Go na content

Go na table of contents

Tan du bun

Tan du bun

Tan du bun

„Tan du bun.”—LUK. 6:35.

1, 2. Fu san ede a no makriki fu du bun gi trawan?

A NO makriki fu du bun gi trawan. Te wi e sori lobi gi trawan, dan kande den sma disi no sa sori lobi gi wi. Fu di wi wani yepi sma, meki wi e preiki „a kefalek moi bun nyunsu fu a koloku Gado” èn fu en Manpikin. Ma aladi wi e du a muiti disi, toku a kan taki den sma disi no wani arki wi, noso a kan taki den no e sori warderi (1 Tim. 1:11). Tra sma na fayafaya „feanti fu a pina-postu fu Krestes” (Fil. 3:18). Fa wi leki Kresten musu handri nanga den sma disi?

2 Yesus Krestes ben taigi den disipel fu en: „Tan lobi un feanti, tan du bun” (Luk. 6:35). Meki wi luku a rai disi moro fini. Wi sa kisi wini tu fu den tra sani di Yesus leri wi, fu sori wi taki wi musu du bun gi trawan.

„Lobi un feanti”

3. (a) Fruteri syatu nanga yu eigi wortu san Yesus ben taki na Mateyus 5:43-45. (b) Sortu denki den Dyu kerki fesiman fu a fosi yarihondro ben kon kisi te a ben abi fu du nanga Dyu èn nanga sma di no ben de Dyu?

3 Na ini a pôpi Bergitaki fu en, Yesus ben taigi den sma di ben e arki en, taki den ben musu lobi den feanti fu den èn taki den ben musu begi gi den wan di ben e frufolgu den. (Leisi Mateyus 5:43-45.) Den sma di ben de drape ben de Dyu di ben sabi a komando disi fu Gado: „Unu no musu pai ogri fu ogri èn un no musu hori den kondreman fu unu na ati. Un musu lobi tra sma leki fa unu lobi unsrefi” (Lef. 19:18). Den Dyu kerki fesiman fu a fosi yarihondro ben e bribi taki den wortu „den kondreman fu unu” èn den wortu „tra sma” ben abi fu du soso nanga Dyu. A Wet di Gado ben gi Moses ben e sori taki den Israelsma no ben musu abi demakandra nanga tra pipel. Ma baka wan pisi ten, den kon kisi a denki taki iniwan sma di no ben de wan Dyu ben de wan feanti fu den, èn den ben feni taki den ben musu teige den sma disi.

4. Fa den disipel fu Yesus ben musu handri nanga den feanti fu den?

4 Ma tra fasi leki dati, Yesus ben taki: „Tan lobi un feanti èn tan begi gi den sma di e frufolgu unu” (Mat. 5:44). Den disipel fu en ben musu sori switifasi gi ala sma di ben abi biti-ati gi den. Soleki fa na Evangelietori fu Lukas e sori, dan Yesus ben taki: „Mi e taigi unu di e arki: Tan lobi un feanti, tan du bun gi den sma di no lobi unu kwetikweti, tan blesi den sma di e fluku unu, tan begi gi den sma di e taigi unu hati sani” (Luk. 6:27, 28). Neleki den sma fu a fosi yarihondro di ben e gi yesi na den sani di Yesus ben taki, wi ’e du bun gi den sma di no lobi wi kwetikweti’, fu di wi e sori switifasi gi den te den no e handri bun nanga wi. Te wi e taki na wan switi fasi nanga den „sma di e fluku” wi, dan na so fasi wi e „blesi” den. Èn wi e „begi gi den sma di e frufolgu” wi, namku den wan di e fon wi, noso di e du tra „hati sani” nanga wi. Den begi disi e sori taki wi lobi den feanti fu wi, fu di wi e aksi Yehovah fu sorgu taki den sma disi e kon kisi wan tra denki èn taki den e tyari kenki kon di sa meki taki A feni den bun.

5, 6. Fu san ede wi musu lobi den feanti fu wi?

5 Fu san ede wi e sori lobi gi den feanti fu wi? Yesus ben taki: „Dan sma kan si taki unu na manpikin fu un Tata di de na hemel” (Mat. 5:45). Te wi e fiti a rai dati, dan wi e tron „manpikin” fu Yehovah fu di wi e teki na eksempre fu a Gado disi di ’e meki a son fu en opo gi takru sma èn gi bun sma, èn di e meki alen fadon gi regtfardiki sma èn gi sma di no regtfardiki’. Soleki fa na Evangelietori fu Lukas e sori, dan Gado e „du bun gi den sma di no de nanga tangi èn gi den ogri sma”.—Luk. 6:35.

6 Yesus ben sori o prenspari a de taki den disipel fu en e ’tan lobi den feanti fu den’. A ben taki: „Efu unu lobi den sma di lobi unu, sortu bun unu du dan? A no a srefi sani dati den sma e du di e teki belasting moni gi lanti? Èn efu unu e gi odi na den brada fu unu wawan, dan sortu spesrutu sani unu du dan? Den grontapusma no e du a srefi sani tu?” (Mat. 5:46, 47) Efu wi ben o sori lobi soso gi den sma di e sori lobi gi wi, dan wi no ben o du nowan „bun”, èn Gado no ben o feni wi bun. Srefi sma di ben e teki belasting moni gi lanti èn di furu sma no ben lobi, ben e sori lobi gi sma di ben lobi den.—Luk. 5:30; 7:34.

7. Fu san ede wi no ben o du wan spesrutu sani te wi ben o gi odi soso na den „brada” fu wi?

7 Den Dyu ben gwenti fu gebroiki a wortu „vrede” te den ben e gi sma odi (Krut. 19:20; Yoh. 20:19). Den ben e du dati fu winsi makandra wan bun gosontu, èn wan koloku libi. Wi no ben o du wan „spesrutu sani” efu wi ben o gi odi soso na den wan di wi e si leki wi „brada”. Soleki fa Yesus ben sori, dan den „grontapusma” e du a srefi sani disi.

8. San Yesus ben e fruwakti fu den sma di ben e arki en di a taigi den: „Un musu de volmaakti”?

8 Fu di den disipel fu Krestes abi sondu, meki den no ben de volmaakti (Rom. 5:12). Ma na a kaba fu a pisi disi fu a Bergitaki, Yesus taigi den: „Fu dati ede un musu de volmaakti, neleki fa un Tata na hemel de volmaakti” (Mat. 5:48). Na so a ben e gi den arkiman fu en deki-ati fu teki na eksempre fu Yehovah, a „hemel Tata” fu den. A ben wani taki den ben musu sori lobi gi den feanti fu den, so taki a lobi fu den ben kan kon de volmaakti. Wi musu du a srefi sani disi tu.

Fu san ede wi musu gi trawan pardon?

9. San na wán fasi fa wi kan du bun, soleki fa a Wi Tata begi fu Yesus e sori?

9 Wi e tan du bun te wi de klariklari fu gi pardon na wan sma di sondu teige wi. Fu taki en leti, a Wi Tata begi fu Yesus e taki tu: „Gi wi pardon fu den sondu fu wi leki fa wi e gi pardon na sma di du wan sondu teige wi.”—Mat. 6:12.

10. Fa wi kan gi trawan pardon neleki fa Gado e du dati?

10 Wi musu teki na eksempre fu Gado di de klariklari fu gi pardon na sma di sondu teige wi èn di abi berow. Na apostel Paulus ben skrifi: „Tron sma di e du bun gi makandra, èn sori sari-ati na wan lobi fasi; un musu gi makandra pardon nanga un heri ati neleki fa Gado e gi unu pardon nanga en heri ati tu nanga yepi fu Krestes” (Ef. 4:32). A psalm skrifiman David ben singi: „Yehovah abi sari-ati èn bunfasi, a no e atibron esi èn a abi lobi bun-ati pasa marki. . . . A no strafu wi srefi gi den sondu fu wi; èn a no meki wi ondrofeni den takru bakapisi fu den fowtu fu wi. . . . So fara leki son-opo de fu sondongo, na so fara fu wi a poti den sondu fu wi. Neleki fa wan papa e sori sari-ati gi den manpikin fu en, na so Yehovah sori sari-ati gi den wan di abi frede gi en. Bika ensrefi sabi heri bun fa wi meki; a e hori na prakseri taki wi na doti.”—Ps. 103:8-14.

11. Sortu sma Gado e gi pardon?

11 Gado e gi sma pardon soso te den srefi gi pardon na den wan di sondu teige den (Mark. 11:25). Fu sori o prenspari a sani disi de, meki Yesus ben taki moro fara: „Bika efu unu e gi sma pardon fu den sondu fu den, dan un Tata na hemel sa gi unu pardon tu; ma efu unu no e gi sma pardon fu den sondu fu den, dan un Tata no sa gi unu pardon fu den sondu fu unu” (Mat. 6:14, 15). Iya, Gado e gi pardon soso na den wan di de klariklari fu gi trawan pardon. Èn wán fasi fa wi kan tan du bun, na te wi e fiti a rai disi di Paulus ben gi: „Soleki fa Yehovah e gi unu pardon nanga en heri ati, na so unu musu du tu.”—Kol. 3:13.

„No krutu sma moro”

12. Sortu rai Yesus gi den wan di ben e krutu trawan?

12 Na ini a Bergitaki fu en, Yesus ben taki fu ete wan fasi fa wi kan du bun gi trawan. A ben sori den arkiman fu en taki den no ben musu krutu trawan moro, èn a gebroiki wan moi agersitori fu tyari disi kon na krin. (Leisi Mateyus 7:1-5.) Meki wi luku san Yesus ben wani leri wi di a taki: „No krutu sma moro.”

13. Fa den arkiman fu Yesus ben kan „tan gi sma pardon”?

13 Na Evangelietori fu Mateyus e sori taki Yesus ben taki: „No krutu sma moro, so taki trawan no krutu unu” (Mat. 7:1). Soleki fa na Evangelietori fu Lukas e sori, dan Yesus ben taki: „No krutu sma moro, dan sma no sa krutu unu; no suku fowtu na sma moro, dan sma no sa suku fowtu na unu. Tan gi sma pardon, dan unu sa kisi pardon tu” (Luk. 6:37). Den Fariseiman fu a fosi yarihondro di ben e hori densrefi na den falsi leri fu den, ben e krutu trawan sondro fu sori sari-ati gi den. Iniwan fu den arkiman fu Yesus di ben e du dati, ’no ben musu krutu trawan moro’. Na presi fu dati, den ben musu „gi trawan pardon” gi den fowtu fu den. Soleki fa wi ben si kaba, na apostel Paulus gi wi a rai tu fu gi sma pardon.

14. San sma ben o du te den disipel fu Yesus ben o gi den pardon?

14 Te den disipel fu Yesus ben e gi sma pardon, dan den sma dati ben o du a srefi sani baka. Yesus ben taki: „Na a fasi fa unu e krutu trawan, na a srefi fasi dati den sa krutu unu. Na a fasi fa unu e handri nanga trawan, na a fasi dati den sa handri nanga unu tu” (Mat. 7:2). Sobun, na a fasi fa wi e handri nanga sma, na so den sa handri nanga wi, iya, wi sa koti san wi e sai.—Gal. 6:7.

15. Fa Yesus ben sori taki a no bun fu krutu sma gi ala pikinpikin sani?

15 Memre taki Yesus ben wani tyari kon na krin taki a no bun srefisrefi fu krutu trawan gi ala pikinpikin sani. Fu dati ede a ben aksi den: „Dan fu san ede yu e luku a splentri na ini yu brada ai, ma yu no e si a postu na ini yu eigi ai? Noso fa yu kan taigi yu brada: ’Kon meki mi puru a splentri na ini yu ai’, aladi wan postu de na ini yu eigi ai?” (Mat. 7:3, 4) Wan sma di lobi fu krutu trawan e poti prakseri na wan pikin fowtu na ini na „ai” fu en brada. A sma disi feni taki en brada no man si sani krin. Aladi a fowtu pikin neleki wan splentri, toku a sma e suku fu „puru a splentri”. A e du neleki a wani yepi en brada fu si sani moro krin, ma fu taki en leti, a e hoigri.

16. Fu san ede wi kan taki dati den Fariseiman ben abi „wan postu” na ini den ai?

16 Spesrutu den Dyu kerki fesiman ben lobi fu krutu trawan. Luku wan eksempre: Wan breniman di Yesus ben yepi fu si baka, ben taki dati a ben musu de so taki na Gado ben seni Yesus kon. Di a taki dati, dan den Fariseiman atibron èn den piki en: „Yu gebore nanga sondu krinkrin, ma toku yu wani gi wi leri?” (Yoh. 9:30-34) Den Fariseiman no ben man si sani soleki fa Yehovah e si sani. Fu taki en leti, den ben abi „wan postu” na ini den eigi ai, èn den ben breni krinkrin. Fu dati ede, Yesus ben bari den: „Hoigriman! Puru a postu na ini yu eigi ai fosi, dan yu sa si krin fa yu kan puru a splentri na ini yu brada ai” (Mat. 7:5; Luk. 6:42). Te wi abi a fasti bosroiti fu du bun èn fu handri bun nanga trawan, dan wi no sa krutu sma gi ala pikinpikin sani neleki wi e luku nomo fu feni wan splentri na ini na ai fu wi brada. Na presi fu dati, wi sa hori na prakseri taki wi na sondusma, èn fu dati ede wi no sa krutu den Kresten brada nanga sisa fu wi.

A fasi fa wi musu handri nanga trawan

17. Fa wi musu handri nanga trawan, soleki fa Mateyus 7:12 e sori?

17 Na ini a Bergitaki, Yesus ben tyari kon na krin taki Gado de leki wan papa gi den futuboi fu en, fu di a e piki den begi fu den. (Leisi Mateyus 7:7-12.) A moi fu si sortu rai Yesus ben gi den futuboi fu en fu sori den fa den ben musu handri nanga trawan. A ben taki: „Fu dati ede, ala sani di unu wani meki sma du gi unu, na dati un musu du gi den tu” (Mat. 7:12). Na soso te wi e handri na a fasi disi nanga trawan, wi kan sori taki wi na trutru bakaman fu Yesus Krestes.

18. Fa „a Wet” ben sori taki wi musu handri nanga trawan soleki fa wi wani taki den musu handri nanga wi?

18 Baka di Yesus taki dati wi musu handri nanga trawan na a fasi fa wi wani den fu handri nanga wi, dan a taki moro fara: „Fu taki en leti, disi na san a Wet nanga den leri fu den Profeiti wani taki.” Te wi e fiti a rai di Yesus ben gi, dan wi e doro a marki fu „a Wet”, èn a Wet disi na den komando di skrifi na ini den Bijbel buku Genesis te go miti Deuteronomium. Den buku disi e tyari kon na krin taki Yehovah ben o sorgu taki wan pikin ben o tyari wan kaba kon na ogridu. Boiti dati, den ben abi sosrefi a Wet na ini di Gado ben meki Moses gi a pipel fu Israel na ini a yari 1513 bifo Krestes. Tra sani di a Wet ben e tyari kon na krin tu, na taki den Israelsma ben musu de regtfardiki, den no ben musu teki sei, èn den ben musu du bun gi den wan di ben e pina èn gi den trakondre sma di ben e tan na ini a kondre fu den.—Lef. 19:9, 10, 15, 34.

19. Fa „den Profeiti” e sori taki wi musu du bun?

19 Di Yesus ben taki fu „den Profeiti”, dan a ben taki fu den profeiti buku fu den Hebrew Buku fu Bijbel. Den buku disi abi profeititori na ini di e taki fu a Mesias, èn den tori disi kon tru na ini Krestes srefi. Den buku disi e sori tu taki Gado e blesi a pipel fu en te den e du san a feni bun èn te den e handri bun nanga trawan. Fu eksempre, a profeiti Yesaya ben gi den Israelsma a rai disi: „Disi na san Yehovah taki: ’Du reti, èn du san de regtfardiki. . . . Koloku fu a libisma di e du disi, èn a manpikin fu libisma di e hori ensrefi na dati, . . . di e luku bun taki en anu no go du nowan sortu ogri’” (Yes. 56:1, 2). Iya, Gado wani taki a pipel fu en musu tan du bun.

Du bun gi trawan ala ten

20, 21. Sortu krakti a Bergitaki fu Yesus ben abi tapu den sma, èn fu san ede yu musu denki dipi fu den tori disi?

20 Wi poti prakseri na soso wan tu fu den someni prenspari sani di Yesus ben taki na ini a tumusi moi Bergitaki fu en. Ma toku wi kan frustan heri bun fa den arkiman fu en ben e firi di den yere den sani di a ben taki na a okasi disi. Bijbel e taki: „We, di Yesus kaba taki den sani disi, dan ala den sma fruwondru fu a fasi fa a ben gi leri; bika a ben e gi den leri leki wan sma di kisi makti fu Gado, no leki den leriman fu Wet.”—Mat. 7:28, 29.

21 Den profeiti ben taki fu wan „Tumusi Bun Raiman”, èn a ben de krin fu si taki a sma dati ben de Yesus Krestes (Yes. 9:6). A Bergitaki e sori heri bun taki Yesus ben sabi soifri fa en hemel Tata ben e denki fu sani. Boiti den sani di kon na krin na ini na artikel disi, a Bergitaki e leri wi furu sani ete. A e leri wi fa wi kan de koloku trutru, fa wi kan wai pasi gi hurudu, fa wi kan du san reti, san wi musu du fu abi a dyaranti taki sani sa waka bun nanga wi na ini a ten di e kon, èn furu tra sani sosrefi. A ben o bun fu leisi Mateyus kapitel 5 te go miti 7 finifini baka, èn fu begi Gado fu yepi yu fu frustan den sani di yu e leisi. Denki dipi fu den tumusi moi rai di Yesus e gi na ini den kapitel disi. Fiti den rai di Krestes gi na ini a Bergitaki fu en. Dati sa meki en moro makriki gi yu fu plisi Yehovah, fu handri bun nanga trawan, èn fu tan du bun.

San yu ben sa piki?

• Fa wi musu handri nanga den feanti fu wi?

• Fu san ede wi musu gi trawan pardon?

• San Yesus ben leri den sma di lobi fu krutu trawan?

• Fa wi musu handri nanga trawan, soleki fa Mateyus 7:12 e sori?

[Aksi fu a tori disi]

[Prenspari pisi na tapu bladzijde 10]

Yu sabi fu san ede Yesus ben taki: „No krutu sma moro”?

[Prenki na tapu bladzijde 8]

Fu san ede wi musu begi gi den wan di e frufolgu wi?

[Prenki na tapu bladzijde 10]

A de so taki ala ten yu e handri nanga trawan na a fasi fa yu wani den fu handri nanga yu?