Maneno ya Siri Huandaa Usalama

“TAFADHALI bonyeza neno lako la siri.” Watu wengi huyaona maneno hayo yakitokea kwenye kompyuta zao kila siku. Iwe unataka kutumia kompyuta yako, simu yako ya mkononi, kadi yako ya mkopo, au kuzima mfumo wa usalama, maneno ya siri au namba za siri, hulinda sana mifumo hiyo isiingiliwe.

Wafanya-kazi wengi wa ofisi huwa na kati ya maneno 3 au 5 ya siri kwa ajili ya kazi zao tu. Yakadiriwa kuwa katika miaka kumi ijayo, huenda watumizi wa kompyuta watahitaji kutumia zaidi ya maneno 100 ya siri! Kwa kuwa maneno ya siri yameongezeka sana, utachaguaje yale yaliyo magumu vya kutosha na bado yawe rahisi kukumbuka?

Kuna mambo fulani unayopaswa kufikiria. Kwanza, mambo usiyopaswa kufanya. Usitumie jina lako au la mshiriki wa familia yako kama neno lako la siri hata ikiwa umelibadilisha kidogo. Pia, epuka kutumia namba ya gari lako, namba yako ya simu, namba yako ya Huduma za Malipo ya Kijamii, au anwani yako. Mtaalamu wa kompyuta anaweza kupata habari kama hizo kwa urahisi.

Zaidi ya hayo, ikiwezekana, usitumie maneno ya siri yaliyo na herufi au tarakimu pekee. Programu rahisi ya kompyuta yaweza kugundua neno la siri la aina hiyo haraka. Mwishowe, usitumie neno linaloweza kupatikana katika kamusi yoyote, hata ikiwa ni neno la lugha ya kigeni. Kuna orodha ndefu za maneno, majina ya mahala mbalimbali, na majina ya watu katika lugha zote. Programu za kompyuta zaweza kujaribu njia mbalimbali za kuandika maneno hayo. Kama vile kwa kugeuza mpangilio wa herufi, kwa kutumia herufi kubwa, au kwa kugeuza mpangilio wa herufi kubwa.

Basi, ni maneno gani ya siri yanayopaswa kutumiwa? Kwa kawaida, ni maneno yaliyo na herufi sita hadi nane. Maneno hayo yapaswa kuwa mchanganyiko wa herufi kubwa na ndogo, tarakimu, na vituo vya uandishi. Je, ni rahisi kugundua mchanganyiko huo wa herufi? Makala moja ilisema kwamba “kwa wastani, kompyuta inayoweza kujaribu maneno ya siri milioni moja kwa sekunde moja . . . itachukua zaidi ya miaka mia moja.”

Unaweza kuchaguaje neno la siri unaloweza kukumbuka kwa urahisi? Watu fulani hudokeza utumie herufi ya kwanza ya kila neno kutoka kwenye kichwa cha kitabu au sinema unayopenda ama mstari wa wimbo au shairi. Kisha, ongeza herufi kubwa, vituo vya uandishi, au herufi nyingine. Kwa mfano, maneno “sitaki na sitaki” yaweza kuandikwa hivi, “6Ki&6Ki.” Pia, unaweza kutumia rejezo la Biblia kama neno lako la siri. Kwa hiyo, 1 Mambo ya Nyakati 9:27 yaweza kuandikwa hivi, “1Nya9:27.”

Madokezo mengine yanatia ndani kuchanganya konsonanti pamoja na irabu moja au mbili ili kutunga neno lisilo na maana yoyote ambalo linaweza kutamkwa. Kwa mfano, maneno kama “KuiMSoPy,” au “WotyRuba.” Au unaweza kuunganisha maneno mawili mafupi kwa kutumia kituo cha uandishi. Kwa mfano “Wali?Sima” au “Imba;Mti.”

Ingawa si maneno yote ya siri yanayohitaji kuwa magumu sana na labda programu fulani za kompyuta hazitakubali herufi kubwa au za aina nyingine, kufikiria madokezo yaliyoonyeshwa juu kwaweza kukusaidia kulinda habari za maana zisisomwe na watu wengine. Vilevile, kumbuka umuhimu wa kubadili maneno yako ya siri kwa ukawaida. Jambo moja tu la mwisho: Utakapoamua maneno ya siri utakayotumia, usitumie mifano iliyoonyeshwa juu.