NGISI wa Hawaii ni munyama anayewinda usiku. Anatoa mwangaza wake mwenyewe; haiko ili aonekane lakini ili asionekane katika mwangaza wa mwezi na nyota wenye kumuzunguka. Jambo lenye linasaidia ngisi kufanya hivyo, ni muungano ambao anafanya na bakteria zenye kutoa mwangaza. Muungano huo unaweza kutufundisha mambo fulani yenye inaweza kutusaidia katika njia yenye pengine hatuwazie. Unaweza kusaidia afya yetu.

Fikiria jambo hili: Ngisi wa Hawaii anaishi katika maji safi yenye kuwa karibu na inchi kavu ya Visiwa vya Hawaii. Kwa kawaida mwangaza wa mwezi na wa nyota unaweza kufanya viumbe wengine hatari wenye kuwa katika maji waone umbo la munyama huyo. Lakini, sehemu ya chini ya mwili wake inatoa mwangaza wenye kufanana sana na mwangaza wa usiku wenye kumuzunguka. Hilo linafanya munyama huyo asionekane; umbo lake halionekane na kivuli chake hakionekane. Chombo cha “teknolojia ya hali ya juu” cha ngisi ni kiungo chake cha kutoa mwangaza. Katika kiungo hicho kuna bakteria zenye kutoa mwangaza wenye kufaa ili kumufanya asionekane.

Bakteria hizo zinamusaidia kulala na kuamuka kwa wakati. Wanasayansi wanapendezwa na jambo hilo, kwa sababu inawezekana kuna viumbe wengine wenye bakteria zinasaidia pia kulala na kuamuka kwa wakati. Kwa mufano, inawezekana bakteria zenye kusaga chakula katika mwili, zinasaidia pia viumbe wenye kunyonyesha kulala na kuamuka kwa wakati. Ikiwa utaratibu huo haufuatwe katika mwili wetu, hilo linaweza kuleta magonjwa ya diabete, kuvunjika moyo sana, kunenepa sana na kukosa usingizi. Kwa hiyo, kujifunza juu ya bakteria zenye kuwa katika mwili wa ngisi kunaweza kusaidia kuelewa afya ya mwanadamu.

Unawaza namna gani? Kiungo cha kutoa mwangaza cha ngisi wa Hawaii kilijifanya chenyewe? Ao kiliumbwa?