken kwagh u anmgbianev mba kasev mbara ve er la. Jighilii yô, mbacivir Aôndo cii aluer ve time sha ikyav i anmgbianev mba kasev mban ve ver se ne yô, vea fatyô u zuan a iwasen kpishi.

Er u lu kwav ne, i lu nahan u ta akperan ken ishima wer aluer u yem u ngu za eren tom pania ken tar ugen yô, u fatyô u kuren u doo doo je he? Anmgbian u kwase Anita u a lu anyom 75 hegen ne, yange lu a akperan ken ishima tsung ér una fatyô u eren akaa agen ga. Yange i mar un ken tar u Ingila, va nyer anyom 18 yô, hii u eren tom pania ker. A kaa ér: “Yange i doom u tesen ior kwagh u Yehova, kpa mayange je m hen mer me fatyô u eren tom ken tar ugen ga. Nahan mba va lôhôn mo ér m za Makeranta u Gileadi la yô, kpiligh mo iyol. Yange kpiligh mo iyol er mo di nahan kpa i lôhôm ér m za makeranta la yô. Kpa m hen mer, ‘Aluer Yehova nenge ér me fatyô u eren yô, me nôngo.’ Kwagh ne er kuma anyom 50 hegen. Hii shighe la je, m ngu eren tom mishen ken tar u Japan, zan zan nyian.” Anita shi kaa ér: “Ashighe agen ka m taver anmgbianev mba kasev mba ve lu agumaukase la ishima saan saan mer, ‘Ve dondo ikyav yam la, nahan ve kpa ve za er Yehova tom ken tar ugen!’ Saan mo iyol u kaan mer, mbakpishiv dondo ikyav yam la.”

Sha hiihii la, yange taver anmgbianev mba kasev mba ve lu za eren tom ken tar ugen hegen ne kpishi u undun tar ve. Yange ve zua a ishimataver i za eren tom ken tar ugen nena?

Anmgbian u kwase Maureen, u a lu anyom 64 hegen ne kaa ér: “Shighe u m lu vesen a vese la, sarem u lun a uma u injaa, sha er me wase mbagenev yô.” Maureen yange va nyer anyom 20 yô, mough yem ken kpentar u Quebec tar u Kanada, ape kwagh gba sha upania la. A kaa ér: “Shighe kar yô, i lôhôm ér m za Makeranta u Gileadi, kpa cier mo iyol u zan makeranta la aa azende am shio.” Shi a kaa ér: “Ishima yange i zam iyol sha ci u gba u me undu ngôm u lu nengen sha terem u lu uange la. Hen shighe ne, yange m zamber Yehova ken msen a mliam ashe hanma tugh mer a wasem sha akaa aa lu zan mo iyol ne. Yange m lamen a mbamaren av sha akaa aa lu zan mo iyol ne yô, ve taver mo ishima ér m za makeranta la. Shi m nenge er tiônnongo wam sue mbamaren av yô. Er m nenge Yehova  lu wasen mbamaren av yô, mo kpa m na jighjigh mer una nenge sha a mo. Nahan m wa iyol u yemen!” Hii ken inyom i 1979 la je, Maureen er tom mishen ken West Africa hemba anyom 30. Nyian ne, er Maureen a lu nengen sha ngô na u beenyol la ken tar u Kanada nahan kpa, shi ngu eren tom u ikpur pania. Maureen yange er Yehova tom anyom imôngo ken tar ugen, nahan a kaa ér: “Hanma shighe yô, Yehova yange a nam kwagh u kwagh a gbem a mi la, shi i lu sha shighe u kwagh a gbem a mi la vough.”

Yange i mar anmgbian u kwase Wendy u a lu anyom 65 hegen la ken tar u Australia shi hii u eren tom pania ken tar shon shighe u lu anyom 14 la. A kaa ér: “Yange m cian ashe shi i taver mo kpishi u lamen a ior mba m fe ve ga yô. Kpa tom pania yange u wasem u lamen a hanma or cii, nahan m de ashe a cian. Shighe kar yô, m kav er m kera cian ashe ga yô. Tom pania yange u tesem u suur sha Yehova, nahan m hii u nengen mer doo u me za er Yehova tom ken tar ugen. Maa anmgbian u kwase ugen u lu kwav shi er tom mishen ken tar u Japan hemba anyom 30 yô, kaa a mo ér m za pase kwagh vea na ken tar u Japan iwer itiar. Er m lu pasen kwagh vea a na imôngo yô, kwagh la na isharen i m lu a mi i za eren tom ken tar ugen la seer taver.” Ken inyom i 1986 la, Wendy mough yem ken tar u Vanuatu, u u lu icile la. Icile ne gba ica a vegher u sha ityoughkitaregh ki tar u Australia la kuma ukilomita 1,770.

Wendy ngu ken tar u Vanuatu la her, kpa hegen yô, ngu eren tom hen afishi a geman kwagh a hen ityônya a ken tar shon la. A kaa ér: “Ka mea nenge er i lu veren iniongo man atôônanongo hen haregh ne nahan i saan mo iyol je i gande.” Shi a kaa ér: “Er m lu eren ankwagh u m fetyô la sha u wasen Yehova tom hen ucile mban yô, kam kwagh u civirigh je gande u ôron.”

Kumiko u a lu anyom 65 hegen la, yange eren tom u pania u keke la ken tar u Japan, nahan ikyartom na kaa a na ér vea yem a za er tom u pasen kwagh la ken tar u Nepal. Kumiko kaa ér: “Yange a shi kaan a mo ér se mough se za pase kwagh ken tar la, mo di kpa m shi vendan. Yange ishima i nyian mo sha kwagh u za henen zwa u he la man u nyôôso mlu wam sha er a zua sha ijiir igen kposo la. Shi yange m lu a inyaregh ki moughon yemen ken tar ugen ga. Yange taver mo kpishi u tsuan kwagh u me er yô. Er m lu henen sha ikyar ne la, iyange igen la m lu nahan agugu, maa m za er aikyôr je i za kôrom gambe sha iyouci. Shighe u i kôrom gambe la, m lu henen ken ishima mer: ‘Ka an nan fe kwagh u alaghga una va ereme? Alaghga me va gba angev mbu vihin tsung nahan me kera fatyô u za pasen kwagh ken tar ugen ga. Inyom môm tsô kpa, me fatyô u za pasen kwagh ken tar ugen gaa?’ Yange m er msen hen Yehova sha gbashima mer a wasem me za er un tom ken tar ugen.” Yange mba hungu Kumiko gambe yô, mough za vannya ken tar u Nepal, nahan shighe kar yô, un vea ikyartom na u ve eren tom pania la ve mough ve yem ker.

Kumiko eren tom ken tar u Nepal ka zurum anyom pue yô, a kaa ér: “Akaa a yange ishima zaan mo iyol sha mi la cii pav a mo er Zegemnger u Nyian la yange pav nahan. Saan  mo iyol kpishi er yange m za er tom hen ape kwagh gba sha mbapasenkwagh yô. Ashighe kpishi yange mea pasen tsombor ugen loho u Bibilo la yô, iorov utaan shin ataratar mba ve wa ndor a ve la ve va ungwan loho shon. Mbayev mba kiriki je kpa, ve kaa a mo sha icivir ér mo m na ve trak u pasen Bibilo. Ka i saan iyol kpishi u pasen kwagh hen haregh u ior ve keghen atô a loho wase yô.”

Anmgbianev mba kasev mbatseen asema mba ve lu kwav mba se tôv ve ne yange ve tagher a mbamtaver je ka ashe tugh ga. Nahan kpa ve nôngo a mi nena?

Anmgbian u kwase Diane u a lu ken tar u Kanada la kaa ér: “Sha hiihii la, yange taver mo u lun ica a tsombor wam.” Hegen ne ngu anyom 62 shi yange er tom mishen ken tar u Ivory Coast (u hegen i yer ér Côte d’Ivoire) la anyom 20. Shi a kaa ér: “Yange m sôn Yehova mer a wasem me soo ior mba m lu za pasen ve kwagh la. Anmgbian Jack Redford u lu môm ken mba ve tese se ken makeranta u Gileadi la kaa a vese ér, sha hiihii la aluer se za tagher a mbamlu mba hen ijiirtom yase la, hemban cii je yô, er ican nahan yô, ishima ia za se iyol shin a cier se iyol je a saa her. Kpa shi kaa ér: ‘De veren ishima sha ican la ga. Kpa gema ver ishima sha ior mbara man er ka wea pase ve kwagh ve i lu ve la. Nenge er ka wea pase ve mimi u ken Bibilo la ve, ve er ishigh sha mi la.’ Man lu kwagh u m er vough je la, nahan m zua a iveren kpen kpen! Ka mea pasen ior loho u Tartor u u ne msurshima ne yô, m nenge er i doo ve tsung yô!” Ka nyi shi yange i wase Diane ve nyôôso mlu na sha er una za hemen a tom na u pasen kwagh u lu eren ken tar ugen laa? A kaa ér: “Yange m kporom ikyua a ior mba m henen Bibilo a ve la shi saan mo iyol tsung u nengen er ve kpa ve hingir mba civir Yehova sha mimi yô. Ijiir i m yem m lu za pasen kwagh her la hingir ya wam. Sha ci u yange m zua a ungô man uter mba ken jijingi man anmgbianev mba nomso man mba kasev vough er Yesu yange tôndo zwa nahan.”—Mar. 10:29, 30.

Anmgbian u kwase Anne u a lu anyom 46 hegen shi a lu eren tom u pasen kwagh ken tar u Asia, ape i we atabam sha tom wase la kaa ér: “Ken anyom a yange m er Yehova tom ken tar ugen, sha ajiir kposo kposo la cii, yange m tsaan vea anmgbianev mba kasev mba aeren a ityô ve man inja ve kaha kposo a i yam yô. Ashighe agen kwagh la a va se a ayôôso man ishimavihin. Shighe u kwagh una lu nahan yô, m seer kporom ikyua a anmgbian u kwase u m lu ken iyou vea na la sha er me hemba fan aeren a ve a ityôô yô. Yange m nôngo kpoghuloo m seer lun a dooshima shi m waan ve ikyo kpaa. Saan mo iyol kpishi er iniôngon yam la yange i ume atam shi yange i na m seer lun kôôsôô a anmgbianev mba kasev mban, nahan ve wasem m za hemen u wan ishima ken tom u m lu eren la yô.”

I mar anmgbian u kwase Ute ken tar u Jamani, ngu anyom 53 hegen. Yange i tindi un ér a za er tom u pasen  kwagh la ken tar u Madagascar, ken inyom i 1993 la. A kaa ér: “Sha hiihii la, m nôngo tsung m hen zwa u i lamen hen ijiir ne la shi m nyôôso mlu wam sha er a zua sha iceenyolough i hen ijiir la yô. Shi yange m nôngo a angev mbu iyolhian man angev mbu amobi kua mbaanyigôô. Kpa m zua a iwasen kpishi. Yange anmgbianev mba kasev mba hen ijiir ne man ônov vev kua mba m henen Bibilo a ve la wasem u henen zwa ve ne fan u tsembelee. Yange mea gba angev yô, anmgbian u kwase u m eren tom mishen vea na la a nenge sha a mo kundu kundu. Kwagh u hemban cii je yô, Yehova lu wasen mo. Yange m pase Yehova ishimanyian yam hanma shighe cii ken msen. Mea eren nahan yô, m kegh Yehova mer a ungwa msen wam, ashighe agen i kuma ayange imôngo, ashighe agen di i lu iwer imôngo. Yehova yange a nenge sha hanma zayol wam cii.” Anmgbian u kwase Ute ngu eren tom ken tar u Madagascar anyom 23 hegen.

Ashighe kpishi anmgbianev mba kasev mba lun kwav mba ve lu za eren tom ken tar ugen la, ka ve kaa ér, er ve lu za eren tom u pasen kwagh la ken tar ugen yô, kwagh la na uma ve ngu a inja kpishi je, er mbagenev mba ve kpa ve lu za pasen kwagh ape kwagh a hemba gban sha mbapasenkwagh la nahan. Ka averen agen a nyi nahan ve zough a mini?

I mar anmgbian u kwase Heidi ken tar u Jamani, ngu anyom 73 hegen. Yange i tindi un ér a za er tom mishen ken tar u Ivory Coast (u hegen i yer ér Côte d’Ivoire) la, ken inyom i 1968 la. A kaa ér: “Iveren i vesen i m zough a mi yô, m ngu nengen er ônov av mba ken jijingi ve lu “zenden sha mimi yô.” Ior mbagenev mba yange m henen Bibilo a ve la hingir upania man mbatamen mba ken tiônnongo hegen. Ve mbagenev kpishi mba yilan mo ér Mama shin Ngôtamen. Tsombor u ortamen ugen u un kpa yange m hen Bibilo a na yô, mba nengen mo ér m ngu ngô ve kpôô kpôô. Ortamen ne ngu a kwase a mbayev utar. Sha nahan yô, Yehova nam wan nomso man kwase kua mbayev mba wan wam utar.”—3 Yoh. 4.

I mar anmgbian u kwase Karen ken tar u Kanada, ngu anyom 72 hegen. Shi a er tom ken West Africa hemba anyom 20. A kaa ér: “Tom mishen tesem u seer lun a ieren i tangen iyol ga la man dooshima kua ishimawan kpaa. Shi er m er tom vea ior mba ve dugh ken ityar kposo kposo yô, m hemba ngun a kwaghfan. M hen m fa er igbenda i lu kposo kposo i eren kwagh yô. M zua a iveren i kpilighyol, sha ci u m ngu a azende a doon mo ishima tar sha won cii! Shin er uma wase man ityom yase i gem nahan kpa, se mba azende her.

I mar anmgbian u kwase Margaret ken tar u Ingila, ngu anyom 79 hegen. Yange er tom mishen ken tar u Laos. A kaa ér: “Er yange m er tom ken tar ugen yô, kwagh la wasem u nengen er Yehova a ve a ior mba ken ityar kposo kposo man mba aeren a ityôô ve a kaha la cii ken nongo na yô. Kwagh ne seer taver jighjigh wam u nan. Shi nam vangertiôr ér, Yehova ngu hemen nongo na shi mbaawashima nav cii vea kure sha mi vough.”

Sha kpôô yô, anmgbianev mba kasev mba lun kwav mba ve lu eren tom ken tar ugen la, ver Mbakristu ikyav i doon tsung. Nahan ve kuma u se wuese ve tsung je. (Mbaj. 11:40) Kwagh u hemban cii je yô, iyenge ve ngi seer a seer. (Ps. 68:11) U wa iyol u nyôôso mlu wou sha er u dondo ikyav i kasev mba tseen ishima mba se tev ve ken ngeren ne la kpa? Aluer u wa iyol yô, fa je wer we kpa u ‘bende u nenge er, TER a lu u doon’ yô.—Ps. 34:8.