MUSAADA KWA FAMILIA | KULEA WATOTO
Namna ya Kufundisha Vijana Kutumia Internete Vizuri
TATIZO
Vyombo vya kutangaza habari vinakuonyesha kwamba Internete ni maficho ya watu wanaowaonea wengine, watu wanaovizia watoto ili kufanya nao ngono, na watu wanaoiba vitambulisho. Ni lazima ujue jambo hilo, na kuna sababu nzuri: Mara nyingi, kijana wako anatumia Internete na inaonekana kwamba hajue hatari zinazoweza kumupata.
Unaweza kumufundisha kijana wako namna ya kutumia Internete vizuri. Hata hivyo, fikiria kwanza mambo fulani yenye unapaswa kujua juu ya Internete.
MAMBO UNAYOPASWA KUJUA
Vijana wanaweza kuingia kwenye Internete kupitia telefone ao ordinatere za mukononi. Sheria ya kwamba ordinatere inapaswa kuwekwa nafasi ya watu wote nyumbani ni ya maana sana. Lakini kupitia ordinatere ndogo ao telefone ndogo ya hali ya juu iliyo na Internete, kijana wako anaweza kuingia kwenye Internete kwa vyepesi sana, na bila hata wewe kumuongoza.
Vijana fulani wanapitisha wakati mwingi kwenye Internete. Kijana mumoja mwanamuke aliye na miaka 19, anasema hivi: “Ninafungua ordinatere nikiwa na kusudi la kuangalia ujumbe walionitumia kwa dakika tano tu na ninajikuta nikiangalia video kwa saa nyingi. Inaomba nijizuie sana.”
Kwenye Internete, vijana wanaweza kufunua habari zenye hawapaswe. Watu wenye kuwa na makusudi mabaya wanaweza kutumia maelezo na picha ambazo kijana anaweka kwenye Internete ili wajue mahali anapoishi, nafasi anasomea, na wakati gani watu wa familia hawatakuwa nyumbani.
Vijana fulani hawajue matokeo mabaya ya mambo wanayoweka kwenye Internete. Mambo yanayowekwa kwenye Internete yanabaki hapo kwenye Internete. Wakati fulani, maelezo na picha mbaya vinavumbuliwa baadaye, kwa mufano, mukubwa wa kazi anayetafuta habari fulani juu ya watu walioomba kazi anaweza kuona maelezo na picha hizo.
Hata hivyo, kumbuka jambo hili: Internete si adui yako. Lakini, shida ni kutumia Internete bila hekima.
MAMBO UNAYOWEZA KUFANYA
Umufundishe kijana wako mambo ya kutia pa nafasi ya kwanza na namna ya kutumia vizuri wakati wake. Ili kuwa mutu muzima anayetimiza madaraka yake, inaomba kujifunza kutia mambo ya maana pa nafasi ya kwanza. Mazungumuzo katika familia, kufanya kazi za masomo, na kazi za nyumbani ndiyo mambo ya maana zaidi kuliko kutumia Internete bila mupango. Ikiwa unatambua kwamba kijana wako anatumia wakati mwingi sana kwenye Internete, umuwekee mipaka, na hata ikiwezekana, unaweza kutumia chombo cha kupima wakati.—Kanuni ya Biblia: Wafilipi 1:10.
Umufundishe kijana wako kufikiri mbele ya kuweka mambo fulani kwenye Internete. Umusaidie kijana wako ajiulize maulizo kama haya: Maelezo yenye ninataka kuweka kwenye Internete yatamuumiza mutu fulani? Picha hii ninayotaka kuweka kwenye Internete itaharibu sifa yangu? Ninaweza kusikia haya ikiwa wazazi wangu ao mutu mwingine mukubwa anaona picha hii ao maelezo yangu? Watasema nini kunihusu ikiwa wanaona picha hii? Nitakuwa na mawazo gani kuhusu mutu mwenye aliweka maelezo ao picha kama hiyo kwenye Internete?—Kanuni ya Biblia: Methali 10:23.
Umufundishe kijana wako kuishi kupatana na kanuni, wala si sheria tu. Hauwezi kuona kila kitu chenye kijana wako anafanya wakati wowote kila siku. Zaidi ya hayo, kazi yako wewe muzazi si kuchunguza mambo yenye watoto wako wanafanya lakini ni kuwasaidia ‘watumie nguvu zao za ufahamu zilizozoezwa kutofautisha yaliyo sawa na yaliyo makosa pia.’ (Waebrania 5:14) Kwa hiyo, kuliko kukazia kwamba jambo la maana kwa kijana wako ni kufuata kanuni na kumuazibu, umufundishe kuwa na tabia nzuri. Anataka kuwa na sifa gani? Kijana wako mwanamuke anataka ajulikane kuwa mutu wa tabia gani? Kusudi lako ni kumusaidia kijana wako afanye maamuzi ya hekima, iwe utakuwa hapo ao hapana.—Kanuni ya Biblia: Methali 3:21.
“Vijana wanajua mambo mengi zaidi juu ya teknolojia. Wazazi wanajua mambo mengi zaidi juu ya maisha””
Kama kutembeza motokari, kutafuta-tafuta habari kwenye Internete kunaomba pia kutumia hekima, na si kujua tu kutumia mambo ya kiteknolojia. Kwa hiyo, muongozo wako wewe muzazi ni wa maana sana. Parry Aftab, mutu mwenye elimu katika mambo ya Internete, alisema hivi: “Vijana wanajua mambo mengi zaidi juu ya teknolojia. Wazazi wanajua mambo mengi zaidi juu ya maisha.”