Watu fulani wanavunja ndoa wakiamini kwamba maisha yao yatakuwa mazuri, hata hivyo wengine wanataka kuendelea katika ndoa lakini hawawezi kuwaomba bibi ao bwana zao wasivunje ndoa. Hata hivyo, karibu watu wote wanaovunja ndoa wanatambua kwamba maisha yanakuwa magumu kisha kuvunja ndoa tofauti na vile walikuwa wanatazamia. Kwa kweli, ikiwa ndoa yako imevunjika hivi karibuni, unaweza kuona jambo hilo kuwa moja kati ya mambo yenye kuhangaisha akili sana ambayo haujapata kupambana nayo. Kwa hiyo, itakuwa vizuri kuchunguza mashauri fulani mazuri ya Biblia ambayo yanaweza kukusaidia kupambana vizuri na matatizo yanayotokana na kuvunjika kwa ndoa.

Mahangaiko yanayotokana na matatizo ya feza, kulea watoto, na kujisikia kuwa peke yako yanaweza kulemea sana, na mahangaiko hayo hayaishe haraka. Judith, mutu aliyekuwa na elimu ya mambo ya akili ambaye amekwisha kufa, alivumbua kwamba miaka mingi kisha ndoa kuvunjika, watu fulani wanaendelea kujisikia kuwa wamesalitiwa na kuachwa, wakiamini kwamba “maisha yanajaa ukosefu wa haki, yanavunja moyo, na hayafurahishe kwa sababu ya mutu kujisikia kuwa peke yake.”

MAMBO AMBAYO UNAWEZA KUFANYA

• Huzunika kwa sababu ya kuachana na mutu ambaye unapenda. Unaweza kuachana na mutu ambaye bado  unapenda. Hata ikiwa uhusiano wenu haukuwa muzuri, unaweza kuhuzunika kwa sababu haukupata furaha ambayo ulitazamia kuwa nayo katika ndoa. (Methali 5:18) Usisikie haya ya kuwa na “wakati wa kulia.”​—Mhubiri 3:1, 4.

• Epuka kujitenga na wengine. Ijapokuwa unahitaji wakati wa kuwa peke yako ili kulia, si jambo la hekima kuendelea kujitenga. (Methali 18:1) Tumia maneno yenye kujenga katika mazungumuzo pamoja na marafiki, kwa sababu kulalamika kila wakati juu ya bwana ao bibi yako wa zamani, hata ikiwa una haki ya kufanya hivyo, kunaweza kuwafanya wengine waepuke kukukaribia. Ikiwa unapaswa kuchukua maamuzi ya maana kisha tu ndoa yako kuvunjika, omba musaada kwa mutu fulani ambaye unatumainia.

• Tunza afya yako. Mahangaiko yanayotokana na kuvunjika kwa ndoa mara nyingi yanaleta matatizo ya afya, kama vile kupanda kwa nguvu inayosukuma damu katika mwili ao maumivu makali ya kichwa. Kula vizuri, fanya mazoezi ya mwili, na ulale vya kutosha.​—Waefeso 5:29.

• Ondoa vitu ambavyo vinakufanya umukasirikie tena bibi ao bwana yako wa zamani ao ambavyo hauhitaji, lakini weka maandishi ya maana. Ikiwa vitu kama vile picha za ndoa vinakuletea huzuni, uvifunge pamoja na kuviweka kwa ajili ya watoto wako.

• Jikaze kuachana na mawazo mabaya. Olga, ambaye alivunja ndoa na mume wake kisha mume wake kufanya uzinifu alisema hivi: “Niliendelea kujiuliza, ‘Mwanamuke huyo ananishinda nini?’” Hata hivyo, kama Olga alivyotambua baadaye, kuwaza​-waza mambo yasiyofaa kunaweza kumufanya mutu awe na “roho iliyopondeka.”​—Methali 18:14.

  Watu wengi wanatambua kwamba kuandika mambo wanayowaza kunawasaidia waelewe mawazo yao vizuri na kuyazuia. Ukifanya hivyo, jikaze kuwa na mawazo mapya yanayofaa ili kuchukua nafasi ya mawazo mabaya ambayo unajikaza kuachana nayo. (Waefeso 4:23) Fikiria mifano hii miwili:

  Wazo la zamani: Kukosa uaminifu kwa bibi ao bwana yangu ni kosa langu.

  Wazo mupya: Uzaifu wangu haukumupatia bibi ao bwana yangu haki ya kunikosea uaminifu.

  Wazo la zamani: Nilipoteza wakati wangu na mwanaume mubaya.

  Wazo mupya: Nitakuwa na furaha zaidi ikiwa ninaangalia mambo ya mbele, kuliko kuangalia mambo ya nyuma.

• Usikazie uangalifu maneno yenye kuumiza. Marafiki na watu wa jamaa wenye nia nzuri wanaweza kusema juu yako mambo yenye kuumiza ao hata yasiyofaa: ‘Mwanamuke huyo hakuwa anakustahili’ ao ‘Mungu anachukia kuvunja ndoa.’ * Biblia inasema kwa sababu nzuri: “usiweke moyoni mwako maneno yote ambayo huenda watu wakasema.” (Mhubiri 7:21) Martina, ambaye ndoa yake imevunjika kumepita miaka miwili, anasema hivi: “Kuliko kukazia akili maneno yenye kuumiza, ninajikaza kuona mambo kama Mungu anavyoyaona. Mawazo yake yako juu kuliko mawazo yetu.”​—Isaya 55:8, 9.

• Sali kwa Mungu. Mungu anawatia moyo waabudu wake ‘watupe mahangaiko yao yote juu yake,’ zaidi sana wakati wana mahangaiko makubwa.​—1 Petro 5:7.

Juliana, ambaye alikuwa amefunga ndoa kwa miaka 11, anasema hivi: “Nilimubembeleza bwana yangu abaki na mimi. Kisha kuondoka kwake, nilimukasirikia yeye na mwanamuke ambaye alienda kuishi naye.”  Watu wengi ambao wanavunja ndoa wanaendelea kuwakasirikia sana kwa miaka mingi bibi ao bwana zao wa zamani. Lakini, katika hali fulani, wanalazimika kupashana habari kwa ukawaida, kwa mufano, ikiwa wana watoto.

MAMBO AMBAYO UNAWEZA KUFANYA

• Endelea kuwa na uhusiano muzuri pamoja na bibi ao bwana yako wa zamani. Kazia mambo ya lazima, sema kwa kifupi, na utaje waziwazi jambo ambalo unakusudia kuzungumuza naye. Watu wengi wametambua kwamba kufanya hivyo kumewasaidia kuwa na amani.​—Waroma 12:18.

• Epuka maneno ya kuchokoza bibi ao bwana yako wa zamani. Zaidi sana wakati unakasirika, shauri hili la Biblia ni lenye kufaa: “Yeyote anayezuia maneno yake ana ujuzi.” (Methali 17:27) Ikiwa hauwezi kuzuia mazungumuzo yasiyofaa kitu, unaweza kusema hivi: “Ninahitaji kufikiria kwanza mambo ambayo unasema, tutayazungumuzia baadaye.”

• Tenganisha vitu vyako na vile vya bibi ao bwana yako wa zamani kwa kadiri unavyoweza, kutia ndani maandishi yanayohusu mambo ya kisheria, feza, na matunzo.

Maria anakumbuka namna hali ilivyokuwa kisha ndoa yake kuvunjika: “Binti yangu mudogo alikuwa analia kila wakati na alianza tena kukojoa kitandani. Na binti yangu mukubwa alijaribu kuficha namna alivyojisikia moyoni, niliona kwamba yeye pia alibadilika.” Jambo la kuhuzunisha ni kwamba unaweza kujisikia kuwa hauna wakati na nguvu za kuwasaidia watoto wako wakati wana lazima yako zaidi.

MAMBO AMBAYO UNAWEZA KUFANYA

• Uwatie moyo watoto wako wakuambie namna wanavyojisikia moyoni hata kama kufanya hivyo kutaonekana kuwa ‘mazungumuzo ya ovyoovyo.’​—Ayubu 6:2, 3.

• Endelea kutimiza madaraka yako. Hata ikiwa unaweza kutamani kupata mutu ambaye utaambia mahangaiko yako ya moyoni na hata ikiwa mutoto wako anaweza kuwa tayari kukutolea musaada, si jambo nzuri na haifae kumuomba mutoto asaidie kutatua matatizo ya watu wazima. (1 Wakorintho 13:11) Epuka kumufanya mutoto wako kuwa mutu wa kufunulia siri ao kumufanya atende kama mupatanishi ao mujumbe kati yako na bibi ao bwana yako wa zamani.

• Endelea kupanga vizuri maisha ya mutoto wako. Kuendelea kuishi katika nyumba ileile na kufuata programu ileile kunaweza kusaidia, lakini jambo la maana zaidi ni kuendelea kuwa na programu nzuri ya kiroho, kutia ndani kusoma Biblia na kufanya ibada ya familia.​—Kumbukumbu la Torati 6:6-9.

Unaweza kuendelea na maisha yako kisha ndoa kuvunjika. Melissa, ambaye alikuwa katika ndoa kwa miaka 16, anasema, “Ndoa yangu ilipovunjika, nilifikiri, ‘Sikupenda maisha yangu yawe hivi.’” Hata hivyo, sasa amekuwa mwenye kutosheka ijapokuwa hali zake. Anasema, “Nilipoacha kujaribu kubadili mambo ya wakati uliopita, nilijisikia vizuri zaidi.”