Magnente ty toro lala ty Baiboly zahay mba hamantaragne tie ino ty fianaragne hatao. Ty ndaty tsikiraidraike naho fa avy eo ro manapa-kevetse, arakarake ze agnengà ty eretsere’e aze tie akore ty hampihara’e i toro lalagney. Misy ohatse tsiampeampe miomba ze toro lalagne zay retoa: a

•  Tena ilaegne o fianaragneo

•  Mila dinehegne soa ze fianaragne hatao

•  Va’e hisy voka’e raty o fianaragne amboneo

•  Misy sekoly alahady vao ty amo o Vavolombelo i Jehovah-o ao?

 Mahasoa ty mianatse satria magnampe antika ho ‘hendre naho hahay hisaigne.’ Tena ilaegne o toetse rehoe naho henteagne ty Baiboly. (Ohabolana 2:10, 11; 3:21, 22) Nirehafe i Jesosy ka tie mila ampianaregne ze raha nandilia’e o ndatio. (Matio 28:19, 20) Ampea’ay areke ze mpivavake ama’ay ao mba hahay raha maro arake ze azo atao. Agnisa izay ohatse tihoe mba hahay hamaky teny, hanoratse, hirehake, b vaho hamantatse miomba ty fivavahagne naho ty kolontsaigne hafa.​—1 Korintianina 9:20-22; 1 Timoty 4:13.

 Ndra o fitondram-panjakagneo aza mahatrea tie tena ilaegne o fianaragneo. Ty ajaja amy ty tane ila’e agne zao ohatse risihegne mba hamita fianaragne hatrake amy i lisé ey. Mankatò ze lalàna zay zahay satria mirehake ty Baiboly tie: “Soa naho tsy mandietse ze manam-pahefagne o ndatio iaby.” (Romanina 13:1) Risihe’ay ka o ajajao mba hifantoke soa naho fa an-dakilasy agne, sady himane i fianaragney. c Hoe ty Saontsin’Andrianagnahare: “Ze raha atao’areo le anò amy ty fo hoe ho ahy i Jehovah fa tsy ho an’o ndaty.”​—Kolosianina 3:23, Dikan-drehake Protestanta.

 Ilaegne ty mianatse naho te hanagne asa hamelomagne o keleiagneo. Hoe ty Baiboly: “Naho misy tsy magnomey ze raha ilae ty ndaty toko’e ho adidi’e, lohotsie fa ty saveregna’e, le fa nandietse ty finoa’e reke sady le mbe lombolombo ty tsy mino ty haratia’e.” (1 Timoty 5:8) Takén’Andrianagnahare amantika ty hamelomantika o keleiantikagneo. Ty fianaragne ro hagnampe antika hahavita izay. Rehafe ty Fangalan-kilala ty Tontolo Toy (angilé) tie natao hagnampeagne o ndatio hampandroso ty ‘fiaraha-monegne naho ty toe-karena’ o fianaragneo. Mora mahatrea asa sady maharetse amy ty asa’e ty ndaty nianatse naho mahay raha. Faie tsy hoe izay ty ndaty tsy le mahay raha fire sady tsy nianatse.​—Ohabolana 22:29.

 Managne adidy hagnampe ty ana’e o rae aman-dreneo mba hahavy iareo ho vognogne hiatreke ty fiaignagne naho fa agne ty maha bey aze. (2 Korintianina 12:14) Naho tea iareo areke ty hahatratse ze tanjogne zay, le ampianare iareo an-dakilasy agne ty ana iareo. Risihe’ay o rae aman-dreneo mba handefa ty ana’e an-dakilasy agne ndra tie tsy le fatao aza zay amy ty faritse misy iareo agne, d ndra va’e andoagne vola, ndra va’e ho sarotsarotse. Mea’ay soso-kevetse azo ampiharegne ka iareo mba hahavità iareo magnara-maso ty fianara ty ana’e. e

 Dinehe’ay soa tie inogne iaby ty azo atao. Hoe ty Ohabolana 14:15: “Mino ze rehake rei’e ty ndaty mora vereveregne, faie ty ndaty mahimbagne mieretseretse soa heike isake tie hanao raha.” Dinehe’ay soa areke tie inogne iaby ty fianaragne azo atao naho fa vita ty fianaragne amy i lisé ey, le fire ka ty vola ho lany ama’e sady tena paliaegne vao i raha hianaragney sa tsy paliaegne. Naho mianatse asa ohatse, ty tanora raike, le mateteke reke ro mahay i raha tena paliaegney sady boribory avao ka ty fotoagne lani’e ianaragne.

 Mbe soa ambone ty mianatse an-dakilasy agne ty mianatse ty Saontsin’Andrianagnahare. Tsy manahake ty fianaragne an-dakilasy agne ty fianaragne Baiboly. Manjare mahafantatse an’Andrianagnahare ty ndaty mianatse Baiboly, sady tena iankigna ty aigne zay. (Jaona 17:3) Mampianatse antikagne mba ho soa toetse ka io. Rehafe’e ao tie izao ‘ty atao tihoe maregne, le izao ty atao tihoe rare’e naho mahitsy, ty dika izay, ze raha soa iaby.’ (Ohabolana 2:9) Mitovitovy amy ty fianaragne amy i oniversite ey ty fianaragne natao i Apostoly Paoly. Faie nekè’e tie mbe ‘sarobily’ ambone izay ty “mahafantatse i Kristy Jesosy.” (Filipianina 3:8; Asan’ny Apostoly 22:3) Maro ka ty Vavolombelo i Jehovah nanao fianaragne ambone. Faie rese lahatse iareo tie mbe mahasoa ambone ze raha zay ty mianatse miomba an’Andrianagnahare. f

 Hoe ty Ohabolana 22:3: “Mahatalake ze loza hiseho ty ndaty mahimbagne le mietake.” Tsapa ty Vavolombelo i Jehovah tie va’e hahavy o tanorao harengerenge ty mianatse amy i oniversite ey ndra amy ty lakilasy hafa fanoagne fianaragne ambone. Va’e tsy hidare an’Andrianagnahare sasa ka ty ndaty mianatse agne. Maro areke ty Vavolombelo i Jehovah manapa-kevetse tsy hianatse agne ndra tsy handefa ty ana’e hianatse agne. Voamare iareo tie mateteke o tanora manao fianaragne amboneo ro ampianaregne ty heve-diso retoa:

•   Heve-diso: O volao ro mahasambatse sady hahavy ty ndaty raike hilamin-tsaigne

   Alenteke mafe an-doha o tanorao ao mateteke tie tsy maintsy manao fianaragne ambone fa naho tsy izay, le tsy hahazo asa ambone karama. Mihamaro areke ty tanora mianatse amy i oniverisite ey satria te hanam-bola. Mieretseretse ty ila’e tie ho sambatse naho hilamin-tsaigne reke naho manam-bola. Faie tsy maregne zay naho henteagne ty Baiboly. (Mpitoriteny 5:10) Rehafe’e ao tie “o hatea dralao anio ro agnisa ty ifotora ze karazan-karatiagne iaby” sady izay mateteke ro mahavy o ndatio tsy hanam-pinoagne sasa. (1 Timoty 6:10) Mikezake mafe areke zahay Vavolombelo i Jehovah mba tsy ho ‘voafita o harenao.’​—Matio 13:22.

•   Heve-diso: Hajae o ndatio rehe naho fa manao fianaragne ambone

   Izao ty nisorate i Nika Gilauri, praiminisitse taloha ta Géorgie agne, miomba ty heve ty ankamaroa o ndatio amy iareo agne: “Tsy maintsy managne diploma ambone rehe a Géorgie etoa naho tea’o ty hohajae o ndaty. ... Manao ze hahamegnatse o longo’eo ze tanora tsy managne diploma tie [taloha].” Faie rehafe o Baibolio tie tsy toko’e hipay laza ndra voninahitse amy ty tontolo toy eto tikagne. Nipay voninahitse hoahy ty tegna iareo zao ty mpitarike fivavahagne tamy ty andro i Jesosy. Hoe reke tamy iareo: “Amy ty fomba akore moa ro hinoa’areo, ie amy izao nareo sambe mandrambe ty voninahitse boake ama’areo!” (Jaona 5:44) Va’e hahavy ty ndaty raike hagnambone tegna ka ty raha niaigna’e ndra ty ndaty ifagnosehosea’e amy i oniverisite ey, ie amy izao toetse tena hejen’Andrianagnahare io.​—Ohabolana 6:16, 17; 1 Petera 5:5.

•   Heve-diso: Anjara ty tsikiraidraike ty manapa-kevetse tie ino ty soa le ino ty raty

   Magneke ty fitsipin’Andrianagnahare miomba ty soa naho ty raty zahay Vavolombelo i Jehovah. (Isaia 5:20) Faie naho mianatse amy i oniverisite ey o tanorao, le maro amy iareo ro voatao ty nama’e “hanao raha mifanipake amy ze raha fa hai’e tie soa naho raty,” hoe ty lahatsoratse raike tamy ty gazete-boke Journal of Alcohol and Drug Education. g Tena maregne areke ty raha rehafe ty Baiboly toy tie: “Manimba ty fahazaragne mahasoa ty naman-draty.” (1 Korintianina 15:33) Maro ty tanora manjare manao ty raha hejen’Andrianagnahare naho fa mianatse amy i oniverisite ey. Ty ila’e, ohatse, mamo ndra mifoke rongony ndra mila ndaty tsy vali’e. Risihegne hanao izay aza o tanorao tie ey.​—1 Korintianina 6:9, 10; 2 Korintianina 7:1.

•   Heve-diso: Tsy maintsy manao fianaragne ambone rehe vaho hahavita hagnasoa ty tontolo toy

   Maregne fa tsy ze ndaty manao fianaragne ambone le te ho mpagnarivo ndra te ho hajae o ndaty ndra te harengerenge iaby. Faie maro ka ty tanora manao fianaragne ambone satria te hagnasoa ty fiaigna’e ndra hagnasoa ty tontolo toy. Tsy raty zay, faie tsy izay ty tanjo’ay Vavolombelo i Jehovah. Ty anto’e, mitovy hevetse amy i Jesosy zahay, le mino tie ty Fanjakàn’Andrianagnahare avao ro hahavita hagnasoa ty tontolo toy. (Matio 6:9, 10) Hamaha ty olagne iaby an-tane etoa io amy ty hoavy. Faie amparake ty hiavia izay, le tsy tihoe tsy manao inogn’ino zahay fa mikezake magnambara i talily soa miomba o Fanjakagne iohoe manahake ty natao i Jesosy. Magneran-tane ty anoa’ay izay, le ndaty an-ketse’e isan-taogne ro ampea’ay hagnova ty fiaigna’e.” h​—Matio 24:14.