Je, Mungu Alijua Kuwa Adamu na Hawa Wangefanya Dhambi?

WATU wengi wangependa sana kupata jibu la swali hilo. Suala kuhusu sababu inayofanya Mungu aruhusu uovu uendelee linapotokea, watu hufikiria mara moja dhambi ya Adamu na Hawa katika bustani ya Edeni. Wazo la kwamba ‘Mungu anajua kila kitu’ linaweza kuwafanya wengine wafikie uamuzi kwamba lazima Mungu awe alijua mapema kuwa Adamu na Hawa wangekosa kumtii.

Ikiwa kwa kweli Mungu alijua mapema kuwa wanadamu hao wa kwanza ambao walikuwa wakamilifu wangefanya dhambi, hilo lingemaanisha nini? Jambo kama hilo lingeonyesha kuwa Mungu ana sifa nyingi mbaya. Watu wangemwona kuwa Mungu asiye na upendo, haki, na unyofu. Wengine wangesema kuwa Mungu alitenda kwa ukatili kuwaweka wanadamu wa kwanza katika hali ambayo tayari alijua ingekuwa na matokeo mabaya. Huenda ikaonekana kuwa Mungu analaumika kwa kusababisha—au kwa kushiriki kusababisha—uovu na mateso yote ambayo yametokea katika historia. Kwa wengine, Muumba wetu hata angeonekana mpumbavu.

Je, Biblia inaonyesha kuwa Yehova Mungu ana sifa mbaya kama hizo? Ili kujibu swali hilo, acheni tuchunguze yale ambayo Biblia inasema kuhusu kazi za Yehova za uumbaji na sifa zake.

“Kilikuwa Chema Sana”

Kuhusu uumbaji wa Mungu, kutia ndani wanadamu wa kwanza duniani, simulizi la kitabu cha Mwanzo linasema: “Mungu akaona kila kitu alichokuwa amefanya na, tazama! kilikuwa chema sana.” (Mwanzo 1:31) Adamu na Hawa walikuwa wakamilifu, wakiwa wameumbwa wafaane kabisa na mazingira ya dunia. Hawakuwa na kasoro yoyote. Kwa kuwa waliumbwa wakiwa ‘wema sana,’ bila shaka walikuwa na uwezo wa kujiendesha vizuri kama walivyotakiwa kufanya. Waliumbwa “kwa mfano wa Mungu.” (Mwanzo 1:27) Kwa hiyo, walikuwa na uwezo wa kuonyesha kwa kiasi fulani sifa za Mungu kama vile hekima, upendo mshikamanifu, haki, na wema. Kuwa na sifa kama hizo kungewasaidia kufanya maamuzi ambayo yangewanufaisha na kumfurahisha Baba yao wa mbinguni.

Yehova aliwapa viumbe hao wakamilifu na wenye akili uhuru wa kuchagua. Kwa hiyo, hawakuwa kama mashini, yaani, wamepangiwa kufanya tu yale yanayompendeza Mungu. Hebu fikiria jambo hilo. Ungethamini zawadi gani—ile ambayo mtu anakupa kutimiza wajibu tu au ile ambayo anakupa kutoka moyoni? Jibu ni wazi. Vivyo hivyo, kama Adamu na Hawa wangechagua kumtii Mungu kwa hiari, Mungu angethamini sana utii wao. Uwezo wao wa kuchagua ungewawezesha Adamu na Hawa kumtii Yehova kwa sababu wanampenda.—Kumbukumbu la Torati 30:19, 20.

Mwadilifu, Mwenye Haki, na Mwema

Biblia inatufunulia sifa za Yehova. Sifa hizo zinaonyesha kuwa Mungu hawezi kuhusianishwa na dhambi kwa vyovyote. Yehova “anapenda uadilifu na haki,” linasema andiko la Zaburi 33:5. Hivyo, andiko la Yakobo 1:13 linasema: “Mungu hawezi kujaribiwa na mambo maovu wala yeye mwenyewe hamjaribu yeyote.” Kwa kuwa Mungu ni mwenye haki na alimjali Adamu, alimwonya hivi: “Matunda ya kila mti wa bustani unaweza kula mpaka ushibe. Lakini kuhusu matunda ya mti wa ujuzi wa mema na mabaya usile, kwa maana siku utakapokula, utakufa hakika.” (Mwanzo 2:16, 17) Adamu na Hawa walipewa uhuru wa kuchagua kati ya uzima wa milele na kifo. Je, Mungu hangekuwa mnafiki kuwaonya kuhusu dhambi fulani hususa, huku tayari akijua kwamba wangeifanya na matokeo yawe mabaya? Bila shaka,  Yehova ambaye “anapenda uadilifu na haki,” hangewapa uhuru wa kuchagua huku akijua kuwa hapakuwa na uhuru kama huo.

Pia, wema wa Yehova ni mwingi. (Zaburi 31:19) Yesu alielezea wema wa Mungu hivi: “Ni nani kati yenu ambaye mwana wake akimwomba mkate—je, atampa jiwe? Au, labda, akiomba samaki—je, atampa nyoka? Kwa hiyo, ikiwa ninyi, mjapokuwa waovu, mnajua jinsi ya kuwapa watoto wenu zawadi zilizo nzuri, je, Baba yenu aliye mbinguni hatawapa hata zaidi vitu vyema wale wanaomwomba?” (Mathayo 7:9-11) Mungu anawapa viumbe wake “vitu vyema.” Wema wa Mungu unathibitishwa kupitia jinsi alivyowaumba wanadamu na alivyowatayarishia makao ya Paradiso. Je, hungekuwa ukatili kwa Mtawala mwema kama huyo kuwaandalia wanadamu makao mazuri kama hayo huku tayari akijua hawangeishi humo? Hapana. Muumba wetu mwadilifu na mwema hawezi kulaumiwa kwa uasi wa mwanadamu.

“Mwenye Hekima Peke Yake”

Maandiko pia yanaonyesha kuwa Yehova ndiye “mwenye hekima peke yake.” (Waroma 16:27) Malaika wa mbinguni wa Mungu walishuhudia mambo mengi yanayothibitisha kuwa hekima ya Mungu haina kifani. Walianza ‘kupiga vigelegele pamoja kwa shangwe’ wakati Yehova alipotokeza uumbaji wake duniani. (Ayubu 38:4-7) Bila shaka, malaika hao ambao ni viumbe wa roho wenye akili, walifuatilia kwa makini sana matukio katika bustani ya Edeni. Hivyo basi, je, lingekuwa jambo linalopatana na akili kwa Mungu mwenye hekima kuumba ulimwengu wenye kustaajabisha na vitu vingi vyenye kuvutia duniani, kisha aumbe viumbe wengine wawili wa kipekee mbele ya macho ya malaika zake huku akijua kuwa wangeshindwa kumtii? Kwa kweli, ni jambo lisilopatana na akili kabisa kupanga msiba kama huo.

Hata hivyo, mtu anaweza kuuliza, ‘Inawezekana jinsi gani kwa Mungu mwenye hekima yote akose kujua?’ Ni kweli kwamba katika hekima yake nyingi, Yehova ana uwezo wa kujua “tangu mwanzo ule mwisho.” (Isaya 46:9, 10) Ingawa hivyo, si lazima atumie uwezo huo, kama vile tu si lazima nyakati zote atumie kikamili nguvu zake nyingi. Kwa hekima, Yehova anachagua wakati wa kutumia uwezo wake wa kujua mambo mapema. Anautumia katika hali na wakati inapofaa kufanya hivyo.

Uwezo wa kuchagua kutojua jambo fulani mapema unaweza kulinganishwa na jinsi mtu anavyoweza kuamua kutumia kifaa fulani cha kitekinolojia. Kwa mfano, mtu anayetazama shindano la mchezo fulani lililorekodiwa mapema ana uwezo wa kuchagua kutazama kwanza dakika za mwisho za shindano hilo ili ajue matokeo yake. Lakini si lazima atazame sehemu hiyo ya mwisho kwanza. Ni nani ambaye angemlaumu kama angeamua kutazama shindano lote kuanzia mwanzo? Vivyo hivyo, Muumba alichagua kutotazama jinsi ambavyo matukio ya mwisho yangekuwa. Badala yake, alichagua kungoja, na kulingana na jinsi ambavyo hali zingekuwa, aone watoto wake wa kidunia wangejiendesha jinsi gani.

Kama ilivyotajwa mwanzoni, katika hekima yake Yehova hakuwaumba wanadamu wa kwanza wakiwa kama mashini inayofanya tu mambo ambayo imepangiwa kufanya. Badala yake, kwa upendo aliwapa uhuru wa kuchagua. Kwa kufanya uchaguzi unaofaa, wangeweza kuonyesha upendo, shukrani, na utii wao, na hivyo wangekuwa wenye furaha zaidi na pia wangemfurahisha Yehova, Baba yao wa mbinguni.—Methali 27:11; Isaya 48:18.

Maandiko yanaonyesha kuwa mara nyingi Mungu alichagua kutotumia uwezo wake wa kujua mambo mapema. Kwa mfano, wakati Abrahamu mwaminifu alipokuwa karibu kumtoa mwana wake kama dhabihu, Yehova alisema: “Sasa mimi najua kwamba wewe unamwogopa Mungu kwa kuwa hukunizuilia mwana wako, mwana wako  wa pekee.” (Mwanzo 22:12) Pia, nyakati nyingine mwenendo mbaya wa watu fulani ulifanya Mungu ‘ahuzunike.’ Je, angehisi uchungu kama huo kama angalikuwa amejua mapema matendo yao?—Zaburi 78:40, 41; 1 Wafalme 11:9, 10.

Hivyo, ni jambo linalopatana na akili kusema kwamba Mungu mwenye hekima yote hakutumia uwezo wake wa kujua mambo mapema ili ajue kimbele kama wazazi wetu wa kwanza wangefanya dhambi. Hakuwaumba wanadamu kusudi tu wafanye mambo fulani ya ajabu huku tayari akijua wangeyafanya kwa kuwa ana uwezo wa kujua mambo mapema. Huo ungekuwa upumbavu.

“Mungu Ni Upendo”

Shetani, adui wa Mungu, alianzisha uasi huko Edeni. Uasi huo ulikuwa na matokeo mabaya, kutia ndani dhambi na kifo. Hivyo, Shetani alikuwa “muuaji.” Pia, alithibitika kuwa ‘mwongo na baba ya uwongo.’ (Yohana 8:44) Kwa kuchochewa na nia mbaya, Shetani anajitahidi kuonyesha kuwa Muumba wetu mwenye upendo hana nia nzuri. Angependa ionekane kuwa Yehova ndiye wa kulaumiwa kwa dhambi ya mwanadamu.

Sifa ya upendo ya Yehova ndiyo sababu kuu iliyomfanya achague kutojua mapema kwamba Adamu na Hawa wangefanya dhambi. Upendo ndiyo sifa kuu ya Mungu. “Mungu ni upendo,” linasema andiko la 1 Yohana 4:8. Upendo unatazamia mema, bali si mabaya. Unatafuta sifa nzuri za wengine. Ndiyo, akiongozwa na upendo, Yehova Mungu alitaka wanadamu wawili wa kwanza wafurahie maisha.

Ingawa watoto wa Mungu wa kidunia wangeweza kufanya uamuzi usiofaa, Mungu wetu mwenye upendo hakuwa na matazamio yasiyofaa wala hakuwa na shaka kuhusu viumbe hao wakamilifu. Aliwaandalia vyote walivyohitaji na kuwaeleza yote waliyohitaji kujua. Hivyo, Mungu alikuwa na haki ya kutazamia utii wenye upendo, bali si uasi. Alijua kuwa Adamu na Hawa walikuwa na uwezo wa kutenda kwa ushikamanifu, kama ilivyothibitishwa baadaye na wanaume wasio wakamilifu, kama vile Abrahamu, Ayubu, Danieli, na wengine wengi.

Yesu alisema, “Kwa Mungu mambo yote yanawezekana.” (Mathayo 19:26) Hilo linafariji. Kwa sababu ya upendo wa Yehova, kutia ndani sifa zake nyingine kuu ambazo ni haki, hekima, na nguvu, tuna hakika kwamba katika wakati ufaao anaweza na ataondoa mambo yote mabaya yanayotokana na dhambi na kifo.—Ufunuo 21:3-5.

Ni wazi kwamba Yehova hakujua mapema kuwa wanadamu wawili wa kwanza wangefanya dhambi. Ingawa alitiwa uchungu na kutotii kwa mwanadamu na mateso yaliyotokea, Mungu alijua kuwa hali hiyo ya muda haingemzuia kutimiza kusudi lake la milele kuhusu dunia na wanadamu. Tunakutia moyo ujifunze zaidi kuhusu kusudi hilo na jinsi unavyoweza kunufaika kutokana na utimizo wake wenye utukufu. *

[Maelezo ya Chini]

[Blabu katika ukurasa wa 14]

Yehova hakuwaumba wanadamu wa kwanza wakiwa kama mashini inayofanya tu mambo ambayo imepangiwa kufanya

[Blabu katika ukurasa wa 15]

Mungu alijua kuwa Adamu na Hawa walikuwa na uwezo wa kutenda kwa ushikamanifu