ไมเกรน คุณจะทำอะไรได้?
ไมเกรน คุณจะทำอะไรได้?
จอยซ์ พนักงานสำนักงานที่มีนิสัยร่าเริงกำลังดูเอกสารที่อยู่ในมือ. จู่ ๆ บางส่วนของหน้ากระดาษนั้นก็ดูว่างเปล่า. แล้วเธอก็เห็นแสงวาบเป็นจุด ๆ ซึ่งลามจนกลายเป็นเส้นซิกแซ็กและรูปทรงเรขาคณิตแปลก ๆ เหมือนในความฝัน. ภายในไม่กี่นาที จอยซ์ก็แทบมองอะไรไม่เห็น. เมื่อรู้ตัวว่าเกิดอะไรขึ้น เธอจึงรีบกลืนแคปซูลซึ่งเตรียมไว้สำหรับกรณีฉุกเฉินอย่างนี้.
จอยซ์เป็นไมเกรน ซึ่งมีอาการต่างไปมากจากปวดศีรษะธรรมดา. ตัวอย่างเช่น ไมเกรนมีรูปแบบที่เกิดขึ้นซ้ำ ๆ ไม่เหมือนกับอาการปวดศีรษะทั่วไป. นอกจากนั้น อาการของมันรุนแรงมากจนผู้ป่วยต้องหยุดทำกิจกรรมประจำวัน.
ไมเกรนมีอาการอย่างไร? จะมีอาการปวดศีรษะตุ้บ ๆ และอาจปวดเพียงซีกเดียว. ผู้ป่วยอาจรู้สึกคลื่นไส้และทนแสงจ้าไม่ได้. ช่วงที่ป่วยนั้นอาจนานหลายชั่วโมงจนถึงหลายวันก็ได้.
แม้คนส่วนใหญ่จะมีอาการปวดศีรษะธรรมดาเป็นครั้งคราว มีเพียง 1 ใน 10 เท่านั้นที่ปวดศีรษะจากไมเกรน. ผู้หญิงเป็นมากกว่าผู้ชาย. บางคนเป็นหนักกว่าคนอื่น แต่ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักจะขาดงานปีละหลายวัน. ไมเกรนเป็นเหตุให้สูญเสียรายได้และอาจส่งผลเสียต่อครอบครัวและชีวิตทางสังคม. ดังนั้นองค์การอนามัยโลกจึงจัดลำดับโรคนี้ให้เป็นหนึ่งในสาเหตุสำคัญ 20 อย่างของการไร้สมรรถภาพ.
ไม่นานก่อนจะเริ่มเป็น ผู้ป่วยบางคนมีอาการมือเย็น อ่อนเพลีย หิว หรืออารมณ์แปรปรวน. ครั้นแล้ว ก่อนเริ่มปวดศีรษะ เขาจะรู้สึกวิงเวียน มีเสียงหึ่ง ๆ ในหู รู้สึกเจ็บแปลบ ๆ เหมือนเข็มแทง ตาพร่ามัว พูดติดขัด หรือกล้ามเนื้ออ่อนแรง.
สาเหตุของไมเกรนยังไม่เป็นที่ทราบกันอย่างแน่ชัด แต่ก็คิดกันว่ามันเป็นความผิดปกติในระบบประสาทซึ่งส่งผลต่อหลอดเลือด. ดูเหมือนอาการปวดตุ้บ ๆ ตรงกับจังหวะที่เลือดไหลผ่านหลอดเลือดที่ผิดปกตินั้น. วารสารการแพทย์ฉุกเฉิน (ภาษาอังกฤษ) กล่าวว่า “ผู้ป่วยที่เป็นไมเกรนมีระบบประสาทที่ไวกว่าปกติมาตั้งแต่เกิด ซึ่งเหตุการณ์หลายอย่างในชีวิตอาจส่งผลกระทบต่อระบบประสาทนั้นได้ เช่น การอดนอน การได้กลิ่นแรง ๆ การเดินทาง การเว้นมื้ออาหาร ความเครียด และการเปลี่ยนแปลงในระดับฮอร์โมน.” นอกจากนี้ คนที่เป็นไมเกรนอาจมีโอกาสมากขึ้นที่จะเกิดอาการผิดปกติในระบบการขับถ่าย ความรู้สึกกังวล และโรคซึมเศร้า.
คุณจะบรรเทาอาการปวดศีรษะไมเกรนได้อย่างไร?
คุณไม่สามารถเปลี่ยนระบบประสาทที่คุณติดตัวมาแต่กำเนิด. แต่คุณอาจป้องกันตัวเองจากสิ่งกระตุ้นต่าง ๆ ที่ก่อให้เกิดอาการปวดศีรษะไมเกรนได้. โดยการจดบันทึกประจำวัน บางคนสามารถบอกได้ว่าอาหารหรือสภาพการณ์แบบไหนซึ่งเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดโรคนี้.
กรณีของแต่ละคนไม่เหมือนกัน. ลอเรนค้นพบว่าเธอจะเกิดอาการไมเกรนตามระยะรอบเดือนของเธอ. เธอบอกว่า “ประมาณช่วงกลางของรอบเดือน ถ้าดิฉันทำอะไรหนักเกินไปหรือได้รับตัวกระตุ้น เช่น ทำงานหนัก อากาศร้อนหรือหนาว เสียงดัง แม้แต่อาหารเผ็ด ๆ จะทำให้เกิดการปวดศีรษะไมเกรน. ดังนั้น ดิฉันก็พยายามไม่ทำอะไรวุ่นวายหรือหนักเกินไปในช่วงนั้น.” จอยซ์ซึ่งต้องทนกับไมเกรนมานานกว่า 60 ปีแล้วกล่าวว่า “ดิฉันพบว่าส้ม สับปะรด และไวน์แดงจะทำให้เกิดอาการทันที ดิฉันจึงเลี่ยงอาหารพวกนี้.”
อาจไม่ง่ายนักที่จะรู้ถึงสาเหตุ เพราะตามปกติมีหลายปัจจัยรวมกันทำให้เกิดอาการ. ตัวอย่างเช่น วันหนึ่งคุณอาจกินช็อกโกแลตได้โดยไม่มีผลกระทบ แต่อีกวันหนึ่ง มันทำให้คุณเกิดอาการไมเกรน อาจเป็นเพราะมีปัจจัยอื่น ๆ เสริมเข้ามา.
ถึงแม้คุณจะไม่สามารถระบุสาเหตุหรือเลี่ยงสิ่งที่กระตุ้นให้เกิดอาการไมเกรนได้ ก็มีวิธีอื่น ๆ ในการลดโอกาสที่จะเกิดอาการ. ผู้เชี่ยวชาญแนะนำให้รักษาตารางเวลาการนอนหลับให้เหมือนกันทุกวัน. ถ้าคุณอยากนอนหลับนานขึ้นอีกนิดในวันสุดสัปดาห์ พวกเขาแนะให้คุณตื่นนอนในเวลาเดิม ทำอะไรบางอย่างสักครู่หนึ่ง แล้วกลับไปนอนต่อ. การได้รับกาเฟอีนมากหรือน้อยกว่าปกติอาจกระตุ้นให้เกิดไมเกรน ดังนั้น พยายามควบคุมการดื่มกาแฟไม่ให้มากกว่าวันละสองถ้วยหรือน้ำอัดลมโคลามากกว่าวันละสองกระป๋อง. เนื่องจากความหิวอาจกระตุ้นให้เกิดไมเกรน พยายามอย่าเว้นมื้ออาหาร. ความเครียด ซึ่งหลายครั้งเป็นสาเหตุของไมเกรน อาจไม่ง่ายนักที่จะเลี่ยง แต่คุณหาวิธีผ่อนคลายได้ อาจจะโดยการปรับตารางเวลาของคุณ อ่านคัมภีร์ไบเบิล หรือฟังดนตรีเบา ๆ.
อะไรจะรักษาไมเกรนได้?
มีวิธีรักษาไมเกรนหลากหลายรูปแบบ. * ยกตัวอย่าง การนอนหลับเป็นการรักษาที่ดีที่สุดวิธีหนึ่ง. ยาแก้ปวดที่ไม่ต้องให้แพทย์สั่งจ่ายอาจช่วยบรรเทาให้ผู้ป่วยนอนหลับได้.
ในปี 1993 ทริปแทน ยากลุ่มใหม่ที่แพทย์ต้องสั่งจ่ายเป็นยาที่ผลิตออกมาสำหรับโรคไมเกรนโดยเฉพาะ. วารสารทางการแพทย์แห่งออสเตรเลีย (ภาษาอังกฤษ) เรียกยาชนิดนี้ว่า “ความก้าวหน้าครั้งสำคัญในการรักษา” และเสริมว่า “การเริ่มใช้ยาทริปแทน . . . สำคัญมากต่อการรักษาโรคไมเกรนและการปวดศีรษะเป็นซีก พอ ๆ กับที่ยาเพนิซิลลินสำคัญต่อการรักษาโรคติดเชื้อแบคทีเรีย!”
ไมเกรนไม่ใช่โรคที่เป็นอันตรายต่อชีวิต. ดังนั้น การรักษาไมเกรนจึงไม่ได้เป็นการช่วยชีวิตเช่นเดียวกับการรักษาโรคติดเชื้อ. ถึงกระนั้น ทริปแทนให้การบรรเทาอย่างน่าทึ่งแก่ผู้ป่วยที่ไม่สามารถทำงานเนื่องจากมีอาการปวดศีรษะไมเกรนเป็นประจำ. ผู้ป่วยยังคงต้องปรับเปลี่ยนกิจกรรมตามที่กล่าวมา แต่ผู้ป่วยบางคนเรียกทริปแทนว่ายาวิเศษ.
กระนั้น ยาทุกชนิดมีทั้งข้อดีและข้อเสีย. อะไรเป็นข้อเสียของทริปแทน? ประการแรก ทริปแทนเม็ดหนึ่งมีราคาพอ ๆ กับการกินอาหารในร้านหรู ๆ มื้อหนึ่ง ดังนั้นตามปกติจึงจะใช้ยานี้เฉพาะกรณีรุนแรงปานกลางหรือรุนแรงมาก. นอกจากนั้น ไม่ใช่ทุกคนจะใช้ทริปแทนได้ และบางคนมีปัญหาทางสุขภาพซึ่งทำให้ไม่ควรแม้แต่จะลองใช้.. แม้ยังไม่รู้จักวิธีการรักษาทางกายภาพ แต่วารสารการแพทย์ฉุกเฉิน สรุปว่า “ในเมื่อมียาไมเกรนรุ่นใหม่ ๆ ที่ดีขึ้น ก็ไม่มีเหตุผลที่ผู้ป่วยจะต้องทนทรมานอยู่เรื่อยไป.”
[เชิงอรรถ]
^ วรรค 14 ตื่นเถิด! ไม่สนับสนุนวิธีรักษาทางการแพทย์แบบหนึ่งแบบใดโดยเฉพาะ. แต่ละคนควรใคร่ครวญอย่างรอบคอบก่อนตัดสินใจ.
[ภาพหน้า 23]
โดยการจดบันทึกประจำวัน บางคนสามารถระบุอาหารหรือสภาพแวดล้อมที่นำไปสู่การปวดศีรษะไมเกรน
[ภาพหน้า 23]
การฟังดนตรีเบา ๆ อาจช่วยลดความเครียด ซึ่งบ่อยครั้งเป็นสาเหตุของไมเกรน
[ภาพหน้า 23]
ไมเกรนเป็นโรคทางกรรมพันธุ์ เป็นเหตุให้ผู้ป่วยไม่สามารถประกอบกิจวัตรได้ตามปกติ ซึ่งแพทย์มักจะรักษาได้
