Lusu gi problema di de na ini furu trowlibi

BIJBEL no e taki dati a trowlibi makriki. Gado ben meki na apostel Paulus skrifi taki trowpaar ben o kisi fu du nanga „problema fu na aladei libi” (1 Korentesma 7:28, Today’s English Version). Ma wan trowpaar kan du furu sani fu sorgu taki den no abi so furu problema èn taki den kan gi makandra moro prisiri. Luku siksi problema di nofo tron masra nanga wefi abi èn luku fa Bijbel gronprakseri kan yepi den.

1

PROBLEMA:

„Mi nanga mi trowpatna no bun moro nanga makandra.”

BIJBEL GRONPRAKSERI:

„Kon sabi san na den moro prenspari sani.”​—FILIPISMA 1:10.

A trowlibi fu yu na wan fu den moro prenspari sani na ini yu libi. Fu dati ede luku efu den sani di unu e du na ini na aladei libi e meki a problema disi opo kon. No meki den sani fu na aladei libi meki taki yu nanga yu trowpatna no abi ten gi makandra moro. A no de fu taki dati grontapuwroko nanga tra prenspari sani na ini a libi o meki taki yu nanga yu trowpatna no o man de makandra ala ten. Ma efu iniwan sani de di yu kan kenki, dan du dati so taki yu kan abi moro ten gi makandra. Kande yu no musu  gebroiki so furu ten fu du sani di yu lobi, noso fu de nanga mati.

Ma son trowpatna e teki moro wroko noso den e du moro fu den sani di den lobi, soso fu no de makandra nanga den trowpatna. A no de so taki den sma disi safrisafri no de bun moro nanga makandra, ma fu taki en leti na lowe den e lowe gi den problema. Efu na so a de nanga yu, noso yu trowpatna, dan yu musu go luku san na den problema trutru èn yu musu lusu den. Soso te yu nanga yu trowpatna abi ten gi makandra, unu tu kan kon de moro bun nanga makandra èn „tron wán skin” trutru.​—Genesis 2:24.

Fa son sma fiti a rai disi: Andrew * nanga Tanji, na wan trowpaar fu Australia di trow tin yari kaba. Andrew e taki: „Mi kon si taki te mi e wroko tumusi furu èn te mi e du tumusi furu tra sani, dan dati kan tyari bigi problema kon na ini wan trowlibi. Fu dati ede, mi nanga mi wefi e meki ten fu taki nanga makandra èn fu taigi makandra fa wi e firi.”

Dave nanga Jane, di e libi na ini Amerkankondre, trow 22 yari kaba. Ibri mofoneti den e gebroiki wan afu yuru fu fruteri makandra san den ondrofeni èn fu taigi makandra fa den e firi. Jane e taki: „A ten disi prenspari so te gi wi, taki wi no e meki noti tapu wi fu hori den takimakandra disi.”

2

PROBLEMA:

„Mi no e kisi wini moro fu a trowlibi.”

BIJBEL GRONPRAKSERI:

„Meki ibriwan sma no tan suku en eigi bun, ma a di fu trawan.”—1 KORENTESMA 10:24.

Wan sma di e denki nomo sortu wini a kan kisi fu a trowlibi, noiti no o de koloku trutru, srefi efu a sma dati trow difrenti leisi. A trowlibi o waka bun te ibriwan fu den trowpatna e du moro muiti fu gi leki fu kisi. Yesus e taki fu san ede dati moro bun: „Wan sma sa de moro koloku te a e gi sani, leki te a e kisi sani.”​—Tori fu den Apostel 20:35.

Fa son sma fiti a rai disi: Maria nanga Martin di e libi na ini Meksikow, trow 39 yari kaba. Ma a trowlibi no ben makriki ala ten. Den e memre wan pisi ten di ben muilek srefisrefi.  Maria e memre: „Wan leisi di wi ben abi wan trobi, dan mi taigi Martin wan hati sani. Martin kisi wán atibron. Mi pruberi fu sori en taki mi taki a sani dati soso fu di mi ati ben e bron. Ma a no ben wani arki mi.” Martin e taki: „Di wi ben kisi a trobi dati, dan mi bigin denki taki wi no ben o man libi moro nanga makandra èn taki mi no ben musu du muiti moro fu meki a trowlibi waka bun.”

Martin wani taki Maria lespeki en, èn Maria wani taki Martin frustan fa a e firi. Nowan fu den tu ben kisi san den ben wani.

Fa den ben man lusu a problema? Martin e taki: „Mi wakti teleki na atibron fu mi saka, èn wi ala tu bosroiti fu fiti a koni rai fu Bijbel di e taki dati wi musu sori lespeki nanga switifasi gi makandra. Na ini den yari di pasa, wi leri taki awansi omeni tron problema opo kon, toku wi kan lusu den te wi e begi Gado fu yepi wi, èn te wi e fiti den rai fu Bijbel.”​—Yesaya 48:17, 18; Efeisesma 4:31, 32.

3

PROBLEMA:

„Mi trowpatna no e du san a musu du.”

BIJBEL GRONPRAKSERI:

„Ibriwan fu wi o abi fu gi Gado frantwortu.”—ROMESMA 14:12.

A no de fu taki dati wan trowlibi no o waka bun efu wan fu den trowpatna nomo e du muiti fu meki sani waka bun. Ma a situwâsi o de moro ogri efu ala tu trowpatna no e du nowan muiti èn e gi makandra a fowtu nomo.

Efu yu e poti prakseri nomo na den sani di yu trowpatna musu du, dan noiti yu o de koloku. Dati o de so spesrutu te yu no e du san yu musu du, fu di yu trowpatna no e du san en musu du. Na a tra sei, te yu e du muiti fu de wan bun masra noso wefi, dan a trowlibi fu yu o kon moro bun (1 Petrus 3:1-3). Ma san de moro prenspari, na taki yu e sori Gado taki yu e lespeki a seti fu a trowlibi èn den sani di yu e du o plisi en trutru.​—1 Petrus 2:19.

Fa son sma fiti a rai disi: Kim nanga en masra di e libi na ini Korea, trow 38 yari kaba. Kim e taki: „Son leisi te mi masra e atibron nanga mi, dan a no e taki nanga mi èn mi no sabi srefi fu san ede. A sani disi e meki mi denki taki a no lobi mi moro. Son leisi mi e prakseri: ’Fu san ede a wani taki mi musu frustan fa a e firi aladi en no e pruberi fu frustan fa mi e firi?’”

Kim ben kan tan prakseri fa en masra no e handri bun nanga en èn san en masra no e du. Ma a du wan tra sani. Kim e taki: „Na presi fu tan atibron, mi leri taki a moro bun taki mi fosi e pruberi fu meki en bun baka. Te fu kaba wi ala tu no e atibron moro èn wi man taki nanga makandra fu a problema na wan switi fasi.”—Yakobus 3:18.

 4

PROBLEMA:

„Mi wefi no e saka ensrefi na mi ondro.”

BIJBEL GRONPRAKSERI:

„Krestes na a ede fu ibri man.”​—1 KORENTESMA 11:3.

Wan masra di feni taki en wefi no e saka ensrefi na en ondro, musu ondrosuku fosi efu a de klariklari fu saka ensrefi na ondro Yesus Krestes, na Ede fu en. Wan masra kan sori taki a e saka ensrefi te a e teki na eksempre fu Yesus.

Na apostel Paulus ben skrifi: „Tan lobi un wefi, neleki fa Krestes lobi a gemeente èn neleki fa a ben gi ensrefi gi a gemeente” (Efeisesma 5:25). Yesus no ben „basi” den disipel fu en (Markus 10:42-44). A ben gi den bakaman fu en krin rai èn a ben piri-ai gi den te dati ben de fanowdu. Ma a no ben grofu noiti. A ben sori switifasi gi den èn a ben frustan taki a no ben kan fruwakti moro fu den leki san den ben man du (Mateyus 11:29, 30; Markus 6:30, 31; 14:37, 38). Ala ten a ben hori a bun fu den na prakseri.​—Mateyus 20:25-28.

Wan masra musu aksi ensrefi: ’A kulturu fu mi abi krakti tapu a fasi fa mi e denki fu a frantwortu di mi abi leki edeman èn a fasi fa mi e denki fu umasma? Noso mi e meki den rai nanga eksempre na ini Bijbel abi krakti na mi tapu?’ Fu eksempre, fa yu e denki fu wan uma di no e agri nanga en masra èn di e taki krin èn na wan lespeki fasi fa a e denki? Na ini Bijbel, Sara, a wefi fu Abraham, de leki wan moi eksempre fu wan wefi di ben saka ensrefi na ondro en masra (1 Petrus 3:1, 6). Ma te a ben de fanowdu, dan a ben taki fa a e denki. Fu eksempre, a ben du dati di Abraham no ben si taki son sani ben kan tyari problema kon na ini na osofamiri.​—Genesis 16:5; 21:9-12.

A de krin taki Abraham no ben handri na so wan fasi taki Sara ben frede fu taki. A no ben rigeri nanga Sara. Na a srefi fasi, wan masra di e fiti den rai fu Bijbel no o dwengi en wefi fu du san a wani èn a no o de nomonomo taki en wefi e agri nanga ala pikinpikin sani di a wani du. En wefi o lespeki en te a e handri na wan switi fasi leki edeman.

Fa son sma fiti a rai disi: James, di e libi na ini Ingrisikondre, trow aiti yari kaba. A e taki: „Mi leri fu no teki prenspari bosroiti sondro fu taki fosi nanga mi wefi. Mi e pruberi fu no prakseri misrefi nomo. Na presi fu dati mi e si den afersi fu en moro prenspari leki di fu mi.”

George e libi na ini Amerkankondre, èn a trow 59 yari kaba. A e taki: „Mi pruberi fu no handri nanga mi wefi neleki en na wan sma di lagi moro mi, ma mi e si en leki wan koni èn bun patna.”​—Odo 31:10.

 5

PROBLEMA:

„Mi masra no e teki fesi.”

BIJBEL GRONPRAKSERI:

„Na uma di koni trutru, bow na osofamiri fu en, ma a don uma e broko en nanga en eigi anu.”​—ODO 14:1.

Efu yu masra e draidrai fu teki bosroiti noso fu teki fesi na ini na osofamiri, dan yu kan du dri sani. (1) Yu kan tan taki fu den fowtu fu en, noso (2) yu kan teki en presi leki edeman fu na osofamiri, noso (3) yu kan prèise en trutru te a e meki muiti. Efu yu du den fosi tu sani, dan yu o broko yu osofamiri nanga yu eigi anu. Ma efu yu du a di fu dri sani, dan dati o yepi yu fu bow yu trowlibi noso fu meki en kon moro bun.

Furu mansma e warderi en moro te den wefi e lespeki den leki te den lobi den. Sobun, meki yu masra firi taki yu e lespeki en. Iya, meki a firi bun fu a muiti di a e du fu teki fesi na ini na osofamiri èn sori taki yu e warderi en. A sani disi o meki a tyari en frantwortu na wan moro bun fasi. A no de fu taki dati wanwan leisi yu no o agri nanga yu masra fu wan tori. Unu tu musu taki fu den sani dati (Odo 18:13). Ma den wortu di yu e taki èn a fasi fa yu e taki, o meki yu pori yu trowlibi noso yu kan meki en kon moro bun (Odo 21:9; 27:15). Taki na wan lespeki fasi èn a kan pasa moro makriki taki yu masra no o draidrai fu teki fesi.

Fa son sma fiti a rai disi: Michele, di e libi na ini Amerkankondre èn di trow 30 yari kaba, e taki: „Fu di mi mama kweki mi nanga mi sisa sondro wan masra di ben horibaka gi en, meki a ben de wan uma di no ben wakti sma fu yepi en èn a ben teki en eigi bosroiti. Mi gwenti handri so tu. Dati meki mi musu tan du muiti fu sori sakafasi na wan yoisti fasi. Fu eksempre, mi leri fu no teki bosroiti sondro fu taki fosi nanga mi masra.”

Rachel, di e libi na ini Australia, trow nanga Mark 21 yari kaba. A fasi fa Rachel ben kweki ben abi krakti tu tapu en. A e memre: „Noiti mi mama ben saka ensrefi na ondro mi papa. Den ben gwenti fu meki trobi èn den no ben sori lespeki gi makandra. Na ini den fosi yari fu mi trowlibi, mi ben du neleki mi mama. Ma baka wan tu yari mi leri o prenspari a de fu fiti a rai fu Bijbel di e taki dati wi musu sori lespeki. Now mi nanga Mark abi wan moro koloku trowlibi.”

6

PROBLEMA:

„Mi no man moro nanga den fruferi sani fu mi trowpatna.”

BIJBEL GRONPRAKSERI:

„Tan frudrage makandra èn gi makandra pardon nanga un heri ati te wan sma feni taki wan trawan du en wan ogri.”​—KOLOSESMA 3:13.

Di yu bigin hori nanga yu trowpatna, dan yu ben poti so furu prakseri na den moi fasi fu en, taki pikinmoro yu no ben si den fowtu fu en. Yu kan du a srefi sani now? A no de fu taki dati yu patna e du sani di trutru e fruferi yu. Ma aksi yusrefi: ’Na sortu fasi fu mi trowpatna  mi wani poti prakseri, den bun fasi fu en noso den fasi di no de so bun?’

Yesus gebroiki wan moi agersitori fu sori taki wi no musu tan poti prakseri na den fowtu fu trawan. A ben aksi: „Fu san ede yu e luku a splentri na ini yu brada ai, ma yu no e si a postu na ini yu eigi ai?” (Mateyus 7:3) A splentri ben kan de wan fini pisi udu. Ma na a tra sei, wan postu na wan langa bigi pisi udu di sma ben gebroiki fu hori a daki fu wan oso. San a ben wani sori? „Puru a postu na ini yu eigi ai fosi, dan yu sa si krin fa yu kan puru a splentri na ini yu brada ai.”​—Mateyus 7:5.

Yesus bigin na agersitori disi nanga wan seryusu warskow. A taki: „No krutu sma moro, so taki trawan no krutu unu; bika na a fasi fa unu e krutu trawan, na a srefi fasi dati den sa krutu unu” (Mateyus 7:1, 2). Efu yu wani taki Gado gi yu pardon gi den fowtu fu yu, noso a postu na ini yu ai, dan a bun taki yu no e tan poti prakseri na den fowtu fu yu trowpatna.​—Mateyus 6:14, 15.

Fa son sma fiti a rai disi: Jenny, di e libi na ini Ingrisikondre èn di trow nanga Simon neigi yari kaba, e taki: „Nofo tron a sani di e fruferi mi srefisrefi, na taki mi masra abi a gwenti fu no sreka sani na fesi èn fu du sani na a lasti momenti. Ma di wi ben hori nanga makandra, na a sani disi mi ben lobi fu en. Iya, mi ben lobi fa a ben man du sani sondro fu sreka na fesi. Ma now mi e si taki misrefi abi fowtu tu. Mi lobi fu taigi trawan san den musu du. Mi nanga Simon leri fu no tan poti prakseri na den pikinpikin fowtu fu makandra.”

Curt, di trow nanga Michele èn di wi ben kari na a bigin, e taki: „Efu yu e tan poti prakseri na den pikinpikin fowtu fu yu trowpatna, dan a o gersi leki den e kon moro bigi. Mi e feni en moro bun fu poti prakseri na den fasi fu Michele di ben meki taki mi kon lobi en.”

A fasi fa yu kan meki yu trowlibi waka bun

Den eksempre disi e sori taki problema o kon na ini a trowlibi, ma den no o bigi so, taki yu no o man lusu den. Fa yu kan meki yu trowlibi waka bun? Kon abi lobi gi Gado èn de klariklari fu fiti den rai na ini en Wortu, Bijbel.

Alex nanga Itohan, di e libi na ini Nigeria èn di trow moro leki 20 yari kaba, kon si taki a sani dati tru. Alex e taki: „Mi kon si taki pikinmoro iniwan problema na ini a trowlibi kan lusu te wan trowpaar e fiti Bijbel gronprakseri na ini den libi.” En wefi e taki: „Wi kon si o prenspari a de fu begi doronomo nanga makandra èn fu fiti a Bijbel rai di e taki dati wi musu lobi makandra trutru èn abi pasensi nanga makandra. Wi no abi so furu problema moro leki na a bigin di wi ben trow.”

Yu wani kon sabi moro fu a fasi fa yu osofamiri kan kisi wini fu den bun rai fu Gado Wortu? Efu yu wani dati, dan aksi Yehovah Kotoigi fu taki nanga yu fu kapitel 14 fu a buku San Bijbel e leri wi trutru? *

[Futuwortu]

[Prenki na tapu bladzijde 4]

Wi e meki ten gi makandra?

[Prenki na tapu bladzijde 5]

Mi e pruberi fu gi moro leki san mi kan kisi?

[Prenki na tapu bladzijde 6]

Mi fosi e pruberi fu meki en bun baka?

[Prenki na tapu bladzijde 7]

Mi e aksi mi wefi fa e denki fu wan sani fosi mi teki wan bosroiti?

[Prenki na tapu bladzijde 9]

Mi e poti prakseri na den bun fasi fu mi trowpatna?