UPOFU au matatizo ya kutoona vizuri yanaweza kusababishwa na mambo mengi, kutia ndani majeraha au ugonjwa. Mambo hayo yanaweza kuathiri jicho, neva za jicho, au ubongo. Mara nyingi, watu ambao hupoteza uwezo wao wa kuona kabisa au kwa kiasi kikubwa, hupatwa na wasiwasi, huzuni, na inakuwa vigumu kwao kukubali hali yao. Hata hivyo, wengi hujifunza kukabiliana na hali hizo na hivyo kuishi maisha yenye kuridhisha.

Kwa kawaida macho ndiyo njia kuu tunayotumia ili kutambua mazingira yetu. Hivyo mtu anapopoteza uwezo wake wa kuona yeye hutegemea hisi zingine, yaani, kusikia, kunusa, kugusa, na kuonja.

Kulingana na gazeti Scientific American, uchunguzi uliofanywa kuhusu mabadiliko katika utendaji wa chembe za neva (neuroplasticity) unaonyesha kwamba ubongo una uwezo wa “kubadilikana kulingana na hali.” Gazeti hilo likaendelea kusema: “Uchunguzi mwingi unaonyesha kwamba wakati ambapo hisi moja inaacha kutenda, ubongo una uwezo wa kubadili utendaji wake ili kutegemeza na kuongeza uwezo wa hisi zile nyingine.” Fikiria mambo yafuatayo.

Kusikia: Sauti mbalimbali zinaweza kuchora picha fulani akilini, iwe ni sauti inayotokezwa mtu anapozungumza au anapotembea. Fernando mwanamume ambaye ni kipofu anasema, “Ninaweza kuwakumbuka na kuwatambua watu kutokana na sauti wanayotokeza wanapotembea au kuzungumza.” Juan, ambaye pia ni kipofu anasema, “Kipofu hutumia sauti kuwatofautisha watu.” Na kama ilivyo kwa watu wengine, vipofu wanaweza kutambua hisia ya mtu kwa kutegemea jinsi anavyozungumza.

Kipofu aliyezoea kutofautisha sauti mbalimbali anaweza kutambua mambo yanayomzunguka, iwe ni upande ambao magari yanaelekea, ukubwa wa chumba anachoingia, au umbali wa vitu vinavyoweza kumwangusha.

Kunusa: Uwezo wa kunusa unaweza pia kumsaidia kipofu kupata habari nyingi mbali tu na kujua chanzo cha harufu hiyo. Kwa  mfano, kipofu anapotembea njiani, harufu humwezesha kuchora ramani akilini inayomsaidia kutambua mahali palipo na mkahawa, soko, na kadhalika. Naye huboresha ramani hiyo anapogusa vitu na kusikia sauti anazofahamu.

Kugusa: Francisco anasema, “Vidole vyangu ndiyo macho yangu.” Fimbo inayotumiwa na vipofu inaweza kuongeza uwezo huo wa “kuona” kwa kutumia hisi ya kugusa. Manasés aliyezaliwa akiwa kipofu na kujifunza tangu utotoni kutumia fimbo ya vipofu, alisema, “Ninatambua kabisa mahali nilipo kupitia kumbukumbu, fimbo yangu, na hisi zangu nyingine.”

Hisi ya kugusa huwasaidia pia vipofu wengi kusoma wakitumia machapisho katika maandishi ya vipofu. Siku hizi pia kuna maandalizi kadhaa yanayoweza kumsaidia kipofu kuboresha ujuzi wake na hali yake ya kiroho. Mbali na machapisho yaliyo katika maandishi ya vipofu, maandalizi hayo yanatia ndani, rekodi za sauti na teknolojia ya kompyuta kwa ajili ya vipofu. Wanaweza kutumia vifaa hivyo kusoma Biblia na machapisho mbalimbali yanayotegemea Biblia. *

 Paqui na mume wake, waliotajwa mwanzoni, wamepata tumaini na faraja isiyo na kifani kutokana na maandalizi hayo ya kiroho. Pia, wamepata msaada kutoka kwa kutaniko lao la Kikristo la Mashahidi wa Yehova, ambalo ni familia yao ya kiroho. Paqui anasema, “Sasa tunafurahia maisha na tunaweza kujitegemea kwa kadiri kubwa.”

Kwa kweli, upofu una changamoto nyingi. Lakini watu wanapokabiliana na hali hiyo na kuendelea kufurahia maisha, wanatuthibitishia jinsi mwanadamu alivyo na uwezo wa kubadilikana na hali bila kukata tamaa!