1, 2. (a) San Yehovah du gi a pipel Israel? (b) San wi o luku na ini na artikel disi?

NA INI a ten fu Nehemia wan grupu Leifisma ben taki krin na ini begi na fesi ala sma taki furu leisi a pipel Israel „no ben wani arki” den wèt fu Yehovah. Ma ibri tron baka Yehovah sori taki en na ’wan Gado di e gi sma pardon, di abi switifasi nanga sari-ati, di no e ati bron esi èn di e sori sma bun-ati pasa marki’. Doronomo Yehovah ben e sori bun-ati gi den Israelsma na ini a ten fu Nehemia.​—Neh. 9:16, 17.

² A bun te ibriwan fu wi e prakseri a sani disi: ’Yehovah de klariklari fu gi pardon, ma sortu bun a e tyari kon gi mi?’ Fu kisi piki tapu a prenspari aksi disi, meki wi luku fa Gado gi Kownu David nanga Kownu Manase pardon èn sortu bun dati tyari kon gi den.

3-5. Sortu seryusu sondu David du?

³ Ala ten David ben wani gi yesi na Gado, ma toku a du seryusu sondu. Tu fu den sondu disi ben abi fu du nanga a trowpaar Uria nanga Batseiba. Den sondu disi tyari takru bakapisi kon gi David, Uria, nanga Batseiba. Ma a fasi fa Gado piri-ai gi David e leri wi furu fu a fasi fa Yehovah e gi pardon. Meki wi luku san pasa.

⁴ David ben seni a legre fu Israel fu teki Raba abra. A foto disi ben de a mamafoto fu den Amonsma èn a ben de sowan 80 kilometer na owstusei fu Yerusalem, abrasei fu Yordan-liba. Di a legre ben go fu feti, David tan na oso. Wan dei a ben de na tapu a daki fu en kownu-oso na ini Yerusalem, dan a si Batseiba e wasi. Batseiba en masra ben gowe nanga a legre. David ben wani Batseiba so te, taki a seni kari en kon na en oso, dan a go sribi nanga en.​—2 Sam. 11:1-4.

 ⁵ Di David kon sabi taki a gi Batseiba bere, a taigi a legre-edeman fu en meki a seni Uria kon baka na Yerusalem. Di Uria drai kon baka, David ben de nomonomo taki a ben musu go na oso. A ben wani taki Uria sribi nanga en wefi so taki a ben o gersi leki na Uria gi Batseiba bere. Ma Uria no ben wani go na en oso kwetikweti. Dati meki a kownu skrifi wan brifi èn a seni en gi a legre-edeman. Uria no ben sabi taki na ini a brifi skrifi taki a legre-edeman ben musu poti en na fesisei na ini a feti èn taki den tra srudati ben musu gowe libi en. Na so a ben de makriki gi den feanti fu kiri Uria, soleki fa David ben wani (2 Sam. 11:12-17). Sobun, David no du sutadu wawan, ma a meki sani kon moro ogri di a meki sma kiri wan reti-ati man.

6. San Yehovah du, baka di David sondu èn san disi e leri wi fu Yehovah?

⁶ A no de fu taki dati Yehovah e si ala sani, sobun a ben sabi san David du (Odo 15:3). Bakaten David trow nanga Batseiba, ma toku „Yehovah no ben lobi a sani di David du” (2 Sam. 11:27). Sobun, san Gado du? A seni en profeiti Natan go na David. Fu di Yehovah na wan Gado di de klariklari fu gi sma pardon, meki a ben wani sori sari-ati gi David. Ma a ben wani si fosi efu David ben abi berow trutru. A moi fu si taki Yehovah ben de klariklari fu du disi. Na presi fu dwengi David fu taki krin fu den sondu fu en, a seni Natan fu fruteri David wan tori di ben o sori en o seryusu den sondu fu en de. (Leisi 2 Samuel 12:1-4.) Dati na wan heri bun fasi fa Yehovah ben kan si fa David ben e denki trutru fu den sani di a du!

7. San David du, baka di Natan fruteri en na agersitori?

⁷ A kownu ben feni taki a guduman na ini na agersitori fu Natan no du bun kwetikweti. David ati bron srefisrefi fu a tori disi, dan a taigi Natan: „Neleki fa a de seiker taki Yehovah de na libi, na so a de seiker taki a man di du a sani disi musu dede!” David ben taki tu dati a guduman ben musu pai a pôtiman fu a skapu di a ben teki. Ma Natan taigi David: „Na yu na a man!” David skreki di a yere disi. Natan taki dati den sondu fu David ben o tyari bigi problema kon gi en èn den sma na ini en osofamiri ben o dede na wan ogri-ati fasi. Boiti dati, a ben o kisi syen na fesi ala sma. Di Natan taki disi, David kon frustan o seryusu den sondu fu en ben de. A ben e sari srefisrefi fu san a du èn a taki: „Mi sondu teige Yehovah.”​—2 Sam. 12:5-14.

8, 9. (a) Fa Psalm 51 e sori fa David ben e denki fu den sondu fu en? (b) San wi kan leri fu Yehovah te wi e leisi Psalm 51?

⁸ Bakaten Kownu David skrifi Psalm 51. Den sani di a skrifi na ini a psalm dati e sori fa a ben e sari trutru. David begi Yehovah fu yepi en. A no fruteri Yehovah nomo fu den sondu di a du, ma a ben abi berow tu. A moro prenspari sani gi David, ben de taki a ben wani tan wan mati fu Gado. A taki krin: „Teige yu wawan mi sondu.” A begi Yehovah: „Gado, mi e begi yu, meki mi kon abi wan krin ati èn meki mi kisi wan nyun denki, so taki mi no degedege. . . . Meki mi prisiri baka, neleki fa sma e prisiri te yu e frulusu den. Yepi mi, so taki mi kan de klariklari fu gi yesi na yu” (Ps. 51:1-4, 7-12). Te yu e taki nanga Yehovah fu den fowtu di yu meki, yu e taki ala sani krin fu yu ati neleki fa David ben du?

⁹ Yehovah no puru den takru bakapisi fu den sondu di David du. En heri libi langa den sondu dati tyari problema kon gi en. Ma David ben abi berow. A ben e ’firi brokosaka èn a ben lasi-ati’. Dati meki Yehovah  gi en pardon. (Leisi Psalm 32:5; Ps. 51:17.) Na almakti Gado e frustan fa libisma e firi trutru èn fu san ede den e sondu. Dati meki Gado no meki libisma krutuman gi David nanga Batseiba dedestrafu, soleki fa a Wèt ben e taki (Lef. 20:10). Na presi fu dati, ensrefi krutu David nanga Batseiba èn a sori sari-ati gi den. A meki Salomo, a manpikin fu den, tron kownu fu Israel srefi.​—1 Kron. 22:9, 10.

10. (a) Sortu tra sani ben kan meki taki Yehovah gi David pardon? (b) San wan sma musu du efu a wani taki Yehovah gi en pardon?

¹⁰ Wan tra sani di ben kan meki taki Yehovah gi David pardon, na taki David sori sari-ati gi Saul (1 Sam. 24:4-7). Yesus ben taki dati Yehovah e du bun gi wi te wi e libi bun nanga trawan. A taki: „No krutu sma moro, so taki Gado no krutu unu. Bika na a fasi fa unu e krutu trawan, na a srefi fasi dati Gado sa krutu unu. Na a fasi fa unu e libi nanga trawan, na a fasi dati den sa libi nanga unu tu” (Mat. 7:1, 2). A de wan trowstu fu sabi taki Yehovah de klariklari fu gi wi pardon fu den sondu fu wi, awinsi na seryusu sondu soleki sutadu nanga kiri! A o du disi soso te wi srefi de klariklari fu gi trawan pardon, te wi e taigi en krin sortu sondu wi du èn te wi e kenki wi denki fu di wi e frustan fa Yehovah e denki fu a sondu di wi du. Te wan sma abi berow trutru fu den sondu fu en, dan Yehovah ’e gi en krakti’, noso a e yepi en fu abi wan krin konsensi.​—Leisi Tori fu den apostel 3:19.

11. Sortu ogri Manase du?

¹¹ Bijbel e taki fu wan tra tori di e sori taki Yehovah de klariklari fu gi wan sma pardon awinsi a du bigi sondu. Sowan 360 yari baka di David tiri leki kownu, Manase tron kownu fu Yuda èn a tiri 55 yari langa. Yehovah ben krutu en fu den bigi sondu di a du na ini a pisi ten di a ben e tiri. Manase ben meki altari gi Bâal, a ben e anbegi „den stari nanga ala den tra sani na hemel”, a ben e bron den manpikin fu en leki ofrandi gi falsi gado èn a ben e gi a pipel deki-ati fu du afkodrei. Iya, „a du bun furu sani di Yehovah no feni bun”.​—2 Kron. 33:1-6.

12. Fa Manase drai go baka na Yehovah?

¹² Bakaten, sma tyari Manase leki wan katiboman go na Babilon. Di a ben de drape na ini strafu-oso, a kan taki a memre den sani disi di Moses taigi Israel: „Te ala den sani di mi taki pasa nanga unu èn unu de na ini bigi banawtu, dan unu o drai go baka na Yehovah un Gado èn unu o abi fu gi yesi na en” (Deut. 4:30). Na dati Manase du. Fa so? „A du ala san a ben man fu sori  taki a ben saka ensrefi na ondro a Gado” èn a „tan begi Gado” (soleki fa yu e si na tapu bladzijde 21) (2 Kron. 33:12, 13). Bijbel no e taigi wi krin san Manase taki di a ben e begi Gado, ma kande a taki den srefi sortu sani di Kownu David taki na ini Psalm 51. Awinsi fa a no fa, wi sabi taki Manase kenki en denki dorodoro.

13. Fu san ede Yehovah gi Manase pardon?

¹³ San Yehovah du di Manase begi en? „Te fu kaba Gado poti prakseri na den begi fu en. A arki Manase di a aksi en fu abi sari-ati nanga en.” Neleki David, na so Manase kon frustan o seryusu den sondu fu en de èn a sori berow trutru. Dati meki Gado gi Manase pardon èn a meki a tron kownu fu Yerusalem baka. „Na so Manase kon sabi taki Yehovah na a tru Gado” (2 Kron. 33:13). A tori disi e gi wi trowstu trutru fu di a e sori taki Yehovah abi sari-ati èn taki a e gi sma pardon te den abi berow trutru!

14. O ten Yehovah e gi wan sma pardon fu den sondu fu en?

¹⁴ Furu futuboi fu Gado no du den bigi sondu di David nanga Manase du, ma toku wi kan leri wan sani fu den tori disi. Wi kan leri taki awinsi wan sma du bigi sondu, toku a Gado fu wi de klariklari fu gi en pardon te a sori berow.

15. Fa wi du sabi taki a no ala ten Yehovah e gi ala sma pardon fu den sondu fu den?

¹⁵ Ma wi no musu denki taki na ala ten Yehovah e gi ala sma pardon fu den sondu fu den. Te wi e luku den tori fu David nanga Manase, dan wi e si taki den ben de heri tra fasi leki den trangayesi sma fu Israel nanga Yuda. Di David sondu, Gado seni Natan fu gi David na okasi fu sori berow. David ben de nanga tangi taki Yehovah gi en na okasi disi èn a sori berow. Manase ben de na ini bigi problema tu. Ne a kon frustan taki a ben musu abi berow fu den sondu fu en. Ma nofo tron a pipel fu Israel nanga Yuda no ben abi berow, aladi Gado ben e seni profeiti go na den doronomo fu fruteri den  taki a ben o strafu den fu den ogri di den ben e du. Fu dati ede Yehovah no gi den pardon. (Leisi Nehemia 9:30.) Srefi baka di den Israelsma di ben de na ini katibo na Babilon drai kon baka na Yuda, Yehovah tan seni boskopuman soleki Priester Esra nanga Profeiti Maleaki go na den. Te a pipel ben e du a wani fu Yehovah, den ben de koloku trutru.​—Neh. 12:43-47.

16. (a) San pasa nanga a pipel fu Israel fu di den no ben abi berow fu den sondu fu den? (b) Sortu okasi Yehovah e gi den bakapikin fu den Israelsma?

¹⁶ Na ini a ten disi Yehovah no e fruwakti moro taki wi musu tyari meti leki ofrandi gi den sondu fu wi, soleki fa den Israelsma ben musu du. Na presi fu dati, a seni en Manpikin Yesus di no ben abi sondu kon na grontapu fu gi en libi leki srakti-ofrandi fu tapu den sondu fu libisma (1 Yoh. 4:9, 10). Di Yesus ben de na grontapu, a ben taki son sani di ben e sori fa Yehovah ben e si Yerusalem. A taki: „Yerusalem, Yerusalem, di e kiri den profeiti èn di e trowe ston kiri den sma di Gado seni kon na unu. Someni leisi mi ben wani tyari den pikin fu yu kon makandra, neleki fa wan umafowru e tyari den pikin fu en kon makandra na ondro den frei fu en! Ma unu no ben wani.” Fu dati ede Yesus taki: „Luku, Gado o gowe libi a tempel disi” (Mat. 23:37, 38). Dati meki Gado teki wan tra grupu sma leki en pipel na presi fu den Israelsma. Bijbel e kari a nyun grupu sma disi „na Israel fu Gado” (Mat. 21:43; Gal. 6:16). Ma a de so taki den bakapikin fu den Israelsma man kisi pardon fu den sondu fu den? Iya, Yehovah de klariklari fu gi den pardon èn fu sori sari-ati gi den te den e bribi na ini en èn na ini a srakti-ofrandi fu Yesus Krestes. Sma di dede sondro fu sori berow fu den sondu fu den, o kisi a srefi okasi disi efu den kisi wan opobaka na ini wan nyun grontapu.​—Yoh. 5:28, 29; Tori 24:15.

17, 18. O ten Yehovah o gi wi pardon?

¹⁷ Wi kon si taki Yehovah na wan Gado di de klariklari fu gi wi pardon. Sobun, san wi musu du? A no de fu taki dati wi musu abi berow neleki David nanga Manase. Wi musu frustan taki wi na sondusma, wi musu sori taki wi abi berow, wi musu begi Yehovah fu gi wi pardon, èn wi musu aksi en fu yepi wi fu kakafutu gi takru lostu (Ps. 51:10). Efu wi du seryusu sondu, wi musu go fruteri den owruman tu san wi du so taki den kan yepi wi (Yak. 5:14, 15). Awinsi o seryusu den sondu fu wi de, a de wan trowstu fu sabi taki Yehovah na „wan Gado di abi sari-ati nanga switifasi. En ati no e bron esi, a abi bun-ati pasa marki, èn ala ten a e du san a e taki. A e du bun gi dusundusun sma, èn a e gi sma pardon te den meki fowtu, te den du ogri, èn te den du sondu.” Te now ete Yehovah de a srefi.​—Eks. 34:6, 7.

¹⁸ Yehovah ben pramisi den Israelsma di ben abi berow, taki a ben o gi den pardon fu ala den sondu di den ben du. A taki dati awinsi den sondu fu den „redi leki brudu”, toku den ben o kon „weti leki snew”. (Leisi Yesaya 1:18.) Sobun, sortu bun wi kan kisi fu di Yehovah de klariklari fu gi pardon? Te wi de nanga tangi taki Yehovah de klariklari fu gi pardon èn te wi abi berow, dan wi kan kisi pardon fu ala den sondu fu wi.

19. San wi o luku na ini a tra artikel?

¹⁹ Fa wi kan de klariklari fu gi trawan pardon neleki fa Yehovah de klariklari fu gi sma pardon? Fa wi kan gi trawan pardon te den sori taki den abi berow fu wan seryusu sondu di den du? A tra artikel o yepi wi fu ondrosuku wisrefi, so taki wi kan du muiti fu de moro leki wi Papa Yehovah di ’bun èn di de klariklari fu gi sma pardon’.​—Ps. 86:5.