1. Ni uwezo gani unaweza kutusaidia tuige sifa za Mungu?

YEHOVA ametupatia uwezo wa kujitia pa nafasi ya wengine. Tunaweza kwa kadiri fulani kufikiria hali fulani yenye haijatupataka. (Soma Waefeso 5:1, 2.) Namna gani tunaweza kutumia muzuri uwezo huo wenye Mungu ametupatia? Tunapaswa kufanya nini ili uwezo huo usituingize katika hatari?

2. Yehova anajisikia namna gani wakati tunateseka?

² Bila shaka, tunafurahi kwa sababu Mungu amewaahidi Wakristo watiwa-mafuta waaminifu uzima usioweza kufa huko mbinguni. Ameahidi pia “kondoo wengine” wa Yesu, uzima wa milele duniani. (Yoh. 10:16; 17:3; 1 Kor. 15:53) Kwa kweli, wale watapata uzima usioweza kufa huko mbinguni, na wale watapata uzima wa milele duniani, hawatapatwa tena na mateso hata kidogo. Wakati Waisraeli walikuwa watumwa huko Misri, Yehova alihuzunika kwa kuwaona wanateseka; leo pia, anahuzunika wakati anaona namna tunateseka. Ndiyo sababu Biblia inasema kwamba ‘wakati wa taabu zao zote hilo lilimutaabisha [lilimuumiza].’ (Isa. 63:9) Miaka mingi kisha hapo, Wayahudi waliogopa kwa sababu maadui wao walipinga kazi yao ya kujenga upya hekalu, lakini Mungu aliwaambia hivi: “Yeye anayewagusa ninyi anaigusa mboni ya jicho langu.”  (Zek. 2:8) Kama vile mama anasikilia huruma mutoto wake mudogo kwa sababu anamupenda, vilevile upendo wa Yehova unamuchochea awasaidie watumishi wake. (Isa. 49:15) Kwa hiyo, Yehova anaweza kujitia pa nafasi ya wengine, na ametupatia uwezo wa kufanya hivyo.—Zab. 103:13, 14.

3. Ni nini inaonyesha kwamba Yesu alisikilia wengine huruma?

³ Yesu alijisikia namna watu wenye kuteseka walikuwa wanajisikia, hata kama alikuwa hajapatwa hata kidogo na mateso kama hayo. Kwa mufano, wakati alikuwa duniani, watu wa hali ya chini walikuwa wanaogopa viongozi wa dini; viongozi hao walikuwa wanawadanganya na kuwatilia sheria nyingi. (Mt. 23:4; Mk. 7:1-5; Yoh. 7:13) Yesu alikuwa hajaogopeshwa ao kudanganywa hata kidogo, lakini alijisikia namna watu hao walikuwa wanajisikia. Ndiyo sababu, wakati ‘aliona umati akawasikitikia, kwa sababu walikuwa wamechunwa ngozi na kutupwa huku na huku kama kondoo wasio na muchungaji.’ (Mt. 9:36) Yesu alimuiga Baba yake kwa kupenda watu na kuwaonyesha rehema.—Zab. 103:8.

4. Wakati aliona namna watu wanateseka, Yesu alichochewa kufanya nini?

⁴ Wakati Yesu aliona namna watu wanateseka, alikuwa tayari kuwaonyesha upendo. Kwa kufanya hivyo, alionyesha kabisa-kabisa upendo wa Baba yake. Kisha kufanya kazi kubwa ya kuhubiri katika miji na vijiji, Yesu pamoja na mitume wake walipenda waachane na watu wengine ili wapate nafasi ya kupumuzika. Hata hivyo, kwa sababu aliwasikilia huruma, alianza “kuwafundisha mambo mengi.”—Mk. 6:30, 31, 34.

5, 6. Ili kuiga upendo wa Mungu, tunapaswa kutendea jirani zetu namna gani? Toa mufano. (Ona picha kwenye mwanzo wa habari hii.)

⁵ Tunaweza kuiga upendo wa Mungu kupitia namna tunatendea jirani zetu. Tuchukue mufano: Kijana Mukristo mwenye tunaweza kuita Alan, anafikiria ndugu fulani mwenye kuzeeka na mwenye hawezi tena kusoma muzuri kwa sababu macho yake haione tena muzuri. Pia ndugu huyo iko na magumu ya kutembea; kwa hiyo, ni vigumu kwake kuhubiri nyumba kwa nyumba. Alan anakumbuka maneno haya ya Yesu: ‘kama vile munataka watu wawatendee ninyi, muwatendee wao vivyo hivyo.’ (Lu. 6:31) Kwa hiyo, Alan anajiuliza hivi: ‘Ninapenda watu wengine wanitendee namna gani?’ Kisha anajibu waziwazi hivi: ‘Ninapenda wacheze kabumbu pamoja na mimi!’ Lakini, ndugu huyo mwenye kuzeeka hana uwezo wa kucheza kabumbu. Maneno hayo ya Yesu inatukumbusha kwamba tunapaswa kujiuliza hivi: ‘Ningependa jirani yangu anitendee namna gani ikiwa ningekuwa katika hali kama yake?’

⁶ Alan hajazeeka, hata hivyo, iko na uwezo wa kujisikia namna ndugu huyo anajisikia. Anaonyesha kwamba anahangaikia ndugu huyo mwenye kuzeeka na anamusikiliza kwa uangalifu. Alan anaanza kuelewa polepole magumu yenye watu wenye kuzeeka wanapambana nayo kama vile, kusoma Biblia na kuhubiri nyumba kwa nyumba. Kisha kuelewa magumu ya ndugu huyo mwenye kuzeeka, Alan anatambua mambo yenye muzee huyo iko nayo lazima, na anakuwa tayari kumusaidia. Sisi pia tunaweza kufanya hivyo. Ili tuige upendo wa Mungu, tunapaswa kujitia pa nafasi ya ndugu na dada zetu.—1 Kor. 12:26.

7. Namna gani tunaweza kufikia kuelewa namna wengine wanajisikia?

⁷ Haiko mwepesi kuelewa kila mara magumu ya wengine. Watu wengi wanapambana na magumu yenye hatujapataka. Watu fulani wanateseka kwa sababu waliumia, wanagonjwa, ao ni wenye kuzeeka. Wengine wanateseka katika akili kwa sababu ya kuvunjika moyo, woga, ao kwa sababu watu waliwatendea mubaya sana hapo zamani. Pia, wengine wanateseka kwa sababu wanaishi na watu wa  familia wenye hawako Mashahidi, ao kwa sababu wanalea watoto peke yao. Kila mutu anapambana na magumu fulani, na mara nyingi inaweza kuwa magumu yenye hatujapataka. Namna gani tunaweza kuiga upendo wa Mungu katika hali kama hizo? Ni kwa kujikaza kusikiliza kwa uangalifu wakati wengine wanajieleza, mupaka tuelewe kwa kadiri fulani namna wanajisikia. Kufanya hivyo kutatuchochea tuige upendo wa Yehova kwa kuwatolea musaada wenye wako nao lazima. Kila mutu iko na mahitaji yake, lakini, tunaweza kumutolea kila mutu musaada wa kiroho ao musaada mwingine wa lazima.—Soma Waroma 12:15; 1 Petro 3:8.

8. Ni nini ilimusaidia Yesu aonyeshe wema?

⁸ Mwana wa Mungu alisema hivi: ‘Aliye Juu Zaidi . . . ni mwenye fazili [mwema] kuwaelekea wasio na shukrani na waovu.’ (Lu. 6:35) Yesu aliiga wema wa Mungu. Ni nini ilimusaidia kufanya hivyo? Alitendea watu vizuri kwa kufikiria mbele ya wakati matokeo ya maneno na matendo yake juu yao. Kwa mufano, mwanamuke mumoja mwenye alijulikana kuwa mutenda-zambi alimukaribia Yesu, kisha akaanza kulia na kunawisha miguu ya Yesu kwa kutumia machozi yake. Yesu alitambua kwamba mwanamuke huyo alikuwa ametubu, na alijua kwamba, ikiwa angemufukuza na kukosa kumutendea vizuri, mwanamuke huyo angevunjika moyo sana. Lakini, Yesu alimushukuru na kumusamehe. Pia, wakati Mufarisayo mwenye alimukaribisha nyumbani kwake alionyesha kwamba hapendezwe na jambo hilo, Yesu alizungumuza naye muzuri.—Lu. 7:36-48.

9. Ni nini itatusaidia kuiga wema wa Mungu? Toa mufano.

⁹ Namna gani tunaweza kuiga wema wa Mungu? Mutume Paulo aliandika hivi: ‘Mutumwa wa Bwana hahitaji kupigana, bali anahitaji kuwa mupole [wenye utambuzi] kwa wote.’ (2 Tim. 2:24) Watu wenye utambuzi wanajua namna ya kushugulikia hali fulani ngumu bila kuvunja wengine moyo. Fikiria namna tunaweza kuonyesha wema katika hali hizi: Kwenye kazi, mukubwa wetu wa kazi hatumike muzuri. Utafanya nini? Ndugu anafika kwenye mikutano kisha kukosa kukusanyika miezi mingi. Utamuambia nini? Katika mahubiri, musikilizaji anakuambia hivi: “Niko na kazi nyingi sana.” Je, utamuelewa kabisa? Nyumbani, bibi ao bwana yako anakuuliza hivi: “Sababu gani haukuniambia mambo yenye ulipanga kufanya Siku ya Posho?” Je, utamujibu kwa upole? Wakati tunajitia pa nafasi ya wengine na kujikaza kufikiria mbele ya wakati matokeo ya maneno yetu juu yao, tunaweza kujua namna ya kumuiga Yehova kwa kuzungumuza nao muzuri na kuwatendea kwa wema.—Soma Methali 15:28.

10, 11. Ni nini itatusaidia tuige hekima ya Mungu? Toa mufano.

¹⁰ Uwezo wetu wa kufikiria mambo yenye haijatokea unaweza pia kutusaidia kuiga hekima ya Yehova, na kuona mbele ya wakati matokeo ya matendo yetu. Hekima ni moja kati ya sifa kubwa za Yehova; na wakati anapenda, anaweza kutumia sifa hiyo ili kuona mbele ya wakati mambo yote yenye itatokea wakati unaokuja. Hatuna uwezo kama huo, lakini tunaweza kufikiria mbele ya wakati matokeo ya maamuzi yetu. Waisraeli hawakufikiria matokeo ya kukosa kumutii Mungu. Hata kama Yehova alikuwa amewafanyia mambo mengi, Musa alijua kwamba hawataendelea kumutii Yehova. Mbele ya kusanyiko nzima la taifa Israeli, Musa aliimba wimbo wenye kuwa na maneno haya: ‘Wao ni taifa ambalo juu yake shauri linaangamia, na katikati yao hamuna uelewaji. Laiti wangekuwa  wenye hekima! Ndipo wangelifikiria hili kwa uzito. Wangeufikiria mwisho wao.’—Kum. 31:29, 30; 32:28, 29.

¹¹ Ili kuiga hekima ya Mungu, ni vizuri tufikirie na kuona katika akili yetu mambo yenye inaweza kutokea ikiwa tunatenda kwa njia fulani. Kwa mufano, ikiwa tunachumbia ao kuchumbiwa, tunapaswa kujua kwamba ni mwepesi sana kufanya ngono ikiwa hatuzuie tamaa yetu. Kwa hiyo, tusipange ao kufanya jambo lolote lenye linaweza kutufanya tupoteze urafiki wetu pamoja na Yehova! Lakini, tunapaswa kutii maneno haya yenye kuongozwa na roho ya Mungu: ‘Mutu mwerevu ni ule ambaye ameona musiba na kujificha, lakini wasio na uzoefu wameendelea mbele nao lazima waumie.’—Met. 22:3.

12. Kufikiria mambo mabaya kunaweza kutuletea hatari gani?

¹² Mutu mwerevu anajua kwamba mawazo yetu inaweza kulinganishwa na moto. Tukitumia moto vizuri, unaweza kutusaidia; kwa mufano, tunaweza kuutumia ili kupika chakula. Lakini, ikiwa tunatumia moto vibaya, unaweza kuleta hatari; unaweza kuunguza nyumba na kuua watu wenye kuwa katika nyumba hiyo. Vilevile, mawazo yetu inaweza kutusaidia wakati tunaitumia ili kumuiga Yehova. Lakini, inaweza kutuletea hatari ikiwa tunaanza kuwa na tamaa mbaya. Kwa mufano, ikiwa tunazoea kufikiria mambo mabaya, hilo linaweza kutuchochea kutenda kulingana na mawazo hayo. Kwa kweli, kuendelea kufikiria mambo mabaya kunaweza kuharibu urafiki wetu pamoja na Yehova!—Soma Yakobo 1:14, 15.

13. Eva alikuwa na mawazo gani kuhusu maisha yake?

¹³ Tufikirie namna Eva, mwanamuke wa kwanza, alianza kuwa na tamaa ya kupenda kula tunda la muti wenye Mungu alikataza, ni kusema, ‘muti wa ujuzi wa mema na mabaya.’ (Mwa. 2:16, 17) Kupitia nyoka, Shetani alimuambia hivi: ‘Hakika hamutakufa. Kwa maana Mungu anajua kwamba siku ileile mutakapokula matunda yake macho yenu yatafunguliwa, nanyi mutakuwa kama Mungu, mukijua mema na mabaya.’ Eva ‘akaona kwamba muti huo ulikuwa muzuri kwa chakula na kwamba ulikuwa kitu cha kutamanika kwa macho.’ Matokeo ilikuwa nini? ‘Akaanza kuchukua kati ya matunda yake akakula. Baadaye akamupatia mume wake pia alipokuwa pamoja naye, naye akaanza kula.’ (Mwa. 3:1-6) Pengine Eva alivutiwa na wazo fulani katika maneno yenye Shetani alimuambia. Eva alifikiri kwamba maisha yake yangekuwa mazuri zaidi ikiwa yeye mwenyewe angejiamulia kati ya mema na mabaya. Kufikiri hivyo kulileta matokeo mabaya sana! Kupitia Adamu, bwana yake, ‘zambi iliingia katika ulimwengu na kifo kupitia zambi.’—Rom. 5:12.

14. Namna gani Biblia inatusaidia tuepuke mambo mabaya?

 ¹⁴ Zambi ya Eva katika shamba la Edeni haikuwa uasherati. Lakini, Yesu alituonya kuhusu kufikiria mambo machafu. Alisema hivi: ‘Kila mutu ambaye anaendelea kumutazama mwanamuke na kumutamani tayari amefanya uzinzi pamoja naye moyoni mwake.’ (Mt. 5:28) Zaidi ya hilo, mutume Paulo alituonya hivi: ‘Musikue munapanga kimbele kwa ajili ya tamaa za mwili.’—Rom. 13:14.

15. Tunapaswa kujiwekea hazina wapi, na sababu gani?

¹⁵ Jambo lingine la hatari ni kuzarau mambo ya kiroho na kuanza kufikiria sana kupata utajiri. Kwa kweli, mali ya tajiri “ni kama ukuta wa ulinzi katika mawazo yake.” (Met. 18:11) Yesu alizungumuzia mufano wenye kueleza hali yenye kuhuzunisha ya mutu mwenye ‘anajikusanyia mwenyewe hazina lakini si tajiri kwa Mungu.’ (Lu. 12:16-21) Yehova anafurahi sana wakati tunafanya mambo yenye kumupendeza. (Met. 27:11) Tunafurahi sana wakati tunajua kwamba anatukubali kwa sababu tumejiwekea “hazina mbinguni”! (Mt. 6:20) Kuwa na urafiki pamoja na Yehova ndilo jambo la lazima zaidi kuliko mambo mengine yote.

16. Ni njia gani moja inaweza kutusaidia kupunguza mahangaiko yetu?

¹⁶ Fikiria mahangaiko mengi yenye tunaweza kuwa nayo ikiwa tunafanya yetu yote ili kujiwekea “hazina duniani.” (Mt. 6:19) Yesu alitumia mufano ili kuonyesha kwamba ‘mahangaiko ya mufumo huu wa mambo na nguvu za udanganyifu wa utajiri’ vinaweza kuzuia mutu aendelee kutia mambo ya kiroho pa nafasi ya kwanza katika maisha yake. (Mt. 13:18, 19, 22) Iwe wanahangaika kwa sababu ya mambo ya feza ao hapana, watu fulani wanaendelea kufikiria mambo mabaya yenye inaweza kuwafikia. Hata hivyo, ikiwa hatuzuie mahangaiko yetu, hilo linaweza kutuletea matokeo mabaya ya kiroho na ya kimwili. Tuendelee basi kumutegemea Yehova na kukumbuka kwamba ‘hangaiko katika moyo wa mutu linaufanya uiname, lakini neno njema linaufanya ushangilie.’ (Met. 12:25) Maneno mazuri na yenye kutia moyo ya mutu mwenye kutuelewa yanaweza kuufurahisha moyo wetu. Kuelezea wazazi wetu, bibi ao bwana yetu, ao rafiki mwenye tunatumainia na mwenye anaona mambo kama Yehova, kunaweza kutusaidia kupunguza mahangaiko yetu.

17. Namna gani Yehova anatusaidia kupambana na mahangaiko yetu?

¹⁷ Hakuna mutu mwenye anaelewa muzuri zaidi mahangaiko yetu kuliko Yehova. Mutume Paulo aliandika hivi: ‘Musihangaike juu ya kitu chochote, bali katika kila jambo kwa sala na dua pamoja na kutoa shukrani maombi yenu na yajulishwe Mungu; na amani ya Mungu yenye ubora unaozidi fikira zote itailinda mioyo yenu na nguvu zenu za akili kwa njia ya Kristo Yesu.’ (Flp. 4:6, 7) Fikiria wale wote wenye wanatusaidia ili tusipatwe na hatari ya kiroho, ni kusema, Wakristo wenzetu, wazee katika kutaniko, mutumwa mwaminifu, malaika, Yesu, na Yehova mwenyewe.

18. Namna gani mawazo yetu inaweza kutusaidia?

¹⁸ Kama vile tumeona, mawazo yetu inaweza kutusaidia kuiga sifa za Mungu kama vile, upendo. (1 Tim. 1:11; 1 Yoh. 4:8) Tutakuwa na furaha ikiwa tunaonyesha upendo wa kweli, tunafikiria matokeo ya matendo yetu, na ikiwa haturuhusu mahangaiko itufanye tupoteze shangwe yetu. Kwa hiyo, tutumie vizuri uwezo wenye Mungu ametupatia, ni kusema, kuona katika akili tumaini letu la wakati unaokuja, na kuiga upendo, wema, hekima, na shangwe ya Yehova.—Rom. 12:12.